Husilerin Yemenli kadınları saflarına çekmeye çalıştığı yeni yapı: Fatimiyyun

Husilere bağlı Zeynebiyyun Tugayı milisleri (Husilerin medya organlarında dolaşan arşiv bir fotoğraf)
Husilere bağlı Zeynebiyyun Tugayı milisleri (Husilerin medya organlarında dolaşan arşiv bir fotoğraf)
TT

Husilerin Yemenli kadınları saflarına çekmeye çalıştığı yeni yapı: Fatimiyyun

Husilere bağlı Zeynebiyyun Tugayı milisleri (Husilerin medya organlarında dolaşan arşiv bir fotoğraf)
Husilere bağlı Zeynebiyyun Tugayı milisleri (Husilerin medya organlarında dolaşan arşiv bir fotoğraf)

Husi milisler, onları saflarına çekmek, mezhepçi fikirlerini yayarken onlardan faydalanmak ve ‘Humeynici’ inançlarını teşvik etmek için bir kez daha Sana ve kontrolleri altındaki diğer şehirlerde bulunan Yemenli kadınları hedef almaya yöneldi.
Milisler, daha önce binlerce Yemenli kadını Zeynebiyyun Tugayı adı altında silahlandırdı, farklı savaş cephelerinde ve istihbarat operasyonlarında eğitti. Aynı şekilde Husiler, kadınları hedef alarak, ‘Fatimiyyun’ adlı yeni bir kadın grubu daha oluşturdu.
Kaynaklar, son 3 gün boyunca Husilerin, Sana’nın farklı bölgelerindeki kadınları, Fatimiyyun’ adı verilen Husi koluna katılmaya ikna etmek üzere yoğun faaliyetler yürüttüğünü ortaya koydu.
Kaynaklara göre Husilere bağlı Zeynebiyyun liderleri, ‘Dars, Havalimanı Mahallesi, Saavan, Mazbah, es-Senine’ mahallelerindeki evlerinde kadınları kendilerine katılmaya teşvik etmek üzere toplantılar düzenliyor.
Kaynaklar, Husilerin, kendilerine bağlı bu kadın oluşumun çabalarıyla, ‘Zeynebiyyun Tugayları’nın’ üzerindeki yükü azaltmayı, kadınlar arasında entelektüel seferberlik yürütmeyi, baskı, mücadele ve casusluk eylemleri kapsamında Zeynebiyyun Tugayı’nın faaliyetlerini canlandırmayı amaçladığını ifade etti.
Sana’da bir ev hanımı olan N.F., Husi lider Ummu Adnan’ın iki gün önce evine geldiğini, kendisini ve kızlarını Zeynebiyyun Tugayı’na katılmaya davet ettiğini vurguladı. N.F., söz konusu kadın liderin, kendilerine ‘görevlerinin askeri veya güvenlikle ilgili olmayacağı, aksine rehberlik ve entelektüel faaliyetler olacağı’ yönünde güvence verdiğini belirtti.
Yemenli kadına göre, kadın lider, kendisine ‘grubunun Sana’daki ayrı mahallelerden yaklaşık iki bin yeni kadına yoğun eğitimler vereceğini’ söyledi.
Kaynaklar, Husi kadın liderlerin faaliyetlerinin Abdulmelik Husi’nin kız kardeşlerinin birinin emirlerine yanıt olarak ortaya koyulduğunu belirtti. Kaynaklara göre bu faaliyetler, Sana’daki her bölgede ve mahallede kadınlar ve kızlar için dersleri ve kursları içerirken, çoğunlukla kışkırtıcı ve mezhepsel adımlar üzerine odaklanacak yeni bir grup kurmayı amaçlıyor.
Tahran destekli grup, daha önceleri de en yoksul aileler de dahil Yemenlilerin ihtiyaçlarını, ‘düşük maaşlar ve yardımlar karşılığında Husi saflarında savaşacak birer yakıta dönüştürmek’ için sömürücü faaliyetler yürütüyordu. Husi milisler, aynı yolu takip etmeye devam ederken, bu defa ise yeni bir kadın grup kurmak üzere seferberlik faaliyetleri yürütmeye başladı.
Bazı yerel kaynaklar ve hukukçular, bazı ailelerin Husilere boyun eğmesinden endişe ederken, açlık ve yoksulluktan kaynaklı bir baskı çerçevesinde kızlarını, milislerin planlarına dahil etmekten korkuyor. 

