Yemen: Sana’da yangın 30 evi küle çevirdi

Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)
Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)
TT

Yemen: Sana’da yangın 30 evi küle çevirdi

Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)
Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)

Yemen’in 2014’ten bu yana Husi işgalinde bulunan başkenti Sana’da büyük bir yangın meydana geldi. Şehrin batısındaki eski bir mahallede kaçak satış yapan Husilere ait bir yakıt deposunun alev alması sonucu yaklaşık 30 ev küle döndü.
Şarku’l Avsat’a bilgi veren görgü tanıkları, meydana gelen yangının 2014’ten bu yana darbe yılları boyunca görülen yangınların ilk örneği olmadığını, ancak en büyüğü olduğunu, yangının civardaki yaklaşık 30 eve sıçradığını, mahalle sakinlerinin yangını kontrol altına almaya yönelik tüm çabaların rağmen evlerin tümüyle kullanılamaz hale geldiğini vurguladı. Sana’daki kaynaklar, alev alan yakıt deposunun mülkiyetinin Naci el-Hakim adlı Husi bir komutana ait olduğunu, her zaman olduğu gibi kaçak işlem yapan grubun üst düzey liderlerinin zenginleşmek için halkın acı çekmesi pahasına art arda yaşanan krizlerden gayri meşru bir şekilde yararlandıklarını açıkladı.
Görgü tanıkları, yangının bölgedeki bir semt pazarının yakınında bulunan Suneyne mahallesinde çıktığını, mahalle sakinleri arasında büyük bir paniğe yol açtığını ve aynı zamanda Husilere bağlı sivil savunmanın gerekli söndürme çalışması yapmadığını ifade ettiler.
Husi kaynaklarına göre, Husiler tarafından kontrol altına alındığı iddia edilen yangın sonucu herhangi bir kayıp bildirilmedi. Sana sakinleri, son zamanlarda açık artırmayla satılan petrolün ciddi bir yakıt krizini tetiklemesinin ardından, Husilerin karaborsada petrol ürünleri ticareti yapmaya devam ettiğinin başka bir kanıtının meydana gelen yangın olduğunu belirttiler.
Meşru Yemen hükümeti Enformasyon Bakanı Muhammed el-İryani olayla ilgili olarak, “Husi milisleri, güvenlik noktalarında petrol yüklü onlarca tren vagonuna el koymaya devam etmesi, Sana’da ve Husilerin kontrolü altındaki bölgelerde bir yakıt krizini körükledi. Husiler, vatandaşlar için taşıdığı riski ve ekonomik durumu dikkate almaksızın, karaborsada kat kat yüksek fiyatlara satmak amacıyla yerleşim alanlarında büyük miktarlarda petrol depoluyorlar.” ifadelerine yer verdi.
İryani, Twitter hesabında yaptığı paylaşımda, Süneyne Mahallesi’ndeki onlarca evi küle çeviren devasa yangının, karaborsa tüccarlarından biriyle Husi komutanlardan birine ait olan evin içinde bulunan yakıt tanklarındaki petrol ürününün sızması sonucu ortaya çıktığını ve yangının büyük maddi hasara yol açtığını doğruladı.
Husilerin başkent Sana ve Husilerin kontrolü altındaki alanlar son iki haftadır, akaryakıt istasyonlarını kapatması, araç kuyruklarına sınırlı miktarda petrol tahsis etmesi, Husi sülalesine bağlı insanların yakıta erişimini kolaylaştırması ve gruba bağlı depoların önünde kara borsa kurması sebebiyle petrol ürünlerinde ciddi bir krize şahit oluyor.
Yemen hükümeti, Husi milislerin, kurtarılan bölgelerden gelen 150’den fazla tren tankere el koymanın yanı sıra, halkın sıkıntılarını ikiye katlama ve karaborsayı canlandırma çabaları bağlamında Husilerin işgal altında tuttukları bölgelere erişimi engellemekle suçladı.
Meşru hükümete bağlı Yemen Ekonomik Komitesi yaptığı açıklamada, vatandaşların çektiği acıları hafifletmek ve bu sahadaki karaborsa faaliyetlerini sınırlandırmak için serbest bölgelerdeki petrol ürünlerini milislerin kontrolü altındaki bölgelere transfer etmek için tüm çabaları gösterdiklerini vurguladı.
Komite, 150’den fazla tren tankerine Husilerin el koyduğunu, teslim alınan bölgelere girmesini engellemede ısrar ettiğini, vatandaşların çektiği acılar üzerinden siyasi ticaret yapma ve yönettikleri karaborsayı desteklemek için tüccarları ve trenlerde çalışan işçileri açık bir şekilde tehdit ettiklerini ifade etti.
Komite, “kurtarılmış bölgeden Husilerin işgali altındaki bölgelere tren tankerleriyle taşınan ve yasal olarak kurtarılmış limanlara ithal edilen yakıtın, hükümet kararları, yasalar ve şartnamelere uygun olarak tüm teknik kontrollerden geçirildiğini, ayrıca, teknik özelliklerinin bütünlüğünü ve yasal kaynağını doğrulayan uluslararası uzman şirketler tarafından alınan sertifikaya sahip olduğunu” vurguladı. 
Şarku’l Avsat’a açıklamada bulunan başkentteki görgü tanıkları, akaryakıt istasyonlarının önündeki araç kuyruklarının yüzlerce metre uzandığını ifade ederken, Husileri destekleyenler ve onların liderlerinin kendileri için belirlenen istasyonlardan imtiyazlı bir biçimde akaryakıt aldıklarını vurguladı.
Husilerin fiyatları siyasi olarak artırmak için yarattığı kriz, karaborsacılara kapı aralanmasına yol açtı. Plaka başına 20 litreyle sınırlı tutulan benzinin fiyatı yaklaşık 15 bin riyale (25 dolar) ulaşırken, bu fiyatlar grup tarafından kontrol edilen bölgelerdeki nüfusun büyük bir kısmının kapasitesini aşıyor.
Darbesi Husiler, petrol krizinin sebebinin Kızıl Deniz açıklarındaki gemilerin gecikmesi ve Hudeyde Limanı’na erişim sorunu nedeniyle yaşandığını iddia ettiler. Öte yandan hükümet kaynakları, grubun iddialarını reddetti ve krizin, Yemenlilerin servetleri ve mallarının yüzde 20’sini “humus” adı altında yağmalamak için son zamanlarda Husiler tarafından kararlaştırılan “5 yasa” üzerinde sokağın öfkesini dindirmek için planlanmış yapmacık bir kriz olduğunu vurguladı.



Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
TT

Sudan Savaşında yeni umut penceresi: Suudi–ABD Girişimi

Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)
Sudan, on binlerce kişinin hayatını kaybettiği çatışmaların gölgesinde üçüncü yıl üst üste küresel insani krizler izleme listesinin başında yer aldı (Reuters)

Sudanlıların, 15 Nisan 2023’ten bu yana yaşadıkları savaşın ve insani trajedinin yakın zamanda sona ereceğine dair umutları giderek zayıfladı. İlk kurşunun sıkıldığı andan itibaren bölgesel ve uluslararası girişimlerin tıkanması, kamuoyundaki karamsarlığı daha da derinleştirdi.

Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın inisiyatif alması ve Başkan Donald Trump’tan doğrudan müdahale istemesi, karamsar tablo içinde yeni bir umut penceresi açtı; Suudi Arabistan, kilitlenmiş sürecin çözümünde belirleyici bir aktör olarak öne çıktı.

Veliaht Prens, kısa süre önce ABD’ye yaptığı resmî ziyaret sırasında, savaşın durdurulmasına yardımcı olması için Başkan Trump’tan müdahale talep etti. Trump, 19 Kasım’da düzenlenen ABD–Suudi İş Forumu’nda yaptığı açıklamada bu talebi doğruladı.

dfrgt
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Riyad’daki el-Yemame Sarayı’nda Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ı kabul ederken (SPA)

Veliaht Prens’in Sudan’daki savaşı sona erdirmek için kendisinden doğrudan müdahale istediğini ifade eden Trump,  “Prens, Sudan konusunda belirleyici bir adım atmamı talep ediyor” dedi. Trump, ABD’nin çatışmanın bitirilmesinde etkin bir rol oynayacağını da sözlerine ekledi.

Halk ne diyor?

Savaşın harabeye çevirdiği Hartum’da vatandaşlar, Suudi hamlesini “kardeşlerden beklenen” bir adım olarak görüyor. Ahmed Musa, “Veliaht Prens’in yaptığı, kardeş bir ülke olan Suudi Arabistan’dan beklenen bir adımdır” diyor.

Hızlı Destek Güçleri’nin kontrolüne giren Faşir’de yaşayan Hava İbrahim, savaşın yıkımını şu sözlerle anlatıyor: “Savaş yeşili kuruyu yok etti; çok zarar gördük.”

