Almanya’dan 130 milyar euroluk yeni paket: KDV düşecek, elektrikli araç alana 6 bin euro verilecek

Angela Merkel (Reuters)
Angela Merkel (Reuters)
TT

Almanya’dan 130 milyar euroluk yeni paket: KDV düşecek, elektrikli araç alana 6 bin euro verilecek

Angela Merkel (Reuters)
Angela Merkel (Reuters)

Almanya'da koalisyon ortakları Hristiyan Birlik (CDU/CSU) ile Sosyal Demokrat Parti (SPD), ekonomiyi yeniden canlandırma planını ele aldığı görüşmeler sonucunda 130 milyar euroluk bir teşvik paketi üzerinde anlaştı. Paket kapsamında ayrıca ailelere ekonomik yardım amacıyla çocuk başına bir seferlik 300 euro ödenecek.
Almanya'da federal hükümetin ortağı olan CDU, CSU ve SPD'nin, korona pandemisinin olumsuz etkilediği piyasaları ve vatandaşları desteklemesi öngörülen yeni konjonktür paketi üzerinde müzakeresi sona erdi. Almanya'da hükümet, pandemiden etkilenen ekonominin canlanması için 130 milyar euroluk yeni bir teşvik paketi üzerinde anlaştı. Buna göre yüzde 19 olan katma değer vergisi 6 ay boyunca yüzde 16'ya ve tüketim vergisi ise yüzde 7'den yüzde 5'e düşürüldü. Ayrıca çocuk parasına ek olarak bir defaya mahsus çocuk başına 300 euro yardım verilmesi de kararlaştırıldı. Toplamda 130 milyar euro tutarındaki konjonktür paketinde vergi indiriminin yanı sıra birçok alanda destekler de yer alıyor. Bunların arasında elektrik giderlerine yapılacak destek de bulunuyor. 21 saat süren müzakere görüşmelerinde Almanya'nın ek borçlanmaya gitmeden bu konjonktür paketini oluşturduğu ifade edildi. İki gün süren görüşmelerin ardından gazetecilere konuşan Almanya Başbakanı Angela Merkel, "2020 ve 2021 yıllarını kapsayan bu paketin hacmi 130 milyar euroya ulaşacak. 120 milyar eurosu, Federal Hükümet tarafından ödenecek" dedi. Bu harcamanın "sonraki nesillere bir gelecek vermek" için gerekli olduğuna dikkat çeken Merkel, paketin tüketimi artırmak için katma değer vergisinin düşürülmesini de içerdiğini kaydetti. Paket kapsamında katma değer vergisi geçici olarak yüzde 19'dan 16'ya düşürülecek. Temel gıda gibi ürünlerdeki düşük KDV oranıysa yüzde 7'den yüzde 5'e indirilecek. Elektrikli araçların satışının artırılması için ödenen primler ise iki misline çıkarılacak. Üzerinde uzlaşılan paket, ayakta durmaya çalışan sanayilere milyarlarca euroluk yardımın yanı sıra artan işsizlikle mücadele eden belediyelere ek kaynak aktarılmasını öngörüyor. Paket kapsamında ayrıca ailelere ekonomik yardım amacıyla çocuk başına bir defaya mahsus 300 euro ödenecek. Açıklanan paket, 130 milyar euroya ulaşarak beklentileri de aşmış oldu. Daha önce medyaya yansıyan haberlerde teşvik paketinin 100 milyar euro hacminde olacağı iddia edilmişti.
Öte yandan, Almanya'da Salı günü açıklanan verilere göre, Mayıs ayında işsizlik oranı yüzde 5,8'den yüzde 6,1'e yükseldi. İfo araştırma kurumunun verilerine göre Almanya ekonomisinin bu yıl yüzde 6,6 küçüleceği tahmin ediliyor. Başka kurumlar bu oranın çift hanelerde olacağını öngörüyor. Hükümetin üzerinden anlaştığı paketin bakanlar kurulu tarafından resmen onaylanması, ardından da parlamentonun hem alt hem de üst kanadından geçmesi gerekiyor.

Pakette yer alan teşvikler ana başlıklar halinde şöyle:
Çocuk başına 300 avro yardım ödenecek
Elektrik fiyatlarında indirim yapılacak
Elektrikli araçlara verilen teşvik 2 katına çıkacak
KDV, 1 Temmuz 31 Aralık arası yüzde 19'da yüzde 16'ya düşecek
2021 yılında sosyal sigorta ödemeleri en fazla yüzde 40 olacak
Elektrik fiyatları 2021 yılında kw başına 6,5 cent olacak
Ayrıca 50 milyar avroluk gelecek paketi açıklandı. İklim koruma, dijitalleşme ve inovasyon teşvik edilecek.



Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
TT

Trump bir sonraki FED başkanını erken açıklayacak mı?

FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)
FED Başkanı Jerome Powell, Temsilciler Meclisi Finansal Hizmetler Komitesi oturumunda konuşurken (EPA)

ABD Başkanı Donald Trump, 11 ay sonra görev süresi dolacak olan Jerome Powell'ın yerine FED'in yeni başkanı olarak seçeceği ismi alışılmadık bir şekilde erken açıklamayı düşünüyor.

