BM salgın sebebiyle personelini Sana’dan geri çekti

İki Yemenli, Sana’daki bir eczaneden ilaç satın alıyor (EPA)
İki Yemenli, Sana’daki bir eczaneden ilaç satın alıyor (EPA)
TT

BM salgın sebebiyle personelini Sana’dan geri çekti

İki Yemenli, Sana’daki bir eczaneden ilaç satın alıyor (EPA)
İki Yemenli, Sana’daki bir eczaneden ilaç satın alıyor (EPA)

Yemen’in başkenti Sana’da koronavirüs salgınının patlak vermesiyle Birleşmiş Milletler (BM), hastanelerin virüsle mücadelede karşılaştıkları büyük imkan yetersizliği ortasında yabancı personellerini, hastalıkla enfekte olacakları korkusuyla bölgeden geri çekerken, onları Etiyopya’ya transfer etti. Husi milisler ise Sana’da virüs dolayısıyla ölen vatandaşların sayısını açıklamamakta ısrar ediyor.
BM ofisindeki yerel yetkililer, 158 yabancı çalışanın 98’inin Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’ya transfer edildiğini açıkladı.
Kaynakların aktardığına göre yabancı personellerin, yakın gelecekte Sana’ya geri dönmesi beklenmiyor. Aynı şekilde bölgede kalan diğer personellerin, şehrin güneyindeki uluslararası kurumda çalıştığı belirtildi. Yerel personellerin ise işlerini evlerinden yürütmesi ve zorunluluk halleri dışında dışarı çıkmamaları şark koşuldu.
Yakın mahallelerde virüsün yayılmaya başlaması ve yerel hastanelerin virüsle baş etmek için donanımlı olmaması, BM’nin personellerinin yarısını Sana’dan geri çekme kararını da haklı çıkardı.
Tahliye kararı, yerel personellere geçen haftadan bu yana ek işler yüklerken, diğer taraftan da yerel çalışanlar, Husilerin kısıtlamalarına maruz kaldı.
Öte yandan Yemen’de 193 vaka kaydedilirken, 33 kişi de hayatını kaybetti. Bununla birlikte Sana’daki tıbbi kaynaklar, Sana’da virüs dolayısıyla yaklaşık 200 kişinin öldüğünü belirtirken, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) en az 40 bin Yemenlinin virüsten ölmesini beklediğini kaydetti. Husi milisler, vaka sayısını gizli tuttuğu salgının etkilerini hafifletmek üzere yeterli önlemleri alsa da yayılma riski ve ülkenin sağlık hizmetlerinden yoksun geniş bölgelerine ulaşma tehlikesi artış gösteriyor.
Aynı şekilde Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF) örgütü, Aden’deki koronavirüs hastaları için tek tedavi merkezi olan bir hastanede felaket sınırlarının aşıldığını belirtti. Kuruluş, BM ve bağışçı ülkelere yardımlarını hızlandırma çağrısında bulundu.
Sınır Tanımayan Doktorlar (MSF), yayınladıkları bir bildiride 30 Nisan’dan 17 Mayıs’a kadar 173 vaka kaydedildiğini ve en az 68 kişinin öldüğünü duyurdu. Çok sayıda hastanın, merkeze akut solunum sıkıntısı sendromu ile geldiği ve bu durumun da hayatlarını kurtarmayı zorlaştırdığını vurguladı.
MSF, devlet istatistiklerine göre, çok sayıda vatandaşın evlerinde öldüğünü, ayrıca geçen hafta her gün 80 kişinin hayatını kaybettiğini belirtti. Hastalığın yayılmasından önceki dönemde sadece 10 ölümün kaydedildiğini ifade eden kuruluş, hastalığın düzeyini gösteren diğer bir gösterge olarak da merkezde tedavi gören sağlık uzmanlarının yanı sıra çok sayıda personelin hastalığa yakalandığını vurguladı.
Yemen’deki Sınır Tanımayan Doktorlar Direktörü Caroline Siegen, “Tedavi merkezimizde tanık olduklarımız, şehirde hastalanan ve ölen insanların sayısı açısından buzdağının sadece görünen kısmını oluşturuyor. İnsanlar, hastaları kurtarmak için bize başvuruyor. Pek çoğunun gelmediğini ve evlerinde öldüğünü biliyoruz. Bu durum, bizi çok üzüyor” dedi.
BM ve bağışçı ülkeler, sadece Aden için değil, Yemen’in tüm bölgeleri için daha fazla çaba sarf etme çağrısında bulundu. Sağlık çalışanlarına ödeme yapmak için de paranın güvence altına alınması gerektiğini söyleyen Siegen, hastaların nefes almasını kolaylaştırmak için de solunum cihazına ihtiyaç duyulduğunu belirterek, gerekli kişisel koruyucu ekipmanların sağlanması gerektiğini vurguladı.
Yerel yetkililere de sahadaki ekipleri desteklemek amacıyla tıbbi malzeme ve uluslararası personelin bölgeye girişlerini sağlamak ve virüs karşısında uluslararası kuruluşların çalışmalarını kolaylaştırmak için her türlü çabanın sarf edilmesi çağrısında bulundu. Siegen, “Hastalar arasında tanık olduğumuz yüksek ölüm oranı, Avrupa’daki yoğun bakım üniteleriyle karşılaştırılabilir. Bununla birlikte ölen vatandaşlar, Fransa veya İtalya'da ölenlerden çok daha genç. Bunların çoğunu 40 ila 60 yaşları arasındaki erkekler oluşturuyor” dedi.
Siegen, Yemen sağlık yönetiminin çalışanların maaşlarını ödeyemediğine dikkati çekerken, az sayıda koruyucu ekipman ve test kiti sağlandığını ve bu sebeple kesin vaka sayısının bilinemediğini vurguladı.
Sınır Tanımayan Doktorlar Direktörü, şehrin bazı bölgelerinden gelen hastalara kapılarını kapattığını ve bazı hastaları kabul etmediğini söylerken, personellerin güvenliğini sağlayacak kişisel koruyucu ekipmana sahip olmadıklarını vurguladı. Siegen, salgının diğer hastalıklar üzerinden olumsuz etkilere yol açmasından endişe ettiklerini belirtti. Aden’deki Sınır Tanımayan Doktorlar Hastanesi, diğer hastanelerin kapılarını kapatmaya başlamalarından bu yana kabul ettikleri hasta sayısında bir artışa tanık oluyor.
Yetkili, hastane personellerinin ve hastaların olabildiğince güvenliğini sağlamak için kuruluşun uyguladığı tedbirlerden de söz ederken, hastalığın semptomlarını gösteren çalışanların da kendisini izole etmesi amacıyla derhal eve gönderildiğine dikkati çekti. Yetkili, “Elimizden gelen her şeyi yapıyoruz, ancak bu virüsle tek başımıza mücadele etmek imkansız. Dünyanın, bu kriz karşısında Aden’i ve diğer Yemen bölgelerini yalnız başına bırakması ahlaksızlıktır” dedi.



Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
TT

Gözler Gazze anlaşmasının ikinci aşamasında

Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)
Hamas mensupları dün, Mısırlı bir ekibin Kızılhaç mensuplarıyla birlikte Gazze Şehri'nde son İsrail rehinesinin cesedini aradığı bölgeyi güvenlik altına aldı (AFP)

Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesi yönünde ortak bir çaba içinde, dolaylı müzakerelerin ileri aşamasına geçilmesinin önünü açmak için "daha ciddi" görüşmelerin devam ettiği belirtiliyor. Hamas hareketi içindeki bilgili kaynaklardan gelen açıklamalara göre beklenen görüşmelerin, bu ay sonu veya gelecek ay başında yapılması bekleniyor.

Şarku'l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, Kahire'de düzenlenecek kapsamlı bir Filistin ulusal toplantısı için hazırlıkların sürdüğünü, önemli ve acil konularda anlaşmaya varıldığını belirtti.

Fetih Sözcüsü Abdülfettah Devle ise özel açıklamasında, Gazze Şeridi'ni yönetecek bir komitenin kurulmasına ilişkin duyurunun "yakında yapılmasının muhtemel" olduğunu belirterek, beklenen oluşumun Filistin vizyonuyla uyumlu olmasının önemini vurguladı. Devle, "belgelenmiş ve resmi bir anlaşma yayınlanana kadar" belirli bir tarih vermedi.


