Koronavirüs Afrika’da bayram sevincini gölgede bırakıyor

Müslümanlar Fildişi Sahili’nin başkenti Abidjan’da Ramazan Bayramı namazı kıldı (AFP)
Müslümanlar Fildişi Sahili’nin başkenti Abidjan’da Ramazan Bayramı namazı kıldı (AFP)
TT

Koronavirüs Afrika’da bayram sevincini gölgede bırakıyor

Müslümanlar Fildişi Sahili’nin başkenti Abidjan’da Ramazan Bayramı namazı kıldı (AFP)
Müslümanlar Fildişi Sahili’nin başkenti Abidjan’da Ramazan Bayramı namazı kıldı (AFP)

Kari Diakite Ramazan ayı sonunda genellikle camide bayram namazı kılarak ve büyük aile toplantıları düzenleyerek kutlar. Fakat Fildişi Sahili’nin başkenti Abidjan’da dün (Cumartesi) bayram kutlamalarına, yayılmaya devam eden yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının gölgesi düştü. Şarku’l Avsat’ın Reuters’dan aktardığı habere göre, Diakite camiye gitmek yerine ailesinin birkaç üyesiyle birlikte evinin balkonunda bayram namazını kıldı. Ailenin mütevazı kahvaltısında pirinç, kuskus ve geleneksel meyve suyu vardı. Her zamanki yemeğin ardından, bayramın ilk günlerinde yaklaşık 30 aile efradı ve dostların bir araya geldiği toplantıda tabaklarla et yemekleri olurdu. Beş oğlundan üçüyle bir araya gelemeyen ailenin reisi (66 yaşında), “Aile üyelerinin tamamı bayramı kutlamak için genellikle bir araya gelir. Bu yıl salgın riski dolayısıyla herkes evde kalacak. Son yıllardaki bayram kutlamalarıyla karşılaştırıldığında, bu yıl oldukça sakin bir bayram oluyor” ifadelerine yer verdi.
Afrika’da şu ana kadar 100 bin kişinin Koronavirüs salgınından etkilendiği belirtilirken, Fildişi Sahili’nin de aralarında bulunduğu birçok Afrika ülkesi, camilerin kapatılması yasağını hafifleterek cemaatle namaza izin verdi. Reuters’ın naklettiğine göre, Somali’nin başkenti Mogadişu’daki onlarca cami dün sosyal mesafeyi imkansız kılacak seviyede kalabalıktı. Öte yandan, sokaklar bomboştu ve genellikle şehirdeki halka açık parklara akın eden çocuklar bu bayramda evlerinden dışarı çıkmadı.
Nijerya’nın başkenti Niamey ve Tanzanya’nın başkenti Dar es-Selam’da her zaman olduğu gibi kalabalıktı. Ancak güvenle namaz kılınmasında bir zorluk gördükleri için bazı mescitler kapalı kaldı. Senegal’in başkenti Dakar’daki merkez camii bayramda da kapalı kalmaya devam etti. Abidjan’daki bir camide cemaat arasında boşluk bırakmak için insanların namaz kılmaları gereken yerler işaretlendi. İnsanlarla yakın ilişki ve sıcak muhabbeti dört gözle bekleyen Diakite, “İnsanları ve onların sıcak muhabbetini özlüyoruz. Açıkçası bu yıl bir bayram havası yok” dedi.
Afrika diğer kıtalara göre salgından çok az etkilendi. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Cuma günü yaptığı açıklamada, Afrika kıtasındaki Kovid-19 hastalığı vaka sayısının önemi bir aşamaya ulaştığını söyleyerek 100 binin üzerine çıktığını kaydetti.
Ancak, Koronavirüs salgını Afrika kıtasında, dünyanın geri kalanından farklı bir yol izliyor gibi görünüyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Afrika kıtası Müdürü Dr. Matshidiso Moeti yaptığı açıklamada, “Şimdiye kadar, Afrika kıtası, dünyanın diğer bölgelerini vuran yüksek ölüm oranlarından kurtuldu.” ifadelerine yer verdi.
Afrika kıtası genelinde Koronavirüs kaynaklı teyit edilmiş 3 bin 100 vefat kaydedilirken, Avrupa’da 100 bin vakaya ulaşıldığında 4 bin 900 ölüm kayıtlara geçmişti. Önceden yapılan bir analiz, Afrika kıtasındaki nüfusun yüzde 60’ından fazlasının 25 yaşın altında olduğu için, bu sonucun demografik yapıyla ilgili olabileceğine işaret ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, Afrika hükümetleri tarafından yapılan kontroller, gözlemler ve hijyen konusunda farkındalığı artırma kampanyalarının hızlandırılması, salgının yayılmasını yavaşlatmaya yardımcı olabilir. Bununla birlikte Moeti, Afrika’daki sağlık sisteminin kırılgan bir yapıda olduğunu ve ani bir atak durumuyla başa çıkamayacakları konusunda uyararak, test sayısının artırılması gerektiğini ekledi.



