Lübnan’da vaka sayısı 438’e yükseldi sokağa çıkma yasağı sıkılaştırdı

​Beyrut’taki Şehitler Meydanı çevresi, 28 Mart’ta koronavirüs salgınını engellemek için alınan önlemlerin bir parçası olarak protestocuların çadırlarından arındırıldı (Reuters)
​Beyrut’taki Şehitler Meydanı çevresi, 28 Mart’ta koronavirüs salgınını engellemek için alınan önlemlerin bir parçası olarak protestocuların çadırlarından arındırıldı (Reuters)
TT

Lübnan’da vaka sayısı 438’e yükseldi sokağa çıkma yasağı sıkılaştırdı

​Beyrut’taki Şehitler Meydanı çevresi, 28 Mart’ta koronavirüs salgınını engellemek için alınan önlemlerin bir parçası olarak protestocuların çadırlarından arındırıldı (Reuters)
​Beyrut’taki Şehitler Meydanı çevresi, 28 Mart’ta koronavirüs salgınını engellemek için alınan önlemlerin bir parçası olarak protestocuların çadırlarından arındırıldı (Reuters)

Lübnanlı yetkililer, Hariri Üniversitesi Hastanesi ve üniversite hastaneleri laboratuvarlarında kanıtlanmış yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakalarının görülme sıklığı çerçevesinde ve vaka sayısının 438’e, ölü sayısının da 10’a ulaşması sonrasında sokağa çıkma kararını uygulama prosedürlerini yoğunlaştırdı.
Sağlık Bakanı Hamad Hasan, yaptığı açıklamada “Çalışmalar, ancak sivil toplumun seferberlik taahhüdüyle ortaya koyulabilir” dedi. Hasan ayrıca, “Bu sorunu çözmek ve Sağlık Bakanlığı tarafından verilen tavsiyelere uymak için hala zamanımız var” ifadelerini kullanırken, sağlık tedbirlerine uyulmadığı takdirde herkesin risk altında olduğuna dikkati çekti.
Lübnan Sağlık Bakanlığı, tüm tedbirlere, özellikle de her vatandaşın bireysel ve toplumsal ahlaki sorumluluğu haline gelen tam bir ev karantinasına uyma gerekliliğine dikkati çekerken, herhangi bir ihmalin, faili yasal ve cezai soruşturmaya maruz bırakacağını vurguladı. Bölgelere konuşlandırılmış ordu birlikleri, akşam 6’dan sabah 5’e kadar sokağa çıkma kararının uygulanma amacıyla istisnai önlemleri uygulamaya koyuldu. Ordu komutanlığı, genel seferberliğe tam şekilde uyulması gerektiğini belirtirken, vatandaşlara da ‘evlerinde kalma, aşırı zorunluluk halleri dışında sokağa çıkmama, ilgili prosedür ve talimatlara uyma’ çağrısı yaptı.
Halk hareketine karantina molası
Güvenlik güçleri, başkent Beyrut’un merkezindeki Şehitler Meydanı’nda halk hareketi eylemcilerinin çadırlarını sökerken, durum eylemciler arasında tepkiye yol açtı.
Lübnan İçişleri ve Belediyeler Bakanı Medya Ofisi yetkilisi Tuğgeneral Muhammed Fehmi, yayınladığı bir bildiride, barışçıl halk hareketinin haklı taleplerini desteklediğini belirtirken, protestoları koronavirüs tehdidinden korumak üzere geçen hafta Şehitler ve Riyad es-Sulh meydanlarındaki çadırları sterilize ettiklerine dikkati çekti. Fehmi, “Özel mülkiyete ve yoldan geçen sivillere yönelik artan saldırılar ışığında güvenlik güçleri, çadırları kaldırmak zorunda kaldı” diyerek, geçen günlerde bir büyükelçiliğe yapılan saldırıyı hatırlattı.
Öte yandan Sağlık Bakanı Hamad Hasan, birkaç gündür Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), Sınır Tanımayan Doktorlar Örgütü (MSF), Uluslararası Kızılhaç, Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) ve diğer Birleşmiş Milletler organları ile uluslararası kuruluşlarla toplantılarını yoğunlaştırdı. Bakan, toplantılar sırasında ‘sağlık ve toplumsal durum’ açısından acil ihtiyaçları ele aldı. Hasan, “Saha hastanelerine gerekli teçhizatları sağlamak, solunum cihazlarını en hızlı şekilde satın almak için çalışmak amacıyla Sağlık Bakanlığı’nın planına yanıt verilmesi gerektiğine’ dikkati çekti.
 
