Satürn’ün ünlü uydusunun gezegenden düşünülenden 100 kat hızlı uzaklaştığı belirlendi

Cassini'den gelen fotoğrafların birleştirilmesiyle elde edilen görselde Satürn'ün Merkür'den büyük uydusu Titan görülüyor (NASA)
Cassini'den gelen fotoğrafların birleştirilmesiyle elde edilen görselde Satürn'ün Merkür'den büyük uydusu Titan görülüyor (NASA)
TT

Satürn’ün ünlü uydusunun gezegenden düşünülenden 100 kat hızlı uzaklaştığı belirlendi

Cassini'den gelen fotoğrafların birleştirilmesiyle elde edilen görselde Satürn'ün Merkür'den büyük uydusu Titan görülüyor (NASA)
Cassini'den gelen fotoğrafların birleştirilmesiyle elde edilen görselde Satürn'ün Merkür'den büyük uydusu Titan görülüyor (NASA)

NASA ve İtalyan Uzay Ajansı’nın yeni araştırması, Satürn'ün uydusu Titan'ın gezegenden daha önce düşünüldüğünden daha hızlı uzaklaştığını ortaya koydu.
Titan’ın uzaklaştığı aslında bilinen bir olguydu. Ama bilim insanları bu olayın  beklediklerinden 100 kat daha hızlı gerçekleştiğini tespit etti.
Cassini uzay aracından gelen görüntüleri kullanan araştırmacılar Titan’ın arkasında görünen yıldızları haritalandırdı ve uydunun pozisyonundaki değişimleri izledi.
Araştırmacılar, bulgularını doğrulamak için bağımsız bir veri kümesiyle karşılaştırdı. Bu da yine Cassini tarafından toplanan radyo bilimi verileriydi. 
Söz konusu teknik sayesinde Titan'ın gezegeninden yılda yaklaşık 11 santimetre kadar uzaklaştığı keşfedildi.
Times of India'ın haberine göre bulgular, astronomların yıllardır çözmeye çalıştığı bir meselenin açıklığa kavuşmasını sağlayabilir.
Bilim insanları Satürn’ün Güneş Sistemi’nin ilk günlerinde, 4,6 milyar yıl önce oluştuğunu biliyor. Ancak gezegenin halkalarının ve 80’den fazla uydunun bulunduğu sisteminin ne zaman oluştuğu hala muamma.
Titan ve Satürn arasındaki mevcut mesafe de 1,2 milyon kilometre olarak belirlendi. Buradan yola çıkarak yeniden hesaplanan uzaklaşma oranı, yolculuğun başlangıcında uydunun Satürn’e çok daha yakın olduğunu gösterdi. Bu da tüm sistemin düşünülenden daha hızlı genişlediği anlamına geliyor.
Nature Astronomy adlı hakemli bilim dergisinde yayımlanan çalışmanın başyazarı Valery Lainey, şunları söyledi:
"Bu bulgu, Satürn sisteminin yaşı ve uydularının oluşumunu gösterecek yapbozun önemli bir parçasını ortaya koydu."
NASA’nın internet sitesinde yer alan bilgiye göre başka uydu sistemlerinde de yaşanan uzaklaşmanın nedeni, gelgitler esnasında oluşan enerji.
Kabarmalar ve çökmelerle açığa çıkan enerji, gezegenden uyduya transfer oluyor ve uydunun giderek uzaklaşmasına sebebiyet veriyor. Benzer şekilde Ay’ın da Dünya’dan her yıl 3,8 cm uzaklaştığı biliniyor.



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news