 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
TT

 Tony Blair, Gazze Barış Konseyi üyelik adayları listesinden çıkarıldı

Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)
Eski İngiliz Başbakanı Tony Blair (Arşiv- AFP)

Financial Times gazetesi, güvenilir kaynaklara dayandırdığı haberinde, İngiltere eski Başbakanı Tony Blair'in Arap ve İslam ülkelerinden gelen itirazlar sonrasında Gazze Barış Konseyi üyeliğine aday listesinden çıkarıldığını bildirdi.

Blair, ABD Başkanı Donald Trump'ın eylül ayı sonlarında İsrail ile Hamas arasındaki savaşı sona erdirmek için 20 maddelik planını açıkladığı sırada konsey üyeliği için belirlenen tek isimdi. Trump, Blair'i "çok iyi bir adam" olarak tanımlamıştı.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’ten aktardığına göre, Blair o dönemde planı "cesur ve akıllıca" olarak nitelendirdi ve ABD başkanının başkanlık edeceği konseye katılmaktan memnuniyet duyacağını ifade etti.

Ancak bazı Arap ve Müslüman ülkeler, kısmen 2003 yılında ABD öncülüğündeki Irak işgaline verdiği güçlü desteğin Ortadoğu'daki itibarına verdiği zarar nedeniyle plana karşı çıktı.

Financial Times, Blair'in bir müttefikinin, eski başbakanın Barış Konseyi üyesi olmayacağını söylediğini aktardı. Müttefik, "Bu konsey mevcut dünya liderlerinden oluşacak ve altında daha küçük bir yürütme kurulu bulunacak" dedi.

Kaynak, Blair'in, Trump'ın damadı Jared Kushner ve ABD başkanının kıdemli danışmanlarından Steve Witkoff'un yanı sıra Arap ve Batı ülkelerinden üst düzey yetkililerle birlikte yürütme kurulunda yer almasının beklendiğini de ifade etti.


Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
TT

Netanyahu, yeni Suriye’yi diplomasiyle değil bombalarla karşılıyor: İsrail, yeni Şam yönetimini barış ortağı değil kontrol edilmesi gereken hedef olarak kodluyor

Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Binyamin Netanyahu, 19 Kasım'da Suriye ile olan tampon bölgeyi, savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti (İsrail Başbakanlık Ofisi)

Kasım 2025’in yağmurlu bir gecesinde, İsrail ordusunun Ramallah’ın kalbine yönelik baskını sürerken, başkanlık binasına birkaç metre mesafedeki bir noktada oturan üst düzey bir Filistinli yetkili acı bir tebessümle şunu söyledi:
“Şu an Filistin hakkında konuşmak istemiyorum. İsrail’i sömürgeci bir devlet olarak tanımlayan ezber cümleleri de tekrar etmeye niyetim yok. Şu anda konuşmak istediğim şey Suriye.”

Yetkiliye göre Suriye, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yalnızca gerçek bir barışı istemediğinin değil, komşu devletleri de görmek istemediğinin en açık kanıtı haline geldi. Zira Şam’daki yeni siyasi liderlik, İsrail’e karşı savaş ya da düşmanlık istemediğini açıkça ilan etmiş olmasına rağmen, İsrail Suriye topraklarını son derece sert askerî operasyonlarla ihlal etmeyi sürdürüyor.
Filistinli yetkili şöyle devam ediyor:
“Hamas 7 Ekim 2023’te savaşı başlattı, Hizbullah İsrail’i vurdu, Husiler İran’ın teşvikiyle ‘destek savaşına’ katıldı… Fakat Suriye tam tersine çatışmanın dışında kalmayı seçti; hatta çok daha fazlasını yaptı.”

“İsrail için bir tehdit yok”

Saldırganlığı caydırma operasyonlarının sonrası Şam’da kontrolü devralan yeni yönetim, İsrail dahil komşu hiçbir ülkeye tehdit oluşturmadığını açıkladı.
Bununla birlikte Beşşar Esed rejiminin çökmesi ve İran ekseninin bölgedeki en stratejik üssünü kaybetmesi, Suriye ile İsrail arasında çıkarların kesiştiği yeni bir dönemi mümkün kılabilirdi.

