Faslı evsizler, koronavirüs kriziyle nasıl mücadele ediyor?

Barınmalarını sağlamak için sivil girişimler sürdürülüyor

Başkent Rabat’taki bir evsiz (Getty)

İlham et-Talibi
Koronavirüs salgının yayılmaması için evde kalmamız gereken bir zamanda peki evsiz insanlar ne yapıyor? Karantina, bu insanlar için ne anlama geliyor?
Atike, hayatın karantinaya girdiği dönemde Kazablanka sokaklarında yaşadığı günleri anlatırken “Sokaklar boşaldı, eskiden önlerinde dilendiğim camiler kapatıldı. İnsanlar salgından korkuyor” ifadelerini kullanıyor.
Oturduğu tek göz odalı evin kirasını ödeyemediği için ev sahibi tarafından kovulan Atike, iki çocuğu ile beraber sokaklarda uyumaya başlamış.
Şarku’l Avsat’ın aktardığına öre Independent Arabia’ya konuşan 24 yaşındaki bu bekar anne, “Salgın öncesinde çocuklarıma yiyecek bir şeyler ve ilaç alabilmek için dilenirdim, ancak artık onu da yapamıyorum. Astımım olduğu için salgına yakalanmaktan da korkuyorum” diyor. 
Komşularının yardımlarıyla hayatta kalan Atike, “Yaşadıklarıma rağmen, komşularım benden el ayak kesmedi. Durumları iyi olmasa da bana yardım etmeye çalışıyorlar” ifadelerinde bulunuyor.
Evlilik dışı çocuğa sahip olduğu için ailesi tarafından reddedilen Atike, bu sebeple akrabalarından da yardım isteyemeyeceğini “Beni kabul etmeleri imkansız. Bu beni çok üzüyor çünkü şuanda gerçekten yardıma muhtaç durumdayım” ifadeleriyle anlatıyor.

59 evsiz, ailelerine geri döndü
Ulusal Dayanışma Kurumu, sokaklarda yatan evsizlerin salgından korunmaları için barındırılması konusunda Aile, Dayanışma, Eşitlik ve Sosyal Kalkınma Bakanlığı ile işbirliği içerisinde bir girişim başlattı.
Evsizler dosyasında uzman topluluklar ve yerel yetkililer de Ucda, Inezgane, Agadir, Tanca, Kazablanka, Rabat, Kuneytire gibi şehirleri kapsayan bu girişime katıldı.
Söz konusu bakanlığın resmi web sitesinde, evsizleri desteklemek için yürütülen girişimler sonucunda Kazablanka, Rabat ve Fakih bin Salih sokaklarında yaşayan 59 evsizin ailelerine geri döndürüldüğü bildirildi.
Aileleri olan evsiz çocuklar ve yaşça büyükler, can sağlıkları için ailelerine geri dönmeleri konusunda cesaretlendirildi. Bakanlık aynı zamanda yerel yetkililerle koordinasyon içerisinde barınma merkezlerinin açılması için teşvik girişimleri yürüttü. 

Sokakta kalma tehlikesi
Şehrin Çocukları Derneği Başkanı Musa Siraceddin, Kazablanka’daki evsizlerin salgının odak noktaları haline gelebileceğinin altını çizdi. Independent Arabia’ya konuşan Siraceddin, şu ifadelerde bulundu:
“Bazı evsizlerin eğitim kurumlarına aktarılması konusunda bazı topluluk ve yetkililerin yürüttüğü girişimler mevcut. Böyle bir sağlık krizinde karantina demek, insanların evde kalması anlamına gelir. Ancak evsiz insanlar hem kendi hem de toplum sağlığı için ciddi bir tehlike arz ediyor.”
Şuanda yürütülen girişimlerin yetersiz kaldığını, zirâ evsiz sayısının oldukça yüksek olduğunu söyleyen Siraceddin, bazı evsizlerin uyuşturucu kullandıklarına da değindi.

Barındırma faaliyetleri
Yetkililer ile sivil toplum kuruluşlarının insani ve sağlık yönlerini dikkate alan kapsamlı bir plan geliştirmelerini öneren Siraceddin, açıklamalarına şu şekilde devam etti:
“Bu fenomeni ortadan kaldırmak için kökten çözümler gerekiyor. Eğitimsizlikten, aileler tarafından ihmal edilmekten ve daha birçok zor şartlardan muzdarip olan bu sınıfın topluma kazandırılması gerekiyor.”
Altı aydır Tanca’da sokakta yaşayan, ancak karantina şartlarından dolayı Kazablanka’daki ailesinin yanına dönmek zorunda kalan 17 yaşındaki Vedii ise şöyle söylüyor:
“İnsanlar salgından korunmak için kendilerini evlere kapattı. Virüse yakalanmaktan korktuğum için sokakta yiyecek bulmak da çok zor bir hale geldi.”

500 evsizin temel ihtiyaçları karşılandı
Fas Gıda Hizmetleri Federasyonu (FMT), yaklaşık 500 evsizi barındırma girişimine katıldı. Bu girişim kapsamında Ayn eş-Şifa Vakfı’na nakledilen evsizlere giyinme, gıda ve barınma hizmetleri sağlandı.
Evsizler, sağlık krizi sonuna kadar sağlık personeli ve toplumsal destek tarafından denetlenen tıbbi analizlerden de faydalanabiliyor.
FMT ise bu girişimin Fas vatandaşları ile devlet kurumları arasındaki dayanışmayı yansıttığını vurguladı.
Sosyal medyada Nador, Muhammediye ve Sale şehirlerinden gelen üç evsiz çocuğun Kazablanka sokaklarında başıboş gezindiği görüntüleri yayılmıştı.
Çocuklara acıdıklarını ifade eden sosyal medya aktivistleri ise yetkililerden bu çocukların kurtarılması ve salgından himaye edilmesi çağrısında bulunmuştu.
6 Nisan itibariyle Fas genelinde 1113 vaka tespit edildi. Ülkede 71 hasta can verirken, 76 kişi taburcu oldu. 966 vaka tedavi altında.