Başbakan adayı Zurfi, AB üyesi ülkelerin Büyükelçileriyle görüştü

Irak’ta hükümeti kurmakla görevli Adnan ez-Zurfi, 28 Mart’ta AB Büyükelçileriyle Bağdat’ta bir araya geldi (EPA)
Irak’ta hükümeti kurmakla görevli Adnan ez-Zurfi, 28 Mart’ta AB Büyükelçileriyle Bağdat’ta bir araya geldi (EPA)
TT

Başbakan adayı Zurfi, AB üyesi ülkelerin Büyükelçileriyle görüştü

Irak’ta hükümeti kurmakla görevli Adnan ez-Zurfi, 28 Mart’ta AB Büyükelçileriyle Bağdat’ta bir araya geldi (EPA)
Irak’ta hükümeti kurmakla görevli Adnan ez-Zurfi, 28 Mart’ta AB Büyükelçileriyle Bağdat’ta bir araya geldi (EPA)

Irak’ta hükümeti kurmakla görevli Adnan ez-Zurfi, siyasi blok ve güçlerin ‘Zurfi’yi parlamentoda kabul etme’ olasılığına dair belirsizlik yaşadığı bir dönemde, hükümetinin önceliklerini belirledi. Hadi el-Amiri’nin liderlik ettiği Fetih Koalisyonu, Zurfi'den hükümet kurma görevinden çekilmesini talep ediyor. Mukteda es-Sadr önderliğindeki Sadr Hareketi’nin desteklediği Sairun Koalisyonu da Zurfi’yi ‘kamu çıkarlarına yanıt vermesinin’ sonuçlarına karşı uyardı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) daimi üyesi olan ülkelerin büyükelçileriyle görüşmesinden yaklaşık üç gün sonra Avrupa Birliği’nin (AB) Irak’taki büyükelçileriyle bir araya gelen Zurfi, “Hükümetin öncelikleri; barışçıl hareketin ‘erken, özgür ve adil seçimler yapma, olası mali ve ekonomik çöküşü ele alma’ taleplerini karşılamak, ülkedeki yoksulluk seviyesini azaltmak, sivil barışı yeniden tesis etmek ve hukukun üstünlüğünü genişletmek için çalışmaktır” ifadelerini kullandı.
Zurfi’nin medya ofisinden yayınlanan bildiriye göre büyükelçiler, ‘Irak’ın koşullarının iyileştirilmesi, talep edilen istikrarın sağlanması, hükümeti kurmakla görevli yetkilinin Irak halkının taleplerini karşılama görevini yerine getirmesi ve Irak’ın bölge ve dünyadaki imajının güçlendirilmesi’ meselelerine değindi. Sairun Koalisyonu Milletvekili Raad Hüseyin, 28 Mart’ta yaptığı açıklamada, “Zurfi, eğer kitlesel çıkarlara cevap verir ve ulusal standartlardan uzaklaşırsa bizim tarafımızdan desteklenmeyecektir” ifadelerini kullandı. Hüseyin, “Zurfi’ye muhalif olan kesim de dahil siyasi blokların çoğu, bir sonraki hükümet içerisinde kendi çıkarlarına ulaşmak istiyor” diyerek, bu çıkarlara boyun eğmeme çağrısında bulundu. Raad Hüseyin, “Sairun, eğer Zurfi tarafından blokların baskısına bir yanıt verildiğini ve ulusal standartlardan uzaklaşıldığını hissederse, onu reddeden ilk siyasi koalisyon olacaktır” dedi.
Öte yandan Haydar İbadi liderliğindeki ve Zurfi’nin mensup olduğu Zafer Koalisyonu’ndan Milletvekili Nida Şakir Cevdet, hükümeti kurmakla görevli yetkilinin, kendisine karşı olan muhalif siyasi güçler karşısında hala zor bir durumda olduğunu ifade etti. Cevdet, yaptığı açıklamada, “Zurfi, el-Anbar vilayetine yaptığı ziyarete benzer şekilde, ilerleyen günlerde Erbil ve Süleymaniye’yi de ziyaret edecek” dedi. Bu ziyaretlerin, hükümetinin kabulü için mümkün olduğunca çok destek sağlamayı amaçladığını belirten Milletvekili, “Zurfi, kendisine karşı olan muhalif siyasi güçler karşısında hala zor bir durumda” ifadelerini kullandı.