Husi Zekat Otoritesi
Başkent ve diğer bölgelerde Zeynebiyyun silahı aracılığıyla Husilerin kadınlara yönelik yürüttüğü faaliyetlerine değinen yerel kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Zeynebiyyun ekiplerinin, çok sayıda çalışan kadını, tüccar eşlerini, varlıklı eşlere sahip kadınları ‘altınlarının, mücevherlerinin, paralarının ve gayrimenkullerinin zekatlarını’ Husi Zekat Otoritesi’ne vermeye ikna ettiklerini söyledi.
Öte yandan başkent Sana’da bir iş kadını, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Ramazan ayının son 10 günü içerisinde üst düzey bazı Husi kadın liderden, zekatını Husilere teslim etmesi gerektiği yönünde bir telefon aldığını belirtti.
Çok sayıda Yemenli kadın da Zeynebiyyun unsurlarının, zekatlarını kendilerine ödemeleri için yakın zamanda evlerine çok sayıda ziyaret gerçekleştirdiğini söyledi.
Yemenli kadınlara göre kadın liderler, gayrimenkul, yatırım projeleri veya altın ve mücevher sahibi olan herkese, ‘zekatlarını Husi Zekat Otoritesi’ne teslim etmemeleri halinde haklarında çeşitli yasal uygulamaların yürütüleceği’ uyarısı yaptı.
Kaynaklar, Zeynebiyyun Tugayı’nın kendilerine, zekatların ve yardımların grubun denetçilerine verildiğini ve bu malların hak sahibinin kim olduğunu onlardan başkasının bilmediğini söyledi. Aktarılana göre tugay, kadınlara ‘komite ve Husi Zekat Otoritesi tarafından görevlendirilen kişiler dışında başka kimseye ödeme yapılamayacağı’ bilgisini verdi.
Yemenli aktivistlere göre Sana’da ve Yemen’in birkaç şehrinde, Husiler bir dizi uygulamayla kadınları hedef almaya devam ediyor.
Geçmiş yıllar boyunca Husi milisler, Zeynebiyyun Tugayı’nı silah kullanma, savaş ve strateji faaliyetleri yürütme alanlarında eğitti. Daha sonra tugaya, evlere baskın düzenleme, kadınları tutuklama, kaçırma ve casusluk yapma da dahil çeşitli görevler verdi.
Yerel raporlar, ‘silah kullanma, askeri araç kullanma, baskın yapma ve tutuklama eğitimi alan’ Zeynebiyyun unsurlarının sayısının, yaklaşık 4 bine ulaştığını ortaya koydu.
Geçtiğimiz Şubat ayında Birleşmiş Milletler (BM) raporları, ‘Husi gruba bağlı bir istihbarat ağı’ olarak nitelendirdiği Zeynebiyyun Tugayı’nın karanlık bir tarafını ortaya çıkardı.
Yemen’de BM Uzmanlar Komitesi tarafından yayınlanan rapor, bu ağın cinsel şiddet de dahil olmak üzere çeşitli yollarla, Husilere karşı çıkan kadınları baskı altına aldığını açıkladı. Rapor, bu grubun Sana’daki Ceza Soruşturma Dairesi Başkanı Sultan Zabun başkanlığında kurulduğunu ve Husilerin, kirli görevleri için bir istihbarat birimi haline dönüştüğünü ifade etti.
Raporda, ‘kadınların keyfi olarak tutuklanması, yağma, cinsel saldırı, dayak, işkence ve gizli gözaltı merkezlerinde tecavüzler’ de dahil olmak üzere, Husiler tarafından işlenen ihlallerin belgelendiği belirtildi.
Rapora göre Zeynebiyyun, ‘casusluk, özel oturumlarda ve çalışma alanlarında aktivistlerin takibi, kadın aktivisleri tutuklamak, onlara baskın düzenlemek, gösterilerini ve protestolarını dağıtmak amacıyla’ son derece eğitimli kadın unsurlardan oluşuyor.
Raporda, tugayın ayrıca ‘dersler vermek, seminerler düzenlemek, Husilerin fikirlerini yaymak üzere sosyal medya organlarında faaliyetler yürütmek’ gibi çalışmalar yürüttüğüne vurgu yapıldı.



