​‘İran istihbaratı Mevlevi suikastini azmettirdi’ iddiası

İranlı muhalif Mesud Mevlevi Vardancani
İranlı muhalif Mesud Mevlevi Vardancani
TT

​‘İran istihbaratı Mevlevi suikastini azmettirdi’ iddiası

İranlı muhalif Mesud Mevlevi Vardancani
İranlı muhalif Mesud Mevlevi Vardancani

Güvenlik kaynakları, 14 Kasım 2019'da İstanbul'da bir sokakta vurularak öldürülen İranlı muhalif Mesud Mevlevi Vardancani suikastini, İran'ın İstanbul Konsolosluğu’nda görevli iki istihbarat görevlisinin azmettirdiğini bildirdi. Reuters’ın iki Türk yetkiliye dayandırarak verdiği haberine göre cinayetle ilgili soruşturma devam ederken, olayla ilgili Türk ve İranlı yetkililer arasındaki temaslar da sürüyor.
DHA’nın 26 Kasım tarihli haberine göre Vardancani (32), bir arkadaşı ile birlikte Şişli’de sokakta yürürken vurulmuş ve hayatını kaybetmişti.
İHA tarafından yayınlanan görüntüler de ise Vardancani’nin öldürülme anı gözler önüne serilmişti.
Vardancani, ‘Kara Kutu’ isimli Telegram kanalı üzerinden  İran'daki hükümet üyeleri, yargı ve istihbarat servislerine karşı yolsuzluk suçlamaları yöneltmişti.
Türk polisi, cinayetin işlendiği dönemde olayı araştırıldığını ve Vardancani’nin geçmişi hakkında hiçbir bilgiye sahip olmadıklarını bildirmişti.
Polis, 28 Kasım’da suikastçı olduğuna inanılan kişi ve onun saklanmasına yardımcı olan 4 kişiyi yakalamıştı.
Türk basınında, sonradan rejime muhalif olan Vardancani’nin İran istihbaratının eski bir çalışanı olduğu bilgisi yer almıştı.
Vardancani öldürülmeden 3 ay önce Ağustos ayında, İran Devri Muhafızları’nı eleştiren bir paylaşımda bulunarak,  “Yozlaşmış mafya liderlerinin kökünü kurutacağım. Ama bunu yapmadan önce beni öldürmemeleri için dua edin” ifadelerini kullanmıştı.
Reuters’a göre Türk yetkililerden biri, Türk hükümetinin konuyu İran ile gündeme getireceğini ve Türk savcıların dosyayı takip ettiğini söyledi.
Türk yetkiliye göre suikastin ardından gözaltına alınan Türk ve İranlı şüpheliler, İran konsolosluğunda görevli İranlı iki istihbarat görevlisinden aldıkları talimatla cinayeti işlediklerini verdikleri ifadelerde itiraf etti.
Diğer yetkili ise yakalanan şüphelilerin ifadelerini içeren kanıtların, suikastın azmettirilmesi ve koordinesinde İranlıların ciddi bir rolü olduğunu ortaya çıkardığını ifade etti.
Her iki Türk yetkili de, Ankara'nın kısa bir süre içerisinde Vardancani suikasti ve diplomatik pasaport sahibi kişilerin cinayette oynadığı rolle ilgili İran'a resmi bir yanıt vereceğini belirtti.
Reuters konuya ilişkin İranlı iki güvenlik kaynağının ifadesine de yer verdi.
Buna göre, Devrim Muhafızları Vardancani'yi insansız hava aracı projeleri için Türk firmalarıyla çalışmaması konusunda uyardı.
İranlı kaynaklar, Vardancani'nin ABD ve Avrupa ülkeleri çalışmak için de girişimlerde bulunduğunu da öne sürdü.
İranlı kaynaklardan biri, Vardancani'nin bazı belgeleri internet üzerinden yayınladığını, İran’ın Ankara Büyükelçiliği'nin temasa geçme taleplerini reddederek, bunun yerine ABD’liler ve İsrailli bir diplomatla bir araya geldiğini belirtti.
İkinci kaynak ise Vardancani’nin yabancı diplomatlarla temaslarının sonuçları konusunda uyarıldığını da sözlerine ekledi.
Farsça eğlence kanalı GEM TV’nin sahibi İran asıllı İngiliz vatandaşı Said Kerimiyan, Nisan 2017’de İstanbul’da kimliği belirsiz kişiler tarafından aracına açılan ateşle öldürülmüştü.
Kerimiyan’un aracına kurşun yağdıran saldırganların kullandığı araç ateşe verilmiş olarak bulunmuştu. Söz konusu saldırının failleri henüz yakalanmadı.