Öte yandan bağımsız Iraklı politikacı Kerim en-Nuri, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Irak’taki mevcut koşullarda, devletin yok olması, Irak üzerindeki uluslararası ve bölgesel çıkarlar iddiası ve siyasi sınıfın ülkeyi kriz bataklığından çıkarmaması çerçevesinde Sünniler, Kürtler ve Şiiler açısından en iyi seçenek Adnan ez-Zurfi’dir” değerlendirmesinde bulundu. Nuri, “Zurfi’nin başa geçişini hızlandırmak, farklı düzeylerde büyük zorluklarla karşı karşıya kaldığımız bir dönemde, tartışma sürecini sona erdirecek. Bu nedenle herhangi bir evham ve sapkınlık olmaksızın seçim kararının Iraklıların olması için şu an buna acilen ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
Milletvekili Kerim en-Nuri, “İster kendi iradeleriyle isterse de dışarıdan baskıyla olsun reddedenler de dahil herkesin çıkarı, Zurfi’yi desteklemekten yanadır. Çünkü onlar ve insanlar arasındaki boşluğu doldurması dolayısıyla bu aşamada onlar için kesin bir hayır var. Aynı şekilde diğer bileşenlerin ortaklarına, hasımlık olmadığı, nefretin duyulmadığı ve hesaplar uğruna yargının sömürülmediği güvencesi verecektir” dedi.
Diğer taraftan Zurfi’nin Avrupa Birliği üyesi ülkelerin Büyükelçileriyle yaptığı toplantı hakkında görüşlerini ifade eden, Mustansiriyah Üniversitesi Siyasi Bilgiler Fakültesi Dekanı Dr. Halid Abdulillah, “Hükümeti kurmakla görevli yetkilinin hareketleri, dış dünyanın Irak dünyasında belirleyici olduğunu gösteriyor. Durum böyle görünse de ABD’nin Iraklı birey ve taraflara karşı yaptırımları aktifleştirme hattına girmesiyle oluşan son yankılar, iç krizin tüm durumlarda dışsallaştığını gösterebilir. Bu durum, Irak meselesinin yurt dışından çözüldüğünü doğrulayabilir, ancak bu her zaman da doğru değildir” açıklamasında bulundu.
Abdulillah, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Dış taraflar üzerinde konuşmak her zaman da doğru değildir. Çünkü Irak iç evi, hükümeti kurma meselesine ilişkin olarak, geniş dış ilişkilere sahip bir ismin görevlendirilmesine bakılmaksızın belirleyici bir faktör gibi görünmektedir. Bu ilişkiler yoluyla içsel durumu olumlu yönde yansıtabilen etkili uluslararası partilerle anlaşmalar yapabiliyor” ifadelerini kullandı. Dr. Halid Abdulilah ayrıca, “Irak siyaset sahnesinin ortak çıkarların karışımından oluşması dolayısıyla durum, onun tarafından riskli olabilir” dedi.



Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
TT

Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi yönünde ortak bir çaba içinde, dolaylı müzakerelerin ileri aşamasına geçilmesinin önünü açmak için "daha ciddi" görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor. Hamas hareketi içindeki bilgili kaynaklardan gelen açıklamalara göre beklenen görüşmelerin, bu ay sonu veya gelecek ay başında yapılması bekleniyor.

Şarku'l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, Kahire'de düzenlenecek kapsamlı bir Filistin ulusal toplantısı için hazırlıkların sürdüğünü, önemli ve acil konularda anlaşmaya varıldığını belirtti.

