Hamide Ebu Hamile
Eskiden kullandığımız ‘oyun’ kelimesi belki de "masumiyet" anlamına geliyordu. Tek amacı eğlenmek, keyif almak ve vakit geçirmekti; hayatın ciddi meselelerinden kaçınmaktı. Şimdiki oyunlar ise öyle bir hale geldi ki haklarında fetva çıkarılması gerekir oldu. Toplum ve dini otoriteler, birtakım oyunlar karşısında uyarılarda bulunmak zorunda kaldı. Zirâ iki yıl önceki Mavi Balina oyununda olduğu gibi şiddete, yalnızlığa, fanatizme hatta intihara teşvik eden kışkırtıcı oyunlar üretilmeye başladı. Nitekim benzer hususlar diğer bir meşhur online oyun olan PUBG çılgınlığına da sıçradı. Öyle ki, yankıları Mısır’daki Darul İfta, El Ezher Uluslararası Elektronik Fetva Merkezi’ne kadar ulaştı. Irak, Ürdün ve Hindistan da dahil olmak üzere birçok ülkede daha önce oyun ile ilgili uyarılar yapılmıştı.
Dünya çapında oynanan PUBG tartışması bitmiyor
Genç ve çocuklar arasında oldukça revaçta olan, 2018 istatistiklerine göre dünya genelinde iki yüz milyondan fazla oynayanı bulunan (bu rakamın koronavirüs döneminde ikiye katlanması muhtemel) oyun hakkında Mısır’da dönen tartışmalar, 2017’de çıkartılmasından bu yana dönem dönem gündeme geldi. Ancak yeni gelen güncelleme ile oyunun bir aşamasında oyuncunun ayrıcalıklar elde etmek için puta tapması, son günlerde işleri daha da kızıştırdı. Bu güncellemeden oldukça rahatsız olan Arap kullanıcılar, sosyal medyada oyunun akıllı cihazlardan kaldırılması ve yasaklanması için bir kampanya başlattı.
Bunun üzerine, silah elde edip hayatta kalmak için yarışılan, çeşitli aşamalardan geçilen, aynı anda 100 oyuncunun katılabildiği oyunla ilgili şikayet ve fetva taleplerinde artış yaşandı.
Oyun hakkında Mısır’da dönen tartışmalar, dönem dönem gündeme geldi (oyunun resmi Facebook sayfası)
El Ezher Uluslararası Elektronik Fetva Merkezi tarafından konuyla ilgili yapılan açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
“Bu oyunu oynamanın riski, oyun içinde ayrıcalıklar elde etmek için oyuncunun puta tapması güncellemesinin gelmesiyle son zamanlarda artmaya başladı. Hiç şüphesiz ciddi tehlike arz eden bu husus, çoğu genç ve çocuklardan oluşan oyuncuların kalplerine önemli ölçüde aksedecektir. Bir çocuk veya gencin sanal bir oyunda dahi olsa bir fayda talep etmek veyahut bir zararın defedilmesini istemek için Allah-u Teala’dan başkasına yönelmesi, Allah inancına halel getirecektir. Aynı zamanda bu bir taşa tapınmayı ne zararı ne de faydası olan önemsiz bir husus haline getirecektir.”
Hızlı cevap
Aktif günlük kullanıcı sayısı otuz milyonu aşan, kârı ise geçen yılın sonlarına kadar bir buçuk milyar doları bulan oyunun yetkililerinin bu konuya verdiği cevap ise kendilerine para kazandıran oyuncuları kaybetmeme hırslarından ötürü oldukça hızlıydı: Güncelleme derhal kaldırıldı. PUBG tarafından yayınlanan bildiride şu ifadeler kullanıldı:
“PUBG MOBILE, oyundaki son güncellemenin neden olduğu endişeleri ve korkulara değinmek istiyor. Oyundaki yeni özelliklerin bazı oyuncuları rahatsız edişinden kaynaklanan derin üzüntümüzü ifade etmek istiyoruz. Oyuncularımızın değerlerine, geleneklerine ve ibadetlerine değer veriyor, saygı duyuyoruz. Verdiğimiz herhangi bir zarar veya memnuniyetsizlikten dolayı üzgünüz. Bu nedenle gerekli önlemleri almaya başladık. Can sıkıcı özelliği kaldırdık, ilgili görsel içerikleri de kaldırmak üzerine çalışıyoruz. PUBG MOBILE ekibi tüm din ve kültürleri takdir ediyor ve hepsine saygı duyuyor, aynı zamanda herkes için güvenli ve kapsayıcı bir oyun ortamı sağlamak için elinden geleni yapıyor. Oyuncularımızın görüşlerini dinlemeye, oyunumuzu geliştirmeye ve yeni özellikleri piyasaya sürmeden önce tüm oyuncuların dinleri, kültürleri ve ibadetlerine uymasını sağlamak için kontrol etme adımlarını geliştirmeye devam edeceğiz. Bu sorunu dikkatimize sundukları ve herkes için oyun deneyimini geliştirmemize yardımcı oldukları için oyuncularımıza teşekkür ederiz.”
Kişisel karantinayı atlatmanın ideal yolu
Bu bildiri; Arap kullanıcıların oyunu boykot ederek Twitter'da attıkları binlerce tweetin ve El Ezher Uluslararası Elektronik Fetva Merkezi’nin uzun açıklamasının ardından geldi. Aynı zamanda Mısır’daki Darul İfta da PUBG MOBILE tarafından yayınlanan özür bildirisini alıntılayarak “Hızlı yanıt için teşekkürlerimizi sunuyoruz” ifadelerini kullandı.
Darul İfta’nın yorumu da özellikle de koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında kişisel karantinada kalındığı ve nefes almak için PUBG gibi oyunlara başvurulduğu bu dönemde oyuncular arasında da memnuniyetle karşılandı. Twitter’da AMR adını kullanan bir kullanıcı, “Oyun eğlenceli olabilir, ancak kutsal değildir. Dini ve Kur’an’ı dikkate almak daha önemlidir. Aynı zamanda bu oyun; gençleri bağımlılık, müstehcen siteleri takip etmek gibi yasaklı hususlara alıştırmaktadır” ifadelerini kullandı.
Oyun yapımcıları kendilerini Mısır ve diğer bazı Arap ülkelerindeki olası yasaktan ya da bu tür güncellemelere devam ettikleri müddetçe gerçekleşecek ve zararı olabilecek bir saldırıdan kendilerini kurtarmış görünüyor. Zirâ Hindistan gibi bazı ülkeler, oyunu yasaklamak için yasa ve emirler çıkarmıştı.
