ABD'deki hayvanat bahçeleri gıda ve malzeme sıkıntısıyla boğuşuyor

Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)
Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)
TT

ABD'deki hayvanat bahçeleri gıda ve malzeme sıkıntısıyla boğuşuyor

Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)
Ülke genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar zor durumda (Lindsey Wasson / Reuters)

Washington Post'un haberine göre, koronavirüs pandemisinin ortasında gıda ve malzeme kıtlığı yaşayan Amerika genelindeki hayvanat bahçeleri yardım istiyor.
Ülke çapında evde kalma emirleri verilmesi üzerine hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar kendilerini boş ve tedariğe muhtaç durumda buldu.
Hayvanlarının bazılarının uyması gereken belirli bir beslenme biçimi olan San Diego Hayvanat Bahçesi ve Sand Diego Safari Parkı'nın baş veterineri Nadine Lamberski, Washington Post'a yaptığı açıklamada gıda konusunda endişeli olduklarını ifade etti.
Ornitorenklerin "tatlı su kereviti veya ıstakozu öncelikli kılan bir beslenme biçimi olduğunu" belirten Lamberski, "Zorluk, yiyeceklerini canlı yemek istemeleri" diyor.
Hayvanların ihtiyaç duyduğu yiyeceklerin temininin şu an çok zor olması sebebiyle dondurulmuş gıda vermeyi deneyen hayvanat bahçesi, salgın süresince bunun işe yaramasını umuyor.
Lamberski, "Şu an dondurulup çözülmüş kereviti kabul edip etmeyeceklerini görmek için aslında bazı beslenme denemeleri yapıyoruz" diyor.
"Henüz sonuçlarına dair yorum yapmak için çok erken."
Aynı zamanda malzemeler de azalıyor ve Florida Akvaryumu'nda suyu iyi durumda tutmaya yardımcı olan yapay bir deniz suyu ürünü olan sentetik deniz tuzu (instant ocean) stoklanıyor.
Akvaryumun suyu normal şartlarda Meksika Körfezinden getirilen suyla tazelenirken, salgın sebebiyle sevkıyat mümkün olmuyor.
Washington Post'a konuşan Florida Akvaryumu CEO'su Roger Germann, "raf ömrü epey uzun olan" sentetik malzemenin şu an için bir gereklilik olduğunu belirtiyor.
Virüs hakkında çok az şey bilinirken, hijyen de hayvanat bahçesi çalışanları açısından bir kaygı unsuru haline geldi.
Pittsburgh Hayvanat Bahçesinden Ginger Sturgeon, "Koronavirüsün insandan karınca yiyene geçip geçmeyeceğine dair hiçbir fikrim yok ama yine de aşırı dikkat gösteriyoruz" diyor.
Başveteriner Lamberski de, "Büyük bir maymunu muayene ederken her zaman ağız maskesi kullanıyoruz. Ancak mevcut durumda yaban hayatı bakım uzmanlarımızdan primatlarla aynı alanda bulunduklarında bile ağız maskesi takmasını istiyoruz" diyor.
Salgının etkisi hayvanat bahçelerini sarsmışa benziyor. Columbus Hayvanat Bahçesi ve Akvaryumu'nun Hayvan Bakımı Başkan Yardımcısı Doug Warmolts, "Bu durumda olmamız gerçeküstü bir şey" diyor.
"Bu değerlendirip plan yaptığınız ama gerçekte yaşanacağını asla düşünmediğiniz bir şey."
Dünya genelinde hayvanat bahçeleri ve akvaryumlar, tecrit dönemini bazı kısımların canlı yayınıyla değerlendiriyor.
Avustralya Sidney'deki Taronga Hayvanat Bahçesi Genel Müdürü Cameron Kerr, Sydney Morning Herald'a yaptığı açıklamada, canlı yayınlar aracılığıyla halka hizmetlerini devam ettirebildiklerini ifade ediyor.
"Bizim gibi modern hayvanat bahçelerinin ana görevlerinden biri de yaban hayatı sevgisi kazandırma yönünde insanlara ilham vermektir. Şu an artık insanlar bize gelemediğine göre biz onların evine gitmek istiyoruz."
Johns Hopkins Üniversitesi’nin yürüttüğü bir izleme projesine göre, ABD’de koronavirüs testi sonucu pozitif çıkan kişi sayısı 206 bin 207'yi geçti. Ölü sayısı ise en az 4 bin 542'ye ulaştı.
Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, salgının yayılmasını kontrol altına alma mücadelesinin parçası olarak 50'den fazla kişinin bir araya gelmesinin iki hafta yasaklanmasını önerdi.



Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

 Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe