Yemen: Sana’da yangın 30 evi küle çevirdi

Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)
Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)
TT

Yemen: Sana’da yangın 30 evi küle çevirdi

Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)
Yemen Enformasyon Bakanı’nın Twitter hesabında yayınlanan devasa yangına ait gece çekilmiş bir fotoğraf (Twitter)

Yemen’in 2014’ten bu yana Husi işgalinde bulunan başkenti Sana’da büyük bir yangın meydana geldi. Şehrin batısındaki eski bir mahallede kaçak satış yapan Husilere ait bir yakıt deposunun alev alması sonucu yaklaşık 30 ev küle döndü.
Şarku’l Avsat’a bilgi veren görgü tanıkları, meydana gelen yangının 2014’ten bu yana darbe yılları boyunca görülen yangınların ilk örneği olmadığını, ancak en büyüğü olduğunu, yangının civardaki yaklaşık 30 eve sıçradığını, mahalle sakinlerinin yangını kontrol altına almaya yönelik tüm çabaların rağmen evlerin tümüyle kullanılamaz hale geldiğini vurguladı. Sana’daki kaynaklar, alev alan yakıt deposunun mülkiyetinin Naci el-Hakim adlı Husi bir komutana ait olduğunu, her zaman olduğu gibi kaçak işlem yapan grubun üst düzey liderlerinin zenginleşmek için halkın acı çekmesi pahasına art arda yaşanan krizlerden gayri meşru bir şekilde yararlandıklarını açıkladı.
Görgü tanıkları, yangının bölgedeki bir semt pazarının yakınında bulunan Suneyne mahallesinde çıktığını, mahalle sakinleri arasında büyük bir paniğe yol açtığını ve aynı zamanda Husilere bağlı sivil savunmanın gerekli söndürme çalışması yapmadığını ifade ettiler.
Husi kaynaklarına göre, Husiler tarafından kontrol altına alındığı iddia edilen yangın sonucu herhangi bir kayıp bildirilmedi. Sana sakinleri, son zamanlarda açık artırmayla satılan petrolün ciddi bir yakıt krizini tetiklemesinin ardından, Husilerin karaborsada petrol ürünleri ticareti yapmaya devam ettiğinin başka bir kanıtının meydana gelen yangın olduğunu belirttiler.
Meşru Yemen hükümeti Enformasyon Bakanı Muhammed el-İryani olayla ilgili olarak, “Husi milisleri, güvenlik noktalarında petrol yüklü onlarca tren vagonuna el koymaya devam etmesi, Sana’da ve Husilerin kontrolü altındaki bölgelerde bir yakıt krizini körükledi. Husiler, vatandaşlar için taşıdığı riski ve ekonomik durumu dikkate almaksızın, karaborsada kat kat yüksek fiyatlara satmak amacıyla yerleşim alanlarında büyük miktarlarda petrol depoluyorlar.” ifadelerine yer verdi.
İryani, Twitter hesabında yaptığı paylaşımda, Süneyne Mahallesi’ndeki onlarca evi küle çeviren devasa yangının, karaborsa tüccarlarından biriyle Husi komutanlardan birine ait olan evin içinde bulunan yakıt tanklarındaki petrol ürününün sızması sonucu ortaya çıktığını ve yangının büyük maddi hasara yol açtığını doğruladı.
Husilerin başkent Sana ve Husilerin kontrolü altındaki alanlar son iki haftadır, akaryakıt istasyonlarını kapatması, araç kuyruklarına sınırlı miktarda petrol tahsis etmesi, Husi sülalesine bağlı insanların yakıta erişimini kolaylaştırması ve gruba bağlı depoların önünde kara borsa kurması sebebiyle petrol ürünlerinde ciddi bir krize şahit oluyor.
Yemen hükümeti, Husi milislerin, kurtarılan bölgelerden gelen 150’den fazla tren tankere el koymanın yanı sıra, halkın sıkıntılarını ikiye katlama ve karaborsayı canlandırma çabaları bağlamında Husilerin işgal altında tuttukları bölgelere erişimi engellemekle suçladı.
Meşru hükümete bağlı Yemen Ekonomik Komitesi yaptığı açıklamada, vatandaşların çektiği acıları hafifletmek ve bu sahadaki karaborsa faaliyetlerini sınırlandırmak için serbest bölgelerdeki petrol ürünlerini milislerin kontrolü altındaki bölgelere transfer etmek için tüm çabaları gösterdiklerini vurguladı.
Komite, 150’den fazla tren tankerine Husilerin el koyduğunu, teslim alınan bölgelere girmesini engellemede ısrar ettiğini, vatandaşların çektiği acılar üzerinden siyasi ticaret yapma ve yönettikleri karaborsayı desteklemek için tüccarları ve trenlerde çalışan işçileri açık bir şekilde tehdit ettiklerini ifade etti.
Komite, “kurtarılmış bölgeden Husilerin işgali altındaki bölgelere tren tankerleriyle taşınan ve yasal olarak kurtarılmış limanlara ithal edilen yakıtın, hükümet kararları, yasalar ve şartnamelere uygun olarak tüm teknik kontrollerden geçirildiğini, ayrıca, teknik özelliklerinin bütünlüğünü ve yasal kaynağını doğrulayan uluslararası uzman şirketler tarafından alınan sertifikaya sahip olduğunu” vurguladı. 
Şarku’l Avsat’a açıklamada bulunan başkentteki görgü tanıkları, akaryakıt istasyonlarının önündeki araç kuyruklarının yüzlerce metre uzandığını ifade ederken, Husileri destekleyenler ve onların liderlerinin kendileri için belirlenen istasyonlardan imtiyazlı bir biçimde akaryakıt aldıklarını vurguladı.
Husilerin fiyatları siyasi olarak artırmak için yarattığı kriz, karaborsacılara kapı aralanmasına yol açtı. Plaka başına 20 litreyle sınırlı tutulan benzinin fiyatı yaklaşık 15 bin riyale (25 dolar) ulaşırken, bu fiyatlar grup tarafından kontrol edilen bölgelerdeki nüfusun büyük bir kısmının kapasitesini aşıyor.
Darbesi Husiler, petrol krizinin sebebinin Kızıl Deniz açıklarındaki gemilerin gecikmesi ve Hudeyde Limanı’na erişim sorunu nedeniyle yaşandığını iddia ettiler. Öte yandan hükümet kaynakları, grubun iddialarını reddetti ve krizin, Yemenlilerin servetleri ve mallarının yüzde 20’sini “humus” adı altında yağmalamak için son zamanlarda Husiler tarafından kararlaştırılan “5 yasa” üzerinde sokağın öfkesini dindirmek için planlanmış yapmacık bir kriz olduğunu vurguladı.