Suriye ve İsrail: Sıcak mı yoksa geçici bir barış mı?

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP
TT

Suriye ve İsrail: Sıcak mı yoksa geçici bir barış mı?

Fotoğraf: AFP
Fotoğraf: AFP

İbrahim Hamidi

Son zamanlarda Suriye ve İsrail arasındaki barış olasılıkları hakkında çokça konuşuluyor. Bununla birlikte, iki tarafın içerik ve zaman dilimi açısından ne ölçüde ilerleyebileceğine dair beklentiler de çoğaldı. Öyle ki bir İsrailli gazeteci, Şam'ın, Lübnan Trablusu’na karşılık Suriye’nin Golan Tepeleri şeklinde bir takas önerdiğini bile öne sürdü.

Birçok arabulucunun Şam ve Tel Aviv arasında çeşitli başlıklar taşıyan mesajlar taşıdığı tartışmasız. Bunlar arasında Suriye ve İsrail arasında 1974’te varılan Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması, milislere ve güvenlik tehditlerine karşı güvenlik bilgileri paylaşımı, Suriye ve Lübnan arasındaki sınırın ve Şeba Çiftlikleri'nin geleceğinin belirlenmesi, Şam'ın İbrahim Anlaşmaları’na katılımı sayılabilir.

Her bir madde ne anlama geliyor?

Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması: 1948'deki Nekbe'den sonra Şam ve Tel Aviv arasında bir ateşkes anlaşması imzalandı ve tampon bölgeler oluşturuldu. Ateşkesin uygulanması şu anda BM güçleri tarafından denetleniyor. 1973’teki savaştan sonra ise dönemin ABD dışişleri bakanı Henry Kissinger arabuluculuk yaptı ve Suriye ile İsrail genelkurmay başkanları tarafından 31 Mayıs 1974'te Cenevre'de imzalanan Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması’nı sonuçlandırdı. Bu, Golan cephesinin gelecekteki herhangi bir askeri eylemin tarafı olmayacağı anlamına geliyordu; bunun için 10 kilometre derinliğinde bir tampon bölge ve her iki tarafta 20 kilometre derinliğinde iki askerden arındırılmış bölge oluşturuldu. Birleşmiş Milletler Ayrılma Gözlem Gücü'nün (UNDOF) bin 250 personeli de her iki tarafın taahhütlere bağlı kalıp kalmadığını, yani anlaşmanın şartlarına göre buraya izin verilmeyen silah ve unsurların konuşlandırılıp konuşlandırılmadığını denetleyecekti.

O dönemde Tel Aviv adına Kissinger, Hafız Esed'i Golan'da “Suriyeli olmayan unsurların, yani Filistinli savaşçıların faaliyetlerinin engellenmesini” taahhüt eden yazılı bir maddeyi anlaşmaya eklemek için ikna etmeye çalıştı. Esed bunu reddetti, ancak Filistinli fraksiyonların bu bölgede herhangi bir faaliyetini yasaklayan gizli bir sözlü anlaşma ile bu maddeyi kabul etti. Bu anlaşma, onlarca yıl boyunca uygulandı ve birçok kişi Golan yakınlarında silahlı eylem düzenlemeye çalıştığı için hapse atıldı.

