14 aydır devam eden Trablus savaşı UMH’nin zaferiyle sonuçlanırken, Serrac güçleri Libya’nın batısında LUO’nun son kalesini kontrol altına aldı

UMH’ye bağlı unsurlar, 5 Haziran’da Tarhuna’nın ele geçirilmesini kutluyor (Reuters)
UMH’ye bağlı unsurlar, 5 Haziran’da Tarhuna’nın ele geçirilmesini kutluyor (Reuters)
TT

14 aydır devam eden Trablus savaşı UMH’nin zaferiyle sonuçlanırken, Serrac güçleri Libya’nın batısında LUO’nun son kalesini kontrol altına aldı

UMH’ye bağlı unsurlar, 5 Haziran’da Tarhuna’nın ele geçirilmesini kutluyor (Reuters)
UMH’ye bağlı unsurlar, 5 Haziran’da Tarhuna’nın ele geçirilmesini kutluyor (Reuters)

Libya’nın başkenti Trablus’u kontrol etmek amacıyla Mareşal Halife Hafter önderliğindeki Libya Ulusal Ordusu tarafından başlatılan askeri operasyon başarısızlıkla sonuçlanırken, Fayiz es-Serrac başkanlığındaki, uluslararası açıdan tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) güçleri, 5 Haziran’da el-Urban kasabasının yanı sıra, ülkenin batısında ordunun son kalesi sayılan Tarhuna şehrini de kontrol altına aldı.
Bu gelişmelerle eş zamanlı olarak ABD ordusunun Afrika’daki kuvvetlerine (AFRICOM) bağlı elektronik bir platform başlatması sonrasından ABD ordusu da video görüntüleri yayınladı.
AFRICOM’un genel işler müdürü Christopher Karns, 5 Haziran’da yaptığı açıklamada, “Afrikalıların daha istikrarlı ve güvenli bir gelecek elde etmesini engelleyen faaliyetlere dikkat edilmesi gerekmektedir. Rus uçakları da Libya’daki son derece karmaşık ve zor duruma yeni bir kaos ekliyor, gerginliği artırıyor” ifadelerini kullandı. Karns, Rus yetkililerin oldukça somut kanıtlara rağmen, savaşa katılımlarını reddetmeyi sürdürdüklerine de dikkati çekti.
Öte yandan UMH güçleri sözcüsü Muhammed Kanunu, Tarhuna’nın tamamının ve el-Urban kasabasının kontrolünü ele geçirdiklerini açıkladı. Kanunu, başkentin 90 km güneydoğusunda bulunan, LUO’nun ana operasyon odası ve Libya’nın batısındaki son kalesi sayılan Tarhuna’ya girdiklerini söylerken, gelişmenin, 14 aydır devam eden Trablus savaşına sona erdirdiğini belirtti.
UMH operasyon odası, yayınladığı bir bildiride, dört cepheden saldırı düzenlendikten sonra kuvvetlerin Tarhuna’nın merkezine ulaştığını duyururken, misilleme, hırsızlık ve sabotaj eylemlerine karşı uyarıda bulundu. Bildiride, ihlalcilerin en ağır cezalara maruz kalacağı ifade edilirken, Kanunu da kuvvetlere, şehri kontrol eden unsurlarla çatışmalarda kaçırılan ve kaybolanların akıbetlerini öğrenmek üzere gizli hapishanelerin ve mezarların olup olmadığını araştırma çağrısı yaptı.
