عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Suriye’de ‘yumuşak’ Rus adımı

Şam’daki Rusya Kültür Merkezi’ndeki kitapları ve fotoğrafları inceleyen bir ziyaretçi. (Şarku’l Avsat)
Şam’daki Rusya Kültür Merkezi’ndeki kitapları ve fotoğrafları inceleyen bir ziyaretçi. (Şarku’l Avsat)
    Şam/ Şarku’l Avsat
TT
TT

Suriye’de ‘yumuşak’ Rus adımı

Şam’daki Rusya Kültür Merkezi’ndeki kitapları ve fotoğrafları inceleyen bir ziyaretçi. (Şarku’l Avsat)
Şam’daki Rusya Kültür Merkezi’ndeki kitapları ve fotoğrafları inceleyen bir ziyaretçi. (Şarku’l Avsat)

19 yaşındaki Nermin Saida, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in fotoğraflarının yer aldığı ve altında da ‘Yaşasın Rusya-Suriye Dostluğu’ yazılı Rusya Kültür Merkezi’nin lobisinde eline aldığı Rusça kitapları inceliyor.
Nermin, merkezin Şam’daki faaliyetlerine yeniden başlaması sonrasında çocukken kaydolduğu çeşitli kurslara giderek Rusçasını geliştirmek için sabırsızlanıyor:
“Annem beni her yaz mevsiminde Şam’ın batısındaki yıkılmış alanlardan, bale ve müzik eğitimi almam için 29 Mayıs Caddesi’ndeki merkeze götürürdü.”
Nermin’e göre merkez, eski faaliyetlerine geri döndüğünde kendisi de savaş sırasında kaybettiklerine yeniden ulaşacak.
Şam’daki Rusya Kültür Merkezi Müdürü Nikolay Sukhov, dil kurslarının açılmasının ve merkezin faaliyetlerine yeniden başlamasının ‘test balonu’ olduğunu söyledi. Sukhov, geçen yıl mart ayında Şam’a ulaşmasından bu yana çalışmaların başlaması için merkeze yapılan birçok yazılı, sözlü ve telefon çağrısına yanıt olarak merkezin yeniden açıldığını ifade etti. Sukhov ayrıca koronavirüsün yayılma koşulları ve karantina prosedürlerinin Rusça ve müzik kurslarının başlatılması kararına yol açtığını ancak merkezin tam kapasite ile ancak eylül ayında açılacağını belirtti.
Rusya Kültür Merkezi, 2013 yılından bu yana kapalı kalmasının ardından Şam’daki siyasi ve askeri açıdan mevcut olan Rus varlığıyla orantılı olarak Rus kültürel varlığını da güçlendirmek için geçen pazar günü faaliyetlerine yavaş yavaş başlama kararı aldı. Rusya’nın Şam Büyükelçisi Yardımcısı Eldar Kurbanov ‘El-Vatan’ internet sitesine yaptığı açıklamada iki ülke arasındaki kültürel iş birliğinin seçkin, stratejik, siyasi ve askeri ilişkiler düzeyine ulaşması gerektiğini ifade etti. Suriye’deki okullardaki Rus öğrenci sayısının yaklaşık 19 bine ulaştığını belirten Kurbanov “Bu sayıyı Rusça eğitimin gelişimine paralel olarak artırmak ve Rusça eğitimini teşvik etmek için çalışmalar yürütülmektedir” dedi. Yetkili, Rusya- Suriye ikili ilişkilerinin seviyesinin son derece ileri olduğunu belirtirken, “Doğru yöne doğru ilerliyoruz” ifadesini kullandı.
Rusya Devlet Başkanı Putin, dışişleri ve savunma bakanlıklarını 2015 yılında Moskova ve Şam arasında imzalanan ve Suriye’ye herhangi bir ücret ödemeden Rus uçakları ve askerleri için süresiz şekilde bir üs tahsis edilmesini de içeren bir anlaşma kapsamında Suriye’deki Rus ordusuna daha fazla gayrimenkul ve deniz bölgesi tahsis etmek üzere Suriye tarafı ile müzakere etmekle görevlendirdi. Aynı şekilde söz konusu karar öncesinde de Rusya’nın Şam Büyükelçisi Alexander Yefimov, Suriye ile ilişkileri geliştirmek için özel başkanlık temsilcisi olarak atandı. Rusya Kültür Merkezi müdürü Nikolay Sukhov, Rusya’da yayın yapan TASS haber ajansına yaptığı açıklamada, “Bu kursların yeniden açılması, Suriye’deki kalıcı Rus varlığının düzeltilmesinin ilk adımıdır” dedi. Sukhov, merkezin ‘bu zor zamanlarda Suriyelilere faydalı, önemli bilgi ve beceriler kazandırılmasına yardımcı olabileceğini’ belirtirken bu faaliyetleri daha sonra Suriye’deki diğer şehirlere de genişletmeyi planladıklarını vurguladı.
Sukhov, Şam’daki Rusya Kültür Merkezi’nin Suriye rejimine karşı 2011 yılında patlak veren halk protestolarından sonra Şam’da kapatılan son dış kültür merkezi olduğunu söyledi. Avrupa kültür merkezleri ve Amerikan Merkezi’nin kapatıldığı bir dönemde Rusya Kültür Merkezi’nin 1966 yılında kuruluşundan bu yana Sovyet ve Suriye hükümetleri arasında bir anlaşma uyarınca en önemli kültürel faaliyetleri gerçekleştirdiğini kaydetti.
Bu gelişmeyle, yolsuzlukla mücadele edememesi ve ekonomik krizle yüzleşmemesi çerçevesinde Suriye rejimine yönelik eleştirilerin sürdüğü Rusya merkezli medya kampanyasının ardından iki ülke arasındaki gergin ilişkilere olarak Rusya’dan ‘yumuşak bir adım’ ortaya konulmuş oldu

