Koronavirüs ihtiyaç kredilerinde yüzde 50, taşıt kredilerinde yüzde 15 artışa neden oldu

Koronavirüs ihtiyaç kredilerinde yüzde 50, taşıt kredilerinde yüzde 15 artışa neden oldu
TT

Koronavirüs ihtiyaç kredilerinde yüzde 50, taşıt kredilerinde yüzde 15 artışa neden oldu

Koronavirüs ihtiyaç kredilerinde yüzde 50, taşıt kredilerinde yüzde 15 artışa neden oldu

Koronavirüs salgınıyla nakit akışı bozulan şirketler ve vatandaşlar bankaların açıkladığı destek paketlerinden faydalanmak için harekete geçti. Salgının kredi piyasalarına ilk etkilerini inceleyen hesapkurdu.com, kredi başvurularındaki değişimi açıkladı.
Koronavirüs sebebiyle ekonomide yaşanabilecek sıkıntıları azaltabilmek amacıyla finans sektörü yeni önlemler almaya devam ediyor. Topyekün mücadele kapsamında bankalar da kredi borçlarında erteleme, ödemesiz dönem, yapılandırma ve ek kredi limitleri de dahil olmak üzere birçok destek paketini devreye aldı. Bu dönemde arama motorları üzerinden ‘kredi erteleme’ aramalarında 100 kat artış gözlemlendi. Online kredi karşılaştırma platformu Hesapkurdu.com da koronavirüsün kredi piyasalarına ilk etkilerini analiz etti. İncelemeye göre; Mart ayının ilk haftasına göre(2-8 Mart), geçtiğimiz hafta (23-29 Mart) online kredi başvurularında dikkat çekici değişimler yaşandı. İhtiyaç kredilerinde yüzde 50, taşıt kredi başvurularında yüzde 15 artış yaşanırken konut kredilerinde ise başvurular yüzde 30 düştü.

Kredi borç erteleme kararı ihtiyaç kredisine talebi artırdı
Araştırmaya göre borç erteleme kararlarının ardından endişelerin artarak devam ettiği piyasalarda vatandaşlar olası senaryolara karşı ihtiyaç kredilerine yöneldi. Bunun sonucunda Mart ayının ilk haftasına göre online ihtiyaç kredisi başvuruları yüzde 50 arttı. İhtiyaç kredilerinde bu hafta itibariyle faiz oranları yüzde 0,99 ile yüzde 1,79 arasında dalgalanırken, ortalama faiz oranı ise 1,39 seviyesinde.

Konut alımı için açıklanan destek piyasayı hareketlendirmedi
Salgına karşı açıklanan ilk destek paketinde 500 bin liranın altındaki konutlar için kredilendirilebilir miktar yüzde 80’den yüzde 90’a çıkarılarak asgari peşinat yüzde 10’a düşürülmüştü. Bu kararın özellikle konut kredisi tarafında bir hareketliliğe yol açmadığı görüldü. Hesapkurdu.com’un analizine göre geçtiğimiz hafta konut kredisi başvuru oranları yüzde 30 düşüş gösterdi.
Edinilen bilgilere göre salgın nedeniyle toplu taşıma araçlarını kullanmak istemeyenler özellikle kişisel araçlarıyla trafiğe çıkmayı tercih ediyor. Sosyal izolasyon hassasiyeti çocuklu ailelerde öne çıkarken, özel araçla seyehat beklentisi ekonominin genel anlamda duraksamasına rağmen taşıt kredi başvurularını yüzde 15 artırdı.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.