İsrail ordusu, Gazze'de bir Hamas liderinin öldürüldüğünü duyurdu

Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
TT

İsrail ordusu, Gazze'de bir Hamas liderinin öldürüldüğünü duyurdu

Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)
Gazze şehrine düzenlenen İsrail hava saldırısında hedef alınan bir araç (AFP)

İsrail ordusu, Gazze şehrinde bir Hamas liderini öldürdüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat’ın İ24 NEWS’ten aktardığına göre dün Gazze şehrinde bir araca düzenlenen İsrail saldırısında dört kişi hayatını kaybetti. Saldırının Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın Operasyon Komutanı Ala el-Hadidi'yi hedef aldığı belirtildi.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi dün, Hamas’ın Yahudi devletiyle olan kırılgan ateşkes anlaşmasını ihlal ettiğini gerekçe göstererek, İsrail'in Gazze Şeridi'nde beş üst düzey Hamas yetkilisini öldürdüğünü açıkladı.

Netanyahu'nun ofisi tarafından X platformu üzerinden yapılan paylaşımda şu ifadeler yer aldı: “Bugün Hamas, İsrail askerlerine saldırmak için teröristleri İsrail kontrolündeki bölgelere göndererek ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal etti. Buna karşılık İsrail, beş üst düzey Hamas teröristini ortadan kaldırdı.”


Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı

Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı
TT

Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı

Cenevre Görüşmeleri… ABD’den Ukrayna Savaşı’nı sonlandırma planına açık kapı

ABD, Ukrayna ve Avrupa’dan yetkililer pazar günü İsviçre’nin Cenevre kentinde bir araya gelerek, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna’ya yönelik barış planını ele alacak. Kiev’de ise bu planın “zorunlu bir teslimiyet” anlamına gelebileceği endişesi hâkim. Washington ise önerinin nihai bir teklif olmadığını vurguluyor.

Trump, yaklaşık dört yıldır süren savaşın sona erdirilmesine yönelik planına Kiev’in 27 Kasım tarihine kadar onay vermesini istemişti. Ancak Ukrayna, taslakta Rusya lehine görülen bazı maddelerde değişiklik yapılmasını talep ediyor.

Rus vizyonu tartışması

ABD yönetimi, planın Amerikan resmi politikasını yansıttığını belirterek, Senato üyelerinin Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun planı “Rusya’nın dilek listesi” olarak nitelediği iddiasını reddetti.

xscd
ABD Başkanı Donald Trump'ın Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg, Kiev'de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bir araya geldi (Reuters)

28 maddelik taslak, Ukrayna’nın bazı topraklardan vazgeçmesini, ordusunun küçültülmesini ve ülkenin NATO’ya katılmama taahhüdünü içeriyor.

Trump, cumartesi günü yaptığı açıklamada planın “nihai teklif” olmadığını, amacının çatışmaları “bir şekilde” durdurmak olduğunu söyledi. ABD’nin Ukrayna Özel Temsilcisi Keith Kellogg da metni “devam eden bir çalışma” olarak nitelendirdi.

Avrupalı müttefikler ise hazırlık sürecine dahil olmadıkları plana temkinli yaklaşıyor ve daha fazla geliştirilmesi gerektiğini belirtiyor. G20 zirvesi sırasında Kiev’in elini güçlendirecek karşı öneriler üzerinde çalışıldı.

ABD Heyeti Cenevre’de

Dışişleri Bakanı Marco Rubio bugün (Pazar)Cenevre’ye ulaştı. ABD’nin diplomatik temsilcilerinden Steve Whitkov’un da görüşmelere katılması bekleniyor. ABD Kara Kuvvetleri Sekreteri Daniel Driscoll ise Kiev’de Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile görüştükten sonra Cenevre’ye geçiş yaptı.

Rubio sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, barış planının ABD tarafından hazırlandığını belirterek, “Bu, devam eden müzakereler için güçlü bir çerçeve sunuyor. Rusya’nın katkılarının yanı sıra Ukrayna’nın önceki ve mevcut önerilerini de içeriyor” dedi.

Rusya’nın katılımı belirsiz

Zelenskiy, başmüzakereci görevine Andriy Yermak’ın getirildiğini duyurdu. Kararnamede müzakerelere “Rusya Federasyonu temsilcilerinin” de katılmasının öngörüldüğü ifade edildi; ancak Moskova’dan bu konuda resmi bir açıklama gelmedi.