Bakan Hasan, uluslararası kurumların temsilcilerine de hazırlıksız hastane binalarını kendilerine teslim edebileceklerini ifade etti. Sağlık Bakanı, bu kurumlar tarafından şu ana kadar ciddi ve saha tedbirleri alınmadığını belirtirken, “Filistinli mültecilerin ve yerinden edilmiş Suriyelilerin ihtiyaçları ortak bir sorumluluktur” ifadelerini de kullandı.
Girişimler ve acil durumlara hazırlıklar çerçevesinde Milletvekili İlyas Busaab, Sin el-Fil bölgesindeki Lübnan Kanada Hastanesi binasını bir yıllığına kiraladıklarını ve buranın koronavirüs hastalarına tahsis edildiğini söylerken, hastanenin 7 yıldır kapalı olduğunu ve kullanılabilirliğini en hızlı şekilde sağlayacaklarını vurguladı. Busaab, “İşbirliği için hastane sahibiyle bir süredir temastayım. Hastane, Sağlık Bakanlığı tarafından uygun görüldüğü şekilde kullanılmak amacıyla bir yıllığına kiralandı. Daha sonra hastane, bölge halkına hastane hizmetleri vermeye devam edecek. İlk çalışmada, 15 yaş altı çocuklar tedavi edilecek. Bu özel hastanede muayeneler ücretsiz olacak” dedi.
Hastaneyi gezen Sağlık Bakanı, “Hastane, konaklama ve vakalar için 1 hafta veya 10 gün içerisinde hazır olabilir. Bir salgın durumunda ve olağanüstü hal ilan edilirse hastane, 4 hafta içinde hazır olacak. Hastanenin kapasitesi son derece büyük olacak” ifadelerini kullandı.



Suveyda'daki olaylar SDG ile aşiretler arasındaki ittifaklara ışık tutuyor

Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
TT

Suveyda'daki olaylar SDG ile aşiretler arasındaki ittifaklara ışık tutuyor

Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)

Suveyda'da yerel Dürzi gruplar ile Şam'daki hükümet güçlerini destekleyen Bedevi aşiretler arasında yaşanan kanlı olaylar ve Arap aşiretlerinin Bedeviler lehine savaşa girmesi, Suriye'nin güneyinde yaşananların ülkenin doğu ve kuzeyinde de tekrarlanabileceği ve ABD destekli Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) karşı bir aşiret ayaklanması olasılığı spekülasyonlarına yol açtı.

Bu olasılık, Halep, Deyrizor ve Rakka vilayetlerinden gelen binlerce aşiret savaşçısının Suveyda'daki cephe hatlarına ulaşmasının ardından ortaya çıktı. Bu vilayetler, Kürt-Arap ittifakı bağlamında SDG ve Suriye hükümeti tarafından ortaklaşa kontrol ediliyor.

dfrgthyu7
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ve Suriye Demokratik Güçleri (SDG), 2024 yılında Rakka kentindeki Arap aşiretlerinin şeyhleri ve liderleri için bir program düzenledi. (Şarku’l Avsat)

Arap Şammar aşiretinin şeyhi Şeyh Mani Hamidi Deham el-Cerba'ya göre Suveyda'daki olayların Cezire bölgesindeki durumla ilişkilendirilmesi söz konusu olamaz. Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan el-Cerba, “SDG'nin ve lideri Mazlum Abdi'nin bu zor ve son derece hassas aşamada siyasi uzlaşma ve dengelerin sağlanmasındaki rolüne değer veriyoruz. Ortaklığımız sayesinde bölgemiz ve tüm halkımız için tarihi bir başarı olarak kabul edilen mutabakatlara ulaşmayı başardık” ifadelerini kullandı.

