​İstifa etmesinden bir yıl sonra Abdulaziz Buteflika nasıl yaşıyor?

Abdulaziz Buteflika'nın arşiv fotoğrafı
Abdulaziz Buteflika'nın arşiv fotoğrafı
TT

​İstifa etmesinden bir yıl sonra Abdulaziz Buteflika nasıl yaşıyor?

Abdulaziz Buteflika'nın arşiv fotoğrafı
Abdulaziz Buteflika'nın arşiv fotoğrafı

Cezayir halkı ve ordunun baskısı altında bir yıl önce görevinden istifa eden Cezayir eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika, başkentin kuzeyindeki Zeralda'da tıbbi ekipmanlarla donatılmış evinde yalnız yaşıyor.
2013'te felç geçiren ve sağlığı giderek kötüleşen Buteflika, o dönemden istifa ettiği ana kadar halkın arasına girmezken, 2 Nisan 2019'da halk ve ordu tarafından istifaya zorlandı.
2 Mart'ta 83 yaşında giren Buteflika, şuanda, 2013 yılından bu yana ikamet ettiği Akdeniz'in kıyısındaki Zeralda kentindeki evinde kalıyor. Çevresindeki kaynaklar, Buteflika'nın kız kardeşi ile birlikte tıbbi ekipmanlarının bulunduğu evde kaldığını söyledi.
Cezayir Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi Profesörü Muhammed Henad, AFP'ye yaptığı açıklamada, Buteflika'nın bazı ayrıcalıklara sahip olduğunu belirterek, günlük yaşamının ayrıntıları hakkında bilgi sızdırılmadığını belirtti.
Buteflika ile en son görüşen kişi olan ve eski Cumhurbaşkanı’nın hayatını kaleme alan 'Le Point' dergisinde çalışan Cezayirli gazeteci Ferid Aliyat, "Buteflika çok az ziyaretçi kabul ediyor. Hâlâ tekerlekli sandalyesinde ve hastalığı yüzünden konuşamıyor. Ancak Cezayir'de olup biten her şeyi idrak ediyor" şeklinde konuştu.
Ancak Buteflika'nın zor sağlık durumuna rağmen bazı entelektüeller ve akademisyenler, Şubat 2019'da başlayan Cezayir halk hareketinin ardından 20 yıllık görevinden olan Cezayir’in eski liderinin yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle daha sert kararlarla cezalandırılmasını istiyor.
Bu bağlamda halk hareketine yakın olan Henad, Cezayirlilerin Buteflika yargılanıncaya dek sayfaları çevirmeyeceğini söyledi.
Cezayir yargısı, yolsuzluk davalarına ilişkin olarak çok sayıda soruşturma açarken, eski siyasetçiler ve iş adamları Buteflika ve ailesini ayrıcalıklarından yararlanmakla suçlandı. Bu bağlamda Sosyolog Nası Cabi, mahkemenin sembolik de olsa eski Cumhurbaşkanı'nı Cezayirlilerin öfkesini dindirmek için onu yolsuzlukla suçlaması gerektiğini söyledi.
AFP'ye açıklamalarda bulunan Sosyolog, "Buteflika cezadan kaçamayacak" diyerek, bunun Cezayirlilerin talebi olduğuna dikkati çekti.
Cabi ayrıca, mahkemeye çağrıda bulunarak 1999 yılından Buteflika hükümetinde yer alan eski diplomat Abdulaziz Rehabi'nin de yargılanmasını talep etti. Sosyolog özel bir televizyon kanalında yaptığı açıklamada, "Eski Cumhurbaşkanı yolsuzluğun sorumluluğunu taşıyor. Üstünü örtmeye çalıştı. Mahkemesi sembolik olacak" diyerek, sağlığı sebebiyle Buteflika’nın cezaevine gönderilmeyeceğini bildirdi.
Bu bağlamda Abdulaziz Buteflika’nın sağlığının bozulmasının ardından “ikinci Cumhurbaşkanı” sayılan Said Buteflika ise hapis cezasına çarptırıldı.
Cezayir Askeri Mahkemesi, ülkeye ve orduya karşı koyduğu gerekçesiyle eski Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika'nın kardeşi Said Buteflika’yı 15 yıl hapis cezasına çarptırdı.

