Birleşmiş Milletler (BM), koronavirüs salgını nedeniyle Yemen’de kaydedilen ölüm sayısının küresel ortalamanın çok üstünde olduğunu, nüfusun yüzde 20’sine ulaştığını duyurdu. Husi milisler ise salgının yayılmaya devam etmesi nedeniyle meşruiyetin kontrolü altındaki sağlık otoritelerini eleştirmeye ve kendi kontrolü altındaki bölgelerde ölenlerin gerçek sayısını gizleme politikalarını sürdürüyor. Koronavirüsün Abyan vilayetinde de görüldüğü ve aralarında doktorların da bulunduğu en az 25 kişinin öldüğü bildirildi.
BM’nin Yemen’e yönelik yayınladığı bildiride BM Yemen İnsani Yardım Koordinatörü Lise Grande’nin şu açıklamaları yer aldı:
“İlk vakanın açıklanmasından yedi hafta sonra yoğun bakım ünitesinden alınan ilk raporlar, ölüm oranının yüzde 7 olarak kaydedildiği küresel ortalamaya kıyasla yaklaşık yüzde 20 oranında olduğunu göstermektedir. Yemen iki yıl önce, yakın tarihin en kötü kolera salgını ile karşılaştı. Ülke geçen yıl açlığın eşiğindeydi. Bu yıl ise on binlerce aile her nesilde bir defa meydana gelen seller nedeniyle yok oldu. BM ve birlikte çalıştığı kuruluşlar, kolera ve açlıktan kurtuldu. Ancak ihtiyaçları olan fonu edinemezlerse ve koronavirüsle mücadele etmek için daha fazla bir şey ortaya koyulmazsa virüs Yemen’de daha da yayılabilir.”
Grande ayrıca Yemen’deki 41 büyük BM programından 30’unun önümüzdeki birkaç hafta içerisinde askıya alınacağı bilgisini verdi.
BM yetkilisinin, virüsün Yemen’de yayıldığını ve ülke genelinde durumu hafifletecek hiçbir tedbirin ortaya koyulmadığını belirttiği değerlendirmesinin devamında şu ifadelere yer verildi:
“Yeterli test kapasitesi olmadan virüsle enfekte olan insanların tam sayısını bilmek imkansız. Hastanelerin hastaları geri çevirmek zorunda kaldığını ve her şeyin eksik olduğunu biliyoruz.”
BM Koordinatörü’nün açıklamasına göre ilk koronavirüs vakasının kaydedilmesinden bir hafta sonra ajanslar, fon yetersizliğinden dolayı BM’ye bağlı olarak çalışan 10 bin sağlık personelinin teşvikini askıya aldı.
Lise Grande, halkı virüs, nasıl bulaştığı ve kendilerini korumak için neler yapabilecekleri konusunda bilgilendirmek üzere ülke geneline 14 bin gönüllünün dağıtıldığını ve ortakların da Yemen’de 59 yoğun bakım birimindeki personellerin donatılmasına ve eğitilmesine yardımcı olduğunu ifade etti.
Gizlenen sayılar
Uluslararası endişeler ve korkunç tahminler de Husileri işgal altındaki Yemen’in başkentini istila eden bu ölümcül virüsle enfekte olanların gerçek sayısını açıklamaya yönlendiremedi. Milisler gerçek sayıyı gizlemekle suçlanırken yayınladıkları bir bildiride, ‘Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından gönderilen analizlerin doğru olmadığını’ öne sürdüler.
Açıklamada ayrıca, küresel sağlık çözümlerinin verimsizliğinin ilerleyen günlerde yapılacak bir basın toplantısında ortaya koyulacağı ifade edildi.
Milisler, koronavirüs vakalarının farklı bölgelerde ortaya çıktığını söylerken gerekli sağlık bakımını sağlamak için büyük bir sorumlulukla çalıştıklarını ve hastaları takip ettiklerini duyurdu.
Diğer yandan Yemen Sağlık Bakanlığı vekili Rakib el-Haydari, Husilerin açıklamasının çelişkilerle dolu olduğunu ve doğruluğunun bulunmadığını vurguladı. Haydari, Husilerin salgını uzun bir süredir gizlediğini ve bunun da salgının yayılmasına katkı sağladığını ifade etti.
Sana’dan gelen haberler Aden’i endişelendiriyor
Yemen Yüksek Acil Durum Komitesi’nin ‘Aden’de koronavirüsten ve ateşten ölenlerin sayısının bu ayın başlarında ve ortasında tanık olunan orana kıyasla düştüğünü’ açıklamasına rağmen Sana’dan günlük ölü sayısına ilişkin yayınlanan haberler halkın yetkililerin bu salgını kontrol edemediği yönündeki korkularını artırdı. Sivil Durum Kurumu’nun iki haftadır ölü sayısını yayınlamaması sonrasında günlük ölü sayısının ilan edilmesinin sürdürülmesi talep edildi.
Aden’de yaşayan Adil Muhammed, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Sivil Durum Kurumu’nun günlük ölü sayısını açıklamadığını ve Acil Durum Komitesi’nin de son üç gündür vaka ve ölü sayısını duyurmadığını belirtti. Muhammed, “Bize güven vermiyorlar. Çünkü vaka ve ölü sayılarını biliyoruz ve duyuyoruz. Ancak bu sayılar iki hafta önce kaydedilenler gibi değil” dedi. “İnsanlar, ihtiyati tedbirlere uymaları gerektiğini bilmek zorunda” ifadelerini kullanan Adil Muhammed, Aden’deki az sayıda insanın maske taktığını, kalabalık alanlardan, pazarlardan ve restoranlardan kaçındığını kaydetti.
Aden sakinlerinden Muhtar Hasan, bölge halkının gruplar halinde kırsal alanlara veya memleketlerine kaçtığını aktardı. Hasan, halkın bu hareketlenmesinin salgının sağlık hizmetlerinin ve farkındalığın eksik olduğu alanlara yayılmasına neden olduğunu ve bu durum dolayısıyla çok sayıda ölümün gerçekleşmesine elverişli bir ortam oluştuğunu belirtti.
Meşru hükümete bağlı güçler ve Güney Geçiş Konseyi güçleri arasında aralıklı çatışmalara tanık olan Abyan vilayetinde ise bir vatandaş Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, vilayetin en büyük şehri olan Caar’da son dört gün içerisinde 30’dan fazla ölümün kaydedildiğini aktardı. Dircac kasabası ve Zencibar şehrinde ise dokuz ölümün daha kaydedildiği, ölenler arasında ünlü bir doktorun da bulunduğu aktarıldı.
Yemen Sağlık Bakanlığı yetkililerinin tahminlerine göre 21 doktor ve sağlık çalışanı koronavirüs nedeniyle öldü. Ölümlerin çoğu Sana, Aden, İb ve Taiz’de kaydedildi.
Aynı şekilde Yemen mahkemelerinde de 27 hakim ve personel koronavirüs dolayısıyla yaşamını yitirirken 8 avukata da virüs bulaştı. Sana’daki mezarların fiyatları iki katına çıkarken Aden’de de mezar fiyatlarının zamlandığı bildirildi.
17 kurumdan Yemen’e destek çağrısı
17 uluslararası insani yardım kuruluşu yetkilisi, Yemen’i Kovid-19 salgını ve diğer hastalıklardan kurtarma çağrısı yaptı.
BM ve Suudi Arabistan tarafından video konferans aracılığıyla 2 Haziran’da bağış toplamak için bir toplantı düzenlemesi bekleniyor. Aynı şekilde yardım kuruluşlarının gelecek Haziran- Aralık aylarında temel faaliyetleri kapsayacak şekilde iki milyar dolara ihtiyaç duyacağı tahmin ediliyor.
BM’nin New York’taki merkezinde dağıtılan ortak bir bildiriye imza atan taraflar “Yemen’deki koşullardan giderek daha fazla endişe duyuyoruz” açıklamasında bulundu. Söz konusu taraflar, Kovid-19’un, dünyanın en büyük insani krizine yol açan, belirsiz bir çatışmanın da etkisiyle hızla yayıldığına dikkat çekti. Bildiride ayrıca ihtiyaç sahiplerine hayat kurtarıcı yardımlar sağlamaya hazır olunduğu vurgulandı.
Batı Şeria'daki İsrail askerleri (Reuters)
