​CIA Usame bin Ladin operasyonunun arka planını açıkladı

Usame bin Ladin’in Pakistan’da öldürüldüğü evin protopipi (CIA)
Usame bin Ladin’in Pakistan’da öldürüldüğü evin protopipi (CIA)
TT

​CIA Usame bin Ladin operasyonunun arka planını açıkladı

Usame bin Ladin’in Pakistan’da öldürüldüğü evin protopipi (CIA)
Usame bin Ladin’in Pakistan’da öldürüldüğü evin protopipi (CIA)

ABD Donanması’na bağlı özel kuvvetlerin, terör örgütü El Kaide’nin eski lideri Usama bin Ladin'i öldürülmesinin üzerinden 9 yıl geçerken, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA), Ladin’in Mayıs 2011'de Pakistan’da öldürülmesine yol açan istihbarat operasyonlarının bazı detaylarını açıkladı.
Usama bin Ladin'in saklandığı yer Ağustos 2010’da öğrenilmesine rağmen, ABD istihbaratının ‘Geronimo’ olarak adlandırdığı operasyonun gerçekleştirilmesi için gerekli emir 29 Nisan 2011'de eski Başkan Barack Obama tarafından verildi.
ABD Donanması’na bağlı SEAL Team isimli özel kuvvetler, bu emri 2 Mayıs 2011’de yerine getirerek Usame bin Ladin’i öldürdü.
CIA’nın web sitesi üzerinden yayınladığı bilgilere göre Usame bin Ladin'in iki arkadaşı ve iki eşiyle saklandığı kompleks, Pakistan’ın Abbottabad şehrinin kuzeybatısında ve Pakistan askerlerinin bulunduğu bir askeri üssün yakınında yer alıyordu.
Son derece sıkı önlemlerle korunan kompleksin bulunduğu arazi, üstünde dikenli teller çekili 3,7 metre (12 ft) yükseklikteki beton duvarlarla çevrilmişti. 
Komplekste internet ve telefon hattı bulunmuyor, burada yaşayanlar çöplerini toplanması için dışarı bırakmak yerine içeride yakıyordu.
CIA verilerine göre söz konusu kompleksin tahmini değeri 1 milyon dolar olarak belirlendi.
CIA’ya bağlı ilk ekip, 11 Eylül 2001'de New York'taki Dünya Ticaret Kuleleri'nde 3 bin kişinin ölümüne neden olan saldırıyı El Kaide’nin kabul etmesinden 15 gün sonra, yani 26 Eylül 2001'de Afganistan'a girdi.
Ekim ayının ortalarında CIA, Afganistan'daki ekibini genişletti. Kasım ayına kadar yaklaşık 100 CIA görevlisi ve ABD Özel Kuvvetleri’nden 300 asker Afganistan'da konuşlandı.
İstihbarat ajanları, Ağustos 2010'da Usame bin Ladin’in bulunduğu yer keşfedilene kadar bilgi topladı.
Birden fazla istihbarat bilgisi, bin Laden'in orada iki yardımcısı tarafından korunarak saklandığını ortaya çıkarırken, El Kaide eski liderinin öldürülmesi için yapılacak operasyon komplekste ve çevrede yaşayan sivillere zarar gelmeyecek şekilde planlandı.
Usame bin Ladin'in öldürülmesi, ABD’nin dünyada terörle mücadeledeki en büyük zaferi olarak görülürken, onun öldürülmesi El Kaide'nin parçalanmasına yol açtı ve terör örgütünün nihai olarak dağılması yönünde önemli bir adım oldu.
Daha önce yayınlanan haberlere göre CIA, bin Ladin’in yerini tespit etmek ve ailesinin DNA örneği bulmak amacıyla saklandığı Abbottabad’da Hepatit B’ye karşı sahte bir aşı programı başlattı.
Bu kapsamda, Abottabad’a yakın yerleşim birimlerinde aşı programına başlayan Pakistanlı doktor Şakil Afridi, ABD’yle işbirliği yapmak suçundan Pakistan istihbarat servisi ISI tarafından tutuklandı.
Ancak, bu bilginin ABD istihbaratının bin Ladin'i bulmasını sağlamada önemli bir rol oynayıp oynamadığı kesin olarak açıklanmadı.
ABD, Ocak 2012’de Afridi'nin ABD istihbaratıyla işbirliği yaptığını resmi olarak açıkladı ancak Afridi'nin CIA’nin planının farkında olup olmadığı bilinmiyor.
Afridi, soruşturması sırasında bin Ladin'in öldürülmesine yol açan dönemde oynadığı rol hakkında herhangi bir şey söylemedi.



İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

TT

İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

İsrail-İran gerginliği G7 zirvesini gölgeledi

ABD Başkanı Donald Trump'ın da aralarında bulunduğu G7 ülkelerinin liderleri, bugün Kanada’nın Alberta eyaletindeki Kananaskis’te bir zirve toplantısı düzenleyerek, başta İran ve İsrail arasındaki gerginlik olmak üzere birçok konuda ortak tavır arayışına girecek.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Kanada'nın Kananaskis kentinde üç gün sürecek toplantı, Trump'ı uluslararası diplomatik gündeme geri döndürüyor.  Trump, Beyaz Saray'a döndükten sonra ülkesinin kapsamlı dış politika değişiklikleri ve hem ortaklarına hem de rakiplerine uyguladığı yüksek gümrük vergilerinin ardından ülkesinin müttefiklerini şaşırtmıştı.

Kanada Başbakanı Mark Carney, İngiltere, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya ve ABD'den oluşan büyük sanayi ülkelerinin zirvesinde, anlaşmazlıkları azaltmayı amaçlayan bir gündem belirledi.

dfgrthy
Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Kanada'nın Alberta eyaletindeki Calgary Uluslararası Havalimanı'nda düzenlenen G7 zirvesine katılmak üzere Calgary'ye geldi (Reuters)

Bununla birlikte, İran ve İsrail arasında karşılıklı saldırıların müzakere edilmesi sırasında bu ülkelerin liderleri arasında bölünmelerin ortaya çıkması bekleniyor. Bu saldırılar, İsrail'in geçen cuma sabahı İslam Cumhuriyeti'nin nükleer ve askeri tesislerine hava saldırısı düzenlemesinin ardından başladı.

Karney, diplomatik açıdan Kanada'nın şu anda İsrail ve İran arasında “gerginliğin azaltılması” için ortak bir çağrı konusunda ülkelerin görüşlerini araştırdığını söyledi.

G7, gerginliğin azaltılması çağrısında bulunabilir ya da “İsrail'in kendini savunma hakkı”nı yineleyerek, nükleer programı nedeniyle mevcut gerginliğin sorumluluğunu Tahran'a yükleyebilir.

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, zirve öncesinde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya İran konusunda diplomasi yolunun en iyi seçenek olduğunu, ancak ateşkes çağrısında bulunmadığını açıkladı.

Von der Leyen, G7 zirvesinin yapıldığı yerde gazetecilere yaptığı açıklamada, Netanyahu ile “İran'ın nükleer silaha sahip olmaması gerektiği konusunda mutabık kaldıklarını” belirterek, “Elbette, uzun vadede müzakere yoluyla bir çözümün en iyisi olduğunu düşünüyorum” ifadesini kullandı.

xd
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Kanada'nın Alberta eyaletine bağlı Kananaskis kentinde düzenlenen G7 liderler zirvesinde basın toplantısı düzenledi (Reuters)

Trump, İsrail saldırılarını överken, iki ülkeyi "bir anlaşmaya varmaya" çağırdı.

Avrupa ülkeleri ise temkinli tutumlarını sürdürdüler. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron itidal çağrısında bulunurken, İran'ı nükleer programıyla ilgili gerilimi tırmandırmakla suçlayarak, Washington ile müzakereleri yeniden başlatmaya çağırdı.

sdfergty6u7
Japonya Başbakanı Shigeru Ishiba, Alberta'nın Calgary kentine geldi. (AP)

İran ile her zaman dostane ilişkiler sürdüren Japonya ise Batı ülkeleriyle farklı bir tutum sergiledi ve İsrail'in saldırılarını “kabul edilemez ve son derece üzücü” olarak nitelendirdi.