Wall Street Journal'ın (WSJ) yakın tarihli bir haberinde yer alan bu karar, Trump'ın yönetim kurulunun faiz oranlarını düşürme konusundaki yavaş yaklaşımından duyduğu hayal kırıklığının bir sonucu olarak ortaya çıktı. Powell'ın halefi, üç ila dört aylık geçiş döneminin çok öncesinde, bu yaz ya da eylül veya ekim aylarında açıklanabilir.

ghyj
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu toplantısında (EPA)

Trump'ın mevcut para politikasına karşı sabırsızlığının artması, onu seçim sürecini hızlandırmayı düşünmeye sevk etti. Şarku’l Avsat’ın WSJ’den aktardığına göre erken bir duyuru, başkan adayının mayıs ayında resmi olarak göreve başlamadan önce bile piyasa beklentilerini etkilemesine ve para politikasını yönlendirmesine olanak sağlayabilir.

Favori adaylar

FED başkanlığı için aralarında şu isimlerin de bulunduğu çok sayıda kişi yarışıyor:

  • Kevin Warsh: Eski bir FED yöneticisi ve Başkan George W. Bush'un danışmanı olan Warsh favoriler arasında. Trump, Warsh ile sekiz yıl önce bu pozisyon için ve geçen sonbaharda da Hazine Bakanlığı için görüşmüştü. Geçmişte bir ‘şahin’ (istihdamdan çok enflasyonla ilgilenen) olarak tanınmasına rağmen Warsh geçtiğimiz günlerde Trump'ın erken bir aday göstermesi halinde şaşırmayacağını belirtti. Ancak Trump'a yakın bazı isimler Warsh'ın fazla bağımsız olacağından endişe ediyor.
  •  Kevin Hassett: Ulusal Ekonomi Konseyi'nin şu anki direktörü olan Hassett'in bu göreve ilgisiz olduğu bildirildi.
  • Scott Bessent: ABD Hazine Bakanı'nın ismi çeşitli adayların müttefikleri tarafından dillendiriliyor. Uzun süredir yatırımcı olan Bessent, kamuoyu önünde mevcut görevine bağlı olmasına rağmen FED Başkanı olma fikrine sıcak baktığını ifade etti. Temsilcilere “Başkan Trump ne isterse onu yapmaktan mutluluk duyacağını” söyledi.
  • David Malpass: Trump'ın ilk döneminde atadığı Dünya Bankası eski başkanı, düşük faiz oranlarını desteklemesi ve FED'in ‘eski’ modellerini eleştirmesi nedeniyle Başkan'ın gözüne girmeyi başardı.
  • Christopher Waller: FED Yönetim Kurulu Üyesi Waller, Trump tarafından 5 yıl önce FED Yönetim Kurulu’na atanmış olsa da zayıf bir aday olarak görülüyor. Waller, yönetimin büyüme odaklı bir para politikası arzusu doğrultusunda, temmuz sonundaki bir sonraki FED toplantısında mümkün olan en kısa sürede faiz indirimi çağrısında bulunan ilk isim olarak Beyaz Saray'ın dikkatini çekti.

Beyaz Saray'ın tutumu ve FED'in bağımsızlığı

Beyaz Saray Sözcüsü Kush Desai, yönetimin ‘ekonomik büyümeyi, istihdamı ve yatırımı hızlandırmak için zemin hazırladığını ve para politikasının bu gündemi tamamlama ve ABD'nin ekonomik toparlanmasını destekleme zamanının geldiğini’ belirtti.

dfgrthy
FED Başkanı Jerome Powell, FED Yönetim Kurulu'nun bir toplantısına başkanlık ederken (AFP)

Siyasi baskılara rağmen FED Başkanı Jerome Powell, siyasetin Merkez Bankası’nın görüşlerini etkilemediğini sürekli olarak savundu. Powell bir Senato komitesine verdiği demeçte, faiz oranlarını düşürme konusundaki temkinli yaklaşımını şu sözlerle savundu: “Eğer burada bir hata yaparsak, bedelini insanlar öder... ödeyecektir.”

Erken açıklamanın riskleri ve dinamikleri

Erken bir açıklama, hem Trump hem de gelecek başkan için potansiyel dezavantajlar barındırıyor. Bu adım yeni başkanı zor bir duruma sokabilir, potansiyel olarak gelecekteki meslektaşlarının kamuoyu önünde eleştirilmesine yol açabilir veya çok uyumlu olarak algılanabilir, bu da Senato onayını tehlikeye atabilir. Ekonomist Douglas Rediker'in belirttiği gibi, ‘Trump seçimini ne kadar erken yaparsa, o kişinin karşılaşacağı zorluklar o kadar artar ve Powell'ın gerçek halefi olma ihtimali o kadar azalır.’

Dahası, Powell'ın FED'deki görev süresi 2028 yılına kadar devam ediyor, yani başkan olarak görev süresi sona erdikten sonra 18 ay daha Yönetim Kurulu’nda kalmayı seçebilir, ki o bu konuda yorum yapmayı reddetti.

Trump'ın sadık bir başkan arzusu, daha kolay bir faiz politikası isteğiyle uyumlu olsa da, mevcut Yönetim Kurulu üyeleri görevden erken ayrılmadığı sürece üyelerin çoğunluğunu atayamayacağı için, 12 üyeli faiz belirleme komitesini etkilemekte büyük bir zorlukla karşı karşıya. FED, Başkan Richard Nixon'ın faiz oranlarını düşük tutması için FED Başkanı’na gizlice baskı yaptığı 1970'lerden bu yana bağımsızlığını şiddetle koruyor.