Abdurrahman Ebubekir
Mısır Tarihi Eserler Bakanlığı, Mısır’ın güneyindeki yer alan Luksor’daki Karnak Tapınağı’nda yer alan Firavun koçları heykellerinin restorasyonuna başlandığını duyurdu. Guinness Rekorlar Kitabı'nda 247 dönümlük alanı kapsayan bu alan tarihteki en büyük açık taş salonu olarak adlandırılıyor. 1970'lerdeki hatalı restorasyonlar, yeraltı suyu ve tuzun heykellere nüfuz etmesiyle bazı heykellerde küçük çatlaklar meydana geldi.
Firavun tarihi mirası araştırmacılarından olan Abdullah Muhammed, koç başının eski Mısır idollerinden Amon Ra’yı sembolize ettiğini, III.Amenhotep döneminde Luksor ve Karnak tapınaklarını bağlayan koç yolunun temelini oluşturan ilk kişi olarak kabul edildiğini ve antik Mısır bu yolun Tanrı yolu olarak kabul edildiğini söyledi. Her heykellerde bulunan büyük boynuz ve çıkıntılı gözlere sahip koç başı, güç ve cesaretin sembolü olan kaslı bir aslan gövdesinde. Belki de Karnak Tapınağı'nın en güzel koçları, eski Mısır kralı Ramses II tarafından tasarlanmıştır. Muhammed, Fransız arkeolog George Legra'nın kamışının, 1906'da Karnak Tapınağı'ndaki ilk binanın koçlarından ilk çıkaran olduğuna işaret etti.
Hatalı restorasyon
Mısır Antik Eserler Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Mustafa Veziri, eski haline döndürülmesi planlanan koç heykellerinin sayısının 29 olduğunu belirterek, bazı heykellerin Karnak Tapınağı'ndaki Ses ve Işık Projesi'nin inşası sırasında (1972'de) hatalı restorasyonlara maruz kaldığını kaydetti.
Veziri açıklamasında, hatalı restorasyon sırasında koç heykellerini aceleyle yanlış yapılmış modern kırmızı tuğla ve çimento katmanına yerleştirildiğini, bu durumun yeraltı suları ve tuzlarının heykellere sızarak çatlak meydana getirdiğini söyledi. Bu durumun heykellerin hayatta kalmasını tehdit ettiği, bu sebeple restorasyona müdahale gerektirdiğini kaydetti.
Yerli restorasyon
Karnak Tapınağı'ndaki koç heykelleri restorasyonu amiri Salah el Maseh, koç başlı heykellerin restorasyonunun, yabancı misyonların katılımı olmadan sadece Mısırlıların elleriyle 10 yıl boyunca tapınak içinde yürütülen en önemli restorasyon projesi olarak kabul edildiğini belirterek, heykellerin Karnak Tapınağı gezen turistlerin ana hedefi olduğunu çünkü heykellerini tasarlamanın eski Mısır'ın hayvanlar için sahip olduğu saygıyı ve takdiri yansıttığına işaret etti.
Konuyla ilgili Independent Arabia’ya konuşan Maseh, hatalı restorasyonu düzeltmek için 29 heykel üzerinde çalışan ekibin 64 arkeolog ve teknisyenden oluştuğunu belirterek, her heykelin yıllar boyunca etkisini yok edecek ve raf ömrünü etkileyecek tuzlardan ve yeraltı sularından korumak amacıyla ayrı ayrı yerleştirileceğini kaydetti.
Koronavirüse karşı ihtiyati önlemler
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Luksor Valiliği Tarihi Eserler Mü dürü Mustafa es Sagir, restorasyon projesinde çalışan 64 kişilik ekipten her bireyin güvenliğini sağlamak adına maske ve steril malzemelerinin bulunduğu bir çanta verildiğini dile getirdi. Sagir açıklamasında, Mısır Tarihi Eserler Bakanlığı’nın koronavirüsün sona ermesiyle ziyaretçiler ve turistlere yüksek kalitede hizmet sağlamak adına restorasyon sürecinin tüm hızıyla devam ettiğini aktardı.