Güney Kore 2. dalgaya karşı önlemleri tekrar sıkılaştırıyor

Seul’de koronavirüs testi yaptırmayı bekleyen Güney Koreliler (EPA)
Seul’de koronavirüs testi yaptırmayı bekleyen Güney Koreliler (EPA)
TT

Güney Kore 2. dalgaya karşı önlemleri tekrar sıkılaştırıyor

Seul’de koronavirüs testi yaptırmayı bekleyen Güney Koreliler (EPA)
Seul’de koronavirüs testi yaptırmayı bekleyen Güney Koreliler (EPA)

Güney Kore, salgını kontrol altına almadaki başarısını tehdit eden vakaların tekrar artmasının ardından, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla mücadelede yeniden sosyal izolasyon kısıtlamaları uygulamaya başladı.
Sağlık Bakanı Park Neung Hoo, başkent Seul’daki tüm müze, park ve sanat salonlarının bugün itibariyle iki hafta boyunca tekrar kapatılacağını açıkladı. Şirketleri iş esnekliğini kolaylaştıran prosedürleri benimsemeye çağıran Hoo, “Başkentteki karantina prosedürlerini 29 Mayıs-14 Haziran tarihleri arasında arttırma kararı aldık” ifadelerinde bulundu.
Karar, Çarşamba günü 79 yeni vakanın kaydedilmesi üzerine alındı. Bunun yaklaşık sekiz haftadır kaydedilen en yüksek sayı olması, ülkede ikinci bir salgın dalgası korkusu üzerine yetkili makamları yeniden katı sosyal izolasyon kuralları koymaya itti.
Kore Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (KCDC), bu hafta kaydedilen vakalardan 82'sinin ülkedeki en büyük e ticaret şirketlerinden biri olan Coupang şirketine ait bir lojistik tesiste teyit edilen vakalar ile bağlantılı olduğunu söyledi. Şarku’l Avsat’ın Reuters’dan aktardığı habere göre, KCDC Direktör Yardımcısı Kwon Jun-wook, 603'ü teslimat hizmetinde çalışan yaklaşık 4 bin 100 çalışanın, maske takmak da dahil olmak üzere, sosyal mesafeye ve önleyici tedbirlere uymadığını bildirdi.
Güney Kore’de son günlerdeki vaka artışının ardından ülkede teyit edilen toplam vaka sayısı 11 bin 402’ye çıktı; aynı zamanda toplamda 269 can kaybı kaydedildi.
KCDC, depoda görülen vakaların salgının Mayıs ayı başlarında Seul’da birkaç gece kulübü ve barda kaydedilen vakalar ile bağlantılı gibi görüldüğünü açıkladı.
Ülkede iki milyondan fazla çocuk, okulların yeniden açılmasının son aşaması kapsamında Çarşamba günü derslere geri dönmüştü. Ancak vaka sayısındaki artış, kısıtlamaların Seul çevresindeki şehirleri de kapsayacak şekilde genişletilmesine neden oldu. Pocheon şehri, sosyal izolasyon kısıtlamalarının yeniden uygulanacağını açıkladı. Bu da ibadethanelerin, spor salonları ve diğer halka açık alanların kapatılması anlamına geliyor.
Diğer yandan, salgının patlak verdiği ilk ülke olan Çin’de Ulusal Sağlık Komisyonu dün sadece 2 yeni vaka kaydetti. Vakaların yurtdışı kaynaklı olduğu belirtildi. 27 Mayıs günü semptom göstermeyen virüs taşıyıcısı olan 23 yeni vakanın daha kaydedildiği belirtildi.  
Çin, iki ay önce uluslararası uçuşlara getirilen sıkı kısıtlamaları hafifletmeyi planlıyor. Bir havacılık yetkilisi Çarşamba günü yaptığı açıklamada, yurtdışında mahsur kalan çok sayıda Çinlinin ülkelerine geri dönememekten memnuniyetsizliklerini dile getirdiklerini belirtti. Yurtdışından gelecek vatandaşlarının koronavirüsü de beraberlerinde getireceğinden korkan Çin, havayollarını yabancı veya yerli her şirket ve her ülkeden haftada bir uçuş yapılacak şekilde seyreltmişti. 
Nisan ayı başlarında, Çin'e gelip giden uçuşların sayısının salgın öncesine göre yüzde 1 azaldığı kaydedilmişti. Ancak Çin Sivil Havacılık İdaresi (CAAC) Li Jian, 1 Haziran Pazartesi itibariyle haftalık minimum uçuş sayısının 134’ten 407’ye çıkarılacağını açıkladı. Jian, “CAAC, talep üzerine, yurtdışından gelen vakaları kontrol altına alacağı taahhüdü ile uçuş sayısını makul bir şekilde artırmayı planlıyor” ifadelerini kullandı.
CAAC, ulusal ve yabancı havayollarına yedi günde bir yerine her üç günde bir ticari uçuş başvurusunda bulunma imkanı sunan bir genelge yayınladı. Diğer yandan AFP’nin haberine göre, az sayıda uçuş veya bilet fiyatlarının yüksekliği nedeniyle ülkelerine geri dönemeyen Çinli vatandaşlar, sosyal medyada bu konudaki artan öfkelerini dile getiriyor. Weibo web sitesinde CAAC ile ilgili bir yorum yapan bir kullanıcı, “Benimle aynı vatandan olanlar tarafından iki aydır maruz kaldığım ayrımcılığa, yurtdışında yaşadığım son beş yılda maruz kalmadım” ifadelerini kullandı.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, bu konuyla ilgili verdiği cevapta, salgın yabancı ülkelerde patlak verdiğinde Pekin’in vatandaşları için tahliye gezileri düzenlediğini söyledi. Ancak yurtdışında hala 1,6 milyon Çinli öğrenci bulunuyor.
Çin, ülkede ikamet eden yabancılar için giriş vizelerini Mart ayında askıya almıştı. Güney Kore ve Almanya gibi bazı ülkeler ise vatandaşlarının Çin'deki işlerine geri dönmesini kolaylaştıracak anlaşmalar imzaladı. Çin'deki Alman Ticaret Odası’nın açıkladığına göre, bu anlaşmalara göre, ilk Alman uçağının Cumartesi günü Tientsin'e gelmesi bekleniyor.



Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
TT

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal haklar tanındı. Peru'da yaşayan bir arı grubunu kapsayan gelişme, koruma çalışmalarında önemli bir adıma işaret ediyor.

Amazon Ormanları'nda yaşayan Meliponini arı sınıfı, bal arısı (Apis mellifera) kuzenlerinden farklı olarak iğne taşımaz. 

Peru'nun yerli halkları tarafından Kolomb öncesi dönemden beri yetiştirilen bu arılar, yağmur ormanlarında polen taşıyıcı rolü üstlenerek biyoçeşitliliği ve ekosistemi korumada kilit rol oynuyor. 

Grubun bilinen 500 türünün yaklaşık yarısı Amazon'da yaşıyor ve kakao, kahve ve avokado gibi bitkileri de içeren floranın yüzde 80'inden fazlasının tozlaşmasında rol oynuyor.

Ancak Meliponini arıları iklim krizi, ormansızlaşma, pestisit kullanımı ve  diğer arı türleriyle rekabet yüzünden ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 

Peru'nun iki belediyesinde kabul edilen yasalar artık bu böceklerin sağlıklı ekosistemlerde yaşama, üreme ve gelişme haklarını garanti altına alıyor.

Bu iğnesiz arıların yasal haklar elde etmesi, kimyasal biyolog Rosa Vásquez Espinoza'nın yerli halklarla birlikte yıllar süren çalışmaları sayesinde mümkün oldu.

Kovid-19 pandemisinde yerli halklar ilaç bulamadıklarında bu arıların balını kullanıyordu. Bir meslektaşının ricası üzerine 2020'de balı inceleyen Espinoza çarpıcı sonuçlarla karşılaştı.

Guardian'a konuşan bilim insanı "Yüzlerce tıbbi molekül gördüm, tedavi potansiyeli taşıdığı bilinen moleküller" diyerek ekliyor: 

 Üstelik çeşitlilik de gerçekten çok fazlaydı. Bu moleküllerin antiinflamatuvar, antiviral, antibakteriyel, antioksidan, hatta kanser önleyici etkileri olduğu biliniyor.

Bu nedenle saha çalışmalarını genişleten araştırmacı, yerli halktan uzmanlarla birlikte ormanın derinlerine keşif gezileri düzenledi. Nesillerdir devam eden geleneksel arıcılık yöntemlerini kaydettiler.

Ancak kısa süre sonra ciddi bir sorun olduğu fark edildi: Arıcılar, eskiden arı kolonilerini yarım saatte bulurken, artık saatler sürüyordu.

Espinoza, "Farklı topluluk üyeleriyle konuşuyorduk ve ilk söyledikleri 'Artık arılarımı göremiyorum' oldu" diye anlatıyor.

Biyoloğun yaptığı çalışmada, endüstriyel çiftliklerden uzak bölgelerdeki arıların bile balında pestisit izlerine rastlandı.