Trump, Epstein belgelerinin yayınlanmasını öngören yasa tasarısını imzaladı

ABD Başkanı Donald Trump (AP)
ABD Başkanı Donald Trump (AP)
TT

Trump, Epstein belgelerinin yayınlanmasını öngören yasa tasarısını imzaladı

ABD Başkanı Donald Trump (AP)
ABD Başkanı Donald Trump (AP)

ABD Başkanı Donald Trump bugün Jeffrey Epstein ile ilgili belgelerin yayınlanmasını öngören bir yasa tasarısını imzaladığını belirtti.

Trump, TruthSocial platformunda yaptığı açıklamada, "Epstein belgelerinin yayınlanmasını öngören bir yasa tasarısını imzaladım," dedi ve Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson ile Senato Çoğunluk Lideri John Thune'dan sırasıyla Temsilciler Meclisi ve Senato'da yasa tasarısını geçirmelerini istediğini ifade etti.

"Adalet Bakanlığı Kongre'ye yaklaşık 50 bin sayfa belge sundu. Öte yandan Biden yönetimi, Demokrat Epstein ile ilgili tek bir dosya veya sayfa bile sunmadı ve onun hakkında hiç konuşmadı."

 Trump, Demokratların, Cumhuriyetçi Parti'den çok kendilerini etkileyen Epstein davasını, yönetiminin "şaşırtıcı" zaferlerinden dikkatleri dağıtmak için kullandıklarını ileri sürerek, Epstein'ın hayatı boyunca Demokrat olduğunu, Demokrat politikacılara binlerce dolar bağışladığını ve Bill Clinton gibi tanınmış birçok Demokrat isimle güçlü bağları olduğunu belirtti.

Jeffrey Epstein (Reuters)Jeffrey Epstein (Reuters)

Kongre, aylarca süren Cumhuriyetçi direnişinin ardından Epstein'ın belgelerinin yayınlanmasını ezici bir çoğunlukla onaylamıştı. Temsilciler Meclisi'nin Adalet Bakanlığı'nın belgeleri yayınlamasını gerektiren bir yasa tasarısını 427'ye karşı 1 oyla kabul etmesinin ardından, Senato da herhangi bir itiraz olmaksızın yasa tasarısını hızla onaylayarak, resmi bir oylama olmadan yasalaşmasını kolaylaştırdı.

Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer, yasa tasarısının kabul edilmesinin Amerikan halkının talep ettiği şeffaflığı sağlayacağını belirterek, "Jeffrey Epstein'ın kurbanları yeterince bekledi" ifadesini kullandı.


Trump'ın Ukrayna savaşını sona erdirme planı, Rusya'ya şu anda kontrol etmediği toprakları veriyor

Trump ve Zelenskiy, Şubat 2025'te Beyaz Saray'daki görüşmeleri sırasında (Arşiv - Reuters)
Trump ve Zelenskiy, Şubat 2025'te Beyaz Saray'daki görüşmeleri sırasında (Arşiv - Reuters)
TT

Trump'ın Ukrayna savaşını sona erdirme planı, Rusya'ya şu anda kontrol etmediği toprakları veriyor

Trump ve Zelenskiy, Şubat 2025'te Beyaz Saray'daki görüşmeleri sırasında (Arşiv - Reuters)
Trump ve Zelenskiy, Şubat 2025'te Beyaz Saray'daki görüşmeleri sırasında (Arşiv - Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna'daki savaşı sona erdirme planının, Rusya'ya şu anda kontrol etmediği ülkenin doğusundaki bazı bölgeleri vermesine, karşılığında da ABD'nin Ukrayna ve Avrupa'ya gelecekteki herhangi bir Rus saldırganlığına karşı güvenlik garantisi sağlamasına dayandığı belirtiliyor.

Axios internet sitesinin haberine göre konuyla ilgili bilgi sahibi bir ABD'li yetkili, Beyaz Saray'ın, savaşın devam etmesi halinde Ukrayna'nın yeni planda Rusya'ya verilecek toprakları kaybedeceğine inandığını ve bu nedenle "şimdi bir anlaşmaya varılmasının Ukrayna'nın çıkarına olduğunu" söyledi.

Trump'ın 28 maddelik planı, Ukrayna'nın hâlâ bir kısmını kontrol etmesine rağmen, Luhansk ve Donetsk bölgeleri (toplu olarak Donbas bölgesi olarak bilinir) üzerinde Rusya'ya fiilen tam kontrol sağlıyor.

