Başbakan adayı Zurfi, AB üyesi ülkelerin Büyükelçileriyle görüştü

Irak’ta hükümeti kurmakla görevli Adnan ez-Zurfi, 28 Mart’ta AB Büyükelçileriyle Bağdat’ta bir araya geldi (EPA)
Irak’ta hükümeti kurmakla görevli Adnan ez-Zurfi, 28 Mart’ta AB Büyükelçileriyle Bağdat’ta bir araya geldi (EPA)
TT

Başbakan adayı Zurfi, AB üyesi ülkelerin Büyükelçileriyle görüştü

Irak’ta hükümeti kurmakla görevli Adnan ez-Zurfi, 28 Mart’ta AB Büyükelçileriyle Bağdat’ta bir araya geldi (EPA)
Irak’ta hükümeti kurmakla görevli Adnan ez-Zurfi, 28 Mart’ta AB Büyükelçileriyle Bağdat’ta bir araya geldi (EPA)

Irak’ta hükümeti kurmakla görevli Adnan ez-Zurfi, siyasi blok ve güçlerin ‘Zurfi’yi parlamentoda kabul etme’ olasılığına dair belirsizlik yaşadığı bir dönemde, hükümetinin önceliklerini belirledi. Hadi el-Amiri’nin liderlik ettiği Fetih Koalisyonu, Zurfi'den hükümet kurma görevinden çekilmesini talep ediyor. Mukteda es-Sadr önderliğindeki Sadr Hareketi’nin desteklediği Sairun Koalisyonu da Zurfi’yi ‘kamu çıkarlarına yanıt vermesinin’ sonuçlarına karşı uyardı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) daimi üyesi olan ülkelerin büyükelçileriyle görüşmesinden yaklaşık üç gün sonra Avrupa Birliği’nin (AB) Irak’taki büyükelçileriyle bir araya gelen Zurfi, “Hükümetin öncelikleri; barışçıl hareketin ‘erken, özgür ve adil seçimler yapma, olası mali ve ekonomik çöküşü ele alma’ taleplerini karşılamak, ülkedeki yoksulluk seviyesini azaltmak, sivil barışı yeniden tesis etmek ve hukukun üstünlüğünü genişletmek için çalışmaktır” ifadelerini kullandı.
Zurfi’nin medya ofisinden yayınlanan bildiriye göre büyükelçiler, ‘Irak’ın koşullarının iyileştirilmesi, talep edilen istikrarın sağlanması, hükümeti kurmakla görevli yetkilinin Irak halkının taleplerini karşılama görevini yerine getirmesi ve Irak’ın bölge ve dünyadaki imajının güçlendirilmesi’ meselelerine değindi. Sairun Koalisyonu Milletvekili Raad Hüseyin, 28 Mart’ta yaptığı açıklamada, “Zurfi, eğer kitlesel çıkarlara cevap verir ve ulusal standartlardan uzaklaşırsa bizim tarafımızdan desteklenmeyecektir” ifadelerini kullandı. Hüseyin, “Zurfi’ye muhalif olan kesim de dahil siyasi blokların çoğu, bir sonraki hükümet içerisinde kendi çıkarlarına ulaşmak istiyor” diyerek, bu çıkarlara boyun eğmeme çağrısında bulundu. Raad Hüseyin, “Sairun, eğer Zurfi tarafından blokların baskısına bir yanıt verildiğini ve ulusal standartlardan uzaklaşıldığını hissederse, onu reddeden ilk siyasi koalisyon olacaktır” dedi.
Öte yandan Haydar İbadi liderliğindeki ve Zurfi’nin mensup olduğu Zafer Koalisyonu’ndan Milletvekili Nida Şakir Cevdet, hükümeti kurmakla görevli yetkilinin, kendisine karşı olan muhalif siyasi güçler karşısında hala zor bir durumda olduğunu ifade etti. Cevdet, yaptığı açıklamada, “Zurfi, el-Anbar vilayetine yaptığı ziyarete benzer şekilde, ilerleyen günlerde Erbil ve Süleymaniye’yi de ziyaret edecek” dedi. Bu ziyaretlerin, hükümetinin kabulü için mümkün olduğunca çok destek sağlamayı amaçladığını belirten Milletvekili, “Zurfi, kendisine karşı olan muhalif siyasi güçler karşısında hala zor bir durumda” ifadelerini kullandı.
Öte yandan bağımsız Iraklı politikacı Kerim en-Nuri, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Irak’taki mevcut koşullarda, devletin yok olması, Irak üzerindeki uluslararası ve bölgesel çıkarlar iddiası ve siyasi sınıfın ülkeyi kriz bataklığından çıkarmaması çerçevesinde Sünniler, Kürtler ve Şiiler açısından en iyi seçenek Adnan ez-Zurfi’dir” değerlendirmesinde bulundu. Nuri, “Zurfi’nin başa geçişini hızlandırmak, farklı düzeylerde büyük zorluklarla karşı karşıya kaldığımız bir dönemde, tartışma sürecini sona erdirecek. Bu nedenle herhangi bir evham ve sapkınlık olmaksızın seçim kararının Iraklıların olması için şu an buna acilen ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
Milletvekili Kerim en-Nuri, “İster kendi iradeleriyle isterse de dışarıdan baskıyla olsun reddedenler de dahil herkesin çıkarı, Zurfi’yi desteklemekten yanadır. Çünkü onlar ve insanlar arasındaki boşluğu doldurması dolayısıyla bu aşamada onlar için kesin bir hayır var. Aynı şekilde diğer bileşenlerin ortaklarına, hasımlık olmadığı, nefretin duyulmadığı ve hesaplar uğruna yargının sömürülmediği güvencesi verecektir” dedi.
Diğer taraftan Zurfi’nin Avrupa Birliği üyesi ülkelerin Büyükelçileriyle yaptığı toplantı hakkında görüşlerini ifade eden, Mustansiriyah Üniversitesi Siyasi Bilgiler Fakültesi Dekanı Dr. Halid Abdulillah, “Hükümeti kurmakla görevli yetkilinin hareketleri, dış dünyanın Irak dünyasında belirleyici olduğunu gösteriyor. Durum böyle görünse de ABD’nin Iraklı birey ve taraflara karşı yaptırımları aktifleştirme hattına girmesiyle oluşan son yankılar, iç krizin tüm durumlarda dışsallaştığını gösterebilir. Bu durum, Irak meselesinin yurt dışından çözüldüğünü doğrulayabilir, ancak bu her zaman da doğru değildir” açıklamasında bulundu.
Abdulillah, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Dış taraflar üzerinde konuşmak her zaman da doğru değildir. Çünkü Irak iç evi, hükümeti kurma meselesine ilişkin olarak, geniş dış ilişkilere sahip bir ismin görevlendirilmesine bakılmaksızın belirleyici bir faktör gibi görünmektedir. Bu ilişkiler yoluyla içsel durumu olumlu yönde yansıtabilen etkili uluslararası partilerle anlaşmalar yapabiliyor” ifadelerini kullandı. Dr. Halid Abdulilah ayrıca, “Irak siyaset sahnesinin ortak çıkarların karışımından oluşması dolayısıyla durum, onun tarafından riskli olabilir” dedi.



Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
TT

Trump’ın açıklaması ateşkesi tehlikeye mi attı? 17. Maddeyle Gazze'de fiili bölünme ihtimali masada mı?

Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)
Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat mülteci kampında kaplarını suyla dolduruyor (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump’ın, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının “ikinci aşamasının değiştirileceği” yönündeki kısa ve belirsiz açıklaması, bu değişikliğin ne anlama geldiğine ilişkin soruları gündeme taşıdı.

Uzmanlara göre Trump’ın işaret ettiği değişiklik, anlaşmanın uygulanma biçiminde bir revizyon anlamına geliyor. Buna göre, İsrail’in hâlihazırda yüzde 55’ini kontrol ettiği Gazze’den çekilmesi ve Hamas’ın silahsızlandırılmasına geçilmesi yerine, 17. maddenin devreye alınması söz konusu olabilir. Bu madde, barış planının taraflardan biri kabul etmese bile tek taraflı olarak ilerletilmesine imkân tanıyor.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasındaki 17. madde, Hamas’ın öneriyi geciktirmesi veya reddetmesi halinde, “yardımların genişletilmesi dahil, planın belirtilen unsurlarının, İsrail ordusunun terörden arındırılmış olarak uluslararası istikrar gücüne devrettiği bölgelerde uygulanacağını” düzenliyor.

Geçen ekim ayında Hamas ile İsrail arasında imzalanan “barış belgesi” sadece birinci aşamayla ilgili maddeleri içeriyordu. Bu aşama; ilk ateşkes, İsrail güçlerinin geri çekilmesi, esir takası ve insani yardım girişlerinin kolaylaştırılmasını kapsıyor. Ancak savaş sonrası Gazze’nin yönetimine ilişkin “ikinci aşama” konusunda resmî bir mutabakat sağlanmış değil.

Perşembe günü yaptığı açıklamada Trump, planın ikinci aşamasının “çok yakında değiştirileceğini” söyledi. Açıklama, sürecin tıkanması ve sahadaki ilerlemenin sınırlı kalması nedeniyle endişelerin arttığı bir döneme denk geldi; ancak Trump değişikliğin içeriğine dair ayrıntı vermedi.