Elli birinci eyalet

Trump, son zamanlarda Kanada'nın ABD'nin “51. eyaleti” olması halinde daha iyi bir durumda olacağını sık sık dile getiriyordu.

Trump, Kanada'yı en son 2018'deki G7 zirvesine katılmak için ziyaret etmiş ve dönemin başbakanı Justin Trudeau'yu eleştirmiş, zirvenin sonuç bildirgesine de çekincelerini dile getirmişti.

dju
ABD Başkanı Donald Trump ve Tsutina Küçük Kabile Başkanı Stephen Crouchchild, 7'ler Anlaşması'nı temsil ederek, Kanada'nın Alberta eyaletindeki Calgary Uluslararası Havalimanı'nda, Rocky Dağları'ndaki Kananaskis tatil beldesinde düzenlenen G7 zirvesine katılmak üzere geldiğinde tokalaşıyor (Reuters)

Ancak, Trump'un hoşlanmadığını açıkça belirttiği Trudeau'nun yerine, mart ayında Kanada başbakanı olarak göreve gelen Marc Carney'nin göreve gelmesinden bu yana iki ülke arasındaki gerginlikler azaldı.

Buna rağmen ciddi gerginlikler hala devam ediyor.

Serbest ticarete dayalı küresel ekonomik düzende köklü bir dönüşüm hedefleyen Trump, 9 Temmuz'dan itibaren ABD'nin dost ve düşmanlarına kapsamlı gümrük vergileri uygulamaya koyacağını taahhüt etti.

Trump ile cumartesi günü telefonda görüşen von der Leyen, ticaret müzakerelerinde ilerleme kaydedilmesi umudunu dile getirdi.

kıo
ABD Başkanı Donald Trump, Kanada'nın Alberta eyaletine bağlı Calgary kentindeki Calgary Uluslararası Havaalanı'nda Rocky Dağları'ndaki Kananaskis tatil beldesinde düzenlenen G7 liderler zirvesine katıldı (DPA)

“Aramızdaki ticareti adil, öngörülebilir ve açık tutalım” diyen Leyen, “Hepimiz korumacılıktan kaçınmalıyız” ifadesini kullandı.

İran ve Ukrayna'yı birbirine bağlamak

Von der Leyen ayrıca G7'ye İran-İsrail çatışması ile Rusya-Ukrayna savaşı arasında bağlantı kurma çağrısında bulundu.

Komisyon Başkanı, “İran'da tasarlanan ve üretilen insansız hava araçları ve balistik füzeler Ukrayna ve İsrail'deki şehirleri rastgele vuruyor, bu nedenle bu tehditlere paralel olarak karşı koyulması gerekiyor” dedi.

Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy de zirveye davet edildi ve Trump ile görüşmeyi umuyor.

ABD Başkanı, Beyaz Saray'a geldiği ilk günlerde Ukrayna'da barış anlaşması sağlanacağına söz vermiş ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yakınlaşmıştı. Ancak Putin'in ABD'nin ateşkes çağrısını reddetmesi üzerine bu yakınlaşma kısa sürede öfkeye dönüştü.

ghjuk
Kanada Başbakanı Mark Carney, G7 liderleri zirvesi öncesinde Almanya Başbakanı Friedrich Merz ile görüştü (Reuters)

Trump, cumartesi günü Rus mevkidaşı ile bir telefon görüşmesi yaptı ve görüşmede İran ile İsrail arasındaki anlaşmazlık ve Ukrayna'daki savaş ele alındı. Trump, Putin'in İsrail ile İran arasında arabuluculuk yapmasına “açık” olduğunu belirtti.

Fransız cumhurbaşkanı ise Rus mevkidaşının bu tür bir arabuluculuğu “hiçbir şekilde” yapamayacağına inandığını ifade etti.

Her iki konunun da G7'nin ortak bildirisine dahil edilmesi beklenmiyor. Bunun yerine, Carney daha az tartışmalı konularla ilgili açıklamalar yapmaya çalışıyor. Örneğin, tedarik zincirlerinin iyileştirilmesi gibi.

Trump, doğum gününe denk gelen ve ülkede politikalarını protesto eden gösterilerin yaşandığı Washington'da olağanüstü bir askeri geçit töreni gerçekleştikten sonra G7 zirvesine katılıyor.