Çoğunlukla Suriye'nin kuzeydoğusundaki Haseke vilayetinde bulunan Şammar aşireti, 2013 yılında kurulan ve doğudaki Irak sınırı boyunca Kamışlı'nın doğusundaki Tel Elo ve Tel Tahmis köylerinde konuşlanmış tahmini 7-10 bin savaşçısı olan es-Sanadid güçlerine bağlıdır. Aşiret, Rakka ve Deyrizor kentlerinden yerel Arap gruplarla birlikte SDG'nin kurucu ortakları arasında yer alıyor.

Şeyh el-Cerba sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu yıllar boyunca, kendimizi toprağın kardeşleri olarak adlandırdığımız bir aşamaya ulaştık. Çünkü bizler aynı bölgenin evlatlarıyız ve bu bölgenin tüm bileşenleri arasında kardeşlik ruhuyla birleşen ortak bir davanın sahipleriyiz.”

SDG Ekim 2015'te yayınladığı ilk bildiride kendisini ‘Arapları, Kürtleri, Suriyelileri ve Suriye coğrafyasındaki diğer tüm bileşenleri bir araya getiren, tüm Suriyeliler için ortak bir ulusal askeri güç’ olarak tanımladı. SDG lideri Mazlum Abdi, 10 Mart'ta Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera ile güçlerini ve sivil idareyi bu yılın sonuna kadar Savunma Bakanlığı ve devlet kurumlarının yapılarına entegre etmek üzere tarihi bir anlaşma imzaladı.

Raman Araştırma Merkezi'nde (Raman Center) Kürt meseleleri konusunda uzmanlaşmış bir araştırmacı olan Bedr Mulla Reşid, SDG'nin kuruluşundan bu yana aşiret niteliğindeki Arap askeri konseyleriyle ittifaklara dayandığını açıkladı. Şarku’l Avsat'a konuşan Reşid, “Suveyda'daki olaylar Suriye'nin kuzeydoğusundaki ittifakları kesinlikle etkileyecek. Şam hükümetinin, Cezire bölgesinde yerel bir aktörün yokluğunda SDG üzerindeki baskısını artırmak için yeni gerçeklikten yararlanmaya çalışması da dahil olmak üzere çeşitli senaryolar ortaya çıkabilir” dedi.

fghyjuı
Suriye'nin kuzeyindeki Rakka kenti el-Velde, Elbu Şaban ve el-Fedaile aşiretlerine ev sahipliği yapıyor. (Şarku’l Avsat)

Reşid, ABD'nin durumu istikrara kavuşturma çabaları, Suriye'ye yönelik ekonomik yaptırımların kısmen kaldırılması ve Türkiye'deki Kürtlerle yürütülen barış sürecine dikkat çekerek mevcut koşullar altında bir aşiret ayaklanması olasılığını dışladı. Reşid, ülkenin kuzeydoğusundaki Suveyda'da yaşananların tekrarlanmasını engelleyen başka faktörlerin de bulunduğuna işaret ederek, Suveyda'daki gibi yerel bir askeri grubun ve bu eğilimi destekleyen bölgesel bir tarafın bulunmadığına dikkat çekti. Reşid sözlerine şöyle devam etti: “ABD Suriye'nin istikrarını korumaya çalışıyor ve Türkiye şu anda PKK ile barış süreciyle meşgul; kendi iç sürecini etkilememek için SDG bölgelerinde tam ölçekli bir çatışmayı desteklemeyecektir.”