Buteflika'nın istifasının ardından Cezayir'de bir şeyler değişti mi?
Siyasi analist Husni Abdi, eski rejimden kalma kötü uygulamaların devam ettiğini belirterek, Buteflika dönemine ait sembollerin siyasette hala var olduğunu söyledi. Abdi açıklamasında, koronavirüs salgını sebebiyle halk gösterilerinin durduğunu, ancak eylemcilerin Cezayirlilerin 1962 yılında edinilen bağımsızlıktan bu yana en büyük gösterisine olan bağlılığının hala devam ettiğini söyledi.



‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
TT

‘Hayalet kamp’... Batı Şeria'da on binlerce kişi İsrail operasyonları nedeniyle yerinden edildi

Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)
Tulkerim Mülteci Kampı (DPA)

İsrail güçleri, işgal altındaki Batı Şeria'da büyüdüğü Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki evleri yıkmaya başladığında Malik Lütfi, sahip olduğu birkaç dakika içinde ailesinin eşyalarından ne alacağını düşünürken kafası karışmıştı.

Altı çocuk babası 51 yaşındaki Lütfi, yakınlardaki Tulkerim kentinde küçük bir oda kiraladı. Ancak kuşatma altındaki kampta elektronik ev aletleri tamirhanesine erişimi olmadığı için kirayı ödeyecek geliri yok ve ailesinin geleceği konusunda endişeli.

asdfrgt
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin üzerini arayan İsrail askeri (DPA)

Lütfi şunları söyledi: “Bizi 27 Ocak 2024'te yerlerimizden ettiler. Bizi evlerimizden çıkardılar ve geri gelmememizi söylediler. Bu yüzden altı aydır Tulkerim Mülteci Kampı’na dönmedik. Kendi başımıza oradan ayrıldık, çoğu insan yanına hiçbir şey almadı.”

Lütfi, durumu kendisinden daha kötü olan, aşırı kalabalık okullarda ya da tarım arazilerinde yaşamak zorunda kalan çok sayıda aile tanıdığını söyledi.

Lütfi, “Hükümetten ve insanların masraflarının karşılanması için yardım sözü veren hayırseverlerden yardım bekliyoruz” dedi.

cdfrgt
İsrail askerlerinin kestiği yolun kenarında bekleyen Tulkerim Mülteci Kampı sakinleri (DPA)

İşgal Edilmiş Topraklarda İnsan Hakları için İsrail Bilgi Merkezi (B'Tselem), İsrail operasyonlarının Batı Şeria'da Lütfi gibi on binlerce Filistinliyi evlerinden etmeye zorladığını bildirdi.

Bağımsız bir merkez olan B'Tselem, Tulkerim, Nur Şems ve Cenin mülteci kamplarında yaşayan yaklaşık 40 bin kişinin bu yıl askeri operasyonlar nedeniyle yerlerinden edildiğini belirtti.

İsrail, Batı Şeria'nın kuzeyindeki Tulkerim ve Cenin kentleri de dahil olmak üzere Filistinli militanların faaliyetlerine karşı harekete geçtiğini söylüyor.

Bir İsrail ordu sözcüsü dün yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Bu, kuvvetlerin bölgede serbestçe hareket etmesine ve engellenmeden hareket etmesine izin vermek için binaların yıkılmasını gerektiriyor.”

dfvghy
Tulkerim Mülteci Kampı’ndaki İsrail askerleri (DPA)

Açıklamada, “Bu yapıları yıkma kararı operasyonel gerekliliğe dayanmaktadır ve alternatif seçenekler değerlendirildikten sonra alınmıştır” denildi.

