​Trablusşam hapishanesindeki isyan Lübnan hapishanelerindeki kaosun uyarıcısı oldu

Beyrut'taki güvenlik güçleri (EPA)
Beyrut'taki güvenlik güçleri (EPA)
TT

​Trablusşam hapishanesindeki isyan Lübnan hapishanelerindeki kaosun uyarıcısı oldu

Beyrut'taki güvenlik güçleri (EPA)
Beyrut'taki güvenlik güçleri (EPA)

Lübnan'ın Trablusşam kentindeki Kubbe Hapishanesi'nde mahkûmların geçen salı günü yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını gerekçesiyle genel af talep ederek yangın çıkarması, ülkedeki cezaevlerinin tamamını ya da birçoğunu kapsayacak bir kaosa karşı uyarı niteliği taşıyor. Bu durum ayrıca mahkûmların ve yakınlarının salgının cezaevlerinde yayılmasından duydukları endişenin boyutunu ortaya koydu. Hükümete ve parlamentoya durum kontrolden çıkmadan ve kaos tüm Lübnan hapishanelerini etkisi altına almadan önce Genel Af Yasası’nı hızlandırması için mesaj verildi.
Kubbe Hapishanesi’nde saatlerce devam eden kaotik operasyonlar, yargı tarafından alınan onlarca tutukluyu serbest bırakma kararının ne mahkumların beklentisine ne de Lübnan Adalet Bakanı Marie Claude Negm’in tutukluluk süreleri sona ermek üzere olan yüzlerce mahkumu kapsayan özel bir af kararı çıkarma çabalarına cevap vermediğini ortaya koydu.
Trablusşam’daki cezaevinde başlayan isyan dün sabaha kadar devam etti. Tekbir nidaları ve çığlıklar hapishanenin onlarca metre ötesinden duyuldu. Cezaevinde çıkarılan yangının neden olduğu alevler bölgeyi aydınlattı. Durum, çevik kuvvet polislerinin de dahil olduğu kapsamlı bir güvenlik müdahalesini gerektirdi. Yangın, sivil savunma birimlerinin müdahalesiyle kontrol altına alınırken mahkumların yakınları hapishane önünde toplanarak sloganlar attı. Bunun üzerine güvenlik güçleriyle tutuklu yakınları arasında arbede yaşandı.
Bir güvenlik kaynağı Şarku'l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Kubbe Hapishanesi’nde her şey kontrol altında. Durum normale döndü. Ayaklanmayı ve kargaşayı başlatan anarşist tutuklular ve dışarıda zorluk çıkararak ordu güçlerine saldıran mahkum yakınları hakkında soruşturmalar başlatıldı. Herkes mahkumların genel af yasasıyla ilgili taleplerini anlıyor. Ancak bu af, hapishaneyi ateşe vererek çoğunluğun hayatını tehlikeye atmakla ya da güvenlik personeline saldırmakla elde edilemez.”
Diğer yandan olayla ilgili olarak Lübnan ordusundan yapılan yazılı açıklamada Kubbe Hapishanesi’ndeki kargaşayla eş zamanlı olarak hapishaneyi basmaya çalışan tutuklu aileleri ile diğer bazı kişilerin askerlere taşla saldırdığı bildirildi. Taşlı saldırı sonucu biri rütbeli 12 askerin yaralandığı aktarılan açıklamada olayın yatıştırılması ve durumun normale dönmesi için bölgedeki askerlerin görevlerini sürdürdüğü ifade edildi.
Kovid-19 salgını patlak verdiğinden bu yana duyulan kaygı nedeniyle Lübnan hapishanelerinden hareketlilik söz konusu. Güvenlik kaynağı, cezaevi idaresinin mahkumların ve tutukluların sağlık koşullarını yakından izlediğini vurguladı. Tüm güvenlik önlemlerinin alındığını ve dikkatli tıbbi muayenelerin yapıldığını ifade etti. Hapishanedeki insani ve sosyal koşulların iyileştirilmesine ek olarak ya mahkumlar ve ziyaretçileri arasında görüşmelerin düzenlendiğine ya da tutukluların elektronik olarak sorgulanmasını kolaylaştırıldığına dikkat çekti. Kaynak af talebinin ise siyasetle bağlantılı olduğunu vurguladı.



Gazze'de Filistinli 3 kadın “bir dilim ekmek” için öldürüldü

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
TT

Gazze'de Filistinli 3 kadın “bir dilim ekmek” için öldürüldü

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kampında bir parça ekmek yiyen yerinden edilmiş Filistinli bir kız çocuğu (DPA)

Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde yer alan Deyr el-Belah şehrinde dün sabah bir fırının önünde bekleyenlerin üzerine açılan ateş sonucu 3 Filistinli kadının hayatını kaybetmesi, Gazzelilerin kötüleşen insani ve hayati koşullar karşısında içinde bulundukları trajedinin boyutlarını gözler önüne seren sahnelere bir yenisini daha ekledi. Deyr el-Belah'taki el-Beraket Caddesi üzerinde bulunan ‘Zadna 2’ adlı fırınının önünde meydana gelen olayda, ateşin hangi koşullarda açıldığı ve doğrudan mı yoksa bir hata sonucu mu açıldığı konusunda çelişkili açıklamalar yapıldı.

xsvdfd
Deyr el-Belah'ta ekmek almak için uzun kuyruklarda bekleyen Filistinliler (Arşiv - Reuters)

Filistinliler her gün saatlerce fırınların önünde yaklaşık 22 ekmekten oluşan tek bir ‘torba’ ekmek alabilmek için uzun kuyruklar oluşturuyor. Olayın yaşandığı fırın, bölgenin en bilinen fırınlardan biri. Bu fırın aynı zamanda İsrail’in Gazze Şeridi’nde yürüttüğü savaşın başlamasından çalışmayı hiç durdurmayan tek fırın, ancak trajik olaydan sonra kapılarını kapatmak zorunda kaldı.

