Tunus: Nahda ‘terörizme destek’ iddialarını yargıya taşıyor

Özgür Anayasa Partisi, Nahda Hareketi’nden bazı liderlerin hapishanedeki teröristleri ziyaret ettiğini iddia etti

Tunus parlamentosunda düzenlenen bir önceki oturum (EPA)
Tunus parlamentosunda düzenlenen bir önceki oturum (EPA)
TT

Tunus: Nahda ‘terörizme destek’ iddialarını yargıya taşıyor

Tunus parlamentosunda düzenlenen bir önceki oturum (EPA)
Tunus parlamentosunda düzenlenen bir önceki oturum (EPA)

Tunus’taki Nahda Hareketi Partisi Sözcüsü İmad el-Himeyri muhalefetteki Özgür Anayasa Partisi Genel Başkanı Abir Musa’yı  “2011’den sonra yaşananları, devrimin beraberinde getirdiği bir yıkım olarak kabul eden bir sistemden geldiği için Tunus anayasal kurumlarının itibarını sarsmaya” çalışmakla suçladı ve partisinin, terörü desteklediğine ilişkin yöneltilen suçlamaları toptan reddettiğini belirtti.
Himeyri dün parlamento merkezinde düzenlenen bir basın toplantısında Abir Musa’nın Nahda Hareketi Partisi’nin bazı liderlerini, hapishanelerde terörizm suçundan yatan sanıkların bazılarına gece ziyaretleri düzenlemekle suçladığına işaret ederek yaydığı şeyin “tamamen yalan olduğunu ve yaptığı şeyin, kasıtlı olarak yalan söyleyip iftira atarak siyasi bir rakibine suçlamada bulunmak” olduğunu söyledi.
Himeyri siyasi partilerin, siyasi rakiplerine karşı “son derece tehlikeli suçlamalar uydurmak için yöneltilen zayıf ve aslı astarı olmayan iddialara güvenmemesi gerektiğini” vurguladı. Himeyri yargıya, Musa’nın suçlamalarını doğrulayacak somut deliller bulana ve “bu yöntemleri benimseyenlerin sorumluluktan kurtulamayacağını anlayınca dek” gerçeklerin açıklanmasını hızlandırma çağrısında bulundu. Himeyri “Nahda Hareketi, Özgür Anayasa Partisi başkanı tarafından başlatılan asılsız iddiaları çürütmek için yargıya başvurmayı seçti. Bu iddiaların sonuncusu Cezaevleri ve Reform Genel Müdürlüğü’nün yalanladığı ancak Musa’nın hala ısrar ettiği Nahda milletvekillerinin hapishanedeki teröristleri ziyaret ettiğine ilişkin asılsız suçlamalarıydı” ifadelerini kullandı.
Himeyri, Abir’in suçlamalarını eleştirerek “Önceki sisteme mensup olanların ve baskıcı sistemi savunanlarıın, devlet kurumlarını siyasi rakiplerine karşı kışkırtmak amacıyla bu yöntemlere başvurmaları şaşırtıcı değil” ifadelerini kullanarak Tunus’un Zeynel Abidin Bin Ali sisteminin yöntemleri ile ilişkisini kestiği vurguladı.
Dün sabah parlamentoda yapılan genel oturumda Nahda Hareketi ile Özgür Anayasa Partisi arasındaki sözlü atışmalar tekrarlandı. Parlamento Başkanı Raşid Gannuşi, parlamento ve milletvekillerinin maruz kaldıkları şeyin “Tunus’taki devrimi ve demokrasiyi reddedenlerin acımasız bir kampanyasını temsil ettiğini” vurgulayarak bu kampanyaların “rejim değişikliği ve parlamentoyu feshetme çağrısıyla bugün doruk noktasına ulaştığını” belirtti.
Gannuşi parlamento kurumunun, kamu otoritesi ve diğer simgeler arasındaki ilişkileri germeye yönelik girişimlerde çeşitli suçlamalara ve sıfatlara maruz kaldığını ancak Tunusluların, demokrasiyi tanımayan ve buna inanmayan partilerin düzenlediği kaos ve provokatif çağrılara kapılmayı reddederek verdikleri cevabın oldukça açık olduğunu sözlerine ekledi.
Gannuşi’nin parlamentonun çalışmasında aydınlık bir sayfa açmak ile ilgili yaptığı konuşmasına karşılık ise Abir Musa “Parlamento başkanından güven çekilinceye kadar aydınlık bir sayfa olmayacak” şeklinde yanıt verdi.
Diğer taraftan Nahda Hareketi’nden Samir Delo, Abir Musa’yı “bazı milletvekillerini geceleri hapishanelerdeki teröristleri ziyaret etmekle suçlayarak” iş arkadaşlarına zorbalık yapmakla suçladı ve kendisi yolsuzlukla suçlanıp Ceza Kanunu’nun 96. faslı uyarınca adli takibe konu olurken, bu ithamları ile devlet kurumlarına ve Adalet Bakanlığı’na yolsuzluk suçlamaları yönelttiğini belirtti.
Cezaevleri ve Reform Genel Müdürlüğü (Adalet Bakanlığı) milletvekillerinin terörizmle ilgili davalardan hüküm giymiş kişileri ziyaret etmesine izin verilmesine ilişkin milletvekili Musa’nın açıklamalarına karşı verdiği cevapta, terörizmle ilgili davalardan hüküm giyerek cezaevlerinde tutuklu bulunan kişilerin hareketlerinin ve giriş-çıkışlarının yüksek ve sıkı güvenlik kontrollerine tabi olduğunu vurguladı.
Diğer yandan parlamento içerisindeki grupların başkanları, dün akşam Özgür Anayasa Partisi bloğu tarafından sunulan bir listede “Müslüman Kardeşler’in (İhvan) bir terör örgütü olarak sınıflandırılmasını” incelemek üzere bir toplantı düzenlediler.
Söz konusu toplantıda iki partinin milletvekilleri arasında tartışmalar yaşandı ve Nahda Hareketi’nin Parlamento Grubu Başkanı Nureddin el-Buhayri, Özgür Anayasa Partisi Başkanı’nı parlamentonun işleyişini sekteye uğratma ve yabancı gündemler uygulamaya çalışmakla suçladı.
Özgür Anayasa Partisi parlamentoya sunduğu bir önergede Müslüman Kardeşler’in (İhvan) “sivil devlete karşı bir terör örgütü” olarak sınıflandırılması talebinde bulunarak bu sınıflandırmayı resmi bir şekilde duyurmasını ve 2015 yılında onaylanan terörle mücadele yasasına göre bu örgütle bağlantıları olan her Tunuslu gerçek veya tüzel kişinin terör suçu işlemiş biri olarak değerlendirilmesini istedi.



Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
TT

Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)

Libya siyaset sahnesine, on yılı aşkın bir süredir kronik siyasi ve askeri bölünmüşlükten mustarip olan ülkede ‘barışçıl çözüme’ yol açacak bir ABD planının yaklaşmakta olduğuna dair bir beklenti atmosferi hâkim.

ABD Başkanı Donald Trump'ın detaylarına değinmeden bu planı açıklaması, özellikle de Afrika işlerinden sorumlu danışmanı Massad Boulos'un kısa süre önce ‘herkes için adil, eşitlikçi, şeffaf ve tatmin edici başkanlık seçimleri yapılması’ gerektiğinden bahsetmesinin ardından, Libyalı siyasetçi ve analistlerin beklentilerine geniş bir kapı açtı.

Radikal değişim

Bazı Libyalı siyasetçilerin gözünde ABD'nin krize çözüm yolu ‘radikal değişim’ seçeneğinden geçebilir. Bu bağlamda Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri, Trump yönetiminin ‘Libya'ya geniş yetkilere sahip özel bir başkanlık temsilcisi atayarak siyasi sahneyi tamamen yeniden şekillendirmek için Birleşmiş Milletler (BM) sürecine paralel çalışacağını’ öne sürdü.

El-Fituri bu senaryoya ilişkin vizyonunu açıklarken ‘çözümün önünde engel teşkil eden mevcut organların feshedilmesi ya da dondurulması ve daha önce herhangi bir yönetim organında yer almayan tüm Libyalı bileşenleri temsil eden bağımsız bir ulusal komite oluşturulması’ temeline dayandığını söyledi.

tyu7ı8
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap dünyası ve Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı Massad Boulos geçtiğimiz nisan ayında Libya Ulusal Petrol Şirketi (NOC) Başkanı ile bir görüşme gerçekleştirdi. (UBH)

Libya’da iktidardaki siyasi organlar, Temsilciler Meclisi (TM), Devlet Yüksek Konseyi (DYK), batı ve doğu Libya hükümetleridir.

Daha önce Libyalı uzmanlar BM gözetiminde bir siyasi çözüm planı ortaya koymuş ve bu plan seçim yasaları, yürütme yetkisi ve kalıcı anayasa konularında çözüme ulaşmak üzere bir siyasi diyalog komitesinin oluşturulmasıyla sonuçlanmıştı.

Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Lübnan iç savaşını yatıştıran 1989 tarihli Taif Konferansı benzeri bir uluslararası konferans düzenlenmesi’ olasılığını değerlendirdi.

Ancak istikrarı engelleyenlerin yargılanması için Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) ve geçtiğimiz ekim ayında ABD Senatosu tarafından kabul edilen İstikrar Yasası'nın harekete geçirilmesini öneren el-Fituri'ye göre bu yol ‘havuç ve sopa’ yaklaşımından bağımsız olmayacaktır. El-Fituri, bunun karşılığında da ‘sıkı uluslararası şeffaflık koşulları altında yeni hükümeti desteklemek üzere dondurulmuş Libya fonlarının kademeli olarak serbest bırakılmasını’ önerdi.