Fetih Sözcüsü Abdülfettah Devle ise özel açıklamasında, Gazze Şeridi'ni yönetecek bir komitenin kurulmasına ilişkin duyurunun "yakında yapılmasının muhtemel" olduğunu belirterek, beklenen oluşumun Filistin vizyonuyla uyumlu olmasının önemini vurguladı. Devle, "belgelenmiş ve resmi bir anlaşma yayınlanana kadar" belirli bir tarih vermedi.


 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
TT

 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)

Financial Times gazetesi, güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde, İngiltere eski Başbakanı Tony Blair'in Arap ve İslam ülkelerinden gelen itirazlar sonrasında Gazze Barış Konseyi üyeliğine aday listesinden çıkarıldığını bildirdi.

Blair, ABD Başkanı Donald Trump'ın eylül ayı sonlarında İsrail ile Hamas arasındaki savaşı sona erdirmek için 20 maddelik planını açıkladığı sırada konsey üyeliği için belirlenen tek isimdi. Trump, Blair'i "çok iyi bir adam" olarak tanımlamıştı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’ten aktardığına göre, Blair o dönemde planı "cesur ve akıllıca" olarak nitelendirdi ve ABD başkanının başkanlık edeceği konseye katılmaktan memnuniyet duyacağını ifade etti.

Ancak bazı Arap ve Müslüman ülkeler, kısmen 2003 yılında ABD öncülüğündeki Irak işgaline verdiği güçlü desteğin Ortadoğu'daki itibarına verdiği zarar nedeniyle plana karşı çıktı.

Financial Times, Blair'in bir müttefikinin, eski başbakanın Barış Konseyi üyesi olmayacağını söylediğini aktardı. Müttefik, "Bu konsey mevcut dünya liderlerinden oluşacak ve altında daha küçük bir yürütme kurulu bulunacak" dedi.

Kaynak, Blair'in, Trump'ın damadı Jared Kushner ve ABD başkanının kıdemli danışmanlarından Steve Witkoff'un yanı sıra Arap ve Batı ülkelerinden üst düzey yetkililerle birlikte yürütme kurulunda yer almasının beklendiğini de ifade etti.


Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
TT

Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)

Kasım 2025’in yağmurlu bir gecesinde, İsrail ordusunun Ramallah’ın kalbine yönelik baskını sürerken, başkanlık binasına birkaç metre mesafedeki bir noktada oturan üst düzey bir Filistinli yetkili acı bir tebessümle şunu söyledi:
“Şu an Filistin hakkında konuşmak istemiyorum. İsrail’i sömürgeci bir devlet olarak tanımlayan ezber cümleleri de tekrar etmeye niyetim yok. Şu anda konuşmak istediğim şey Suriye.”

Yetkiliye göre Suriye, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yalnızca gerçek bir barışı istemediğinin değil, komşu devletleri de görmek istemediğinin en açık kanıtı haline geldi. Zira Şam’daki yeni siyasi liderlik, İsrail’e karşı savaş ya da düşmanlık istemediğini açıkça ilan etmiş olmasına rağmen, İsrail Suriye topraklarını son derece sert askerî operasyonlarla ihlal etmeyi sürdürüyor.
Filistinli yetkili şöyle devam ediyor:
“Hamas 7 Ekim 2023’te savaşı başlattı, Hizbullah İsrail’i vurdu, Husiler İran’ın teşvikiyle ‘destek savaşına’ katıldı… Fakat Suriye tam tersine çatışmanın dışında kalmayı seçti; hatta çok daha fazlasını yaptı.”

“İsrail için bir tehdit yok”

Saldırganlığı caydırma operasyonlarının sonrası Şam’da kontrolü devralan yeni yönetim, İsrail dahil komşu hiçbir ülkeye tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Bununla birlikte Beşşar Esed rejiminin çökmesi ve İran ekseninin bölgedeki en stratejik üssünü kaybetmesi, Suriye ile İsrail arasında çıkarların kesiştiği yeni bir dönemi mümkün kılabilirdi.

