Iraklı bir grup milletvekili Kazimi'yi desteklemek için geçici bir parlamento bloğu oluşturmayı planlıyor

Irak Parlamentosu (Şarku'l Avsat-Arşiv)
Irak Parlamentosu (Şarku'l Avsat-Arşiv)
TT

Iraklı bir grup milletvekili Kazimi'yi desteklemek için geçici bir parlamento bloğu oluşturmayı planlıyor

Irak Parlamentosu (Şarku'l Avsat-Arşiv)
Irak Parlamentosu (Şarku'l Avsat-Arşiv)

Irak’ta farklı partilerden bir grup milletvekili, Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi'nin planlarını ve yönelimlerini desteklemek amacıyla Meclis’te geçici bir blok oluşturmayı planlıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan milletvekilleri, çeşitli bloklardan çok sayıda milletvekilinin Meclis’te ciddi bir geçici değişiklik yapılmasına dair güçlü bir isteğe sahip olduklarını ortaya koydular. Mezhep ya da etnik çizgiler üzerine kurulan ve bu bağlantıyı asla terk etmeyen bu bloklar, 2018 seçimleri sırasında geçici ittifaklar kurma çabalarına rağmen hem Şii, Sünni ve Kürt partileri içeren Reform İttifakı’nı hem de yine Şii, Sünni ve Kürtlerin yer aldığı İmar İttifakını oluşturdular.
Bu iki ittifak, Reform İttifakı’nda yer alan Mukteda es-Sadr liderliğindeki Sadr Hareketi'nin desteklediği Şii blok Sairun Koalisyonu’nun ve Bina İttifakı’nda yer alan Hadi el-Amiri liderliğindeki Şii blok Fetih Koalisyonu’nun iradesiyle gelen Adil Abdulmehdi hükümetini kurarak ilk denemede başarısız oldular.
Mehdi hükümeti 1 Ekim 2019'da başlayan büyük protestolardan sonra istifa etmek zorunda kalırken ülke, göreve ulus ötesi bir denkleme göre gelen ve resmi olarak herhangi bir bloğa bağlılığını açıklamayan Başbakan Mustafa el-Kazimi’nin hükümetini kurmasına kadar ciddi bir siyasi kriz yaşadı.
Irak’ın siyasi, güvenlik, ekonomik ve sağlık alanlarında yaşadığı krizler, İrade Hareketi Milletvekili Hüseyin Arab’ın söylediğine göre bu haberin kaleme alındığı ana kadar toplam 50 milletvekilini yeni bir blok oluşturmak için harekete geçirdi. Şarku’l Avsat’a konuşan Arab, “Farklı bloklardan gelen bu milletvekilleri, devleti ve hükümeti desteklemek istiyorlar. Bu da mevcut iki ittifakın karşısında Başbakan’ın arkasında duracakları anlamına geliyor. Bu destek, Meclis’in ve hükümetin çalışmalarının birlikte değerlendirilmesidir. Bu, doğru yönde verilen bir destektir. Sonuçta önceki hükümetler tarafından sürüncemeye bırakılan devlet işlerini değerlendirmeyi hedefliyor. Bugün krizlerle ve zorluklarla mücadele edebilecek bir ülkeye acil olarak ihtiyaç duyuluyor” şeklinde konuştu.
