Berri’nin tehditleri sonrasında Lübnanlı gurbetçilerin ülkeye dönüşü kararı alındı

​Dışişleri Bakanı Nasif Hıtti
​Dışişleri Bakanı Nasif Hıtti
TT

Berri’nin tehditleri sonrasında Lübnanlı gurbetçilerin ülkeye dönüşü kararı alındı

​Dışişleri Bakanı Nasif Hıtti
​Dışişleri Bakanı Nasif Hıtti

Lübnan Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri, 12 Nisan’dan önce ülkelerine dönemeyen gurbetçiler için harekete geçilmezse ve Avrupa ile Afrika’da koronavirüsten (Kovid-19) etkilenen ülkelerdeki gurbetçilerin dönüşü için yapılan siyasi temaslar çözüme kavuşturulmazsa hükümetten çekilebilecekleri uyarısında bulundu.
Berri’nin uyarısı, siyasi girişimleri harekete geçirirken, Hizbullah da iletişim hattına dahil oldu. Aynı şekilde Başbakan Hasan Diyab başkanlığında olağanüstü bakanlar toplantısı düzenlendi. Siyasi kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, dönüşü organize etme kararının, 28 Mart’ta Middle East Airlines havayolu şirketi aracılığıyla alındığını söylerken, “Yürütme adımları, Bakanlar Kurulu toplantısı sonrasında gelecek salı günü resmi olarak duyurulacak” dedi.
Dışişleri Bakanı Nasif Hıtti de Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, hala yurtdışında bulunan Lübnanlı vatandaşların dönüş kararının, Bakanlar Kurulu’nun yetkisi dahilinde olduğunu ve Dışişleri Bakanlığı’nın da diğer bakanlıklar gibi Kurul tarafından alınan kararları uyguladığını söyledi. Hıtti, Dışişleri Bakanlığı’nın şu anda ‘uygun önlemleri almak için’ yurtdışındaki Lübnanlı gurbetçilerin durumları hakkında veri toplamayı tamamladığını açıkladı. Nasif Hıtti, bakanlığın şu anda yurtdışındaki Lübnan misyonları aracılığıyla Lübnanlıların koşullarını takip ettiğini ve öğrenciler başta olmak üzere gerekli kesimlere yardım sağlamakla ilgilendiği de vurguladı.
Hükümete karşı uyarısından bir gün sonra da Berri, 28 Mart’ta medya ofisi tarafından yayınlanan kısa bir yazılı açıklamada, yurtlarından uzakta hayat mücadelesi veren vatandaşların, döviz girdisi sağlamak başta olmak üzere Lübnan’ı her türlü kalkındırdıklarına dikkati çekerek, “Hükümetin gurbetçilere yönelik tutumu 31 Mart'a kadar devam ederse kabinedeki temsiliyetimizi askıya alacağız” dedi.
Siyasi kaynaklar, son birkaç saattir gurbetçileri tahliye etmek üzere çeşitli önerilerin ortaya koyulduğunu söylerken, Lübnan ‘Middle East Airlines’ şirketi de gurbetçilerin tahliyesi için hazır olduklarına dikkati çekti. Kaynaklar, değerlendirilen öneriler arasında, ‘uçağa binmeden önce onları inceleyen hemşirelerden ve uzman doktorlardan oluşan tıbbi bir misyonun gönderilmesi’ meselesinin de bulunduğunu ifade etti.
Berri’ye yakın kaynaklar, “Bu gurbetçiler terk edilemez. Yurtdışındaki Lübnan toplumunu, yarın olmadan kurtarmak zorundayız” dedi. Kaynaklar ayrıca, “Bankalardaki mevduatları dondurulan ve onları alamayan bu gurbetçiler, buna rağmen birbirlerine yardım etmek için hazırlar ve temasa geçip tahliye edilmeyi bekliyorlar” ifadelerini kullandı.
Lübnanlı gurbetçilerin ülkeye alınması çağrısı Berri ile sınırlı değil. Lübnan Kuvvetleri Partisi Genel Başkanı Samir Caca da yayınladığı bir bildiride, “Lübnan hükümetinin şu ana kadar dünyanın dört bir yanına dağılan ve bu zor koşullarda acil olarak anavatanlarına dönmek isteyen Lübnanlı gurbetçilere karşı tavrı son derece utanç vericidir. Halkına karşı sorumluluk duygusuna sahip olan bir hükümet, koronavirüs salgınının baskısı altında, bazı vatandaşlarının yurt dışından dönüşünü nasıl reddedebilir?” değerlendirmesinde bulundu. Caca, “Hükümetin, bu istisnai koşullarda ülkelerine dönmek isteyen Lübnanlılara özel seferler düzenlemek için çok hızlı bir karar alması gerekiyor” dedi.
Durum, hükümet krizine dair gündeme gelen siyasi tartışmalar çerçevesinde ortaya çıktı. Öyle ki siyasi kaynaklar, krizi yönetenin bir doktor olmadığı göz önüne alındığında durumun sıkıntılarına değindi. Kaynaklar ayrıca, Lübnan’daki en büyük hastanelerin, ‘virüsün patlak vermesine rağmen koordinasyonun gerekli dereceye ulaşmamasına’ dair şikayetlerine dikkati çekti.



Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Arabulucular garanti krizini nasıl aşacak?

Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)
Gazze Şeridi'nde yıkılan binaların ardından güneş batarken (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın önümüzdeki hafta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Beyaz Saray'da bir araya gelerek Gazze Şeridi'nde olası bir ateşkesle ilgili gelişmeleri ele alması bekleniyor.

Ancak Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanların tahminlerine göre, Netanyahu'nun siyasi geleceğinin parçalanmasından korkarak Gazze'deki savaşı kalıcı olarak durdurmayı reddetmesi ışığında, Hamas'ın ısrar ettiği savaşı durdurma garantisi krizi bir ‘ikilem’ olmaya devam ediyor. Arabulucuların savaşı sona erdirecek tüm fikir ve önerilerin tartışıldığı kısmi bir ateşkese gitmekten başka çareleri olmadığına dikkat çeken uzmanlar, Trump'ın İsrail Başbakanı’yla görüşmesi sırasında bu konuyu çözmek için yapacağı baskıya güveniyor.

Hamas dün bu garantilerin önemini vurguladı.

Hamas Siyasi Büro Başkanı’nın Medya Danışmanı Tahir en-Nunu CNN'e verdiği demeçte, “Ciddiyiz ve bir anlaşmaya varmaya hazırız; savaşı sona erdirmek için gerekli şartlar açık olduğu takdirde her türlü teklifi kabul etmeye hazırız” dedi.

dsfrg
İsrail'in dün Gazze Şeridi'ne düzenlediği bombardıman sırasında yükselen dumanlar (AFP)

Hamas liderlerinden Mahmud Merdavi dün yaptığı açıklamada, herhangi bir anlaşmanın ‘saldırganlığın tamamen durdurulması, işgal güçlerinin geri çekilmesi, insani protokole uyulması ve varılacak herhangi bir anlaşmanın fiilen uygulanmasını sağlayacak açık garantilere’ bağlı olması gerektiğini söyledi.

Garanti ikilemi

Geçtiğimiz ay İsrail ile İran arasındaki çatışmaların durmasının ardından yeniden gündeme gelen garanti talebi, müzakerelerin ivme kazandığı bir dönemde güçlü bir şekilde ortaya çıktı.

Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati pazar akşamı televizyonda yayınlanan bir röportajda şunları söyledi: “Şu anda masada olan ve üzerinde çalıştığımız şey, bir dizi esirin serbest bırakılması ve ateşkesin sürdürülmesi için gereken ivmeyi yaratacağı umuduyla insani ve tıbbi yardımın mümkün olan en kısa sürede girmesi karşılığında İsrail saldırganlığının 60 günlük bir ateşkesle durdurulmasıdır.”

Abdulati, “İsrail ve İran arasında ateşkes sağlandıktan sonra Gazze Şeridi'ne odaklanmak isteyen bir Amerikan vizyonu var. Gelecekteki herhangi bir anlaşmanın ateşkesin sürdürülebilirliğini sağlamak ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırganlığının yeniden başlamasını önlemek için yeterli miktarda garanti içermesi gerektiğine dair bir Amerikan anlayışı var” ifadelerini kullandı.

xscdfgt
Gazze Şeridi'ndeki İsrail saldırılarında hayatını kaybedenlerin cenaze töreninde gözyaşı döken Filistinliler (Reuters)

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre, son ateşkes çabaları hakkında bilgi sahibi olan Filistinli ve Mısırlı kaynaklar, arabulucu rolü oynayan Katar ve Mısır'ın savaşın her iki tarafıyla temaslarını yoğunlaştırdığını, ancak yeni bir görüşme turu için henüz bir tarih belirlenmediğini belirtti.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile dün bir telefon görüşmesi yapan Mısır Dışişleri Bakanı, Gazze Şeridi'ndeki son gelişmeleri ve iki ülkenin ‘ateşkesi yeniden başlatmak, Filistin halkını bu zulümden kurtarmak, esir ve mahkûmları serbest bırakmak ve Gazze Şeridi'ne acil ve engelsiz insani yardım akışını sağlamak’ için ABD ile ortak çabalarını ele aldı.

Hamas, savaşı sona erdirecek bir anlaşmanın parçası olması halinde kalan tüm esirleri serbest bırakmaya hazır olduğunu ifade ederken, İsrail esirlerin serbest bırakılması gerektiğini ve savaşın sona ermesinin Hamas'ın silahsızlanmasına ve Gazze Şeridi'ni yönetmekten uzaklaşmasına bağlı olduğunu savunuyor.

