ABD'deki hayvanat bahçeleri gıda ve malzeme sıkıntısıyla boğuşuyor

Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)
Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)
TT

ABD'deki hayvanat bahçeleri gıda ve malzeme sıkıntısıyla boğuşuyor

Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)
Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)

Washington Post'un haberine göre, koronavirüs pandemisinin ortasında gıda ve malzeme kıtlığı yaşayan Amerika genelindeki hayvanat bahçeleri yardım istiyor.
Ülke çapında evde kalma emirleri verilmesi üzerine hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar kendilerini boş ve tedariğe muhtaç durumda buldu.
Hayvanlarının bazılarının uyması gereken belirli bir beslenme biçimi olan San Diego Hayvanat Bahçesi ve Sand Diego Safari Parkı'nın baş veterineri Nadine Lamberski, Washington Post'a yaptığı açıklamada gıda konusunda endişeli olduklarını ifade etti.
Ornitorenklerin "tatlı su kereviti veya ıstakozu öncelikli kılan bir beslenme biçimi olduğunu" belirten Lamberski, "Zorluk, yiyeceklerini canlı yemek istemeleri" diyor.
Hayvanların ihtiyaç duyduğu yiyeceklerin temininin şu an çok zor olması sebebiyle dondurulmuş gıda vermeyi deneyen hayvanat bahçesi, salgın süresince bunun işe yaramasını umuyor.
Lamberski, "Şu an dondurulup çözülmüş kereviti kabul edip etmeyeceklerini görmek için aslında bazı beslenme denemeleri yapıyoruz" diyor.
"Henüz sonuçlarına dair yorum yapmak için çok erken."
Aynı zamanda malzemeler de azalıyor ve Florida Akvaryumu'nda suyu iyi durumda tutmaya yardımcı olan yapay bir deniz suyu ürünü olan sentetik deniz tuzu (instant ocean) stoklanıyor.
Akvaryumun suyu normal şartlarda Meksika Körfezinden getirilen suyla tazelenirken, salgın sebebiyle sevkıyat mümkün olmuyor.
Washington Post'a konuşan Florida Akvaryumu CEO'su Roger Germann, "raf ömrü epey uzun olan" sentetik malzemenin şu an için bir gereklilik olduğunu belirtiyor.
Virüs hakkında çok az şey bilinirken, hijyen de hayvanat bahçesi çalışanları açısından bir kaygı unsuru haline geldi.
Pittsburgh Hayvanat Bahçesinden Ginger Sturgeon, "Koronavirüsün insandan karınca yiyene geçip geçmeyeceğine dair hiçbir fikrim yok ama yine de aşırı dikkat gösteriyoruz" diyor.
Başveteriner Lamberski de, "Büyük bir maymunu muayene ederken her zaman ağız maskesi kullanıyoruz. Ancak mevcut durumda yaban hayatı bakım uzmanlarımızdan primatlarla aynı alanda bulunduklarında bile ağız maskesi takmasını istiyoruz" diyor.
Salgının etkisi hayvanat bahçelerini sarsmışa benziyor. Columbus Hayvanat Bahçesi ve Akvaryumu'nun Hayvan Bakımı Başkan Yardımcısı Doug Warmolts, "Bu durumda olmamız gerçeküstü bir şey" diyor.
"Bu değerlendirip plan yaptığınız ama gerçekte yaşanacağını asla düşünmediğiniz bir şey."
Dünya genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar, tecrit dönemini bazı kısımların canlı yayınıyla değerlendiriyor.
Avustralya Sidney'deki Taronga Hayvanat Bahçesi Genel Müdürü Cameron Kerr, Sydney Morning Herald'a yaptığı açıklamada, canlı yayınlar aracılığıyla halka hizmetlerini devam ettirebildiklerini ifade ediyor.
"Bizim gibi modern hayvanat bahçelerinin ana görevlerinden biri de yaban hayatı sevgisi kazandırma yönünde insanlara ilham vermektir. Şu an artık insanlar bize gelemediğine göre biz onların evine gitmek istiyoruz."
Johns Hopkins Üniversitesi’nin yürüttüğü bir izleme projesine göre, ABD’de koronavirüs testi sonucu pozitif çıkan kişi sayısı 206 bin 207'yi geçti. Ölü sayısı ise en az 4 bin 542'ye ulaştı.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, salgının yayılmasını kontrol altına alma mücadelesinin parçası olarak 50'den fazla kişinin bir araya gelmesinin iki hafta yasaklanmasını önerdi.



