Cezayir’de yardım kampanyaları tartışmalara yol açtı

Dezenfekte faaliyetleri Cezayir’de devam ediyor (Getty)
Dezenfekte faaliyetleri Cezayir’de devam ediyor (Getty)
TT

Cezayir’de yardım kampanyaları tartışmalara yol açtı

Dezenfekte faaliyetleri Cezayir’de devam ediyor (Getty)
Dezenfekte faaliyetleri Cezayir’de devam ediyor (Getty)

Ali Yahi
Yardım kampanyalarının görüntüleri, Cezayir’de tartışmalara yol açtı.
İhtiyaç sahibi ailelere yönelik yardım kampanyalarının görüntüleri Cezayir kamuoyunda tepkilere yol açtı.
Tepkilerin yükselmesi sonrasında Cezayir’in ana gündemi haline gelen görüntüler ihtiyaç sahiplerini küçük düşürüyor.
Toplumun farklı kesimleri, gelecekleri üzerindeki etkisi nedeniyle başta çocuklar olmak üzere yoksul ailelerin ‘teşhir edilmesinden’ kaçınılması gerektiğine dikkati çekiyor.
Yardım fotoğrafları: İyilik ve sömürü
Birçok ailenin gelir kapılarının kapanmasına yol açacak şekilde personel sayısının yüzde 50’ye düşürülmesi, kafe, restoran ve diğer alanların kapatılması başta olmak üzere hükümetin aldığı uygulamalardan etkilenen ailelere yardım sağlamak amacıyla ülkede herkes, yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) mücadele etmek için dayanışma kampanyalarına destek veriyor.
İlgili organlar ise, sosyal medya organları üzerinden yardım faaliyetlerine katılan ailelerin ve çocukların görüntülerini yayınlayarak, toplumsal faaliyetlerini ‘insan onurunu ihlal eden’ bir şekilde gerçekleştiriyor.
Bu çerçevede gazeteci Muhammed Delumi, bazı sivil toplum kuruluşları ve hayırseverlerin bu tür eylemlerini eleştirirken, kişisel Facebook hesabı aracılığıyla “Şerrin yüzleri hayır işliyor’ başlığı altında bir açıklama yaptı. Delumi, açıklamasında “Koronavirüs, tam anlamıyla bir şer değildir, aksine eğer görebilirseniz onda hayır vardır. Birkaç yumurta ve birkaç paket unla insanlara sadaka vererek selfie çeken bir insan türünü ortaya çıkardı” ifadelerine yer verdi. Muhammed Delumi, “İkiyüzlü toplumumuzun bir kısmının yüzünü ortaya çıkaran bu olgu, hayırda bulunurken, hatta dua etmek için ellerini semaya kaldırırken selfie çekilen ikiyüzlüleri açığa vurdu. Bu durum, koronavirüsten daha tehlikeli olan bu insan virüslerinin varlığını gösterdi” dedi.

İnsan onuruna ihlal
Psikiyatrist Kerim bin Saado, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada, yardımda bulundukları aile ve çocukların fotoğraflarını çeken bazı vatandaşların bu davranışlarından dolayı son derece üzgün olduğunu ifade etti. Bin Saado, bu fotoğrafların ‘komşular, akrabalar ve arkadaşlar’ arasında dolaşacağı göz önüne alındığında, insan onurunu ihlal ettiği için bu davranışların ‘hakaret’ sınıfına girebileceğini vurguladı. Psikiyatrist ayrıca, “Gelecekte ilgili çocukların üniversitelerde ve sorumluluk platformlarında maruz kaldığı tepki nasıl olacak?” şeklinde konuştu.
Bin Saado, dayanışma ve yardım kampanyalarının ailelerin fotoğrafları çekilmeden yalnızca veri ve bilgilerle servis edilmesinin daha uygun bir eylem olduğuna dikkati çekti. Psikiyatrist Kerim bin Saado, eylemlerini fotoğraflarla görüntüleyen bazı tarafların, insanların acılarına göre kendilerini ön plana çıkarmak istediğini vurguladı.

Teşvik
Bazı hayır kuruluşlarının yetkilileri, dayanışma ve yardım görüntülerini yayınlayarak, insanları iyi şeyler yapmaya teşvik ettiklerini savunuyor. ‘Genç Merhamet’ hayır kuruluşu yetkilisi Esma bin Ali, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada, durumun olması gerekenden daha da büyütüldüğünü ve hayırseverlerin kasıtlı veya kasıtsız davranışlarının ‘kabul edilemez’ olarak nitelendirildiğini belirtti. Bu hassas dönemde ‘hayır işleri’ çemberini genişletmeye odaklanmanın en iyi eylem olacağını söyleyen Esma bin Ali, koşulların herkesin seferber olmasını gerektirdiğini vurguladı.
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Gazeteci Fatıma ez-Zehra Nazif, yaptığı açıklamada “Faaliyetler, fotoğraflanmadan gerçekleştirilirse de bu insani eylem teşvik edilebilir, bireyler gönüllü olmaya motive edebilir ve insanlar hayır için birbirleriyle yarışabilir” dedi. İnsanların kamuoyundan utanmamaları gerektiğini de belirten Nazif, “Gerçek ihtiyaç sahipleri ölüyor ve bu olurken, onurlarına ihtiyaçları olduğunu söylemiyorlar. Söylerlerse de insani onurları korunuyor” dedi.
Fatıma ez-Zehra Nazif, dönemin oldukça hassas olduğunu belirtirken, “Aylık maaşla değil, günlük işlerde çalışanlar var. Hükümetin tedbirleri ortasında dahi bu işçi grup, muhtaç halde. Onurlarını korumak için insanları ve evlerini görüntülemeden toplumu, başkalarını düşünmeye teşvik etmeliyiz” dedi.
Gazeteci Mustafa Yasir Osman ise yaşıtlarının karşısında utanan çocuklar başta olmak üzere ailelere yardım etmek için fotoğraf yayınlama olgusunun geniş bir şekilde düşünülmesi gerektiğini belirtirken, aynı zamanda bu durumun, mal sahiplerini bağış yapmaya ve uyuyan vicdanları uyandırmaya teşvik ettiğini de belirtti.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.