Yemen: Sana’da yangın 30 evi küle çevirdi

Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)
Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)
TT

Yemen: Sana’da yangın 30 evi küle çevirdi

Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)
Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)

Yemen’in 2014’ten bu yana Husi işgalinde bulunan başkenti Sana’da büyük bir yangın meydana geldi. Şehrin batısındaki eski bir mahallede kaçak satış yapan Husilere ait bir yakıt deposunun alev alması sonucu yaklaşık 30 ev küle döndü.
Şarku’l Avsat’a bilgi veren görgü tanıkları, meydana gelen yangının 2014’ten bu yana darbe yılları boyunca görülen yangınların ilk örneği olmadığını, ancak en büyüğü olduğunu, yangının civardaki yaklaşık 30 eve sıçradığını, mahalle sakinlerinin yangını kontrol altına almaya yönelik tüm çabaların rağmen evlerin tümüyle kullanılamaz hale geldiğini vurguladı. Sana’daki kaynaklar, alev alan yakıt deposunun mülkiyetinin Naci el-Hakim adlı Husi bir komutana ait olduğunu, her zaman olduğu gibi kaçak işlem yapan grubun üst düzey liderlerinin zenginleşmek için halkın acı çekmesi pahasına art arda yaşanan krizlerden gayri meşru bir şekilde yararlandıklarını açıkladı.
Görgü tanıkları, yangının bölgedeki bir semt pazarının yakınında bulunan Suneyne mahallesinde çıktığını, mahalle sakinleri arasında büyük bir paniğe yol açtığını ve aynı zamanda Husilere bağlı sivil savunmanın gerekli söndürme çalışması yapmadığını ifade ettiler.
Husi kaynaklarına göre, Husiler tarafından kontrol altına alındığı iddia edilen yangın sonucu herhangi bir kayıp bildirilmedi. Sana sakinleri, son zamanlarda açık artırmayla satılan petrolün ciddi bir yakıt krizini tetiklemesinin ardından, Husilerin karaborsada petrol ürünleri ticareti yapmaya devam ettiğinin başka bir kanıtının meydana gelen yangın olduğunu belirttiler.
Meşru Yemen hükümeti Enformasyon Bakanı Muhammed el-İryani olayla ilgili olarak, “Husi milisleri, güvenlik noktalarında petrol yüklü onlarca tren vagonuna el koymaya devam etmesi, Sana’da ve Husilerin kontrolü altındaki bölgelerde bir yakıt krizini körükledi. Husiler, vatandaşlar için taşıdığı riski ve ekonomik durumu dikkate almaksızın, karaborsada kat kat yüksek fiyatlara satmak amacıyla yerleşim alanlarında büyük miktarlarda petrol depoluyorlar.” ifadelerine yer verdi.
İryani, Twitter hesabında yaptığı paylaşımda, Süneyne Mahallesi’ndeki onlarca evi küle çeviren devasa yangının, karaborsa tüccarlarından biriyle Husi komutanlardan birine ait olan evin içinde bulunan yakıt tanklarındaki petrol ürününün sızması sonucu ortaya çıktığını ve yangının büyük maddi hasara yol açtığını doğruladı.
Husilerin başkent Sana ve Husilerin kontrolü altındaki alanlar son iki haftadır, akaryakıt istasyonlarını kapatması, araç kuyruklarına sınırlı miktarda petrol tahsis etmesi, Husi sülalesine bağlı insanların yakıta erişimini kolaylaştırması ve gruba bağlı depoların önünde kara borsa kurması sebebiyle petrol ürünlerinde ciddi bir krize şahit oluyor.
Yemen hükümeti, Husi milislerin, kurtarılan bölgelerden gelen 150’den fazla tren tankere el koymanın yanı sıra, halkın sıkıntılarını ikiye katlama ve karaborsayı canlandırma çabaları bağlamında Husilerin işgal altında tuttukları bölgelere erişimi engellemekle suçladı.
Meşru hükümete bağlı Yemen Ekonomik Komitesi yaptığı açıklamada, vatandaşların çektiği acıları hafifletmek ve bu sahadaki karaborsa faaliyetlerini sınırlandırmak için serbest bölgelerdeki petrol ürünlerini milislerin kontrolü altındaki bölgelere transfer etmek için tüm çabaları gösterdiklerini vurguladı.
Komite, 150’den fazla tren tankerine Husilerin el koyduğunu, teslim alınan bölgelere girmesini engellemede ısrar ettiğini, vatandaşların çektiği acılar üzerinden siyasi ticaret yapma ve yönettikleri karaborsayı desteklemek için tüccarları ve trenlerde çalışan işçileri açık bir şekilde tehdit ettiklerini ifade etti.
Komite, “kurtarılmış bölgeden Husilerin işgali altındaki bölgelere tren tankerleriyle taşınan ve yasal olarak kurtarılmış limanlara ithal edilen yakıtın, hükümet kararları, yasalar ve şartnamelere uygun olarak tüm teknik kontrollerden geçirildiğini, ayrıca, teknik özelliklerinin bütünlüğünü ve yasal kaynağını doğrulayan uluslararası uzman şirketler tarafından alınan sertifikaya sahip olduğunu” vurguladı. 
Şarku’l Avsat’a açıklamada bulunan başkentteki görgü tanıkları, akaryakıt istasyonlarının önündeki araç kuyruklarının yüzlerce metre uzandığını ifade ederken, Husileri destekleyenler ve onların liderlerinin kendileri için belirlenen istasyonlardan imtiyazlı bir biçimde akaryakıt aldıklarını vurguladı.
Husilerin fiyatları siyasi olarak artırmak için yarattığı kriz, karaborsacılara kapı aralanmasına yol açtı. Plaka başına 20 litreyle sınırlı tutulan benzinin fiyatı yaklaşık 15 bin riyale (25 dolar) ulaşırken, bu fiyatlar grup tarafından kontrol edilen bölgelerdeki nüfusun büyük bir kısmının kapasitesini aşıyor.
Darbesi Husiler, petrol krizinin sebebinin Kızıl Deniz açıklarındaki gemilerin gecikmesi ve Hudeyde Limanı’na erişim sorunu nedeniyle yaşandığını iddia ettiler. Öte yandan hükümet kaynakları, grubun iddialarını reddetti ve krizin, Yemenlilerin servetleri ve mallarının yüzde 20’sini “humus” adı altında yağmalamak için son zamanlarda Husiler tarafından kararlaştırılan “5 yasa” üzerinde sokağın öfkesini dindirmek için planlanmış yapmacık bir kriz olduğunu vurguladı.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.