Filistinli aşiret liderlerinden El Halil Emirliği planı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
TT

Filistinli aşiret liderlerinden El Halil Emirliği planı

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten beri Batı Şeria ve Doğu Kudüs'e düzenlediği saldırılarda 167'si çocuk yaklaşık bin Filistinli öldürüldü, 7 bine yakın kişi de yaralandı (Reuters)

Batı Şeria'daki Filistinli aşiret liderleri İsrail'le çatışmaları sonlandırmak için "alternatif barış planı" sundu. 

İsrail işgali altındaki Batı Şeria'nın en büyük şehri El Halil'deki şeyhler, Filistin Ulusal Yönetimi'nden ayrılarak İsrail devletini tanımayı ve İbrahim Anlaşmaları'na katılmayı öneriyor.

El Halil'in en güçlü aşiret liderlerinden Şeyh el-Caabari'nin de aralarında bulunduğu 4 Filistinli şeyh, İsrail'le tam işbirliği isteyen bir mektuba imza attı. Mektupta, Batı Şeria'da Filistin Ulusal Yönetimi'nden bağımsız bir "El Halil Emirliği" kurulması teklif ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, bölgedeki Arapların lideri olarak bu "emirliği" tanıması ve Batı Şeria'daki işgalini sonlandırması isteniyor. 

Ayrıca uzun vadede 50 bin Filistinliye İsrail'de çalışma izni sağlanması talep ediliyor.

Batı Şeria'da 204 bin kişiyi temsil eden 8 şeyh ve 350 bin kişiyi temsil eden 13 şeyh de plana destek veriyor. Filistinli aşiret liderleri, bölgede Filistin Ulusal Yönetimi'nin iktidarına son verileceğini de ileri sürüyor.

Şeyhler, Oslo Anlaşmaları'nın geçersiz kılınması gerektiğini savunuyor. Dönemin İsrail Başbakanı İzak Rabin ve Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat arasında 1993'te imzalanan ilk anlaşma, 1999'a kadar bağımsız Filistin Devleti'nin kurulmasını öngörüyordu. 

sdfrgty
48 yaşındaki Şeyh Caabari, Filistin Ulusal Yönetimi'nden ayrılma teklifinin mimarı (Caabari/WSJ)

İkincisi 1995'te imzalanan anlaşma kapsamındaysa işgal atındaki Batı Şeria A, B ve C bölgelerine ayrılmıştı. Batı Şeria'nın yüzde 18'ini kapsayan "A bölgesi"nin yönetimi idari ve güvenlik olarak Filistin'e, yüzde 21'lik "B bölgesi"nin idari yönetimi Filistin'e, güvenliği ise İsrail'e devredilirken, yüzde 61'ini kapsayan "C bölgesi"nin idare ve güvenliği İsrail'e bırakılmıştı.

Caabari, iki devletli çözümün özellikle Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı'yla başlayan savaşın ardından imkansız hale geldiğini iddia ederek, Wall Street Journal'a (WSJ) şunları söylüyor: 

Filistin devleti kurulmayacak, 1000 yıl geçse de kurulamayacak. 7 Ekim'den sonra İsrail bunu kabul etmeyecek.

Mektubun gönderildiği İsrail Ekonomi Bakanı Nir Barkat bu süreci destekliyor. WSJ'nin aktardığına göre şubattan bu yana Barkat ve Filistinli aşiret liderleri arasında pek çok görüşme düzenlendi. 

Diğer yandan İsrail'in iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet ve İsrail Savunma Kuvvetleri'nden (IDF) bazı kesimlerin teklife temkinli yaklaştığı aktarılıyor. Emekli Tümgeneral Gadi Şamni, "Her biri silahlı, onlarca farklı aileyle nasıl başa çıkacaksınız? Bu bir kaos ve felaket yaratır" diyor. 

Tel Aviv Üniversitesi'nde Filistinli aşiretler üzerine çalışma yapan Harel Chorev de teklifin uygulanabilir olmadığını belirterek, bunun "Filistin Yönetimi'ni düşman olarak gören bazı radikal sağcı İsraillilerin fantezisinden ibaret olduğunu" söylüyor.

Gazze Şeridi, 1996-2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlıydı. Ancak Hamas, 2006'da yapılan seçimlerde, Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmış, Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü ele geçirmişti.

Independent Türkçe, Jewish Telegraphic Agency, Times of Israel, Wall Street Journal