Cezayir’in doğusundaki tüccarlar karantina tedbirlerinin devam etmesini protesto etti

Cezayir’deki gösterilerden bir kare (Arşiv_AFP)
Cezayir’deki gösterilerden bir kare (Arşiv_AFP)
TT

Cezayir’in doğusundaki tüccarlar karantina tedbirlerinin devam etmesini protesto etti

Cezayir’deki gösterilerden bir kare (Arşiv_AFP)
Cezayir’deki gösterilerden bir kare (Arşiv_AFP)

Cezayir’deki yüzlerce tüccar dün, 3 aydan daha uzun süredir devam eden ticari faaliyetleri durdurma kararını ve hükümet tarafından Ramazan Bayramı arifesinde 13 Haziran tarihine kadar uzatılan karantina uygulamalarını protesto etti. Ülkenin doğusunda daha ziyade “Sûk Dubai” olarak bilinen el-Eulme şehrindeki tüccarlar, ticari faaliyetlerin yeniden başlaması amacıyla yerel yetkililerin izin vermesini talep etmek için, kapalı olan iş yerlerinin önünde gösteri düzenledi.
Devasa bir ticari sektörde ev aletleri satıcılığı yapan Abdulkadir Meksi, Şarku’l Avsat ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, “Öfkeli tüccarlar içinde bulunduğumuz hafta içinde karantinayı kırmaya kararlı. Yerel hükümet yetkilisi olan valinin işyerlerini açma ruhsatı vermesini beklemeyeceğiz. Zira iflasın eşiğine geldik. Hükümet, vergi muafiyeti, enerji ve su faturalarının ödenmesi gibi destekler vermeyi reddediyor. Bizler ayrıca dükkan sahiplerine kira ödemek zorundayız.” ifadelerine yer verdi.
Herhangi bir müdahalede bulunulmadan etrafları polis tarafından çevrilen protestocu tüccarlar gösterilerine son verirken, yeni kararnameyle süresi uzatılan karantina döneminin bitimine kadar beklemek istemediklerini, ticari faaliyetlerine yeniden başlamak istediklerini valiye iletmek için içlerinden bir grubu görevlendirdiler. “Suk Dubai” ülkedeki en büyük ticari pazarlardan biri. Hükümet yıllardır boşu boşuna “Suk Dubai”deki tüccarları, paralarını Cezayir bankalarına yatırmaya ikna etmeye çalışıyor.
Ülkenin doğusundaki Bicaye şehrinde de aynı şekilde karantina önlemlerini protesto etmek için sokağa inen tüccarlar iki kısma ayrıldı. Gruplardan biri, ticari faaliyetlerinin yeniden başlaması için yerel makamlar tarafından kendilerine izin verilinceye kadar ana caddede oturma ve oradan ayrılmama eylemi yaparken, diğer grup, aylar önce ticari faaliyetlerinin dondurulmasından bu yana içinde yaşadıkları sıkıntılı ekonomik durumu kendisine ifade etmek için vali ile görüşme çağrısında bulundu. Öfkeli kalabalık, “her ne olursa olsun” bugün ticarethanelerini açacaklarını vurguladı. İşyerleri geçici olarak kapatılan protestocu tüccarlardan bazıları, hükümet tarafından temel ihtiyaçlarının karşılanması için kendilerine dağıtılan 10 bin dinarlık (80 dolar) “Koronavirüs Desteğiyle” alay etti.
Bicaye ve el-Eulme tüccarları ayrıca, karantina yasakları ve sosyal mesafe uygulamalarının devam etmesine rağmen, siyasi otoriteler tarafından Demokratik Ulusal Birlik Partisi ve Ulusal Kurtuluş Cephesi Partisi’nin son günlerde başkentte iki toplantı gerçekleştirmelerine izin verilmesini de protesto etti. Siyasi partilerin yaptıkları toplantıya dair basında yer alan fotoğraflar, Koronavirüs salgının önleme kurallarının açık bir biçimde ihlal edildiğini gözler önüne sererken, bu durum “karantina uygulamasında hükümetin takip ettiği çifte standardı eleştiren” Cezayir’deki geniş bir kesimin ve özellikle de tüccarların öfkelenmesine neden oldu. Gözlemcilere göre hükümet, geçtiğimiz Mart ayının başında Koronavirüs vaka sayısındaki artış nedeniyle askıya alınan haftalık gösterilerin yeniden başlamasını önlemek için hâlihazırdaki karantina önlemlerini kaldırmaktan yana görünmüyor.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.