ABD'deki hayvanat bahçeleri gıda ve malzeme sıkıntısıyla boğuşuyor

Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)
Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)
TT

ABD'deki hayvanat bahçeleri gıda ve malzeme sıkıntısıyla boğuşuyor

Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)
Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)

Washington Post'un haberine göre, koronavirüs pandemisinin ortasında gıda ve malzeme kıtlığı yaşayan Amerika genelindeki hayvanat bahçeleri yardım istiyor.
Ülke çapında evde kalma emirleri verilmesi üzerine hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar kendilerini boş ve tedariğe muhtaç durumda buldu.
Hayvanlarının bazılarının uyması gereken belirli bir beslenme biçimi olan San Diego Hayvanat Bahçesi ve Sand Diego Safari Parkı'nın baş veterineri Nadine Lamberski, Washington Post'a yaptığı açıklamada gıda konusunda endişeli olduklarını ifade etti.
Ornitorenklerin "tatlı su kereviti veya ıstakozu öncelikli kılan bir beslenme biçimi olduğunu" belirten Lamberski, "Zorluk, yiyeceklerini canlı yemek istemeleri" diyor.
Hayvanların ihtiyaç duyduğu yiyeceklerin temininin şu an çok zor olması sebebiyle dondurulmuş gıda vermeyi deneyen hayvanat bahçesi, salgın süresince bunun işe yaramasını umuyor.
Lamberski, "Şu an dondurulup çözülmüş kereviti kabul edip etmeyeceklerini görmek için aslında bazı beslenme denemeleri yapıyoruz" diyor.
"Henüz sonuçlarına dair yorum yapmak için çok erken."
Aynı zamanda malzemeler de azalıyor ve Florida Akvaryumu'nda suyu iyi durumda tutmaya yardımcı olan yapay bir deniz suyu ürünü olan sentetik deniz tuzu (instant ocean) stoklanıyor.
Akvaryumun suyu normal şartlarda Meksika Körfezinden getirilen suyla tazelenirken, salgın sebebiyle sevkıyat mümkün olmuyor.
Washington Post'a konuşan Florida Akvaryumu CEO'su Roger Germann, "raf ömrü epey uzun olan" sentetik malzemenin şu an için bir gereklilik olduğunu belirtiyor.
Virüs hakkında çok az şey bilinirken, hijyen de hayvanat bahçesi çalışanları açısından bir kaygı unsuru haline geldi.
Pittsburgh Hayvanat Bahçesinden Ginger Sturgeon, "Koronavirüsün insandan karınca yiyene geçip geçmeyeceğine dair hiçbir fikrim yok ama yine de aşırı dikkat gösteriyoruz" diyor.
Başveteriner Lamberski de, "Büyük bir maymunu muayene ederken her zaman ağız maskesi kullanıyoruz. Ancak mevcut durumda yaban hayatı bakım uzmanlarımızdan primatlarla aynı alanda bulunduklarında bile ağız maskesi takmasını istiyoruz" diyor.
Salgının etkisi hayvanat bahçelerini sarsmışa benziyor. Columbus Hayvanat Bahçesi ve Akvaryumu'nun Hayvan Bakımı Başkan Yardımcısı Doug Warmolts, "Bu durumda olmamız gerçeküstü bir şey" diyor.
"Bu değerlendirip plan yaptığınız ama gerçekte yaşanacağını asla düşünmediğiniz bir şey."
Dünya genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar, tecrit dönemini bazı kısımların canlı yayınıyla değerlendiriyor.
Avustralya Sidney'deki Taronga Hayvanat Bahçesi Genel Müdürü Cameron Kerr, Sydney Morning Herald'a yaptığı açıklamada, canlı yayınlar aracılığıyla halka hizmetlerini devam ettirebildiklerini ifade ediyor.
"Bizim gibi modern hayvanat bahçelerinin ana görevlerinden biri de yaban hayatı sevgisi kazandırma yönünde insanlara ilham vermektir. Şu an artık insanlar bize gelemediğine göre biz onların evine gitmek istiyoruz."
Johns Hopkins Üniversitesi’nin yürüttüğü bir izleme projesine göre, ABD’de koronavirüs testi sonucu pozitif çıkan kişi sayısı 206 bin 207'yi geçti. Ölü sayısı ise en az 4 bin 542'ye ulaştı.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, salgının yayılmasını kontrol altına alma mücadelesinin parçası olarak 50'den fazla kişinin bir araya gelmesinin iki hafta yasaklanmasını önerdi.



ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
TT

ABD'li gençlerin neredeyse üçte birinde prediyabet var

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)
ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nden alınan yeni veriler, ABD'deki her üç ergenden birinin prediyabeti olduğunu gösteriyor. Bu durum, kalp hastalığı ve felç gibi diğer ciddi sağlık komplikasyonları riskini artırıyor (Unsplash)

ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezleri'nin yeni verilerine göre, ABD'li ergenlerin neredeyse üçte biri prediyabetten muzdarip.

Yapılan sayım, 2023'te 12 ila 17 yaşındaki tahmini 8,4 milyon ergenin (ya da yüzde 32,7'sinin) bu kategoriye girdiğini ortaya koydu.

Kurumun diyabetin önlenmesinden sorumlu üst düzey yetkilisi Dr. Christopher Holliday, ABC News'e yaptığı açıklamada bu endişe verici sonuçların "uyandırma çağrısı" olduğunu söyledi. Holliday, tip 2 diyabet riskinin gençlerin sağlığına yönelik "ciddi bir tehdit" oluşturduğunu belirtti.

Prediyabette kişinin kan şekeri seviyeleri normalin üzerinde olsa da tip 2 diyabet teşhisi için yeterince yüksek değildir. Prediyabetten muzdarip olmak, tip 2 diyabetin yanı sıra kalp hastalığı ve felç riskini de artırıyor. Diyabet, ABD'de önde gelen 7. ölüm nedeni.

Tip 2 diyabet, vücudun kan şekeri seviyelerini düzenlemesini ve yiyecekleri enerjiye dönüştürmesini sağlayan hayati öneme sahip insülin hormonunu kullanamadığı zaman ortaya çıkan kronik bir rahatsızlık. Yale Medicine'a göre insülinle ilgili sorunlar genellikle ergenlik döneminde başlıyor. Tedavi edilmezse böbrek hastalığı, felç ve kalp hastalığına neden olabiliyor.

Holliday, "Sağlıklı beslenme ve aktif kalma gibi yaşam tarzındaki basit değişiklikler, tip 2 diyabetin önlenmesinde veya geciktirilmesinde büyük bir fark yaratabilir" diyor.

Kurumun araştırması bulguları için bir neden belirtmiyor ancak önceki araştırmalar, 12-19 yaşındaki Amerikalılarda prediyabet oranının 1999-2002'den 2015-2018'e kadar iki kattan fazla artarak yüzde 12'den yüzde 28'e sıçradığını göstermişti. JAMA Pediatrics'te yayımlanan rapor ayrıca yoksulluk içinde yaşayan gençlerde prediyabet görülme olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştu.

Pittsburgh Üniversitesi araştırmacılarına göre prediyabet, gıda güvensizliği, kamu sağlık sigortasının olmaması ve hane gelirinin federal yoksulluk seviyesinin yüzde 130'undan az olmasıyla bağlantılı.

Diğer risk faktörleri arasında aşırı kilolu olmak, ailede tip 2 diyabetli birinin bulunması, haftada üç kereden az fiziksel aktivite yapmak, ırk ve etnik köken var. Afrika kökenli Amerikalı, Hispanik/Latin, Kızılderili, Alaska Yerlisi, Pasifik Adalı ve bazı Asya kökenli Amerikalılar daha yüksek risk altında.

Yaşlı Amerikalıların üçte birinden fazlası prediyabetten muzdarip ancak her 10 kişiden en az 8'i hastalığının farkında değil. Sağlık yetkilileri, önlem alınmazsa bu kişilerin sadece 5 yıl içinde tip 2 diyabete yakalanabileceğini söylüyor.

Ancak Amerikan Diyabet Derneği'ne göre bu durum küçük değişikliklerle tersine çevrilebilir ya da geciktirilebilir.

Aşırı kiloluysanız, basit bir egzersiz rutini belirleyerek ve kırmızı et alımını sınırlamanın yanı sıra meyve ve sebze ağırlıklı yemekler yiyerek kilonuzu yönetebilirsiniz. Uyku süresi ve stres seviyeleri de önemli.

Yale Medicine'dan pediatrik endokrinoloğu Dr. Sonia Caprio, "Genellikle beslenme düzeninde yapılacak küçük değişiklikler ve minimum kilo kaybı, daha fazla fiziksel aktiviteyle birlikte diyabeti uzaklaştırmaya fayda sağlar" diyor.

Independent Türkçe