Arab, çok sayıda milletvekilinin katılmak istediği ve yavaş yavaş netleşmeye başlayan ittifakın,  önemli yasaların incelenmesi, mali ve ülkeyi sarsan sağlık kriziyle mücadele ve hem eski hükümet hem de önceki ittifaklar tarafından yapılan büyük hataların ele alınması konusunda hükümetin yanında yer almakta kararlı olduğunu vurguladı.
Söz konusu ittifakın öncelikle devletin çalışmalarını ilerletmek için gerçek reformlara doğru etkili bir oluşum olacağını uman Arab, bu oluşumun siyasi olup olmadığı konusunda ise şunları söyledi:
“Bu oluşum, siyasi değil, parlamenter bir bloktur. Çünkü herhangi bir siyasi ittifakın farklı eğilimleri olabilir ve biz bundan uzaklaşmak istiyoruz. Amacımız, çoğunlukla siyasi olan hataların ve olumsuzlukların üstesinden gelmek.”
Öte yandan Irak Meclisi’nin kadın üyelerinden Kanun Devleti Koalisyonu Milletvekili Aliye Nasif, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Farklı bloklardan gelen bir grup milletvekili tarafından oluşturulan Başbakan’a destek ittifakı, ülkenin yaşadığı zor koşulların üstesinden gelmeye yardımcı olmayı amaçlıyor. Söz konusu milletvekilleri, zorluklara göğüs gerebilecek bir ülke olma arzusuyla bir araya geldiler” dedi.
Adını vermediği bir siyasi partinin bu yeni parlamento bloğunu korkutma girişimlerinde bulunduğunu ve duyduğu endişeyi ifade eden Nasif,  bloğun tam olarak ortaya çıkması halinde pozitif etkileri olacağına inanıyor.
Ancak Nasif’in ifade ettiği çekincelerinin yersiz olduğunu düşünen Arab, “Bu bloğun oluşumuna yönelik çabalarımız hala devam ediyor ve çok sayıda milletvekilinin bu bloğu kurma konusunda istekli olduğu konusunda iyimseriz” dedi.
Öte yandan eski Başbakan Haydar İbadi'nin lideri olduğu Nasır Koalisyonu Milletvekili Riyad Temimi Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Başbakan’a destek bloğu oluşumu, doğru yönde atılmış bir adımdır. Bu bloğun herkesi temsil etmesini umuyoruz. Çünkü çok sayıda milletvekili, Başbakan’ın sorumluluk duygusundan yola çıkarak ülkenin yaşadığı ve herkesin çok iyi bildiği son derece zor koşullar çerçevesinde doğru adımlar atmak için gerçek bir vizyon geliştirmek amacıyla yola çıktı” diye konuştu.
Konuya ilişkin Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan Irak Ulusal Kongresi (IUK) Genel Başkanı Aras Habib Kerim ise şunları söyledi:
“Hükümetin mevcut krizle mücadelesini desteklemek, güvenli bir atmosfer sağlamak için bir ihtiyaç haline geldi. Kazimi çoğunluğun desteği ile başbakanlık görevine geldi. Bu da mevcut zor koşulların üstesinden gelmenin önemi konusunda bir farkındalık olduğu anlamına geliyor. Her düzeyde sağlam kararlar almaktan ve eylemlerde bulunmaktan başka seçeneğimiz olmadığı için bu desteğin sahaya yansıtılması gerekiyor.”



