Hafter- Şoygu toplantısına katılan gizli oyuncu: Wagner grubu
Suriye’de olduğu gibi Rusya, Wagner grubunun Libya’da savaşa katılmasına dikkati çeken birçok rapora ilişkin tavrını açıkladı. İlk başlarda katılımını reddeden Rusya, medya savaşı için bu konuda bilgi servis edenleri de suçlayarak, "Rusya’yı itibarsızlaştırmaya yönelik yalan haberler yapıldığını" vurguladı. Rusya, bu varlığı kabul ederken, bu unsurların Rusya vatandaşı olduğunu, ancak askeri kurumlarla ya da düzenli orduyla ilgilerinin bulunmadığını vurguladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin de yaptığı açıklamada, Libya’da aktif olan Rus vatandaşlarının hükümet çerçevesi dışında olduğunu ve Rusya devletinden maaş almadığını ifade etti. Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov da Libya’da savaşan Rus paralı askerlerin varlığını inkar etmezken, bu ülkede birçok ülkeden paralı askerin bulunduğuna dikkati çekti.
Özellikle de bazı bölgelerdeki belirleyici çatışmalar sırasında Wagner savaşçılarının oynadığı rol hakkındaki raporlar artış gösterirken, bu savaşçıların, Libya’nın başkenti Trablus yakınlarında ağır bir darbe almadan önce, konuşlandıkları bir havaalanı yakınlarındaki stratejik konumlarını kaybettikleri belirtildi. Raporlar, yaklaşık bin 500 Wagner savaşçısının bölgeden geri çekildiğine dikkati çekti. Bu savaşçıların, Rusya’ya geri dönüşlerine hazırlık olarak, Antonov uçakları tarafından başka ülkelere nakledildikleri belirtildi.
Bu raporların ardından Rusya’daki medya kaynaklarının sağladığı veriler, gerçekte Rus paralı askerlerin Libya’dan tahliye edilmediğini, aksine başkent çevresindeki mevcut savaş cephelerinden uzaklaştırılarak ülkenin güneyindeki bölgelere sevk edildiğini ortaya koydu. Tüm koşullarda Moskova, söz konusu raporlara ilişkin olarak sessizliğini korudu ve iddiaları ne kabul etti ne de yalanladı. Rusya Dışişleri Bakanlığı’na yakın bir kaynak, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Rusya’nın bu paralı askerleri transfer ettiği yönündeki haberler yanlıştır” dedi. Kaynak, Rusya hükümetinin bu unsurlarla bir ilgisi olmadığını belirtirken, yabancı kuruluşlarla yapılmış olduğu sözleşmeler uyarınca faaliyet gösteren özel paramiliter şirketlere atıfta bulunarak, “Onları gönderenler, onları transfer edenlerdir” dedi.
Moskova, Libya’daki Wagner grubunun Libya’daki mevcudiyetine değinen Birleşmiş Milletler (BM) raporu hakkında resmi bir düzeyde yorum yapmaktan kaçındı. Raporda, Libya’da bulunan Wagner savaşçılarının sayısının 800 ila bin arasında olduğu belirtildi. 57 sayfalık rapor, söz konusu savaşçıların 2018 yılından bu yana Libya’da faaliyet gösterdiğini, askeri araçları onarmak ve askeri operasyonlara katılmak için teknik yardımlar sağladığını ortaya koydu.
Wagner savaşçılarının, topçu birlikleri, takip unsurları ve keskin nişancılar olarak çalıştıkları belirtilirken, elektronik operasyonlarda teknik yardım sağladıkları vurgulandı. BM raporuna göre Wagner üyelerinin çoğunluğu Rusya’dan, ancak aralarında Belarus, Moldova, Sırbistan ve Ukrayna’dan unsurlar da var.
Öte yandan Rusya medya organları, bu grupların arkasında duran ve faaliyetlerini finanse edenlerin, Kremlin ve Savunma Bakanlığı’na yakın Rus iş adamı Yevgeny Prigozhin olduğunu gizlemiyor. Prigozhin ismi, bu savaş gruplarının Ukrayna, Suriye ve diğer ülkelere transferiyle ilgileniyor.
Prigozhin, Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu’nun 2018 yılında Moskova’ya ziyareti sırasında Libya Ulusal Ordusu (LUO) lideri Mareşal Halife Hafter ile görüşmesi sırasında gazetecilerin çektiği bazı fotoğraflarda göründü. Bazı taraflar, bu ziyaretin Wagner savaşçılarının Libya’ya gönderilmesinin ayağını oluşturduğu görüşünde.
O dönemden bu yana grup, Libya’da faaliyet gösteriyor. Bu yapı, BM’nin Libya’ya yönelik silah ambargosu hakkındaki kararlarına bağlı olduğunu defalarca ilan eden Rus ordusunun faaliyetlerine paralel olarak çalışıyor. Ancak Bakan Şoygu, ziyarette Libya ordusuna silahlarla değil teçhizat sağlamakla ilgili ‘eski sözleşmelerin’ de uygulandığına dikkati çekmişti.
