Hamduk, baraj krizi için Kahire ve Addis Ababa’ya gidecek

​Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AP)
​Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AP)
TT

Hamduk, baraj krizi için Kahire ve Addis Ababa’ya gidecek

​Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AP)
​Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (AP)

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk, ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesi sonrasında, Nahda (Rönesans) Barajı müzakerelerini sürdürmek üzere Mısır ve Etiyopya’ya yakın bir zamanda ziyarette bulunmayı düşündüğünü açıkladı.
Hamduk, düzenlediği bir basın toplantısında, ABD Hazine Bakanı Mnuchin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini ve kendisiyle Kahire ve Addis Ababa arasında Etiyopya barajı hususundaki müzakerelere başlama meselesini görüştüğünü belirtti. Sudan Başbakanı ayrıca, Mnuchin’e askıda kalan konular hakkında müzakerelere devam edebilmek amacıyla yakın bir zamanda iki komşu ülkeyi ziyaret etmeyi düşündüğü bilgisi verdiğini de belirtti.
Öte yandan Etiyopya, (Ağustos ayında cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması beklenirken) seçilmiş parlamentonun onayını garanti eden uluslararası bir anlaşma imzalanamayacağı gerekçesiyle sürpriz bir şekilde ABD Hazine Bakanlığı’nın barajın doldurulma kurallarıyla ilgili taslağına imza atmaktan vazgeçti.
Bu çerçevede Hamduk, Washington’daki müzakerelerin, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının sona ermesinin ardından müzakere sürecinin yeniden başlamasını sağlayacak ‘büyük bir ilerleme’ kaydettiğini ifade etti. Sudan ve Mısır heyetleri, 28- 29 Şubat’ta yapılması planlanan bir toplantı için Washington’a ulaştı. Mısır heyeti, başlangıçta ABD Hazine Bakanlığı’nın önerdiği taslağı imzalarken, Sudan heyeti imza atmayı kabul etmedi. Etiyopya ise toplantıya katılım göstermedi.
Toplantıya katılmayı ve taslağa imza atmayı reddettikten sonra Etiyopya, gelecek Temmuz’dan itibaren baraj gölünü doldurmaya ve su depolamaya başlayacağını açıkladı. Ancak Mısır, Washington’daki son müzakerelere katılmayı reddeden Etiyopya’nın tavrını kınadığını belirtti.
Söz konusu üç ülke, imzalanması gereken taslağın bir kopyasını teslim aldı. Taslak, üç taraftan hiçbirinin çıkarlarına zarar vermemek veya Mısır ve Sudan’ın Nil sularındaki paylarını etkilememek de dahil, kuraklık ve sel dönemleri başta olmak üzere iklim koşullarının belirlediği aşamalarda dolum yapılmasını öngörüyor.
Üç ülkenin, ABD ve Dünya Bankası’nın arabuluculuğunu yaptığı Washington müzakerelerinde, söz konusu ülkeler arasındaki çatışmayı sona erdirecek güvenilir bir anlaşmaya varması umuluyordu. Etiyopya, Mısır ve Sudan arasında, Etiyopya’nın Mart 2011 sonunda Nahda Barajı’nın inşa projesini ilan etmesinden bu yana anlaşmazlık yaşanıyor. Zira Mısır ve Sudan, barajın Nil suyu üzerindeki paylarını etkilemesinden endişe duyuyor.
Özellikle de Mısır ve Etiyopya arasındaki anlaşmazlığını artması sonrasında Mart 2015’te Hartum’da, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Sudan Devlet Başkanı Ömer el-Beşir ve Etiyopya Başbakanı Hailemariam Desalegn arasında üçlü bir zirve düzenlenmişti. Zirvede, ‘Nahda Barajı İlkeler Bildirgesi’ olarak adlandırılan bir belge imzalanmış; Ardından üç ülke arasında birçok müzakere turu yapılmıştı.
Mısır’ın ‘müzakerelerin başarısızlığı sonrasında yaşanan anlaşmazlık meselesine üçüncü bir tarafından müdahalesini’ talep etmesi sonrasında Dünya Bankası ve ABD Hazine Bakanlığı, duruma dahil oldu. Kasım 2019’da taraflar, ‘Ocak 2020 ortalarında barajı doldurmak üzere bir anlaşmaya ulaşmak için’ ABD ve Dünya Bankası temsilcilerinin huzurunda dört ülkenin de Su Kaynakları Bakanlarının katıldığı bir toplantı düzenleme kararı aldı.
ABD Hazine Bakanlığı, baraj göletinin doldurulmasına dair uzlaşı sağlamak amacıyla, bir anlaşma taslağı hazırlayarak, taslağı Şubat ayı sonunda imzalanmak üzere taraflara gönderdi. Etiyopya ise, toplantıya katılmayı kabul etmeyerek, krizi yeniden başlangıç noktasına götürdü.



Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

TT

Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Irak İçişleri Bakanlığı tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, Bağdat'ın 170 km güneydoğusundaki Vasıt vilayetinin merkezinde beş katlı bir ticaret merkezinde çıkan yangında 61 kişi hayatını kaybetti.

Irak televizyonlarında yer alan haberlere göre Kut kentindeki alışveriş merkezinde çıkan yangında yaşamını yitirenlerin sayısı 77'ye yükseldi.