Iraklı gruplar, silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısına katıldı

Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
TT

Iraklı gruplar, silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısına katıldı

Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)
Bağdat'taki Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) unsurları tarafından düzenlenen bir tören (DPA)

Iraklı milis gruplarının liderleri son günlerde silahların devletin elinde sınırlandırılması çağrısı yapmaya başladı. Bu gelişme, yerel düzeyde sürpriz, soru işaretleri ve eleştirileri beraberinde getirdi. Zira söz konusu isimler, kısa süre öncesine kadar direniş eksenine mensup oldukları gerekçesiyle silahlarını açıkça sergiliyor, devlete meydan okuyor; ABD karşıtlığını vurgulayarak Amerikan güçlerinin Irak’tan çekilmesini talep ediyordu.

Yerel analizlerde bu olgu, Irak’taki Amerikan baskıları, olası bölgesel dönüşümler ve bu grupların yeni parlamentoda sandalye kazanmalarının ardından siyasi alana yönelme arayışlarıyla ilişkilendiriliyor.

Diğer yandan Ulusal Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim’in çağrısına ek olarak, son iki gün içinde ABD’nin yaptırım ve terör listesinde yer alan, fraksiyonlarla bağlantılı üç tanınmış isimden de silahların devletin elinde sınırlandırılması yönünde çağrılar geldi.

Üç grup

Bu isimlerin başında, yaklaşık 27 sandalyeyle parlamentoda güçlü bir varlık elde eden Asaib Ehli’l Hak Hareketi Genel Sekreteri Kays el-Hazali geliyor. Hazali cuma günü yaptığı açıklamada, “Silahların devletin elinde sınırlandırılmasına inanıyoruz ve bunu gerçekçi adımlarla hayata geçirmek için çalışacağız” dedi. Aynı yönde açıklamalar, Ensarullah el-Evfiya Hareketi Genel Sekreteri Haydar el-Garavi ile İmam Ali Tugayları lideri Şibl ez-Zeydi’den de geldi.