Kuşatma altındaki Kuzey Kordofan’ın başkenti Ubeyd’en İsa Abdullah ise genel ruh hâlini şöyle özetliyor: “Savaştan etkilenmeyen ev kalmadı; bu nedenle kardeşlerin müdahalesini memnuniyetle karşılıyoruz.”

Sudan Kurucu İttifakı'nın (Te'sis) fiilî başkenti konumundaki Nyala’dan F. Cibril, kamuoyunun temel beklentisinin çatışmaların sona ermesi, insani yardımların ulaştırılması ve yerinden edilenlerin geri dönüşü olduğunu belirtti.

sa
Güney Sudan’ın Renk şehrinde bir sınır noktasından ayrılmayı bekleyen, yerinden edilmiş ailelerin kişisel eşyalarını taşıyan bir kamyon (Arşiv – AFP)

Sudanlılar dışarıdan dayatılan bir çözümden ziyade, tarafları yeniden müzakere masasına getirecek, siyasi süreçlerin zaman kazanmak için kullanılmasını engelleyecek “tarafsız” bir arabulucu istiyor. Kamuoyunda Suudi Arabistan’ın bu rolü üstlenebileceği düşünülüyor.

Geri adım sinyalleri

Resmî düzeyde tepkiler tek çizgide ilerlemedi. Trump’ın 19 Kasım 2025’te Veliaht Prens’in talebini açıklamasının hemen ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Abdülfettah el-Burhan adımı memnuniyetle karşıladı ve X’te “Teşekkürler Prens Muhammed bin Selman, teşekkürler Başkan Trump” mesajını paylaştı.

Suudi ve ABD girişimlerine destek açıklayan Burhan hükümeti, barış için hazır olduğunu vurguladı; ancak Dörtlü Grup çerçevesindeki arabuluculuğa mesafeli durarak Suudi Arabistan’ın tek başına yürüteceği bir süreci ön plana çıkardı.

Askerî bir anlaşma mı?

Eski Başbakan Abdullah Hamduk’un liderliğindeki sivil-demokratik ittifak Sumud, Suudi çabalarını “yeni bir yol açabilecek olumlu bir adım” olarak değerlendirdi; ancak çözümün yalnızca askerler arasında kalmaması ve sivil aktörlerin kapsamlı bir uzlaşmaya dâhil edilmesi şartını koydu.

HDK’ye yakın Sudan Kurucu İttifakı da Suudi Arabistan’ın  hamlesini desteklediğini ve bunun krallığın Sudan’ın çöküşünü önleme konusundaki hassasiyetini yansıttığını söyledi.

Girişim başarılı olur mu?

Sudanlılar, Suudi–ABD girişimlerinin ateşkesi zorlayan, insani yardım geçişlerini mümkün kılan ve krizi yeniden üretmeyen bütüncül bir diplomatik çerçeveye dönüşmesini umuyor. Avukat Hatem İlyas, Şarku’l Avsat’a bu yaklaşımın “en büyük ihtiyaç” olduğunu ifade etti.

İlyas, Şarku’l Avsat’a, savaşın en büyük zorluğunun meşruiyet mücadelesi, toplumsal bölünme, kurumların zayıflığı ve çok sayıda aktörün çıkar çatışmalarından kaynaklanan karmaşık yapı olduğunu ifade etti.

rty6
Faşir’den kaçan Sudanlılar, 19 Kasım 2025’te Kuzey Sudan’daki Debbe kentinde bulunan “El-Ifad” yerinden edilmişler kampına ulaştıktan sonra dinlenirken (AFP)

Tüm belirsizliklere karşın, Sudan’ın doğusundan batısına uzanan kentlerde ortak bir duygu öne çıkıyor. Paris’te yaşayan gazeteci Muhammed el-Esbat, kamuoyunda silahların susmasına ve uzun süredir beklenen barışa giden yola dair temkinli ama güçlü bir beklentinin hâkim olduğunu ifade etti.

Yakın bir çözüme dair umutların zayıflamasının ardından, Egemenlik Konseyi Başkanı Abdülfettah el-Burhan’ın 15 Aralık’ta Riyad’a yaptığı ziyaret ve Veliaht Prens’le gerçekleştirdiği üst düzey görüşme, yeniden iyimser bir hava yarattı.

Riyad’da bu görüşmenin yapılması bile, savaşın durdurulması ve insani felaketin sona erdirilmesine yönelik yeni bir umut kapısı araladı. Genel kanaat, “Suudi Arabistan’ın Sudan’da savaşı durdurma dosyasını önceliklerinin başına aldığı” yönünde.

Savaşın yorduğu, canlar aldığı, geçim kaynaklarını yok ettiği ve milyonları mülteci ile yerinden edilmiş kişi hâline getirdiği Sudanlılar, ülkelerine, evlerine ve özledikleri hayatlarına dönmeyi umut ediyor. Peki bu kez girişimler kalıcı bir barış getirecek mi?


Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters
TT

Şam–SDG hattında belirsizlik: Anlaşma iddiaları yalanlandı

Fotoğraf:  Reuters
Fotoğraf:  Reuters

Suriye’nin El Vatan gazetesi, bugün (perşembe) hükümetten bir kaynağa dayandırdığı haberinde, Suriye hükümeti ile Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında yakın zamanda bir askerî anlaşmaya varılacağı yönündeki iddiaların yalanlandığını aktardı.

Kaynak, SDG ile temasların şu anda durmuş olduğunu ve hükümetin, Suriye Savunma Bakanlığı tarafından sunulan bir öneriye SDG’nin verdiği yanıtı değerlendirdiğini vurguladı.

Suriye televizyonu ise bugün, bir kaynağa dayandırarak, ABD arabuluculuğunda hükümet ile SDG arasında, unsurların yıl sonundan önce Suriye ordusu ve iç güvenlik güçlerine entegre edilmesini öngören bir askerî anlaşmaya yakında varılmasının beklendiğini bildirmişti.

Televizyonun aktardığına göre, söz konusu anlaşma Savunma ve İçişleri bakanlıklarına 90 bin unsurun entegre edilmesini ve Rakka, Deyrizor ve Haseke’de Savunma Bakanlığına bağlı güçler içinde SDG’ye tahsis edilecek üç askerî tümeni kapsıyor.

Kaynak ayrıca, hükümet güçlerinin Suriye’nin kuzeydoğusuna girişi, askerî karar alma mekanizması ile görev, yetki ve sorumlulukların dağılımı gibi başlıca ihtilaflı konuların hâlen müzakere edildiğini belirtti.


Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
TT

Katz: İsrail, yerleşimlerini korumak için Gazze Şeridi’nde güvenlik kuşağı kuracak

Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)
Batı Şeria’da Cenin kenti yakınlarında bulunan ve tahliye edilen İsrail yerleşimi Sanur’da İsrailli askerler (EPA)

İsrail Savunma Bakanı Israel Katz, bugün (perşembe) Gazze savaşıyla ilgili açıklamalarında, “Gazze’de kazandık” dedi. Hamas ile olası bir ateşkes anlaşmasına değinen Katz, ülkesinin “Gazze’den asla ayrılmayacağını” söyledi. Katz, İsrail Gazze Şeridi içinde, yerleşimleri korumak amacıyla bir güvenlik kuşağı oluşturacağını ifade etti.

Savunma Bakanı Katz, Hamas’ın silah bırakması gerektiğini yineleyerek, aksi takdirde “İsrail’in bu görevi kendisinin yerine getireceğini” ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın Yedioth Ahronoth gazetesinden aktardığı habere göre Katz, Bnei Akiva, Ulpanot Merkezi ve Makor Rishon’un ortak düzenlediği Ulusal Eğitim Konferansı’nda yaptığı konuşmada, ABD Başkanı Donald Trump’ın planı çerçevesinde Hamas silah bırakmazsa İsrail’in bu adımı bizzat atacağını söyledi.

Haberde, ordunun Gazze’den çekilmesini ve bölgenin Filistinlilere devrini içeren anlaşmaya karşın, Katz’ın Gazze Şeridi’ni çevreleyen bir güvenlik kuşağının yerleşimlerin korunması amacıyla kurulacağını ifade ettiği belirtildi.

Öte yandan Batılı ülkeler iki devletli çözümden söz etmeyi sürdürürken, İsrail parlamentosu Knesset, Haziran 2024’te Ürdün Nehri’nin batısında bir Filistin devletinin kurulmasını reddeden kararı resmen kabul etmişti. Kararda, 7 Ekim olaylarının ardından bir Filistin devleti kurulmasının “teröre ödül” anlamına geleceği savunulmuş ve bunun Hamas’ı daha da teşvik edeceği öne sürülmüştü.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile aşırı sağcı dini kanattan bazı bakanlar da defalarca Filistin devleti kurulmayacağını dile getirmişti.