Ayrıca, Ukrayna'nın çekileceği Donbas bölgesinin silahsızlandırılacağını ve Rusya'nın buraya asker konuşlandırmasının yasaklanacağını da öngörüyor.

Plan, Herson ve Zaporijya bölgelerindeki mevcut kontrol hatlarının korunmasını ve Rusya'nın müzakereler yoluyla buralardaki bazı toprakları iade etmesini içeriyor.

Trump'ın planı ayrıca, ABD ve diğer ülkelerin Kırım ve Donbas'ı meşru Rus toprakları olarak tanımasını, ancak Ukrayna'nın tanımasını zorunlu kılmamasını da içeriyor.

Ukraynalı bir yetkili, internet sitesine yaptığı açıklamada, planda ABD'nin güvenlik garantileri karşılığında Ukrayna ordusunun büyüklüğü ve uzun menzilli silahlarına kısıtlamalar getirilmesinin de yer aldığını vurguladı.

Şarku’l Avsat’ın Axios’tan aktardığına göre Katar ve Türkiye, Trump'ın ABD arabuluculuk çabalarını destekleme amaçlı yeni planının hazırlanmasında yer aldı.

Bir kaynak, "Katar ve Türkiye'nin arabuluculuğu Gazze'deki savaşın sona ermesine yardımcı oldu ve Ukrayna'daki savaşın da sona ermesine yardımcı olabilir" değerlendirmesinde bulundu.


Esad rejiminin ardından: Suriye toplu mezarlar ülkesine dönüştü

HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)
HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)
TT

Esad rejiminin ardından: Suriye toplu mezarlar ülkesine dönüştü

HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)
HTŞ öncülüğündeki isyancılar, Suriye'yi ele geçirirken Esad'ın posterlerini parçalamıştı (AFP)

Beşar Esad rejiminin yıkılmasının ardından Suriye'de toplu mezarlar çıkmaya devam ediyor. 

Wall Street Journal'ın haberinde, Esad rejiminin 8 Aralık'ta devrildiği Suriye'nin toplu mezarlarla dolu bir ülkeye dönüştüğü yazılıyor. 

Dera iline bağlı İzra şehrinde yeni sahiplerine satılan bir çiftlikte toprağın altından 31 ceset çıktığı aktarılıyor. Çiftliğin rejim askerlerinin yıllarca kullandığı bir kontrol noktasına yakın olduğuna dikkat çekiliyor. 

Olay yerinde inceleme yapan adli tıp uzmanı Dr. Memdu Zubi, "Tam beklediğimiz şeyi bulduk, bir toplu mezarla karşılaştık" diyor. 

Hama kırsalındaki Ma'an köyü yakınlarında yer alan bir kuyudan da çok sayıda ceset çıkarıldı. Aynı bölgede en az üç kuyunun daha cesetleri atmak için kullanıldığı tespit edildi. 

Bir çiftçi, yıllardır kayıp olan kardeşini aradığını belirterek "Onun Sednaya'da olduğunu sanıyordum ama belki de bu kuyulardan birindedir" diyor. Sednaya Hapsihanesi, Esad rejiminin gerçekleştirdiği hak ihlalleri ve işkencelerle gündeme gelmişti.

Uluslararası Geçiş Dönemi Adaleti Merkezi (ICTJ) ve Suriyeli avukat ve doktor örgütlerinin verilerine göre ülke genelinde şimdiye dek 134 toplu mezar tespit edildi. Ancak gerçek sayının çok daha yüksek olduğu düşünülüyor.

Suriye'nin son 50 yılda yaşadığı siyasi baskı, iç savaş, Rus bombardımanları, IŞİD saldırıları ve 2023 depreminin ülkede "sayısız gömülmemiş ceset" bıraktığı ifade ediliyor. 

2012-2013'te cesetlerin genellikle Rif Şam ilindeki El-Tel ve Najha bölgelerindeki açıklık alanlara gömüldüğü, daha sonraki naaşların geceleri gizlice farklı bölgelere taşındığı bildiriliyor. 

Suriye'de Ahmed Şara yönetiminin kurduğu Ulusal Kayıplar Komisyonu'nun uluslararası kuruluşlarla ortak çalışarak ülke genelinde DNA toplama, diş kayıtlarını eşleştirme ve rejim arşivlerini inceleme çalışması başlatması bekleniyor.

Komisyon başkanı Muhammed Rıza Celhi, sürecin maliyetinin 200 milyon dolara kadar çıkabileceğini söylüyor.

Suriyeli hak örgütlerine göre en az 160 bin kişi iç savaş sırasında kayboldu. Bu kişilerin çoğunun toplu mezarlarda olduğu düşünülüyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Reuters