‘Dikenli konular’

Mısır Düşünce ve Stratejik Araştırmalar Merkezi Genel Müdür Yardımcısı Tümgeneral Muhammed İbrahim ed-Duveyri, Hamas'ın talep ettiği garanti krizinin çözümünün kolay olmadığını düşünüyor. Ed-Duveyri, “İsrail'in reddetme ısrarı var. Zira savaşın sona ermesi şu anda Netanyahu hükümetinin yıkılması anlamına geliyor (...) Bu, Filistin hareketinin silahsızlandırılması ve liderlerinin sürgüne gönderilmesi konusundaki ısrarına ek olarak gerçekleşiyor” şeklinde konuştu.

Ed-Duveyri, arabulucuların, fikirlerin ortaya atılacağı, garantiler hakkında tartışmaların yapılacağı ve şartlarının anlaşmada açıkça belirtileceği geçici bir ateşkese gitmekten başka çaresi olmadığına inanıyor. Ed-Duveyri, “Garantiye ihtiyaç duyan tek şey savaşın durması değil; İsrail'in nihai çekilmesi de bir kriz ve Hamas'ın silahları gibi çetrefilli bir konu. Bu ve benzeri konular nihai statü müzakerelerine ertelenmeli” dedi.

fgthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'a düzenlenen İsrail saldırısında hayatını kaybeden Filistinlilerin cenaze töreninde gözyaşı döken bir çocuk (Reuters)

Filistinli siyasi analist Eymen er-Rakab, mevcut krizin garantiler ve Washington'un gelecekte savaşı durdurma garantisi konusundaki tutumuna karar vermemiş olmasıyla ilgili olduğuna inanıyor. Er-Rakab, Gazze Şeridi'ndeki zor koşullar ışığında Hamas'ın kabul edeceği geçici bir ateşkesin sonuçlanmasının ardından garantiler krizinin arabulucular tarafından yapılacak sonraki görüşmelerin bir parçası olmasını bekliyor.

Hamas'ın garantiler konusundaki ısrarı, Trump'ın dün yaptığı açıklamada pazartesi günü Beyaz Saray'da Netanyahu ile yapacağı görüşmede Gazze ve İran'daki durumu ele alacağını duyurmasıyla birlikte geldi. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre Trump, “Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanmasını ve esirlerin geri dönmesini umuyoruz ve bunun önümüzdeki hafta içinde gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi.

dfgth
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde İsrail tarafından bombalanan bir bölgeyi inceleyen Filistinliler (Reuters)

Netanyahu dün yaptığı açıklamada, geçen ay İran ile 12 gün süren savaşta elde ettiğini söylediği ‘büyük zaferin’ ardından Trump ile görüşmek üzere önümüzdeki hafta ABD'ye gideceğini söyledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt pazartesi günü düzenlediği basın toplantısında, Netanyahu'ya yakınlığıyla bilinen İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer'in Gazze savaşının sona erdirilmesi konusunu görüşmek üzere Beyaz Saray yetkilileriyle bir araya gelmek üzere bu hafta Washington'da olacağını belirtti.

Bilgi sahibi Mısırlı kaynaklar dün yerel medyaya, ‘İsrail ve Hamas'ın sadece geçici bir ateşkes değil, kapsamlı bir takas anlaşması yapmaları için son saatlerde Mısır'ın artan baskısı’ hakkında konuştu.

Kaynaklar, çeşitli taraflardan heyetlerin önümüzdeki 72 saat içinde Kahire'ye gelmesinin beklendiğini, her iki tarafı temsil eden şahsiyetlerin ise anlaşmazlık noktalarını çözmek üzere halihazırda Kahire'de bulunduğunu söyledi.

sdfrgty
İsrail'in Gazze şehri sahiline düzenlediği saldırıda hayatını kaybeden akrabasının cenazesi başında gözyaşı döken Filistinli bir kadın (AFP)

Kaynaklara göre Netanyahu, ‘kapsamlı bir anlaşmaya varma ihtimali olan müzakereleri engellerken, Amerikalı arabulucu tam bir ateşkesi içeren anlaşmayı onaylaması karşılığında Netanyahu'nun siyasi kariyerini hapishanede sonlandırmayacak şekilde İsrail içinde tam bir beraat üzerinde çalışmayı teklif ediyor.’

Trump ile Netanyahu arasında Gazze konusunda yeni bir geçici anlaşmaya varılması için daha fazla görüşme yapılmasını bekleyen ed-Duveyri, ‘Washington'un bu krizi sona erdirmek için oynayacağı büyük bir rol olduğunu, önyargılı olmaması ve krizi mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek için Mısır ve Katar ile birlikte çalışması gerektiğini’ belirtti.

Netanyahu'nun Washington ziyaretinin Gazze Şeridi için yeni bir anlaşmaya varılmasında ‘belirleyici’ olacağına inanan er-Rakab, Trump'ın Netanyahu’ya baskı yaparak Washington'dan ateşkes ilan edebileceğini ve bunun gerçekleşmesi halinde Hamas'ın ateşkesi kabul edeceğini ve ABD’nin anlaşmanın uygulanması sırasında garantilerin görüşüleceği sözünü vereceğini düşünüyor.