Zelenskiy, “Barışı sağlamak için atılması gereken adımlar konusunda ortaklarımızla istişarelerde bulunacağız” dedi. Ukrayna lideri, temsilcilerinin ülkenin ulusal çıkarlarını savunmayı bildiğini ve “Rusya’nın üçüncü kez saldırmasını engelleyecek” şekilde hareket edeceklerini vurguladı.

Avrupa’dan güvenlik vurgusu

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, üst düzey yetkililerin Cenevre’de “ilerleme kaydetmek” için bir araya geleceğini söyleyerek, Ukrayna’ya güçlü güvenlik garantileri verilmesinin önemini vurguladı. İngiltere’nin ulusal güvenlik danışmanı Jonathan Powell’ın da toplantıya katılacağı belirtildi.

cdfg
Trump ve Putin, geçen Ağustos ayında Ukrayna'daki savaşın sona erdirilmesini müzakere etmek için yaptıkları görüşmenin ardından düzenlenen basın toplantısında el sıkışıyor (Reuters)

İtalya’nın güvenlik danışmanı Fabrizio Saggio’nun da Cenevre’ye gideceği bildirildi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise AB, Fransa ve Almanya’dan güvenlik yetkililerinin görüşmelere katılacağını açıkladı.

Johannesburg’daki G20 toplantısı sırasında Starmer, Macron ve Almanya Şansölyesi Friedrich Merz, Trump’ın planını ele almak üzere bir araya geldi. Görüşmeye Avustralya, Kanada ve Japonya’dan yetkililer de katıldı.

Liderler, yayımladıkları ortak açıklamada ABD planının “üzerinde çalışılması gereken bir temel” olduğunu kaydetti. Açıklamada ayrıca “sınırların güç yoluyla değiştirilemeyeceği” ve Ukrayna ordusuna getirilebilecek kısıtlamaların ülkeyi gelecekte risk altında bırakabileceği uyarısı yer aldı.

fgb
Rusya Savunma Bakanlığı'nın 18 Kasım'da yayımladığı bir videodan alınan bir karede, bir Rus askerinin Ukrayna'da açıklanmayan bir konumda bulunan Ukrayna ordusu mevzilerine top mermisi ateşlediği görülüyor. (EPA)

Macron, planın Ukrayna’nın NATO ilişkileri ve AB’de dondurulan Rus varlıkları gibi Avrupa’yı ilgilendiren kritik konular içerdiğini belirterek, “Hepimiz güçlü ve kalıcı bir barış istiyoruz. Bu barış tüm Avrupalıların güvenliğini gözetmelidir” dedi.

Kiev’de kritik günler

Zelenskiy, cuma günü yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında Ukrayna’nın tarihinin en zor dönemlerinden birinden geçtiğini söyledi. Trump’ın planına alternatif öneriler sunacağını belirterek, ülkeye yönelik baskının “çok yoğun” olduğunu dile getirdi.

Ukrayna lideri, ülkesinin “onurunu kaybetmek ile en önemli müttefikini kaybetme riski arasında çok zor bir seçimle” karşı karşıya kalabileceğini ifade etti.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise planın nihai barış için “temel oluşturabileceğini” söyledi ancak Ukrayna’nın masadan çekilmesi halinde daha fazla toprak alacağı tehdidinde bulundu.


İran: Batı’nın UAEA’ya müdahalesi uluslararası ilişkileri zedeliyor

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)
TT

İran: Batı’nın UAEA’ya müdahalesi uluslararası ilişkileri zedeliyor

İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü İsmail Bekayi (İRNA)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi bugün(Pazar) yaptığı açıklamada Batılı ülkelerin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (IAEA/UAEA) çalışmalarına müdahale ettiğini savunarak, bu tutumun ajansın diğer ülkelerle ilişkilerini “ciddi şekilde zorlaştırdığını” söyledi.

Başkent Tahran’da düzenlediği basın toplantısında konuşan Bekayi, İran ile UAEA arasında herhangi bir arabuluculuğa ihtiyaç olmadığını vurgulayarak, Kahire’de taraflar arasında sağlanan son mutabakatın “geçerliliğini yitirdiğini” dile getirdi.

Washington’un nükleer müzakerelerde “ciddiyetten uzak davrandığını” öne süren Bekayi, ABD’nin diplomatik teamüllere uygun hareket etmediğini ifade etti. Sözcü, UAEA’nın da ABD ile İsrail’in “siyasi baskılarına boyun eğdiğini” iddia etti.

Bekayi, ABD’yi “dünyanın en büyük istikrarsızlık kaynağı” olarak tanımlarken, Sudan’daki çatışmalara ilişkin değerlendirmesinde de ülkedeki gelişmelerin “son derece kaygı verici” olduğunu belirtti. Sözcü, Sudan’daki gerilimin tırmanmasından “Washington’un sorumlu olduğunu” ileri sürdü.