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

TT
TT

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

Sudan, Rusya'ya silah karşılığında deniz üssü ve altın teklif ediyor

Amerikan yönetimi Sudan’daki çatışmanın taraflarına ülkedeki savaşı durdurmaya yönelik bir yol haritasını kabul ettirmeye çalışırken, ABD ve Sudanlı kaynaklar, Port Sudan yönetiminin Rusya’dan silah desteği almak için Moskova ile temas kurduğunu bildirdi. Kaynaklara göre Port Sudan, gelişmiş silahlar karşılığında Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında deniz üssü kurma imkânı ve maden ile altın yatırımları teklif etti. Bu durum, Sudan’daki savaşın, küresel ölçekte kritik öneme sahip deniz geçişlerinden birinde, ABD baskıları ile Rusya’nın cazip teklifleri arasında daha geniş bir güç mücadelesine dönüşmesi riskini artırıyor.

Bu gelişmelerle eş zamanlı olarak, ABD’nin Sudan’da ateşkes için hazırladığı yeni öneriye ilişkin daha fazla ayrıntı ortaya çıktı. Teklifin, İslamcı akım ve Müslüman Kardeşler’i dışarıda bırakan, askeri, insani ve siyasi alanları kapsayan üç paralel yol haritası içerdiği belirtildi.

Rusya için deniz üssü ve altın

ABD’nin yoğun diplomatik girişimleri sürerken, Wall Street Journal dün yayımladığı haberinde, geçici başkent olarak Port Sudan’ı kullanan hükümetin Rusya’ya Kızıldeniz kıyısında deniz üssü kurma ve maden ile altın alanlarında yatırım yapma teklifinde bulunduğunu aktardı. Habere göre bu teklif, Sudan ordusunun Rusya’dan gelişmiş silahlarla yeniden donatılması karşılığında yapıldı.

fvbg
Kızıldeniz'deki Port Sudan limanı (Getty Images)

Gazetenin adını vermediği Sudanlı yetkililere dayandırdığı habere göre, Sudan’ın Rusya’ya ilettiği teklif, 25 yıllık bir anlaşmayı kapsıyor. Buna göre Rusya, Port Sudan Limanı’nda veya Kızıldeniz kıyısındaki başka bir deniz tesisinde, aralarında nükleer güçle çalışan savaş gemilerinin de bulunduğu dört deniz unsurunu ve en fazla 300 askeri konuşlandırabilecek.

Amerikan gazetesi, böyle bir üssün Rusya’ya Süveyş Kanalı üzerinden geçen ve küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’sini oluşturan deniz hattını izleme imkânı vereceğine dikkat çekti.

