Beşir rejimi sembolleri, yasalara meydan okuyor

İbrahim Gandur (AFP)

Devrilmiş Sudan rejiminin önde gelen yetkililerinden İbrahim Gandur, siyasi faaliyetler yürüterek ve Ulusal Kongre Partisi mensuplarını siyasi faaliyetlerden mahrum eden yasaları tanımayarak hükümete meydan okudu. Sudan’da siyasi faaliyet yasalarını ihlal edenlere 10 yıl hapis cezası veriliyor.
Ulusal Kongre Partisi başkanlığına atanan ve eski Dışişleri Bakanı İbrahim Gandur, Facebook üzerinden yaptığı açıklamada, “Siyasi bir grup tarafından belirlenen bir yasa, bizi kimse tarafından bize verilmemiş olan haklarımızı kullanmak hususunda korkutmayacak. Bu haklar uğruna hapse tıkılmaya veya başka tür cezalara hazırız” dedi.
Kober Hapishanesi yetkilileri, askeri darbe ve ‘eylemcilerin öldürülmesine ve mali yolsuzluk meselelerine’ karıştıkları suçlamasıyla soruşturulan devrik lider ve Ulusal Kongre Partisi lideri Ömer el-Beşir’i alıkoyuyor. Hükümet, geçen Kasım ayında Ulusal Kongre Partisi’nin dağılmasını, sembollerinin siyasi faaliyetinin askıya alınmasını, mülklerine ve mallarına el konulmasını öngören ‘kurtarma sisteminin feshedilmesini’ içeren bir yasa yayınlamıştı.
1989 yılında askeri bir darbeyle iktidara gelmesinden, geçen Nisan ayında devrilmesine kadar 30 yıldır iktidarı üstlenen Cumhurbaşkanı Beşir yönetimi, insan hakları hususunda, ‘önde gelen liderlerinin savaş suçları, insanlığa karşı suçlar ve soykırımda yer alması’ nedeniyle ciddi suçlamalara tanık oldu. Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri liderlerinden Sıddık Yusuf, halk devriminin ülkedeki demokratik sistemine karşı askeri bir darbe ile iktidara gelen Beşir rejimine karşı patlak verdiğini ve iktidardaki döneminin, genel özgürlükler, siyasi özgürlükler ve insan hakları açısından kısıtlamalara tanık olunan en kötü dönem olduğuna dikkati çekti. Yusuf, rejimin halk devrimiyle devrilmesinden sonra geçiş yönetimi tarafından yayınlanan yasalar uyarınca herhangi bir siyasi faaliyetin ortaya koyulmadığını vurguladı.
Sıddık Yusuf, Ulusal Kongre Partisi’nin ‘kurtarma sisteminin dağıtılması’ yasası çerçevesinden yargılanacağını, ayrıca siyasi faaliyetlerinin yasaklandığını ve siyasi sahneye geri dönmeyeceğini vurgularken, “Yasa, partiye mensup olan herkesi yargılayacak, bu kimselerin Sudan halkına karşı işlenen suçlara karıştığını ispatlayacak. Partiye mensup olan, ama bu suçların hiçbirine karışmayan isimler sorumlu tutulmayacak ve sıradan bir Sudan vatandaşı gibi özgürlüğünün tadını çıkarabilecek” dedi.
Ulusal Kongre Partisi’nin herhangi bir faaliyet yürütmesini engelleyen yasal kısıtlamalara rağmen, son dönemde yasayı yürütme makamları tarafından herhangi bir uygulama ortaya koyulmaksızın, geçiş hükümetinin devrilmesini isteyen sokak gösterileri düzenlendi.
Bu çerçevede Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri bünyesinde bulunan gruplardan Federal Toplum Yürütme Kurulu Başkanı Ebu Bekir Faysal, geçiş dönemini düzenleyen anayasal belge ve ülkenin en yüksek makamları tarafından onaylanmış 30 Haziran sistemini bozan yasa uyarınca Ulusal Kongre Partisi’nin yasadışı bir oluşum olduğunu ve siyasi eylemde bulunmasına izin verilmemesi gerektiğini vurguladı. Faysal, bu parti liderlerinden herhangi birinin hapishane dışında bulunmasının ve yasadışı bir örgüt adına konuşmasına izin verilmesinin, yetkililerin büyük bir kusurunu yansıttığını ifade etti.
Yetkililerin devrik rejimin liderlerini ve (anayasa metinleri ve siyasi çalışma yasaları tarafından yasaklanan) parti adına konuşanları tutuklamadığına dikkati çekerken, “Bu kusur, aynı zamanda İbrahim Gandur’un yasadışı bir parti adına konuşması gibi, yasaları ihlal eden herkese karşı yasaları uygulamak zorunda olan başsavcılığa kadar uzanıyor” dedi.
Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri’nin bir lideri ise hükümeti de bu kusurlardan sorumlu tutarken, hükümetin devrik rejimin liderleriyle sıkı bir şekilde ilgilenemediğini ve İslamcıların yönetimi sırasında ülkede meydana gelen tüm ihlallerde ahlaki  ve yasal sorumluluklarını yerine getiremediğini kaydetti.
İsminin verilmesini istemeyen yetkili, rejimin devrilmesinden bu yana bir yıldan fazla bir süre geçmiş olmasına rağmen yetkililerin, rejimin sembol isimlerini itiraf ettikleri suçlar dolayısıyla yargılayamadığını belirtti. Yetkili, sokaklara dökülüp Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir rejiminin devrilmesini isteyen Sudan halkının en büyük talebinin de Ulusal Kongre Partisi’nin feshedilmesi olduğunu vurguladı. Anayasanın 8’inci maddesi, devrik rejimin feshini, tasfiyesini, tüm mallarının kamulaştırılmasını, varlık ve fonlarına el konulmasını öngörüyor.