Kanunu, UMH kuvvetlerinin ‘ordu kalıntılarının Beni Velid, Mizde, Nesma ve çevre bölgelerde gizlenmelerine ve güvenliği bozmalarına’ izin vermeyeceğine dikkati çekti.
Söz konusu askeri gelişmeden saatler önce bir grup Tarhuna sakini, LUO’yu desteklemek üzere toplandı ve UMH’yi protesto etti. Aynı şekilde doğudaki Bingazi şehrindeki eylemciler de UMH ve Türkiye karşıtı sloganlar attı.
Öte yandan Serrac, 5 Haziran’da Almanya Başbakanı Angela Merkel ile telefon görüşmesi gerçekleştirirken, kendisine ‘ülkesinin Berlin konferansının sonuçlarını uygulamak, siyasi sürece geri dönmek ve bu süreci desteklemek için istekli olduğunu’ belirtti.
Serrac, yaptığı açıklamada, Libya krizinin askeri bir çözümünün bulunmadığını söylerken, “Barışa giden siyasi yol, her zaman bizim seçimimizdir. Ancak barış ya da siyasi süreç için gerçek bir ortak bulamadık” dedi. Serrac ayrıca, “Halkları için rol bulmayı amaçlayan girişimler değil, siyasi manevralar var” ifadelerini kullandı.
Geçtiğimiz Perşembe akşamı ABD’nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield ile görüşen Serrac, meşruiyeti savunarak, ‘Türkiye’nin Libya’nın ve halkının yanındaki tarihi ve cesur tavrına’ övgüde bulundu. Serrac, Türk şirketlerin ve yatırımlarının Libya’daki faaliyetlerini tamamlaması için ülkeye geri dönüşü hakkında Ankara’da düzenlenen görüşmelerin ardından, Erdoğan ile de ortak basın toplantısında konuştu.
Serrac, “Yeni koşullar ortaya koyan bu zaferler, tüm dengeleri tersine çevirdi” diyerek, kuvvetlerinin başarısına övgüde bulundu.
Diğer taraftan LUO’ya bağlı el-Kerame Operasyon Odası, Trablus’un ez-Zatarna cephesinde Serrac’a yakın 3 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. LUO, Perşembe günü Beni Velid yakınlarında Türkiye’ye ait bir insansız hava aracını düşürdüklerini ve Misrata’nın batısındaki el-Kaddahiyye’de UMH mevziilerine hava saldırısı düzenlediklerini duyurdu. Operasyon odası, Misrata şehrindeki Ebu Kurayn cephesinde UMH mevziilerine yönelik bombardımanlar sırasında iki milisin öldüğünü belirtti.
LUO Genel Komutanlığı, geçtiğimiz Perşembe akşamı birliklerin, karşı tarafında ateşkese uyması koşuluyla Trablus dışına konuşlandığını söyledi. Komutanlık, eğer buna uyulmazsa operasyonlarının devam edeceğini belirtirken, Libya’daki Birleşmiş Milletler Misyonu himayesindeki 5+5 ateşkes komitesindeki katılımını da askıya almakla tehdit etti.