ABD uyarısı

Gazete ayrıca, üst düzey bir ABD yetkilisinin, Port Sudan ya da Libya’da kurulacak bir Rus askeri üssünün Moskova’nın güç kullanma kapasitesini artırabileceği ve daha az kısıtlamayla hareket etmesine yol açabileceği uyarısında bulunduğunu aktardı. Emekli Tümgeneral Mark Hicks’in değerlendirmesine göre ise böyle bir deniz üssü, Rusya’nın uluslararası konumunu güçlendirecek ve bölgedeki nüfuz alanını genişletecek.

fv
Sudan Ordusu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Bu gelişme, Port Sudan’daki askeri yönetimin yeni silah kaynakları arayışını sürdürdüğü bir dönemde ortaya çıktı. Gazetenin adını açıklamadığı bir Sudanlı yetkili, ülkenin gelişmiş silah sistemlerine ve hava savunma kapasitesine ihtiyaç duyduğunu, ancak bu tür bir anlaşmanın ABD ve Avrupa Birliği (AB) ile sorun yaratabileceğini belirtti.

Gazetenin değerlendirmesine göre Washington, savaşı durduracak ve sivil yönetime geçiş sürecini başlatacak bir yol haritasına odaklanırken, Port Sudan yönetimi ise Rusya ile yakınlaşmanın getireceği askeri ve ekonomik kazanımları önceliklendiriyor.

Ateşkes ve uluslararası mekanizma

Bu çerçevede, ABD’nin Sudan’da ateşkese yönelik yeni önerisine ilişkin ayrıntılar da ortaya çıkmaya devam ediyor. Al Arabiya’ya konuşan kaynaklar, teklifin askeri, insani ve siyasi başlıklardan oluşan üç paralel süreci kapsadığını ve İslamcı akım ile Müslüman Kardeşler’in bu süreç dışında tutulduğunu aktardı.

Mısır kaynaklarına dayandırılan habere göre, askeri başlık, ülke genelinde kapsamlı bir ateşkesi öngörüyor. Buna göre ateşkesten sonra geniş ölçekli bir insani operasyon başlatılacak, yardım kuruluşlarının erişimi sağlanacak ve temel hizmetler yeniden tesis edilecek. Ayrıca ateşkesi denetlemek üzere, sahada gözetim mekanizmalarına sahip bir uluslararası komite kurulması planlanıyor. Bu komite, insani koridorların güvenliğini sağlamak, sivilleri korumak ve olası ihlalleri takip etmekle görevlendirilecek.

cdfrgt
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Başdanışmanı Massad Boulos (AFP)

İnsani sürecin başarısı, ateşkesin kalıcılığına ve yardımın ülke geneline etkin biçimde ulaşmasına bağlanıyor. Buna göre sağlam bir ateşkes, insani operasyonların başlaması için temel koşul olacak; bu da yardım ekiplerinin erişimini kolaylaştırarak yerinden edilmiş kişiler ile mültecilerin güvenli dönüşü için gerekli ortamın hazırlanmasına katkı sağlayacak.

Siyasi sürece ilişkin öneri ise eski rejim mensupları ve İslamcılar hariç, sivil güçlerin öncülüğünde bir geçiş süreci öngörüyor. Bu süreç, ordunun ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nin (HDK) ateşkese onay vermesiyle eş zamanlı olarak başlayacak ve savaşın sonlandırılmasına giden yolun ilk adımını oluşturacak.

Askeri alanda kapsamlı reform

Yol haritası ayrıca kapsamlı bir askeri reform sürecini de içeriyor. Buna göre Sudan İslami Hareketi ve Müslüman Kardeşler çizgisine yakın isimlerin ordu ve güvenlik kurumlarından çıkarılması, silahlı grupların entegrasyonu ve iki tarafla birlikte savaşan milis yapılanmalarının tasfiyesi planlanıyor. Amaç, sivil otoriteye tabi, birleşik ve profesyonel bir ordu ile yeniden yapılandırılmış güvenlik kurumları oluşturmak. Bu süreçte karar merciinin ordu veya HDK olmayacağı özellikle vurgulanıyor.

Öte yandan, eylül ayında ABD’li arabulucu Massad Boulos tarafından sunulan planın, Sudan hükümeti ile HDK temsilcilerine ateşkes ve kapsamlı bir insani süreç önerdiği biliniyor. Ancak Boulos 25 Kasım’da her iki tarafın da plana henüz onay vermediğini açıklamıştı.