Filistinli yetkili, “İsrailliler sanki bu gerçekleri unuttu. Suriye artık İran milislerinin oyun alanı değil” diyor.

Bu süreçte ABD, Türkiye ve Azerbaycan, iki taraf arasında arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını bildirerek, sınırların tamamen güvenli hâle gelmesini sağlayacak güvenlik düzenlemeleri için müzakerelere davet etti. İsrail’in çekincelerine rağmen Suriye, doğrudan görüşmelere dahi razı oldu. Nitekim Dışişleri Bakanı Esad el-Şeybani ile İsrail Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer arasında altı toplantı gerçekleştirildi.

İsrail kaynaklarına göre Şam, kapsamlı bir anlaşmaya ulaşmak adına büyük esneklik gösteriyor. 1967 ve 2024’te işgal edilen tüm toprakların iadesi karşılığında tam barış anlaşmasına hazır; fakat ara formüller de değerlendiriliyor. Bunlar arasında Golan’ın 15 yıla kadar İsrail’e kiralanması veya 1974 sınırlarına dönüşü öngören bir güvenlik mutabakatı da var.

Aynı kaynaklar,  yeni yönetiminin “İbrahim Anlaşmaları”na katılmaya da sıcak baktığını, bunun İsrail’in 1948’den bu yana hayalini kurduğu tarihi bir açılım olacağını belirtiyor.

İsrail’in karşılığı: İşgal ve hava saldırıları

Tehdit politikasını seçen İsrail, Aralık 2024’ten bu yana yeni yönetimin nefes almasına fırsat vermeden askerî havaalanları ve üsleri hedef alan yaklaşık 500 hava saldırısı düzenledi. Suriye’nin savunma kapasitesinin yüzde 85’ini yok eden İsrail, 450 km²’lik Suriye toprağını işgal ederek genişliği 7 km’yi aşan hat boyunca, Şeyh Cebel'den Dera’ya kadar ilerledi. Bazı bölgelerde 20 km derinliğe kadar kara harekâtı yürüten İsrail 9 askerî üs kurdu.

frgt
Netanyahu, Salı günü Suriye'deki tampon bölgedeki İsrail güçlerini denetledi (AP)

İsrail ayrıca, “Dürzi müttefikleri koruma” gerekçesiyle iç çatışmaları körükledi. Oysa İsrail’deki Dürzi vatandaşlar bizzat İsrail hükümetleri tarafından ayrımcılığa maruz kalıyor.
Tel Aviv yönetimi, Şam’ın yeni liderliğini Nusra Cephesi bağlantıları üzerinden karalamaya çalışsa da, geçen yıllarda bizzat İsrail ordusuna bağlı sahra hastaneleri ve Safed, Hayfa, Tel Aviv’deki çeşitli merkezlerin çok sayıda Nusra üyesini tedavi ettiği biliniyor.

Netanyahu’yu kim durdurabilir?

Son günlerde İsrail’de ortaya çıkan bilgiler, ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail’e ve Netanyahu’ya “Suriye politikasındaki yanlışları” nedeniyle sert bir uyarıda bulunduğunu gösteriyor.
Trump’ın, Suudi Arabistan ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın talebi üzerine, Şam’daki yeni yönetimle daha olumlu bir yaklaşım benimsemeye yöneldiği ifade ediliyor.

frgt
Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Trump ve Eş-Şara'nın Suriye'ye uygulanan yaptırımların kaldırılmasını görüşmek üzere Riyad'da geçen mayıs ayında gerçekleştirdiği toplantıdan bir kare (SPA)

Trump, İsrail’in attığı adımların “yanlış ve mantıksız” olduğunu düşünürken, birçok analist Netanyahu’yu dizginleyebilecek tek gücün Trump yönetimi olduğuna inanıyor.
Ancak bunun sahadaki sonuçlarının görülmesi zaman alabilir. Bu arada şu soru giderek daha sık soruluyor: “İsrail, Suriye ile böyle bir şekilde davranarak bölgesine nasıl bir mesaj veriyor?”