Irak, DEAŞ’tan daha tehlikeli bir beka sorunundan nasıl kurtuldu?

ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
TT

Irak, DEAŞ’tan daha tehlikeli bir beka sorunundan nasıl kurtuldu?

ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan Bağdat'taki diplomatik kaynaklar, Iraklı yetkililerin İsrail-İran savaşına sürüklenmekten korktuğunu ve bunu ‘Irak için, ülkenin üçte birini işgal eden DEAŞ’ın oluşturduğu tehditten daha tehlikeli bir beka sorunu’ olarak gördüklerini açıkladı.

Kaynaklar, DEAŞ’ın Irak’ın bedeninden atılması gereken yabancı bir cisim olduğunu, özellikle de Bağdat'ın DEAŞ’la mücadelesinde uluslararası ve bölgesel destek gördüğünü, ancak savaşın Irak'ın birliğini tehdit ettiğini belirttiler.

Söz konusu ‘beka sorunu’ aşağıdaki maddelerle açıklanabilir:

* Savaşın patlak vermesiyle Bağdat, Azerbaycan ve diğer kanallar aracılığıyla İsrail'den, Irak topraklarından kendisine yönelik herhangi bir saldırıya ‘katı ve acı verici’ misilleme yapacağına dair mesajlar aldı. Mesajlarda, Iraklı yetkililer kendi topraklarından başlatılan saldırılardan sorumlu tutuluyordu.

* Washington, önceki tavsiyelerinden doğrudan uyardı ve İran yanlısı grupların düzenleyeceği saldırıların yol açabileceği ağır sonuçlara dikkati çekti.

hnjıo
Koordinasyon Çerçevesi destekçileri, Irak güvenlik güçlerinin ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği'ne giden köprüyü kapatmak için kurduğu barikatın üzerine İran bayrağı dikiyorlar (AP)

* Iraklı yetkililer, ‘felaket senaryosu’ olarak nitelendirdikleri bir durumun yaşanmasından yani Irak'taki silahlı grupların İsrail'e saldırmasından ve İsrail'in de savaşın başında Lübnan'daki Hizbullah liderlerine veya İranlı generallere ve bilim adamlarına yaptığı gibi bir dizi suikast düzenlemesinden endişe duyuyorlardı.

* Kaynaklar, milislere ağır darbeler indirilmesinin Şii sokakları kızıştıracağını ve bu durumun dini otoriteyi sert bir tavır almaya iteceğini, bunun da krizin Şii-İsrail çatışmasına dönüşmesine yol açacağını belirtti.

* Bu senaryo, Irak'ın o dönemdeki Şii bileşeninin Irak'ı önlenebilir bir savaşa sürükleme sorumluluğunu üstleneceği endişelerini uyandırdı.

* Diğer bir tehlike ise Kürtlerin, Irak yönetiminin tek bir bileşeni temsil ediyormuş gibi davrandığını, ülkenin savaşlardan yorulduğunu ve bölgenin Bağdat'tan uzak durmayı tercih ettiğini, çünkü ona yaklaşmanın istenmeyen savaşlara sürüklediğini ilan etme olasılığı.

* Muhammed Şiya es-Sudani hükümeti kararlılık ve bilgelikle hareket etti. Farklı kesimlere göre ülkenin birliğini tehdit eden herhangi bir çatışmaya sürükleme girişimine müsamaha göstermeyeceğini bildirdi ve diğer yandan bölgesel ve uluslararası güçlerle, özellikle Amerika ile iletişim kanallarını açık tuttu.

cvfbghjuk
Iraklı milisler, geçtiğimiz ekim ayında Bağdat'ta İran'ın İsrail'e verdiği yanıtı kutlarken (Reuters)

* Iraklı yetkililer, İranlı yetkililerin milis grupları savaşa katılmaya teşvik etmek yerine sükuneti korumaya teşvik eden tutumundan yararlandı.

* Bir başka önemli faktör ise silahlı grupların, özellikle Lübnan'da Hizbullah'ın maruz kaldığı saldırılar ve İsrail’in İran’ın derinliklerinde gerçekleştirdiği nokta atışı saldırılar, İsrail'in kendisine düşman olan örgütler hakkında kesin bilgilere sahip olduğunu ve teknolojik üstünlüğü ve bu saldırılar sayesinde hedeflerine ulaşabildiğini gösterince savaşın kendi kapasitelerinin ötesinde olduğunu fark etmeleriydi.

* Kaynaklar, baskılara ve çabalara rağmen ‘devletin kontrolü dışındaki grupların’ üç saldırı hazırlığı yaptığını, ancak yetkililerin saldırıların gerçekleştirilmesinden önce bunları engellediğini belirtti.

Kaynaklar, İsrail'in savaşı İran topraklarına taşıması ve ABD’yi İran'ın nükleer tesislerini hedef almaya teşvik etmesi nedeniyle İran'ın derin bir yara aldığını tahmin ediyor. İran nükleer programıyla ilgili gerekli tavizleri vermezse yeni bir savaşın çıkması ihtimaller dahilinde.