Yemen hükümeti Husileri ‘zekât’ adı altında vatandaşların parasını çalmakla suçluyor

​Sana merkezdeki pazardan bir kare (EPA)
​Sana merkezdeki pazardan bir kare (EPA)
TT

Yemen hükümeti Husileri ‘zekât’ adı altında vatandaşların parasını çalmakla suçluyor

​Sana merkezdeki pazardan bir kare (EPA)
​Sana merkezdeki pazardan bir kare (EPA)

Husiler, Ramazan ayı boyunca tüccarlar, çiftçiler, işverenler ve hatta sıradan vatandaşlardan ‘fitre’ ve ‘zekât’ adı altında para toplayarak vatandaşların yükünü daha da ağırlaştırdı.
Yemen Enformasyon Bakanı Muammer el-Iryani, İran destekli Husi milislerinin ‘fitre’ adı altında kendi kontrol alanlarındaki tüccarların mallarını yağmaladığı açıklamasında bulundu. Husilerin Ramazan ayı boyunca tüccarlar ve sermayedarlara yoğun baskı yaptığını dile getiren Iryani, bu kimselerin senelik hayır işleri için ayırmış oldukları parayı kendi özel hesaplarına aktarmak zorunda bıraktıklarını söyledi. Husiler tarafından yürütülen faaliyetlerden dolayı on binlerce yoksul ailenin gıda yardımından mahrum kaldığını belirten Iryani, bu paraların ve yardımların milislerin ceplerine girdiğini ve bu sayede operasyonlara devam ederek ülkedeki askeri durumu tırmandıklarını ifade etti.
Iryani, açıklamasının devamında milislerin bu uygulamalarının yoksulluk ve açlık sınırı altında bulunan milyonlarca Yemenlinin çektiği acı karşısındaki kayıtsızlığını ve ilgisizliğini teyit ettiğini vurguladı.
Husi milislerinin fitre adı altında talep ettiği oldukça yüksek meblağları reddeden tüccarlardan onlarcası tutuklandı. Husilerin bu baskıcı uygulamalarının ardından kendi kontrol alanlarında bulunan eylemciler ve yazarlar, milislerin geçen yıla nazaran zekât miktarını yüzde 500 artırmaları karşısında bunu kınayan açıklamalar yaptılar. Yemenli yazarlar, çiftçilerin ve tüccarların zekât toplayanların adaletsizliğinden muzdarip olduklarını dile getirerek, böyle bir uygulamanın ne Allah’ın kitabında ne de Peygamberimizin sahih hadislerinde olduğuna dikkat çektiler.
Aktivistler ve yazarlar sosyal medyada yaptıkları açıklamalarında, kendilerini ‘milislerin akil adamları’ olarak gören liderlere bu uygulamaya son vermeleri ve zulmü bırakmaları çağrısında bulundular. Ayrıca sivil toplum örgütlerinden ve ülkedeki insan hakları aktivistlerinden tüccarlar ve çiftçilerle dayanışma göstermelerini talep ettiler. Zekât miktarındaki bu zalimane artıştan vatandaşların zarar göreceğini dile getiren yazarlar, yoksulluk, açlık ve virüsten mustarip olan vatandaşların astronomik artışla birlikte daha fazla acı çekeceklerini vurguladılar.
Sana’daki vatandaşların aktardığına göre milisler, zekât paraları da dahil olmak üzere topladıkları paraları kendi kontrolleri altında bulunan milyonlarca aç kimseye dağıtmak bir kenara, kendi destekçilerine verdiler ve askeri operasyonları için kullandılar.
Şarku’l Avsat’a konuşan yerel kaynaklar, milislerin kendi kontrolleri altında bulunan devlet kurumlarını ve zekât adı altında yağmaladıkları paraları kendi çıkarları için kullandıklarını belirttiler. Kendi kontrolü altında bulunan bölgelerdeki tüccarların zekatlarını yoksul ve muhtaç olan kimselere vermelerine engel olan milisler, özel sektör çalışanlarının zekatlarını kendi kurumlarına teslim etmeleri yönünde genelge yayınladılar.
Sana’daki Zekât Toplama Kurumu’nda çalışan işçilerin aktardığına göre milisler, özel şirketlere, mülk sahiplerine, toprak sahiplerine ve tüccarlara kendi elemanlarını göndererek zekatlarına el koydular ve ödemelerin gecikmesi durumunda cezalandırmakla tehdit ettiler. Husi milisleri kendi kontrolleri altında bulunan bölgelerdeki bu tarz uygulamalarıyla binlerce yoksul aileyi her yıl tüccarlar tarafından kendilerine gönderilen gıda yardımlarından mahrum bıraktılar. Yemen’de toplanan zekatlardan istifade eden tek grup Husi milisleri oldu. Husi milisleri, fitilini ateşledikleri savaş yıllarında uyguladıkları ağır vergilerle liderlerinin servetlerine servet kattılar. Yemenliler ise eşi benzeri olmayan zorluklar ve ekonomik sıkıntılarla boğuştular.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.