Görsel kaldırıldı.
Filistinli bir kadın, İsrail'in Han Yunus'ta düzenlediği bir baskın sonucu akrabalarından birinin öldürülmesine tepki gösteriyor (AFP)

Ahram Siyaset ve Strateji Merkezi İsrail Çalışmaları uzmanı Dr. Said Okaşa, (Saeed Okasha) Trump’ın sözünü ettiği değişikliğin büyük olasılıkla 17. maddeye dayanacağını belirtiyor. Okaşa’ya göre bu adım, “eski Gazze” ve “yeni Gazze” ayrımını güçlendirecek bir fiili bölünmeye kapı aralayabilir. Bu yaklaşımı geçen ay ABD’nin bölge özel temsilcisi Steve Witkoff’un da çeşitli görüşmelerde dile getirdiğini hatırlattı.

Okkaşa, anlaşmanın geçen ay Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından onaylandığını anımsatarak, Hamas’ın silahsızlanma sürecine yanıt vermemesi gibi gerekçelerle 17. maddenin yeniden devreye sokulmasının mümkün olduğunu söyledi. Uzman, böyle bir senaryonun Gazze’de “ne savaş ne barış” şeklinde sürecek bir çıkmaz yaratabileceğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Filistinliler, Cebaliye'de yıkılan binaların enkazı arasında sokaklara kurulmuş çadırların yanından geçiyor (AFP)

Filistinli siyaset analisti Dr. Ayman el-Rakkab da, Trump’ın değişiklik açıklamasının içeriğinin belirsizliğine işaret ederek, “İsrail’in bölgede kalma isteğiyle birleştiğinde, Gazze’nin fiilen ikiye bölünmesi ihtimali güçleniyor” değerlendirmesinde bulundu.

Bu belirsizlik sürerken, Axios haber sitesi Trump’ın 25 Aralık’tan önce Gazze’de barış sürecinin ikinci aşamasına geçileceğini açıklamayı planladığını duyurdu. Habere göre Washington, Gazze’de oluşturulacak yeni yönetim yapısı ve uluslararası istikrar gücünün son hazırlıklarını tamamlıyor. ABD Başkanı’nın, bu adımları görüşmek üzere İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile ay sonundan önce bir araya gelmesi bekleniyor.

İkinci aşamanın önünde ciddi engellerin olduğunu ifade eden Rakkab: “Barış Konseyi ile teknokrat hükümet henüz kurulmadı. Güvenliği devralacak polis gücü ve uluslararası istikrar kuvveti oluşturulmadı. Bu nedenle somut bir hareketin en erken ocak ayında mümkün olabileceğini düşünüyorum” dedi.

Okaşa, yakın vadede İsrail’in kontrolde tuttuğu bölgeyi yüzde 60 seviyesine çıkarmaya çalışabileceğini, ancak anlaşmanın genel çerçevesinde büyük bir tırmanış beklemediğini belirtti.

Geçtiğimiz günlerde Yedioth Ahronoth, İsrail’in yaklaşık iki milyon Filistinliyi sarı çizginin doğusunda İsrail kontrolündeki yeni bölgelere yeniden yerleştirmeyi, Hamas kontrolündeki bölgeleri tamamen sivillerden boşaltmayı ve Hamas unsurlarını bu bölgelerde aşamalı şekilde takip etmeyi içeren bir plan hazırladığını yazmıştı. Şarku’l Avsat’ın  Telegraph gazetesinin Batılı diplomatlara dayandırdığı haberinden aktardığı bilgilere göre ABD planının Gazze’nin kalıcı biçimde ikiye ayrılması riskini barındırdığını bildirmişti.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati ise geçtiğimiz günlerde Barselona’da AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ile yaptığı görüşmede, Gazze ile Batı Şeria’nın birliğinin korunması gerektiğini vurgulayarak, ayrıntıları tartışılan hiçbir adımın “bölünmeyi pekiştirmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Abdulati, çarşamba günü yaptığı başka bir açıklamada da, “Gazze’nin bölünmesini konuşmak dahi mümkün değildir. Gazze, Doğu Kudüs dâhil olmak üzere, kurulacak Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır” dedi.

Uzman Okaşa’ya göre Mısır, hem Gazze’nin bölünmesini hem de anlaşmayı zayıflatacak her türlü değişikliği engellemek için diplomatik çabalarını sürdürecek. Buna karşın, Trump’ın planı etrafındaki belirsizlik nedeniyle önümüzdeki döneme ilişkin tüm senaryolar hâlâ masada.


Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
TT

Avn, BM Güvenlik Konseyi heyetinden İsrail'e ateşkes ve geri çekilme anlaşmasını uygulaması için baskı yapmasını istedi

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın bugün Baabda'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle yaptığı görüşmeden (Lübnan Cumhurbaşkanlığı’nın resmi X hesabı)

Lübnan Cumhurbaşkanlığı, Cumhurbaşkanı Joseph Avn’ın bugün ülkede bulunan Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi temsilcilerinden oluşan bir heyetle bir araya geldiğini açıkladı. Görüşmede Avn, Lübnan ordusunun görevini tamamlaması için destek çağrısında bulunarak, İsrail’in Güney Lübnan’dan çekilmesi için baskı yapılmasını talep etti.

Cumhurbaşkanlığı, heyetin ‘uluslararası kararların uygulanması yoluyla Lübnan’da istikrarı destekleme ve ülkelerin Lübnan ordusuna yardım ederek birliklerini tamamlamaya ve silah tekelini sağlamaya hazır olduklarını’ belirttiğini duyurdu.

Açıklamada Avn’ın, Lübnan’ın uluslararası kararları uygulama taahhüdünü yinelediği ve “İsrail tarafını ateşkesi uygulamaya ve çekilmeye zorlamamız gerekiyor; bu konuda sizden destek bekliyoruz” ifadelerini kullandığı kaydedildi.

Geçen yıl kasım ayında, ABD arabuluculuğunda İsrail ile Hizbullah arasında bir ateşkes sağlanmıştı. Bu ateşkese rağmen, İsrail hâlâ Güney Lübnan’daki bazı noktalarda kontrolünü sürdürüyor ve ülkenin doğusu ile güneyine yönelik saldırılarını devam ettiriyor.


Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
TT

Ukrayna: Rusya ile taviz değil, gerçek barış peşindeyiz

Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)
Ukrayna'nın güneydoğusunda Rus araçları ve askerleri (Reuters)

Ukrayna Dışişleri Bakanı Andriy Sibiga, dün Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na (AGİT) yaptığı açıklamada, Ukrayna'nın Rusya ile "taviz değil, gerçek barış" istediğini söyledi.

Güvenlik ve insan haklarına odaklanan bir kuruluş olan AGİT, savaş sonrası Ukrayna'da rol oynamayı hedefliyor.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile ABD elçileri arasında "oldukça iyi" olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından çarşamba günü yaptığı açıklamada, barış görüşmelerine giden yolun şu anda belirsiz olduğunu söyledi.

Sibiga, örgütün yıllık bakanlar kurulu toplantısından önce, "Münih'te gelecek nesillere ihanet edenlerin isimlerini hâlâ hatırlıyoruz" diyerek, "Bu bir daha asla olmamalı. İlkelerden taviz verilmemeli ve uzlaşmaya değil, gerçek barışa ihtiyacımız var" ifadelerini kullandı.

devfdr
Rus askerleri Kursk bölgesindeki Sudzha’da devriye geziyor (Arşiv- AP)

Bakan, görünüşe göre İngiltere, Fransa ve İtalya'nın Adolf Hitler'in o dönem Çekoslovakya olan toprakları ilhak etmesini kabul ettiği 1938 tarihli Nazi Almanyası anlaşmasına atıfta bulunuyordu. Bu anlaşma, tehditkâr bir güçle yüzleşmemenin işareti olarak yaygın olarak kullanılıyor.

Sibiga, ABD'ye barışı sağlama çabalarından dolayı teşekkür etti ve Ukrayna'nın "bu savaşı sona erdirmek için mümkün olan her fırsatı değerlendireceğine" söz verdi. "Avrupa geçmişte çok fazla adaletsiz barış anlaşması imzaladı. Hepsi yeni felaketlere yol açtı" diye ekledi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy dün, ekibinin Amerika Birleşik Devletleri'ndeki toplantılara hazırlandığını ve Trump'ın temsilcileriyle diyaloğun devam edeceğini söyledi.

Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Rusya ve Avrupa ile Orta Asya'nın büyük bir bölümünü içeren 57 üye ülkeyi kapsayan Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), Soğuk Savaş döneminde Doğu-Batı diyaloğu için kilit bir forum olarak ortaya çıktı.

Örgüt son yıllarda, Rusya'nın kilit kararların uygulanmasını engellemesi ve örgütü Batı kontrolü altında olmakla suçlamasıyla sık sık çıkmaza giriyor. Rusya, açıklamasında Ukrayna'nın AGİT gündemine "tamamen hakim olmasından" şikayet etti.