Bilim insanları: Sibirya volkanları tarihteki en büyük yok oluşun nedeni

Sibirya yanardağlarını temsil eden bir görüntü
Sibirya yanardağlarını temsil eden bir görüntü
TT

Bilim insanları: Sibirya volkanları tarihteki en büyük yok oluşun nedeni

Sibirya yanardağlarını temsil eden bir görüntü
Sibirya yanardağlarını temsil eden bir görüntü

Arizona Üniversitesi'nden bir bilim ekibi, Sibirya'daki kömür ve organik madde yanmasının Permiyen-Triyas adı verilen en büyük kitlesel yok oluşun üzerindeki etkisini doğrulayan ilk doğrudan kanıtı sundu.
O dönemde neler olduğuna dair yeni bilimsel veriler, küresel ısınmanın bir sonucu olarak dünyanın tanık olduğu yıkıcı iklim değişiklikleri hakkında bir uyarıya neden oldu. Bilim adamları, yanan hidrokarbonlar, kömür, asit yağmuru ve ozon tabakasındaki delikler de dahil olmak üzere bugünlerde gezegende meydana gelen olayların iklim değişikliklerine ve dünya tarihinin en büyük tükenişine neden olan 250 milyon yıl önce gerçekleşen Permiyen-Triyas yok oluşu olarak bilinen yaşam tarzının çeşitli biçimlerine bir şekilde benzediğine dikkat çekti.
250 milyon yıldan fazla bir süre önce dünya yüzeyindeki sıcaklık artışı ve Sibirya'daki devasa volkan patlamasının neden olduğu gaz emisyonunun yanı sıra, geniş alanlarda organik maddelerin yanması da dahil olmak üzere Permiyen yok oluşunun nedenleri hakkında birden fazla hipotez söz konusu. Yakın zamana kadar bu hipotezi destekleyen kanıtlar dolaylıydı. Son olarak, Arizona Üniversitesi'nden bilim insanlarından oluşan bir ekip, Sibirya'daki volkanik kayalardan alınan 450 kg örneği analiz eden 8 ülkeden 30 bilim adamının katıldığı 6 yıl süren çalışmalar sonucunda bunun ilk doğrudan kanıtını sağlayabildi.
Bilim insanları bu örneklerde Sibirya'dan Kuzey Kutbu'nun Kanada bölgelerine getirilen yanmış odunlar, kömür ve diğer organik malzemelerden bazı parçaları elde etti. Sibirya'daki uzun süreler boyunca akan büyük lav volkanlarının büyük miktarlarda kömür ve organik madde yaktığının kanıtı sayılan bu verilerin küresel ısınmaya neden olduğu ve bu sırada okyanusun ekvatoral kısmındaki sıcaklığın 40 santigrat dereceye ulaştığı belirtildi. Permiyen yok oluşu, dünya tarihinin biyosferindeki en büyük felaketlerden biri olarak biliniyor. Bu olayda tüm deniz türlerinin yüzde 96'sının ve omurgalıların yüzde 73'ünün soyu tükendi.



Bağımsız üretici, dünyanın en ince saati yarışında devleri solladı

Konstantin Сhaykin'in tasarımı gülümseyen bir yüzü andırıyor (Konstantin Сhaykin)
Konstantin Сhaykin'in tasarımı gülümseyen bir yüzü andırıyor (Konstantin Сhaykin)
TT

Bağımsız üretici, dünyanın en ince saati yarışında devleri solladı

Konstantin Сhaykin'in tasarımı gülümseyen bir yüzü andırıyor (Konstantin Сhaykin)
Konstantin Сhaykin'in tasarımı gülümseyen bir yüzü andırıyor (Konstantin Сhaykin)

Bağımsız bir Rus saat üreticisi, 1,65 milimetre kalınlığındaki tasarımıyla dünyanın en ince mekanik saatinin yaratıcısı olmaya aday. 

İnce saat üretmeye duyduğu ilgisi yaklaşık 20 yıl önceye dayanan Konstantin Chaykin, 19. yüzyıldan kalma ultra ince bir Bagnolet cep saatini görünce büyülenmiş.

Kendi adını verdiği şirketini 2003'te kuran Rus saatçi, 29 Ağustos ila 2 Eylül'de İsviçre'de düzenlenen Cenevre Saat Günleri Fuarı'nda ThinKing saatinin prototipini tanıttı.

Dünyanın en ince mekanik saatini üretme yarışı son yıllarda hız kazanırken, İtalya merkezli Bulgari, 1,7 milimetre kalınlığındaki Octo Finissimo Ultra Mark II tasarımıyla nisandan beri birinci sırada yer alıyor.

1,65 milimetre kalınlığa sahip ThinKing'in onun yerine geçmesi için bağımsız bir şekilde değerlendirilmesi gerekiyor.

Chaykin'in tasarımı inceliğinin yanı sıra hafifliğiyle de dikkat çekiyor. Rus saatçinin dünyadaki en hafif saatlerden biri olduğunu düşündüğü cihaz, kayışı olmadan sadece 13,3 gram geliyor.

Ultra ince saatlerin karşılaştığı en büyük zorluklardan biri dayanıklılık. Chaykin bunun üstesinden gelmek için özel bir tür paslanmaz çelik kullanmış. Saatte ayrıca hafif ancak sert bir bileşik olan tungsten karbür var.

Saati kurma ve kadranlarını ayarlama mekanizmaları 5,4 milimetre kalınlığındaki ayrı bir taşıyıcı kutuya konarak da asıl cihazda yer kazanılmış.

Fakat ThinKing anahtarla da kurulabiliyor. CNN'e konuşan Chaykin, "işlevselliğinden ödün vermeden" tasarımı daha ince hale getirmek için saatin içindeki silindire bir kurma mekanizması entegre ettiğini söylüyor. 

Rus saat üreticisi saatin daha sonraki versiyonlarında safir veya elmas kullanmayı da düşündüğünü ifade ediyor.
Konstantin Chaykin, saatlerin iç yapısını çözmeyi, bir bulmacayı çözmeye benzetiyor (Konstantin Сhaykin)Konstantin Chaykin, saatlerin iç yapısını çözmeyi, bir bulmacayı çözmeye benzetiyor (Konstantin Сhaykin)

Yeni tasarımda saat ve dakikanın ayrı ayrı yer alması, alttaki marka ismiyle birlikte gülümseyen bir surat izlenimi yaratıyor.

ThinKing bu özelliğiyle Wristmons koleksiyonundaki diğer saatlere benziyor.

Saatin düzgün çalışıp çalışmadığının değerlendirmeye alınması gerekiyor ancak Chaykin, prototipinin zaman ölçme hassasiyeti ve 32 saatlik güç rezervinin onu yeni rekor sahibi yaptığına inanıyor.

Bağımsız denetimlere açık olduğunu ve fuarda "yüzlerce kişinin" tasarımı incelediğini de ekliyor.

Chaykin "Ziyaretçiler saati ellerinde tutup zamanı kontrol ettiler ve işlevselliğini test ettiler" ifadelerini kullanıyor: 

Prototipi bu şekilde göstermek bizim açımızdan epey cesur bir adım. Ancak saat, bizi sevindirecek şekilde mükemmel çalışıyor.

Saat üreticisi, tasarımın son versiyonunu Nisan 2025'te yine Cenevre'de düzenlenecek Watches & Wonders fuarında sunacağını söylüyor. ThinKing'in satış fiyatının da henüz belli olmadığını belirtiyor.

Independent Türkçe, CNN, Interesting Engineering