İsrail'in yıkımları yaygın uluslararası eleştirilere neden oldu ve Filistinliler arasında İsrail'in 1967 savaşında ele geçirdiği Batı Şeria'yı resmen ilhak etmek için organize bir çaba içinde olduğuna dair korkuların arttığı bir döneme denk geldi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığına göre görgü tanıkları, bu hafta buldozerlerin bina enkazları arasında ilerlediğini ve yeni yolların moloz ve beton bloklarla dolduğunu ifade etti. Bölge sakinleri kamyonların üzerine sandalye, battaniye ve mutfak aletleri gibi eşyalarını yığdı.

swdert
Tulkerim Mülteci Kampı’nda bir Filistinlinin kimliğini kontrol eden İsrail askeri (DPA)

Tulkerim Valisi Abdullah Kemyil, yıkımların son haftalarda arttığını, yakındaki Tulkerim ve Nur Şems mülteci kamplarında 106 ev ve 104 diğer yapının yıkıldığını açıkladı.

Kemyil, “Tulkerim Mülteci Kampı'nda yaşananlar İsrail'in siyasi kararıyla işlenen bir suçtur ve bunun güvenlikle hiçbir ilgisi yoktur” dedi.

Kemyil sözlerine şöyle devam etti: “Operasyon devam ediyor, altyapının yıkımı sürüyor. Kampta hiçbir şey bırakmadılar. Tulkerim Mülteci Kampı, çeşitli yerlerinde sadece keskin nişancıların bulunduğu bir ‘hayalet kamp’ haline geldi.”

İsrail'in Batı Şeria'nın kuzeyinde ocak ayında başlattığı operasyon, 20 yıl önceki İkinci İntifada’dan bu yana gerçekleştirilen en büyük operasyonlardan biri.

Operasyonda insansız hava araçları (İHA) ve helikopterler tarafından desteklenen birkaç ordu tümeninin yanı sıra on yıllardır ilk kez ağır savaş tankları da kullanılıyor.

ABD ve Katar'ın Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlama çabaları yoğunlaşırken, bazı uluslararası yetkililer ve insan hakları örgütleri de Batı Şeria'daki çalkantılı durumdan duydukları endişeyi dile getirdiler.

B'Tselem İletişim Direktörü Shai Barnes, “İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik mevcut saldırısında geliştirdiği taktik ve savaş doktrinlerini Batı Şeria'nın kuzeyinde de uygulamaya başladı. Bu, evlerin ve sivil altyapının kasıtlı ve yaygın bir şekilde tahrip edilmesini ve sivillerin ordunun savaş bölgesi olarak belirlediği alanlardan zorla göç ettirilmesini içeriyor” ifadelerini kullandı.

Hükümet içindeki ve dışındaki İsrailli aşırılık yanlıları, Filistinlilerin başkenti Doğu Kudüs olan ve Gazze Şeridi'ni de içine alacak bağımsız bir devlet kurmak istedikleri Batı Şeria'nın ilhak edilmesi için defalarca çağrıda bulundu.

İsrailli bakanlar Batı Şeria operasyonunun militan gruplarla mücadele dışında bir amacı olduğunu reddediyor. İsrail ordusu yaptığı açıklamada, uluslararası hukuka uyduğunu ve militanları hedef aldığını ifade etti.

Vali Abdullah Kemyil, yerinden edilmenin zaten ekonomik olarak zor durumda olan bir toplum üzerinde baskı yarattığını söyledi. Binlerce kişi camilere, okullara ve aileleriyle birlikte tıkış tıkış yaşadıkları evlere sığındı.

Altı ay sonra ilk kez geri dönen Lütfi, evlerdeki yıkımın boyutunun kendisini şok ettiğini söyledi.

Lütfi, “Çoğu insan gitti ve geri dönüp evlerine baktığınızda yıkılmış olduklarını görüyorsunuz. Yıkım çok büyük; geniş caddeler, altyapı, elektrik, internet… Eğer yeniden inşa etmek istiyorsanız, bu uzun zaman alacak” şeklinde konuştu.