Üç grubun liderlerini ortak paydada buluşturan unsurlar, Şii Koordinasyon Çerçevesi güçleri çatısı altında yer almaları ve ABD’nin terör listesinde bulunmaları olarak öne çıkıyor. Bu durum, söz konusu isimlerin, silahlı gruplara mensup unsurların yeni kurulacak hükümette yer almasına karşı çıkan Washington’a yönelik siyasi manevra arayışında oldukları yorumlarını güçlendiriyor.

Irak’ta en yüksek yargı organının başkanı dün yaptığı açıklamada, silahların devletin elinde sınırlandırılması konusunda silahlı grupların liderlerinin iş birliğine onay verdiğini duyurdu.

Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, yayımladığı açıklamada, ‘hukukun üstünlüğünün sağlanması, silahların devletin elinde sınırlandırılması ve askeri çalışmaya duyulan ulusal ihtiyacın ortadan kalkmasının ardından siyasi faaliyete geçilmesi’ yönündeki tavsiyesine olumlu yanıt verdikleri için ‘kardeş fraksiyon liderlerine’ teşekkür etti.

Washington'ın ciddiyeti

İslamcı gruplar üzerine çalışan araştırmacı Nizar Haydar, fraksiyon liderlerinin silahların devletin elinde sınırlandırılmasına yönelik çağrılarının, ‘Şii güçler ve tüm fraksiyonların, fraksiyonları içeren yeni bir hükümetle anlaşmayı reddeden Amerikan tutumunun ciddiyetini hissetmeye başlamasından’ kaynaklandığına inanıyor.

Haydar, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Fraksiyonlar, ABD’nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya’nın Bağdat’a gelmesinden önce Washington’a iyi niyetlerini kanıtlamak için şu sıralar zamanla yarışıyor” ifadesini kullandı.

Haydar, silahlı fraksiyonları iki gruba ayırıyor. İlk grup, siyasi ve seçim sürecine çeşitli aşamalarda dahil olan, son olarak da son parlamento seçimlerine katılan ve geçmiş hükümetlerde bir ya da daha fazla bakanla temsil edilen fraksiyonlardan oluşuyor. Bu gruplar, devlet otoritesi dışında silahlı bir güç olmaktan çıkarak, güvenlik başta olmak üzere devlet kurumlarının bir parçası haline gelmeyi hedefliyor.

Haydar’a göre bu ilk grup, ‘uluslararası ve bölgesel toplum nezdinde, özellikle de ABD’de kabul görmek amacıyla bugün silahların devlet elinde sınırlandırılmasını savunan kesim’ olarak öne çıkıyor.

İkinci grup ise son parlamento seçimlerine katılmış olmalarına rağmen kendilerini hâlâ siyasi sürecin içinde görmeyen, ‘direniş’ söylemini kullanmaya devam eden ve devlete tam entegrasyonunu ilan etmeden önce mümkün olan en büyük siyasi, mali ve güvenlik kazanımlarını elde etmeye çalışan fraksiyonlardan oluşuyor.

Aşamalı taktik

Siyasi Düşünce Merkezi Başkanı İhsan eş-Şemmeri de ABD’nin fraksiyonlar üzerindeki baskısının önem ve etkisi konusunda aynı görüşü paylaşıyor ve bu baskının, söz konusu grupları devlet çerçevesi dışında silah taşımaktan vazgeçtiklerini açıklamaya zorladığını belirtiyor.

Şemmeri, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Silahsızlanma çağrıları; ABD’nin silahların dağıtılması ve devlet ile silahlı kuvvetler başkomutanının denetimi altında toplanması yönündeki şartlarıyla ve Savaya’nın Irak’a gelişinin yaklaşmasıyla eşzamanlı olması bakımından ele alınmalı” dedi.

Bu çağrıların aynı zamanda yeni hükümetin kurulmasına yönelik müzakerelerin zamanlamasıyla da bağlantılı olduğunu ifade eden Şemmeri, “Bu gruplar, ABD’nin bu yöndeki itirazlarının boyutunu bilerek yeni hükümete dahil olmayı hedefliyor” değerlendirmesinde bulundu.

defrt
Ketaib Hizbullah üyeleri, Eylül 2024'te Bağdat'ta düzenlenen bir geçit töreninde (Reuters)

Şemmeri, söz konusu çıkışların, ‘ABD’nin bu tür çağrılara vereceği tepkiyi ölçmeyi amaçlayan geçici ve taktiksel bir bağlamda’ gündeme gelmiş olabileceğini, aynı zamanda bu fraksiyonların Washington ile doğrudan müzakerelere girmesi için bir kapı aralayabileceğini de dile getirdi.

