​Johnson’ın hastalığı sırasında İngiltere'nin nükleer kodlarını kim kontrol edecek?

Johnson geçtiğimiz ay ev izolasyonu sırasında hükümete video konferans yoluyla  başkanlık etti (AFP)
Johnson geçtiğimiz ay ev izolasyonu sırasında hükümete video konferans yoluyla başkanlık etti (AFP)
TT

​Johnson’ın hastalığı sırasında İngiltere'nin nükleer kodlarını kim kontrol edecek?

Johnson geçtiğimiz ay ev izolasyonu sırasında hükümete video konferans yoluyla  başkanlık etti (AFP)
Johnson geçtiğimiz ay ev izolasyonu sırasında hükümete video konferans yoluyla başkanlık etti (AFP)

ingiltere Başbakanı Boris Johnson, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) hastalığının komplikasyonları nedeniyle dün yoğun bakıma alınırken, Dışişleri Bakanı Dominic Raab’a kabine toplantılarına başkanlık etme ve ülkenin salgınla mücadele önlemlerini yönetme yetkisi verildi.
Ancak bu süreçte ülkenin nükleer kodlarının kimin elinde olacağına dair sorular ortaya atıldı.
İngiliz hükümeti ise bu konuda kimin sorumlu olduğuna ilişkin bilgi vermekten kaçındı.
BBC, Kabine İşleri Bakanı Michael Gove’a Raab’ın ülkenin nükleer kodlarını alıp almadığını sordu.
Gove bu soruya, “Ulusal güvenlik meseleleri hakkında konuşamam. İyi geliştirilmiş protokoller yürürlükte” şeklinde yanıt verdi.
Nükleer silaha sahip beş ülkeden biri olan İngiltere’nin, nükleer savaş başlığı taşıyabilen Trident II D5 balistik füzeleri ile donatılmış dört nükleer denizaltısı da var.
İngiltere'nin de yaklaşık 215 nükleer savaş başlığı var ancak bunlardan sadece 120’si kullanıma hazır.
İngiltere’de nükleer saldırı emrini yalnızca Başbakan verebiliyor. Böyle bir emir, özel bir takım kodlarla nükleer denizaltılardan birine iletiliyor.
Öte yandan Gove, LBC radyosuna yaptığı açıklamada, Johnson’ın yoğun bakımda biraz oksijen desteği aldığını, solunum cihazına bağlı olmadığını ancak gerekmesi halinde cihazın hazır bulunduğunu söyledi.
Edinburgh Üniversitesi’nden Profesör Linda Bould, koronavirüsün sınıfsal ayrım yapmadığına dikkat çekerek, “Toplumumuzda en ayrıcalıklı olanlar da dahil olmak üzere herkes enfekte olabilir” dedi.
Johnson, dünya genelinde 74 binden fazla can alan koronavirüse yakalanan tek ülke lideri oldu.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi