ABD’de plaj, toplu taşıma ve spor salonları yeni normale geçiyor

Toplu taşıma araçlarında sosyal mesafeye dikkat edilmesi gerektiğine dikkati çeken bir uyarı görseli (AFP)
Toplu taşıma araçlarında sosyal mesafeye dikkat edilmesi gerektiğine dikkati çeken bir uyarı görseli (AFP)
TT

ABD’de plaj, toplu taşıma ve spor salonları yeni normale geçiyor

Toplu taşıma araçlarında sosyal mesafeye dikkat edilmesi gerektiğine dikkati çeken bir uyarı görseli (AFP)
Toplu taşıma araçlarında sosyal mesafeye dikkat edilmesi gerektiğine dikkati çeken bir uyarı görseli (AFP)

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve bazı ülkeler, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının getirdiği kısıtlamaları hafiflettikten sonra plajları, toplu taşıma araçlarını ve spor salonlarını yeniden faaliyete geçirdi. Bununla birlikte ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), yeniden başlayan bu faaliyetlere ilişkin bir takım yönergeler yayınladı.
CDC Direktörü Dr. Robert Redfield, ABD merkezli CNN televizyon kanalına verdiği demeçte, “İnsanların normal hayatlarına dönmek istediklerini biliyorum. Ancak daha önce böyle bir bu durumla daha önce karşılaşılmadığının ve salgının bitmediğinin hatırlatılması büyük öneme sahip” ifadelerini kullandı.

Öte yandan CDC’nin spor salonlarına gidilmesiyle ilgili yayınladığı yönergeler şöyle:
1- Spor aletleri ve ekipmanları dezenfektanlı mendillerle silin ve el dezenfektanı kullanın.
2- Egzersiz yaparken bir maske takın.
3- Zorlu egzersizleri açık havada yapın.
4- Pilates lastiği ve dambıl gibi aletleri kullanmaktan kaçının.
5- İnsanlarla tokalaşmaktan kaçının.
6- Grupla yapılan fitness derslerinin sayısını azaltın.
CDC’nin toplu taşımalarda uyulması gereken yönergeleri ise şöyle:
1- Uzun yolculuklardan kaçınmak için çıkacağını yolculukta herhangi bir rota veya program değişikliği olup olmadığını kontrol edin.
2- Tutamaklara, pencerelere, bilet cihazlarına, korkuluklara, kapı düğmelerine ve araç içerisindeki diğer yüzeylere dokunmamaya çalışın.
3- Diğer yolcularla aranıza sosyal mesafe koyun.
4- Araçtan indikten sonra ellerinizi dezenfekte edin.
5- Gideceğiniz yere vardığınızda ellerinizi iyice yıkayın.
Aile toplantılarıyla ilgili yönergelere gelince, bu toplantıların açık bir yerde gerçekleşmesi ve toplanma yerine varıldığında herkesin ellerini iyice yıkaması ve sosyal mesafe kurallarına uygun bir oturma planı uygulanması gerektiği vurgulandı.
CDC genel olarak ise şu talimatları yayınladı:
“İnsanlar her gün maske takılmalı, yıkanmamış ellerle yüzlerine dokunmamalı, ellerini sık sık yıkamalı, sosyal mesafe kurallarına uymalı, yüzeyleri dezenfekte etmeli ve eğer hasta ise evde kalmak gibi önleyici tedbirlere bağlı kalarak kendilerini korumalılar.”



Bilinç, beynin neresinde? Öne çıkan iki teori de sınavı geçemedi

Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
TT

Bilinç, beynin neresinde? Öne çıkan iki teori de sınavı geçemedi

Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)
Araştırmacılar bilincin, beynin zekadan ziyade duyularla ilişkili bölümünde oluştuğunu düşünüyor (Pixabay)

Bilincin beynin hangi bölümünde olduğunu araştıran bilim insanları ilginç sonuçlara ulaştı. 

Kişinin kendisini, etrafını, deneyimlerini, duygularını anlamasını sağlayan bilinç, insan varlığının temel bileşenlerinden biri. 

Bilim insanları uzun zamandır bilincin beynin hangi bölümünde, nasıl meydana geldiğini anlamaya çalışıyor. Pek çok fikir ortaya atılırken halihazırda 30'a yakın teori olduğu tahmin ediliyor. 

Bunlar arasında en çok öne çıkan ikisiyse Küresel Çalışma Alanı Teorisi (GWT) ve Bütünleşik Bilgi Teorisi (IIT). Bunlardan ilki bilincin, beynin ön kısmında olduğunu ve buradaki kilit bölgeler duyusal bilgileri tüm beyne yaydığında bilinçli deneyimin ortaya çıktığını savunuyor. 

IIT ise beyindeki bilginin son derece entegre ve bütünleşik olduğunu ve bu şekilde bilinçli bir deneyimin mümkün olduğunu öne sürüyor.

Önde gelen hakemli dergi Nature'da 1 Mayıs Perşembe günü yayımlanan çalışmada bilim insanları, bu iki teoriyi test ederek hangisinin geçerli olduğunu bulmaya çalıştı. Bulgular, ikisinin de yetersiz olduğuna işaret ediyor. 

Max Planck Enstitüsü'nden Dr. Lucia Melloni ve ekip arkadaşları, ABD, Avrupa ve Çin'deki 12 laboratuvarda 256 kişiye çeşitli görüntüleri izleterek beyinlerindeki elektrik ve manyetik aktiviteyi ve kan akışını ölçtü. 

Katılımcıların bilinçli farkındalığını ölçmek için onlara çeşitli yüzler, nesneler ve semboller gösterildi. Katılımcılar ekranda belirli görüntüler belirdiğinde bir düğmeye bastı. Ekip katılımcıların beynini üç farklı yöntem kullanarak izledi.

Bulgular bilincin, beynin düşünmeyle ilişkili ön kısmından ziyade, görme ve işitmeyle bağlantılı duyusal bölgeleri içeren arka kortekste ortaya çıktığına işaret ediyor. 

Çalışma, beynin arka kısmındaki nöronlarla öndeki bölgeler arasındaki önemli bağlantılar saptasa da bilincin ana merkezinin arka kortekste olduğu fikrini destekliyor.

Araştırmada ayrıca IIT'nin öne sürdüğü gibi bilincin, beynin çeşitli bölümlerinin etkileşimi ve işbirliğiyle oluştuğunu destekleyen güçlü kanıtlar da bulunmadı. 

Makalenin başyazarlarından Christof Koch, "Burada kanıtlar kesinlikle arka korteks lehine. Bilinçli deneyimle ilgili bilgiler ön loblarda ya yoktu ya da arka kortekse kıyasla çok daha zayıftı" diyerek ekliyor: 

Bu durum, ön lobların zeka, yargılama, muhakemede kritik önem taşımasına karşın görme, bilinçli görsel algılama gibi konularda kritik bir rol oynamadığı fikrini destekliyor.

Araştırmacılar yeni çalışmanın komadaki veya bitkisel hayattaki hastalar açısından da önem taşıdığını ifade ediyor.  

Bu durumdaki hastalar birkaç gün boyunca yanıt vermediği zaman genellikle bilinçlerini kaybettikleri varsayılarak yaşam destek ünitesiyle bağları kesiliyor. Ancak geçen yıl yayımlanan bir çalışmada tepkisiz hastaların yaklaşık 4'te birinin bilinci olabileceği tespit edilmişti.

Bu araştırmaya gönderme yapan Koch "Bilincin beyindeki temelini bilmek, sinyal vermeden 'orada olmanın' bu gizli biçimini daha iyi saptamamızı sağlar" diyor. 

Independent Türkçe, Reuters, New York Times, SciTechDaily, Nature