Koronavirüs pandemisiyle başa çıkmaya yardımcı olmak için bu hafta Moskova'dan New York'a gönderilen solunum cihazları halihazırda ABD yaptırımlarına tabi olan bir Rus şirketi tarafından üretildi.
NBC News'un haberine göre büyük ihtiyaç duyulan solunum cihazlarının kutuları New York John F. Kennedy Havaalanı'na yüklenirken, bu cihazların modelinin "Aventa-M" olduğu keşfedildi. "Aventa-M", yaptırım uygulanan bir Rus şirketine bağlı kuruluş tarafından üretiliyor.
Rus medya grubu RBC, üreticiyi Moskova'nın yaklaşık bin mil (bin 609 km) doğusundaki Çelyabinsk merkezli Ural Cihaz Mühendisliği Tesisi (UPZ) diye tanımladı. UPZ, savunma ve teknoloji şirketleri topluluğu Rostec’in iştiraki olan Concern Radio-Electric Technologies'in (KRET) bir parçası.
ABD, hem KRET hem de Rostec’e 2014’ten bu yana yaptırım uyguluyor. Yaptırımlar ABD şirketleri ve vatandaşlarının bu şirketlerle iş yapmasını yasaklıyor.
Solunum cihazlarının teslimatı pazartesi günü ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasındaki bir telefon görüşmesinin ardından gerçekleşti.
Kremlin teslimatı insani bir görev diye nitelendirirken, uçaktaki ekipmanın ilk başta Rusya Federasyonu'nun bağışı olduğu varsayıldı. Ancak ABD Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklama bu varsayımı düzeltti.
"Başkan Trump ve Başkan Putin arasında 30 Mart'ta gerçekleşen telefon görüşmesinin ardından ABD, solunum cihazları ve kişisel koruma ekipmanı dahil gerekli tıbbi malzemelerin Rusya'dan satın alınmasını kabul etti. Malzemeler 1 Nisan'da New York'ta FEMA'ya teslim edildi."
Ancak, Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova, Rus basınına yaptığı açıklamada kargo maliyetinin ABD ile Rus varlık fonu Rusya Doğrudan Yatırım Fonu (RDIF) arasında yarı yarıya paylaşıldığını söyledi. RDIF, 2015'ten bu yana ABD yaptırımlarına tabi.
Bununla beraber bir ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilisi NBC News'a şunları söyledi:
"Rusya Doğrudan Yatırım Fonu, borç ve özkaynaklarla ilgili belirli sektörel yaptırımlara tabi ancak bunlar tıbbi ekipman ve malzeme tedarik işlemlerine uygulanmıyor."
Bu hamle Atlantik'in her iki tarafında da fırtınalar kopardı. Trump'ı eleştirenler, anlaşmanın Putin'in propaganda amaçlı kullanacağı bir prestij projesine yardımcı olacağını belirtirken, Putin'i eleştirenlerse Rusya'da fena halde gerektiği halde ekipmanların niçin ABD'ye gönderildiği sorguluyor.
Rus tıp uzmanlarından oluşan Doktorlar Birliği şöyle bir tweet attı:
"Pekala, harika. Sağlık personelimize koruyucu ekipman satın almak için bağış topluyoruz ve yetkililerimiz ABD'ye (kişisel koruyucu ekipman) satıyor. Bu düpedüz saçmalık."
Reuters'ın haberine göre Zakharova, Moskova'nın kriz zamanında ABD’ye yardım etmeyi amaçlayan samimi bir iyi niyet jestinin sorgulanması karşısında şaşkınlığını ve hayal kırıklığını dile getirdi.
Zakharova, "Solunum cihazlarına ABD'de ihtiyaç duyulmuyor mu?" dedi ve istenmiyorlarsa Rusya'nın bu cihazları geri alabileceğini sözlerine ekledi.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy Donbas'taki cephe hattını ziyareti sırasında (AFP)
Zaporijya'da Rus hava saldırılarının hedef aldığı bir bölgede Ukraynalı kurtarma ekipleri (AFP)