Irak, DEAŞ’tan daha tehlikeli bir beka sorunundan nasıl kurtuldu?

ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
TT

Irak, DEAŞ’tan daha tehlikeli bir beka sorunundan nasıl kurtuldu?

ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)
ABD’nin Bağdat'taki Büyükelçiliği'nin bulunduğu Yeşil Bölge'ye giden yolda İran'la dayanışma gösterisine katılan Iraklı mollalar (AP)

Şarku’l Avsat’a konuşan Bağdat'taki diplomatik kaynaklar, Iraklı yetkililerin İsrail-İran savaşına sürüklenmekten korktuğunu ve bunu ‘Irak için, ülkenin üçte birini işgal eden DEAŞ’ın oluşturduğu tehditten daha tehlikeli bir beka sorunu’ olarak gördüklerini açıkladı.

Kaynaklar, DEAŞ’ın Irak’ın bedeninden atılması gereken yabancı bir cisim olduğunu, özellikle de Bağdat'ın DEAŞ’la mücadelesinde uluslararası ve bölgesel destek gördüğünü, ancak savaşın Irak'ın birliğini tehdit ettiğini belirttiler.

Söz konusu ‘beka sorunu’ aşağıdaki maddelerle açıklanabilir:

* Savaşın patlak vermesiyle Bağdat, Azerbaycan ve diğer kanallar aracılığıyla İsrail'den, Irak topraklarından kendisine yönelik herhangi bir saldırıya ‘katı ve acı verici’ misilleme yapacağına dair mesajlar aldı. Mesajlarda, Iraklı yetkililer kendi topraklarından başlatılan saldırılardan sorumlu tutuluyordu.

* Washington, önceki tavsiyelerinden doğrudan uyardı ve İran yanlısı grupların düzenleyeceği saldırıların yol açabileceği ağır sonuçlara dikkati çekti.

hnjıo
Koordinasyon Çerçevesi destekçileri, Irak güvenlik güçlerinin ABD’nin Bağdat Büyükelçiliği'ne giden köprüyü kapatmak için kurduğu barikatın üzerine İran bayrağı dikiyorlar (AP)

* Iraklı yetkililer, ‘felaket senaryosu’ olarak nitelendirdikleri bir durumun yaşanmasından yani Irak'taki silahlı grupların İsrail'e saldırmasından ve İsrail'in de savaşın başında Lübnan'daki Hizbullah liderlerine veya İranlı generallere ve bilim adamlarına yaptığı gibi bir dizi suikast düzenlemesinden endişe duyuyorlardı.

* Kaynaklar, milislere ağır darbeler indirilmesinin Şii sokakları kızıştıracağını ve bu durumun dini otoriteyi sert bir tavır almaya iteceğini, bunun da krizin Şii-İsrail çatışmasına dönüşmesine yol açacağını belirtti.

* Bu senaryo, Irak'ın o dönemdeki Şii bileşeninin Irak'ı önlenebilir bir savaşa sürükleme sorumluluğunu üstleneceği endişelerini uyandırdı.

* Diğer bir tehlike ise Kürtlerin, Irak yönetiminin tek bir bileşeni temsil ediyormuş gibi davrandığını, ülkenin savaşlardan yorulduğunu ve bölgenin Bağdat'tan uzak durmayı tercih ettiğini, çünkü ona yaklaşmanın istenmeyen savaşlara sürüklediğini ilan etme olasılığı.

* Muhammed Şiya es-Sudani hükümeti kararlılık ve bilgelikle hareket etti. Farklı kesimlere göre ülkenin birliğini tehdit eden herhangi bir çatışmaya sürükleme girişimine müsamaha göstermeyeceğini bildirdi ve diğer yandan bölgesel ve uluslararası güçlerle, özellikle Amerika ile iletişim kanallarını açık tuttu.

cvfbghjuk
Iraklı milisler, geçtiğimiz ekim ayında Bağdat'ta İran'ın İsrail'e verdiği yanıtı kutlarken (Reuters)

* Iraklı yetkililer, İranlı yetkililerin milis grupları savaşa katılmaya teşvik etmek yerine sükuneti korumaya teşvik eden tutumundan yararlandı.

* Bir başka önemli faktör ise silahlı grupların, özellikle Lübnan'da Hizbullah'ın maruz kaldığı saldırılar ve İsrail’in İran’ın derinliklerinde gerçekleştirdiği nokta atışı saldırılar, İsrail'in kendisine düşman olan örgütler hakkında kesin bilgilere sahip olduğunu ve teknolojik üstünlüğü ve bu saldırılar sayesinde hedeflerine ulaşabildiğini gösterince savaşın kendi kapasitelerinin ötesinde olduğunu fark etmeleriydi.

* Kaynaklar, baskılara ve çabalara rağmen ‘devletin kontrolü dışındaki grupların’ üç saldırı hazırlığı yaptığını, ancak yetkililerin saldırıların gerçekleştirilmesinden önce bunları engellediğini belirtti.

Kaynaklar, İsrail'in savaşı İran topraklarına taşıması ve ABD’yi İran'ın nükleer tesislerini hedef almaya teşvik etmesi nedeniyle İran'ın derin bir yara aldığını tahmin ediyor. İran nükleer programıyla ilgili gerekli tavizleri vermezse yeni bir savaşın çıkması ihtimaller dahilinde.