Filistinli yetkili, “İsrailliler sanki bu gerçekleri unuttu. Suriye artık İran milislerinin oyun alanı değil” diyor.

Bu süreçte ABD, Türkiye ve Azerbaycan, iki taraf arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını bildirerek, sınırların tamamen güvenli hâle gelmesini sağlayacak güvenlik düzenlemeleri için müzakerelere davet etti. İsrail’in çekincelerine rağmen Suriye, doğrudan görüşmelere dahi razı oldu. Nitekim Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında altı toplantı gerçekleştirildi.

İsrail kaynaklarına göre Şam, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak adına büyük esneklik gösteriyor. 1967 ve 2024’te işgal edilen tüm toprakların iadesi karşılığında tam barış anlaşmasına hazır; fakat ara formüller de değerlendiriliyor. Bunlar arasında Golan’ın 15 yıla kadar İsrail’e kiralanması veya 1974 sınırlarına dönüşü öngören bir güvenlik mutabakatı da var.

Aynı kaynaklar,  yeni yönetiminin “İbrahim Anlaşmaları”na katılmaya da sıcak baktığını, bunun İsrail’in 1948’den bu yana hayalini kurduğu tarihi bir açılım olacağını belirtiyor.

İsrail’in karşılığı: İşgal ve hava saldırıları

Tehdit politikasını seçen İsrail, Aralık 2024’ten bu yana yeni yönetimin nefes almasına fırsat vermeden askerî havaalanları ve üsleri hedef alan yaklaşık 500 hava saldırısı düzenledi. Suriye’nin savunma kapasitesinin yüzde 85’ini yok eden İsrail, 450 km²’lik Suriye toprağını işgal ederek genişliği 7 km’yi aşan hat boyunca, Şeyh Cebel'den Dera’ya kadar ilerledi. Bazı bölgelerde 20 km derinliğe kadar kara harekâtı yürüten İsrail 9 askerî üs kurdu.

frgt
Netanyahu, Salı günü Suriye'deki tampon bölgedeki İsrail güçlerini denetledi (AP)

İsrail ayrıca, “Dürzi müttefikleri koruma” gerekçesiyle iç çatışmaları körükledi. Oysa İsrail’deki Dürzi vatandaşlar bizzat İsrail hükümetleri tarafından ayrımcılığa maruz kalıyor.
Tel Aviv yönetimi, Şam’ın yeni liderliğini Nusra Cephesi bağlantıları üzerinden karalamaya çalışsa da, geçen yıllarda bizzat İsrail ordusuna bağlı sahra hastaneleri ve Safed, Hayfa, Tel Aviv’deki çeşitli merkezlerin çok sayıda Nusra üyesini tedavi ettiği biliniyor.

Netanyahu’yu kim durdurabilir?

Son günlerde İsrail’de ortaya çıkan bilgiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e ve Netanyahu’ya “Suriye politikasındaki yanlışları” nedeniyle sert bir uyarıda bulunduğunu gösteriyor.
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine, Şam’daki yeni yönetimle daha olumlu bir yaklaşım benimsemeye yöneldiği ifade ediliyor.

frgt
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump ve Eş-Şara'nın Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını görüşmek üzere Riyad'da geçen mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıdan bir kare (SPA)

Trump, İsrail’in attığı adımların “yanlış ve mantıksız” olduğunu düşünürken, birçok analist Netanyahu’yu dizginleyebilecek tek gücün Trump yönetimi olduğuna inanıyor.
Ancak bunun sahadaki sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Bu arada şu soru giderek daha sık soruluyor: “İsrail, Suriye ile böyle bir şekilde davranarak bölgesine nasıl bir mesaj veriyor?”