Meliponini arılarının korumaya ihtiyaç duyduğuna karar veren Espinoza ve meslektaşları, ilk olarak bu hayvanların tanınması için çaba gösterdi.

Araştırmaları sayesinde 2024'te, Meliponini arılarını Peru'ya özgü yerli türler olarak resmen tanıyan bir yasa kabul edildi. Peru yasaları yerli türlerin korunmasını gerektirdiği için bu kritik bir adımdı.

Daha sonra bu yıl ekimde Satipo, 22 Aralık Pazartesi de Nauta belediyeleri dünyada bir ilke imza atarak bu böcekleri yasal hak sahibi olarak tanımladı. 

Earth Law Center'ın Latin Amerika direktörü ve kampanyanın parçası olan Constanza Prieto gelişmeyi şöyle değerlendiriyor: 

Bu yönetmelik, doğayla ilişkimizde bir dönüm noktası: Meliponini arılarını görünür kılıyor, onları hak sahibi özneler olarak tanıyor ve ekosistemlerin korunmasında temel rol oynadıklarını onaylıyor.

Hukuk uzmanları yeni yasaların habitat restorasyonunu, daha sıkı pestisit kontrollerini ve genişletilmiş araştırmaları zorunlu kılabileceğini söylüyor.

Düzenlemeyi Peru genelinde uygulamaya koymak için bir imza kampanyası düzenlenirken, Bolivya, Hollanda ve ABD gibi ülkelerdeki koruma grupları da kendi bölgelerindeki arılar için benzer yasal yaklaşımları inceliyor.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering


Trump'la Musk nasıl barıştırıldı?

Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
TT

Trump'la Musk nasıl barıştırıldı?

Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in Donald Trump ve Elon Musk arasında arabuluculuk yaptığı ortaya çıktı.

Dünyanın en zengin kişisi, yeni Donald Trump yönetiminin ilk aylarında Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nın (DOGE) başına getirilince manşetlerden düşmemişti. 

Ancak Musk'ın, Trump'ın Büyük Güzel Yasa Tasarısı'nı sert bir dille eleştirmesinin ardından ikili arasındaki ipler haziranda kopmuştu. 

Trump, elektrikli otomobil teşviklerini kestiği için Musk'ın "çıldırdığını" söylemişti. 

Amerika Partisi'ni kuracağını öne süren Musk "Büyük bombayı patlatmanın zamanı geldi" diyerek Trump'ın Jeffrey Epstein dosyasında adının geçtiğini iddia etmişti.

İkili suikastla öldürülen sağcı aktivist Charlie Kirk'ün eylüldeki cenaze töreninde bir araya gelerek buzları eritmişti. 

Washington Post, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in perde arkasında ikiliyi nasıl yumuşattığını dünkü haberinde işledi. 

41 yaşındaki Cumhuriyetçi'nin ekibiyle birlikte büyük çaba göstererek Amerika Partisi'nin kurulmasını engellediği bildirildi. 

Vance'in bunun için hem Musk'a hem de çevresine baskı yaptığı ifade edildi.

Washington Post, Musk-Trump ilişkisinin yumuşamasıyla birlikte teknoloji milyarderinin 2026'daki ara seçimlerde yarışacak Cumhuriyetçi adaylara bağış yapmaya başladığını belirtti. 

Aylar boyunca uğraşan Vance'in de 2028'de başkan adayı olup Musk'tan destek görmeyi planladığı öne sürüldü. 

Musk'ın kasımda Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman şerefine Beyaz Saray'da verilen akşam yemeğine katıldığı hatırlatıldı. 

Musk-Trump ilişkisinin hâlâ hassas bir dengede durduğu aktarılan haberde Jared Isaacman'ın NASA Direktörlüğü'ne atanmasının önüne engeller çıkarılmasının teknoloji milyarderini kızdırdığı da ifade edildi. 

ABD Başkanı Donald Trump, "geçmişteki bağlantılarını yeniden değerlendirdikten sonra" adaylığını haziranda geri çektiği milyarder iş insanı Isaacman'ı, NASA Direktörlüğü görevine yeniden aday gösterdiğini kasımda açıklamıştı.

Musk'ın iyi ilişkilere sahip olduğu bilinen Isaacman, önceki haftalarda resmen bu göreve getirilmişti. 

Isaacman, 2021 ve 2024'te Musk'ın SpaceX roketleriyle uzaya çıkmıştı.

Independent Türkçe, Washington Post, Daily Beast, Gizmodo


ABD, Venezuela topraklarını vursa da Maduro dans ediyor

Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
TT

ABD, Venezuela topraklarını vursa da Maduro dans ediyor

Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)

ABD tehdidi altındaki Nicolás Maduro denizdeki ablukanın ardından ülkesinin topraklarına saldırı düzenlenmesine rağmen görevden ayrılacağına dair herhangi bir sinyal vermiyor.