Vasıt vilayetindeki yerel yetkililer daha önce kentteki bir alışveriş merkezinde gece çıkan yangında yaklaşık 50 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralandığını açıklamıştı.

ukılo
Irak Sivil Savunma İdaresi ekipleri, Kut yangınını söndürmeye ve mahsur kalan vatandaşları kurtarmaya çalışıyor. (INA)

Şarku’l Avsat’ın Irak Haber Ajansı’ndan (INA) aktardığına göre Vali Muhammed Cemil el-Meyyahi yaptığı açıklamada, “Vasıt vilayetindeki büyük bir ticaret merkezinde meydana gelen trajik yangında şehit olan ve yaralananların sayısı yaklaşık 50 kişiye ulaştı” ifadelerini kullandı.

3 günlük yas ilan edildi

Eyalette 3 günlük yas ilan edildiğini belirten Vali, ‘ilgili makamların yangının nedenlerini araştırmaya devam ettiğini ve ilk sonuçların 48 saat içinde açıklanacağını’ kaydetti.

Vali, “Yerel makamlar olayla ilgili olarak bina sahibi ve alışveriş merkezi hakkında yasal işlem başlattı” dedi.

Kut'taki bir AFP muhabiri, ilk raporların yangının altı katlı binanın birinci katında çıktığını ve büyüyerek son kata kadar yayıldığını gösterdiğini belirtti.

AFP muhabiri, şehirdeki bir hastanede yanmış cesetler gördüğünü, hastanenin sabah saat 4’e kadar yaralı taşıyan ambulanslarla dolu olduğunu ifade etti.

Çoğu zaman güvenlik standartlarının göz ardı edildiği ülkede son yangın dün geç saatlerde çıktı. Raporlara göre yangın, 5 katlı binada bulunan Corniche Hipermarket’in birinci katında çıktıktan sonra tüm binaya yayıldı. Yangının nedeni henüz bilinmiyor, ancak kurtulanlardan biri AFP'ye yaptığı açıklamada bir klimanın patladığını söyledi.

ıdfgbh
Yangında hayatını kaybeden kurbanların cenaze töreninden... 17 Temmuz 2025. (Reuters)

51 yaşındaki Ali Kazım, alışveriş merkezi ile kurbanların nakledildiği hastane arasında gidip geldi ve kaybolan akrabasını, eşini ve üç çocuğunu aradı. Alışveriş merkezinde, kurtarma ekipleri enkaz altında kurbanları ararken, bir ambulans da yakınlarda bekliyordu. Akrabasının cep telefonunun olayın başından beri kapalı olduğunu söyleyen Kazım, “Ailesi dünden beri ona ulaşmaya çalışıyor ama başaramıyor. Onlara ne olduğunu bilmiyoruz” dedi. AFP muhabiri olay yerinde yangının kontrol altına alındığını, ancak binanın cephesinin kül olduğunu bildirdi. İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu acı yangın, çoğu yoğun duman nedeniyle boğularak hayatını kaybeden 61 masum vatandaşın hayatına mal oldu. Bunların arasında kimliği bilinmeyen 14 yanmış ceset de bulunuyor” denildi.

kıloşp
Yangında hayatını kaybedenlerin cenaze törenine katılan yakınları... 17 Temmuz 2025 (Reuters)

“Kaçamadık”

INA daha sonra bir sağlıkçı kaynaktan ‘kurbanların sayısının 63 ölü ve 40 yaralı olduğunu’ aktardı. AFP’ye konuşan bir sağlıkçı kaynak, kimliği belirlenemeyen çok sayıda ceset olduğunu doğruladı. İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, sivil savunma ekiplerinin restoran ve süpermarket bulunan binada mahsur kalan ‘45'ten fazla kişiyi’ kurtardığını belirtti. AFP muhabiri, adli tıp kurumunda sevdikleri hakkında bilgi almak için bekleyen kurbanların yakınlarını gördüğünü bildirdi. Bazıları yıkılmıştı. Yerde oturan bir adamın kendine vurup bağırdığı görüldü. 50'li yaşlarında bir doktor olan Nasır el-Kureyşi, yangında 5 aile ferdini kaybettiğini söyledi. AFP’ye konuşan el-Kureyşi, “Başımıza bir felaket geldi... Evdeki elektrik kesintilerinden kaçmak için akşam yemeği yemek üzere alışveriş merkezine gittik... İkinci katta bir klima patladı, ardından yangın çıktı ve kaçamadık.”

Gevşek güvenlik kuralları

45 yaşındaki Mutaz Kerim, üç akrabasının kayıp olduğunu öğrendikten sonra gece yarısı alışveriş merkezine koştu. Saatler sonra, ikisinin cesetleri yanmış haldeyken kimliklerini tespit etti. Bunlardan biri, üç gün önce bu alışveriş merkezinde çalışmaya başlamıştı. Adli tıp kurumunun önünde, kayıp olan üçüncü akrabası hakkında bilgi almak için beklerken öfkeyle şöyle dedi: “Yangınları söndürmek için bir sistem yok.”

df bgfr
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Son günlerde sıcaklıkların yükselmesi ile Irak'ın çeşitli bölgelerinde mağaza ve depolarda yangınlar çıktı.

Petrol kaynakları açısından zengin olan Irak'ta, özellikle inşaat ve ulaştırma sektörlerinde güvenlik kurallarına çoğu zaman uyulmuyor. Ayrıca ülke, on yıllardır süren çatışmaların sonucu olarak çökmüş bir altyapıya sahip ve bu da sık sık yangınların ve diğer ölümcül felaketlerin meydana gelmesine neden oluyor.

Eylül 2023'te, Irak'ın kuzeyindeki Kerkük’te bir düğün salonu yangını çıktı ve 134 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, yangının havai fişekler ve yanıcı inşaat malzemeleri nedeniyle çıktığını bildirdi.