Boulos o dönemde yaptığı açıklamada, tarafların ateşkesi ‘ön koşul olmadan’ kabul etmesinin önemine dikkat çekmiş; bunun can kayıplarını azaltmak, siyasi sürecin yeniden başlamasını sağlamak ve ülkenin sivil yönetime geçişi için gerekli koşulları oluşturmak açısından kritik olduğunu ifade etmişti.

ARAP DÜNYASI

Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
TT
TT

Netanyahu, ABD elçisiyle Lübnan'daki durumu görüştü

Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)
Beyrut'un güney banliyölerinde son İsrail saldırısının gerçekleştiği yer (Şarku'l Avsat)

Papa 14. Leo'nun uçağı Beyrut'tan ayrılır ayrılmaz İsrail'e ait insansız hava araçlarının (İHA) yeniden şehrin semalarında uçmaya başlaması, ziyarete eşlik eden sakinliğin hesaplanmış, geçici ve ziyaretle ilgili kaygılarla dayatılan bir durum olduğunu gösteriyor.

İsrail Yayın Kurumu, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın, Lübnan'a yönelik İsrail tehditleri arasında, ABD elçisi Morgan Ortagus'la, Lübnan'ın başkenti Lübnan'a yapacağı ziyaret öncesinde bir araya geldiğini bildirdi.

Ayrıca İsrail ordusu sözcüsü Avichay Adraee, "X" hesabından paylaştığı videoda, "Hizbullah"ın 121. Birimi'nin, 2020'deki Beyrut limanı patlamasıyla ilgili ipuçlarını ortaya çıkarmak üzere oldukları için Joseph Skaff, Munir Ebu Racili, Joe Bejjani ve Lokman Slim olmak üzere dört önemli Lübnanlı ismin öldürülmesinin arkasında olduğunu söyledi.

Papa Leo, liman patlamasının yaşandığı yeri ziyaret ederek, patlamada hayatını kaybedenlerin ruhları için sessizce dua etti ve kendisini gözyaşlarıyla karşılayan, ellerinde sevdiklerinin fotoğrafları olan çok sayıda vatandaşla tokalaştı.

ARAP DÜNYASI

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
TT
TT

İsrail: Hizbullah, Beyrut limanındaki patlamayla bağlantılı olarak 4 Lübnanlıyı öldürdü

Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)
Beyrut limanındaki tahrip olmuş tahıl silosu sütunlarından bazıları, büyük patlamadan üç yıl sonra görülebiliyor (DPA)

İsrail, Lübnanlı Hizbullah örgütünü, 2020 yılında Beyrut limanında meydana gelen ölümcül patlamada örgütün rolünü ifşa edebilecekleri gerekçesiyle çok sayıda Lübnan vatandaşını öldürmekle suçladı.

İsrail ordusunun dün yaptığı açıklamaya göre dört kurban, patlamanın Hizbullah'ın yüksek patlayıcı amonyum nitrat depolamasından kaynaklandığını ortaya koymuş olabilir.

İsrail ordusu, ölen kişilerin Hizbullah ile patlama arasında bir bağlantı olduğunu ileri süren gümrük memurları ve gazeteciler olduğunu iddia etti.

Bilgiler bağımsız kaynaklarca doğrulanamadı. Hizbullah daha önce patlamanın sorumluluğunu reddetmişti.

Ağustos 2020'de Beyrut limanında meydana gelen patlamada 200'den fazla kişi hayatını kaybetmiş, 6 bin kişi yaralanmış ve mahalleler yerle bir olmuştu.

Patlamaya, güvenlik önlemleri alınmadan yıllarca depolanmış yüzlerce ton yüksek patlayıcı amonyum nitrat neden oldu. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre bu, dünyanın en büyük nükleer olmayan patlamalarından biriydi.

Patlamadan bugüne kadar kimse sorumlu tutulmadı.

Soruşturma, öncelikle siyasi nüfuz, yargısal engeller ve yaygın yolsuzluk nedeniyle tıkandı.

Yetkililer soruşturmadan kaçıyor ve hâkimler engelleniyor.

Hükümet, yılın başında soruşturmayı yeniden başlatacağını duyurdu. Bu girişim, siyasi açıdan güçlü Hizbullah'ın İsrail'le savaş nedeniyle zayıflaması ve soruşturmaların yıllardır ilerlemesinin engellenmesiyle de desteklendi.