2011'den sonra UNDOF kuvvetleri geri çekildi ve Suriye'nin güneyindeki Golan Tepeleri yakınlarında Suriyeli muhalif gruplar, İran’a bağlı milisler ve Hizbullah'ın konuşlanmasıyla birlikte silahların yayılmasının doğurduğu bir kaos yaşandı. 2018'de Başkanlar Donald Trump ve Vladimir Putin arabuluculuk yaptılar ve “İsrail'in güvenliğinin garanti altına alınmasının” gerekliliği konusunda anlaştılar. Gerçekten de Suriye hükümet güçlerinin bölgeye geri dönmesi ve ABD'nin güneydeki silahlı Suriye muhalefetini desteklemekten vazgeçmesi karşılığında, “tüm Suriyeli olmayan unsurların” yani İran’a bağlı milislerin ve ağır silahlarının Golan Tepeleri'nden Suriye topraklarının 85 kilometre derinliğine çekilmesini içeren bir anlaşma imzalandı.

Rejimin 8 Aralık'ta devrilmesiyle birlikte İsrail, Golan Tepeleri'ndeki tampon bölgeye girdi, Hermon Dağı'ndaki (Şeyh Dağı) bir tepenin kontrolünü ele geçirdi, Şam yolunda çok sayıda bölgeyi işgal etti. Ayrıca Suriye'deki birçok bölgeye yüzlerce hava saldırısı düzenledi ve Suriye'nin stratejik askeri altyapısını yok etti.

İstenen, Suriye'nin Şeba Çiftlikleri ve Kafr Şuba Tepeleri üzerindeki egemenliğini teyit etmesi ve şu anda el-Gacar köyünü bölen BM “Mavi Hattı”nın yerini belirlemektir. Pratikte istenen ise Hizbullah'ın silahını korumak için öne süreceği gerekçeleri ortadan kaldırmaktır

Şeba Çiftlikleri: İsrail 2000 yılının ortalarında Güney Lübnan'dan çekilmeye karar verdiğinde, Şam'da bir siyasi toplantı düzenlendi ve ardından Hizbullah'ın silahını muhafaza etmesi için bir gerekçe “yaratılmasına” karar verildi. Söz konusu gerekçe Şeba Çiftlikleri'nin Lübnan'a ait ve Hizbullah'ın da “işgal altındaki toprakları kurtarmaya çalışan bir direniş hareketi” olduğuydu.

Bu nedenle şimdi Şam'dan istenen, Şeba Çiftlikleri ve Kafr Şuba Tepeleri üzerindeki egemenliğini teyit etmesi ve şu anda Gacar köyünü bölen BM “Mavi Hattı”nın yerini belirlemektir. Yani, Suriye hükümeti Beyrut'a iki bölgenin İsrail tarafından işgal edilen Suriye toprakları olduğunu yazılı olarak teyit etmelidir. Pratikte istenen ise Hizbullah'ın gerekçelerini ortadan kaldırmaktır.

Güvenlik bilgilerinin paylaşımı: Suriye sınırlarında milislerin yayılması, silah ve uyuşturucu kaçakçılığı yapılması nedeniyle, terörizm ve kaosla mücadele etmek ve bölgesel istikrarı sağlamak amacıyla Suriye ile İsrail'in de dahil olduğu bölgesel bir mekanizmanın kurulması öneriliyor.

İbrahim Anlaşmaları: Bahreyn, BAE, Fas ve Sudan ilk Trump yönetimi sırasında anlaşmalara katıldılar. ABD Başkanı şu anda Suriye'nin de bu anlaşmalara katılmasını öneriyor. Beyaz Saray bu talebi birden fazla kez duyurdu ve bunu toplu olarak duyurmak için Suriye ve İsrail liderleriyle bir zirve düzenlemeyi de önerdi.

Eğer Tel Aviv ABD güçlerinin UNDOF içinde konuşlandırılmasını isterse, büyük ihtimalle Şam da Arap ve Türk güçlerinin var olmasını talep edecektir

Mümkün olan nedir?

Trump yönetimi ve Batılı ülkeler Suriye hükümetine çok “kredi” verdiklerine inanıyorlar; tanınma, izolasyonunun sona erdirilmesi, yaptırımların kaldırılması ve yardım sağlanması. Bu nedenle İsrail ile ilişkiler kurma ve yeni Ortadoğu’ya yönelik bölgesel vizyonun bir parçası olarak İbrahim Anlaşmalarına katılma yolunda hızla ilerlemesini istiyorlar.