Aşiret liderleri, Suriye'nin birlik ve bütünlüğüne vurgu yaptı

Suriye'nin kuzeydoğusundaki Cezire ve Fırat bölgeleri, başta el-Bakara, Tay, Şammar, Cis, el-Akidat, el-Velde ve Elbu Şaban olmak üzere Arap aşiretleriyle doludur. Ancak bu aşiretler savaşın son yıllarında ciddi bölünmeler yaşadılar. Geçen yılın yaz aylarında, el-Akidat aşireti lideri Musab el-Hifl'in kardeşi İbrahim el-Hifl'in, eski Suriye rejimi ve İranlı milislerin desteğiyle SDG'ye karşı yerel aşiretler ve savaşçılarla ittifak kurarak askeri bir isyana öncülük etmesinin ardından kanlı çatışmalar yaşandı. Bu çatışmalarda yüzlerce sivil ve silahlı unsur öldürüldü.

sdfgthy
Suveyda vilayetindeki Bedevi aşiret savaşçıları, 19 Temmuz (AFP)

Ancak Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi İhtiyar Heyeti Başkanı ve Haseke'deki Arap Cabur aşiretinin danışmanı Ekrem Mahşuş ez-Zuba, ister Deyrizor'da ister Rakka'da olsun SDG ile yerel aşiretler arasında herhangi bir çatışma yaşanması ya da aşiret savaşçılarının Suveyda cephesinden Cezire bölgesine hareket etmesi ihtimaline ilişkin şunları söyledi: “Bu çağrılar ve hareketler Arap aşiretlerinin değerlerini temsil etmiyor. Burada Arap, Kürt ve Hıristiyan bölge bileşenlerinin kanı, tarihi direnişte ve DEAŞ terörünün yenilgiye uğratılmasında birbirine karıştı. Hepimiz tek bir halk olarak kalacağız ve ülkemize ve güçlerimize bağlı kalacağız”.

Ez-Zuba, SDG'nin tüm bileşenleri temsil ettiğini belirterek, “Birçok tarafın fitne çıkarma çabalarına rağmen kuzey ve doğu bileşenleri ile askeri güçler arasında çatlak yaratma çabalarını reddediyoruz” dedi. Özyönetim bölgelerini diğer bölge ve vilayetlere kıyasla en istikrarlı bölgeler olarak değerlendiren ez-Zuba, toprağın sahibinin kendileri olduğuna dikkat çekti. Ez-Zuba, “Kaderimizi biz belirleriz, sosyal medya sayfaları değil. Aşiret ya da kabile, bölge dışından kişiler tarafından değil, sahada kim varsa onlar tarafından temsil edilir. Biz Suriye topraklarının birlik ve bütünlüğünü vurguluyoruz… Hiç kimse vatanseverliğimize dil uzatamaz” şeklinde konuştu.

dfrgtyu
Arap el-Velde aşiretinin şeyhi Şeyh Hamid el-Ferac (Şarku’l Avsat)

Tabka ve Rakka vilayetindeki Arap el-Velde aşiretinin şeyhi Şeyh Hamid el-Ferac da Şeyh el-Cerba ve ez-Zuba’nın sözlerine katılarak, özerk yönetim bölgelerindeki Arap aşiret mensuplarının SDG'ye desteğini yineledi. “Buradaki tüm Arap aşiretleri ve bileşenleri, bölgelerimizin güvenlik ve istikrarını bozmaya çalışan tüm gündemlere karşı SDG ile dayanışma içindedir” diyen Şeyh el-Ferac, aşiret mensuplarına şu çağrıda bulundu: “Yönetim bölgelerindeki istikrarı her gün baltalamaya çalışan projelere karşı durmak için herkesin birleşmesi gerekiyor. SDG terörizmi ortadan kaldırdı, bölge halkının güvenliğini koruyor ve mevcut imkanlar doğrultusunda tüm hizmetleri sağlıyor.”

Elbette Arap aşiretlerinin SDG yanlısı tutumları ortak değil. Zira özerk yönetim bölgelerinin dışında yaşayan aşiret üyeleri arasında SDG'nin kontrolünü açıkça reddeden ve bölgelerinin Şam'daki Ahmed eş-Şera hükümetine devredilmesini destekleyenler de var.