Fırının sahipleri ise kadınların fırının dışında yaşanan izdihamın ardından fırının dışından açılan ateş sonucu öldürüldüklerini söylediler. Bir kaynak, ateşin fırın önünde düzeni sağlamak ve fırını hırsızlığa karşı korumak için orada bulunan korumalar tarafından açılmadığını, fırın dışında iki ailenin üyeleri arasındaki bir mesele olduğunu belirtti. Görgü tanıkları, ateşin korumalardan biri tarafından açıldığını, ancak korumanın doğrudan insanarın üzerine ateş açmadığını, havaya ateş ettikten sonra silahının boşalması sonucu olayın yaşandığını anlattılar.

scv
Gazze'nin orta kesimlerinde kapalı bir fırının önünde duran Filistinliler (Arşiv - AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan Deyr el-Belah'tan bir kaynak, ateş açan kişinin ailesinin misilleme korkusuyla evlerini terk etmek zorunda kaldığını söyledi. Öldürülen kadınların Gazze şehrinden yerinden edilmiş kişiler olduğuna dikkati çeken kaynak, ateş açan kişinin, Gazze Şeridi'nin orta ve güney bölgelerinde giderek zorlaşan büyük kıtlık karşısında vatandaşların ekmek temin edebilmeleri için fırın sahipleri ile Deyr el-Belahlı aileler arasında yapılan anlaşmanın bir parçası olarak, fırının korunmasına katkıda bulunmak amacıyla fırının önünde durduğunu açıkladı. Deyr el-Belah'ta 300 binden fazla kent sakininin yanı sıra yaklaşık 850 bin yerinden edilmiş kişi bulunuyor.

srfg
Gazze'de bir torba ekmek aldıktan sonra el sallayan bir Filistinli (Arşiv - AFP)

Olay üzerine şehrin muhtarları ve ileri gelenleri duruma müdahale ederek durumun daha da kötüleşmesini ve herkesin kontrolü dışında bir misillemenin ortaya çıkmasını önlemeye çalıştı. Sosyal medyada bazı vatandaşlar, Deyr el-Belah'a giren un miktarını fırınlara paylaştırmaya ve diğer ailelerin de benzer bir pay almasını sağlamak için aile başına sadece bir torba ekmek satmaya karar vermelerinin ardından yaşanan olaydan muhtarları, bölgenin önde gelenlerini ve yetkili kişileri sorumlu tuttu. Bazıları, fırınlardaki yoğunluğu arttırmak ve vatandaşları bir öğün için yeterli olmayan bir torba ekmek almak için uzun saatler kuyruklarda bekleterek aşırı yük altına sokmak yerine her aileye bir çuval un dağıtılabileceğini düşünüyor.

k7ıı8
Gazze'deki bir fırından ekmek aldıktan sonra sevinç içindeki bir Filistinli (Arşiv - AFP)

Saatlerce kuyrukta bekledikten sonra fırının içinde bir torba ekmeğin fiyatı 3 şekel (1 doların biraz altında) iken, fırının dışındaki fiyat 30 ile 40 şekel (yaklaşık 11 dolar) arasında değişiyor. Gazze Şeridi'nin orta ve güney kesimlerinde bir çuval unun fiyatı bin şekel ve üzerinde (yaklaşık 255 dolar) bir fiyata ulaşmış durumda.

Gazze Şeridi’nin merkezi ve güneyi, İsrail'in uygulamaları ve hırsız çetelerinin insani yardımları çalması nedeniyle ciddi bir un sıkıntısı çekiyor. Ancak kuzeydeki durum, bölge sakinlerinin açlıklarını gidermek için hayvan yemi öğütmek zorunda kaldıkları aylarca süren kıtlıktan sonra şu an daha iyi.

Gazze Şeridi'nin merkezinde ve güneyinde yaşanan acılar yaklaşık bir ay önce başlamış, gıda yardımları durdurulmuş ve girişine izin verilen yardımların büyük bir kısmı çalınması nedeniyle insani durum daha da kötüleşmişti.

Birleşmiş Milletler (BM) sözcüsü Stephane Dujarric'e göre İsrail güçleri geçtiğimiz hafta 129 farklı insani yardımın üçte ikisinin Gazze Şeridi'ne ulaşmasını engelledi. Mevcut durum, fırın sahiplerini unlarını korumak ve hırsız çeteleri tarafından çalınmasını önlemek için silahlı korumalar tutmaya itti. Bazı fırınlar bu silahlı adamları güvenlik görevlisi olarak tutarken, bölgenin önde gelenleri, muhtarlar ve yetkili kuruluşlar da yaşadıkları bölgelerdeki fırınları korumaları için ailelerden silahlı adamlarla anlaştı. Bölge sakinleri İsrail'in yeterli miktarda yardımın girişini manipüle etmeye devam edeceğinden korkuyor. Çünkü bu durum, Gazze Şeridi'nin orta ve güney kesimlerinde, aynı koşulları birkaç aydır daha ağır bir şekilde yaşayan kuzeye kıyasla daha fazla artmakta olan kıtlığı daha da kötüleştirecek.