Iraklı fraksiyonların çağrılarının, Hizbullah’ın söyleminden bağımsız ele alınamayacağını vurgulayan Şemmeri, bu tutumun Hizbullah’ın silahsızlanmaya ilişkin şartlarıyla örtüştüğünü belirterek, “Amaç, silahsızlanma sürecinin ABD ve dış baskıların sonucu değil, yerel ve iç düzenlemelerin bir parçası gibi görünmesini sağlamak” dedi.


Trump intikam alıyor: Suriye'de DEAŞ'a ait 70 hedef vuruldu

ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
TT

Trump intikam alıyor: Suriye'de DEAŞ'a ait 70 hedef vuruldu

ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)
ABD askerleri, cuma günü Suriye'deki DEAŞ hedeflerine saldırmak üzere havalanmadan önce bir F-15E savaş uçağına mühimmat yüklüyor (AFP)

Başkan Donald Trump, geçen cumartesi günü Suriye çölündeki Palmira'da bir aşırılıkçı tarafından düzenlenen saldırıda üç Amerikalının (iki asker ve bir tercüman) öldürülmesinin ardından DEAŞ'a karşı misilleme tehdidini yerine getirdi. ABD hava saldırıları, cuma sabahı erken saatlerde Deyrizor, Hums ve Rakka çöllerindeki 70 DEAŞ mevzisini hedef aldı. Yaklaşık beş saat süren baskınlara uçaklar, helikopterler ve HIMARS roketatarları katıldı. Ürdün de uçaklarının saldırıya katıldığını açıkladı.

Trump cuma günü “çok güçlü bir misilleme saldırısı”ndan bahsederken, ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth, “ABD güçleri, DEAŞ savaşçılarını, altyapısını ve silah depolarını ortadan kaldırmak için Suriye'de Hawkeye Operasyonuna başladı” diyerek, operasyonu üç Amerikalının ölümüne yol açan Palmira saldırısının ardından “misilleme ilanı” olarak nitelendirdi.

Şarku’kul Avsat’ın görüştüğü Şam'daki Suriye Savunma Bakanlığına yakın kaynaklar, ABD saldırılarının süresiz olabileceğini ve günlerce devam edebileceğini söyledi.


Selam: Silahlar yakında Litani ve Evveli nehirleri arasındaki bölgeyle sınırlı kalacak

Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)
TT

Selam: Silahlar yakında Litani ve Evveli nehirleri arasındaki bölgeyle sınırlı kalacak

Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)
Başbakan Nevvaf Selam, Mekanizma Komitesi'ndeki Lübnan heyetinin başkanı Simon Karam'ı kabul etti, (Başbakanlık Ofisi)

Lübnan Başbakanı Nevvaf Selam, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, ordunun silahlanmayı kısıtlama planının ikinci aşamasının, yakında başlayacak şekilde, güneyde Litani Nehri ile kuzeyde Evveli Nehri kıyıları arasında, üçüncü aşamasının Beyrut ve Lübnan Dağı'nda, dördüncü aşamasının Bekaa Vadisi'nde ve sonrasında da diğer bölgelerde uygulanacağını belirtti.

Selam, Lübnan askeri kurumunun yaptıklarının, Litani Nehri'nin güneyinden güney sınırlarına kadar uzanan bölge üzerinde devlet otoritesinin tam anlamıyla genişlemesine yol açtığını, ancak İsrail'in işgal ettiği noktalardan derhal çekilmesi gerektiğini ifade etti.

Cumhurbaşkanı Selam, Bakanlar Kurulu'nun yeni yılın başında ilk aşamayı değerlendirmek üzere toplanacağını belirtirken, İsrail'in karşılıklı adımlar atması, saldırılarını durdurması ve ateşkes kararını ihlal etmesinin engellemesi gerektiğinin altını çizdi. Ancak Selam, bunun Lübnan'ın silah kontrol planının ikinci aşamasına geçmesini engellemeyeceğine inandığını belirtti. İkinci aşama, Litani Nehri'nin kuzeyinden Evveli Nehri bölgesine kadar uzanan nispeten geniş bir alanı kapsıyor.