Şam'ın şu anda bu adımı atabileceğini düşünmek bir hatadır. Gerçekten mümkün olan, öncelikle acil ve gerekli adımları atmaktır. Yani Şam ve Tel Aviv'in “saldırmazlık” anlaşmasına varması, bir diğer deyişle Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması’na olan bağlılıklarını yenilemeleridir. Ama bu fiili olarak İsrail'in Golan Tepeleri'ndeki tampon bölgeden ve 8 Aralık'tan sonra ele geçirdiği alanlardan çekilmesini içeriyor.

UNDOF'un Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması’nın tüm maddelerinin uygulanmasını denetlemesinin, milislerin ve disiplinsiz unsurların varlığını, Tel Aviv'in Suriye'nin güneyinde “7 Ekim senaryosunun tekrarı” olarak adlandırdığı bir hadiseyi önleyecek tüm güvenlik garantilerini sağladığına şüphe yoktur. Zira anlaşma, askeri unsurların ve silahların sayısını, türünü ve menzilini belirlemektedir. Eğer Tel Aviv, ABD güçlerinin UNDOF içinde konuşlandırılmasını isterse, büyük ihtimalle Şam da Arap ve Türk güçlerinin var olmasını talep edecektir. Bu, Kissinger'ın ABD güçlerinin UNDOF içinde konuşlandırılmasını önerdiği ve Esed'in karşılığında Sovyet güçlerinin de konuşlandırılmasını talep ettiği 1974 müzakerelerini hatırlatıyor.

Sınırın kontrol altına alınması, silah ve uyuşturucu kaçakçılığının önlenmesi Suriye’nin çıkarına olduğundan Lübnan ile sınırları belirleme, Şeba Çiftlikleri'nin Suriye'ye ait olduğunu teyit etme gücüne sahiptir. Özellikle Türkiye, Suriye ve komşu ülkeleri (Irak, Ürdün ve Lübnan) kapsayan bir blok kurmayı önerdiğinden, büyük ihtimalle bölgesel bir terörle mücadele mekanizmasına katılmaya da istekli olacaktır.

Suriye'nin İbrahim Anlaşmaları'na katılması talebi, bu anlaşmayı imzalayan diğer Arap ülkeleriyle arasındaki farkı gündeme getirmektedir. Zira diğer dört Arap ülkesinin işgal edilmiş toprakları yok ve İsrail'e komşu değiller

İbrahim Anlaşmaları'na katılma konusuna gelince, bu, Suriye ile bu anlaşmayı imzalayan diğer ülkeler arasındaki farkı gündeme getirmektedir. Zira diğer dört Arap ülkesinin işgal edilmiş toprakları yok ve İsrail'e komşu değiller. Suriye'nin egemenliğini ve birliğini yeniden sağlamak, ordusunu kurmak ve yeniden inşa projesini uygulamakla meşgul olduğu doğru, ancak buna İbrahim Anlaşmaları'na katılmakla başlaması, önceliklerinin uygulanmasını kolaylaştırmaktan ziyade zorlaştıracaktır. Başka bir deyişle, yeni kurulacak askeri güçlerin birliği için bir meydan okuma oluşturacaktır.

Bu Suriye-İsrail maddelerinin ve bazı tarafların “sıcak barış” çabalarının, İran ve vekillerinin 7 Ekim 2023'ten bu yana yaşadığı büyük yenilgilerden sonra yeni bir bölgesel düzen arayışıyla bağlantılı olduğuna şüphe yoktur. Ancak, “ihlallerin” kolay görülmesi, İran'a kaos yaratma bahaneleri, Türkiye'ye de Suriye'nin yeni eğilimlerini “frenlemek” için gerekçeler sunacaktır ve bu da “barışı geçici” hale getirecektir. Şam ve Tel Aviv arasındaki müzakere masasının önceliklerini düzenlemek, Suriye'nin bir eksenden diğerine geçişini sağlamlaştırmak için hayati bir gerekliliktir.