Donald Trump, Venezuela liderinin zamanının dolduğunu öne sürerken 63 yaşındaki siyasetçi son haftalarda katıldığı etkinliklerde dans ederken görülüyor. 

Wall Street Journal (WSJ), ABD'nin askeri yığınağı ve petrol gemilerine uygulanan ablukayla karşı karşıya olan Maduro'nun kendine güvenini hem ülkesine hem de dünyaya göstermeye çalıştığını bildiriyor. 

Amerikan gazetesi, ekonominin büyük ölçüde devlet kontrolüne alındığı Venezuela'da Maduro'nun ihaleleri yandaşlarına vererek kendi konumunu güçlendirdiğini iddia ediyor. 

13 yılı aşkın süredir iktidarda olan lider, ülkeden kaçacağı iddialarına rağmen mitinglerde "Bizi devrim yolunda asla çıkaramayacaklar. Sonsuza kadar zafer!" diyor. 

Geçmişte ABD adına Venezuela'yla pek çok müzakere yapan eski diplomat Thomas A. Shannon Jr., 14 yıllık iktidarın ardından 2013'te ölen Hugo Chávez'in ülkeyi devrime ve anti emperyalizme inandırdığını söylüyor:

Chavezciler ne kadar yoz, zalim ve suçlu olursa olsun Latin Amerika'da onlardan başka anti emperyalist solcu kaldığına inanmıyor. Bu pozisyonlarından vazgeçmek istediklerini sanmıyorum.

Önceki haftalarda Nobel Barış Ödülü'nü almak için gizli bir operasyonla Venezuela'dan Norveç'e giden María Corina Machado ise Oslo'da yaptığı konuşmada "Müzakereyle ya da değil Maduro iktidardan düşecek" dedi. 

Geçmişte Chávez'e danışmanlık yapan Amerikalı avukat Eva Golinger, Maduro için şu yorumu yaptı:

Trump'ın Kim Jong-un'u övdüğünü, eski El Kaide liderini Beyaz Saray'a çağırdığını görünce 'Neden onunla müzakere edemeyim ki?' diye düşünüyor. Kanımca ülkeyi terk edeceğine orada ölmeyi tercih eder.

Diğer yandan Donald Trump, Venezuela'nın topraklarına ilk kez saldırı düzenlediklerini duyurdu. 

Cuma günü yaptığı açıklamada saldırının geçen hafta düzenlendiği dışında pek bir bilgi vermeyen ABD Başkanı teknelere uyuşturucu yüklenen bir limanı vurduklarını dün söyledi. 

CNN de kaynaklarına dayandırdığı haberde saldırıda drone kullanıldığını bildirdi. 

Karakas yönetimi hâlâ konuya dair sessizliğini koruyor. 

İnsan hakları ihlalleri ve siyasi mahkumlara işkenceyle suçlanan Maduro yönetimi, kendi doğal kaynaklarına göz diken ABD'nin bu iddiaları kullandığını savunuyor. 

ABD, Karakas yönetiminin kartellerle işbirliği yaptığını da iddia ediyor. Venezuela ise Washington'ın ülkede darbe planladığını öne sürüyor. 

ABD eylülden beri Karayipler ve Pasifik Okyanusu'ndaki teknelere uyuşturucu ticaretiyle mücadele iddiasıyla saldırılar düzenliyor.

En az 105 kişinin öldürüldüğü operasyonlar, yargısız infaz eleştirilerinin hedefi oluyor. 

"Uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele" gerekçesiyle Güney Mızrağı Operasyonu'nu geçen ay başlattığını duyuran ABD'nin Venezuela'ya askeri hareket düzenlemesi ihtimali haftalardır dünya gündeminde.

Amerikan ordusu, dünyanın en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford'un da aralarında bulunduğu çok sayıda savaş gemisiyle birlikte 15 bin askerini bölgeye sevk etti.

Trump, iki hafta önce Venezuela limanlarında yaptırıma tabi tankerlere "tam abluka" uygulanması talimatını verdi.

Washington, geçen ay yabancı terör örgütü olarak ilan ettiği Güneşler Karteli'nin (Cartel de los Soles) liderinin Maduro olduğunu savunuyor. 

Beyaz Saray, Maduro'nun tutuklanması veya mahkum edilmesine ilişkin bilgi sağlanması karşılığında verilecek ödülü iki katına çıkararak 50 milyon dolara yükselttiğini 8 Ağustos'ta duyurmuştu.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNN, Reuters