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff daha önce Libya'da diplomatik başarı elde edileceğine dair güvenini ve iyimserliğini dile getirmiş, mayıs ayında The Atlantic'e verdiği röportajda Washington'un ‘Libya'da başarı elde edeceğini ve bunun yakında duyulacağını’ söylemişti.

Libyalı siyasi analist Eyyub el-Evceli, Amerikan çözümünün ‘tüm siyasi tarafların diyalog masasına oturması’ yoluyla geleceği ihtimalini zayıf görüyor. Şarku’l Avsat'a konuşan el-Evceli, ‘Trump yönetiminin Libya'daki krizin taraflarından birini ortadan kaldırırken, bir tarafı güçlendireceği ve en fazla bir yıl içinde başkanlık veya parlamento seçimlerine gitmek için çözümün anahtarlarını ona vereceği’ beklentisindeydi.

“Washington, Libya'yı güvenlik ve istikrarı bozacak ya da çatışmanın tarafları arasında bir savaşı ateşleyecek her türlü girişimden uzak tutmak istiyor” diyen el-Evceli, ABD'nin ‘krizin tarafları arasındaki farklılıkların derin olduğuna’ inandığına dikkat çekti.

Mevcut organların devrilmesini dışlamak

Buna karşılık TM Milletvekili Rebia Buras mevcut siyasi organların devrilmesi senaryosuna sıcak bakmıyor. “Trump yönetimi siyasi sürecin ayrıntılarından çok dengeleri yönetmeye ve ABD'nin Libya'daki çıkarlarını sağlamaya büyük önem verecektir” diyen Buras, Beyaz Saray'ın planının ‘pragmatik olacağını, demokrasi ve insan hakları konularından çok ekonomik anlaşmalara odaklanacağını’ düşünüyor.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Buras, herhangi bir planın başarısı ve sürdürülebilirliği için temel bir koşula işaret etti: ‘Libya halkının, dışarıdan dayatılan ve Libyalıların hak ve çıkarlarını dikkate almayan her türlü dikte ya da çözümden uzak, birleşik ve egemen bir devlet kurma arzusunu yansıtması.’

Bu arada gözlemciler, Libya'nın uluslararası nüfuz ve çıkar mücadelesinin bir parçası olması nedeniyle ABD'nin olası bir çözümünün Libya dosyasındaki bölgesel ve uluslararası aktörlerden soyutlanamayacağına inanıyor.

rfty6
Libya Temsilciler Meclisi'nin (TM) Bingazi'deki bir oturumundan (TM resmi sayfası)

Trablus Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş, ‘ABD'nin çözüm yolunun başarı şansının, uluslararası ve bölgesel güçlerin Libya'daki çıkarlarını ve nüfuzlarını paylaşmalarına yönelik düzenlemelerle birlikte bölge için yeni bir siyasi haritanın yeniden çizilmesi konusunda uzlaşmaya bağlı olduğuna’ inanıyor.

El-Atraş, ‘uluslararası sistemde aktif olan ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimî üyesi olan ülkeler arasında ABD dış politikasına taktiksel olarak karşı çıkan bir akımdan’ söz etti.

El-Atraş, ‘bazı ülkelerin Libya'nın içişlerine müdahalesinin derinliğini, bölgedeki yabancı çıkarlar üzerinde ciddi yansımaları olabilecek güvenlik durumunun kırılganlığını ve fiili otoritelerin yabancı baskılara boyun eğme ve iktidara tutunma tehdidini’ örnek gösterdi.

Libyalıların görüşlerinin aksine, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi eski üyesi Ben Fishman Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ABD'nin Libya politikasında bir değişiklik olduğuna dair hiçbir kanıt görmediğini söyledi.

Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Fishman, Massad Boulos'un 20 Haziran'da Berlin'de düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantıya katılmamasına dayanarak Trump'ın Libya siyasi çözüm planıyla ilgili açıklamasının ‘geçici’ olduğunu düşünüyor.

Geçtiğimiz hafta Trump, Libya'nın da aralarında bulunduğu birçok ülkeye yüzde 30 gümrük vergisi getirmiş ve bunun Libyalılar üzerinde olumsuz yansımaları olmayacağını savunmuştu.

Libyalı ekonomist Ömer Zermuh, “Libya'nın ABD'ye ham petrol ve küçük bir oranda petrol türevleri dışında hiçbir emtia ihracatı yok. Trump'ın açıklamalarına göre petrol bu kapsamda değil” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zermuh, “Petrole gümrük vergisi getirilse bile Libya'nın yüksek kaliteli ham petrolü için alternatif pazarlar bulması zor değil” dedi.

Öte yandan Fishman'a göre bu karar, Libyalıların ABD'ye giriş vizelerini kısıtlayan önceki karar da göz önünde bulundurulduğunda, Boulos'un Libya'da ekonomik fırsatlar arama çabalarının önüne engeller koyuyor.