Tunuslu çocuklar, Suriye ve Libya’daki kamplarda mahsur kaldı

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said (Cumhurbaşkanlığı)

Hamadi Muammeri
Çocuklar, anne babalarının suçlarını daha ne kadar üstlenecek? Çocukların korunması alanında Tunus'ta faaliyet gösteren kuruluşların gündeminde, Suriye ve Libya'daki kamplarda ve gözaltı merkezlerinde hapsolmuş düzinelerce Tunuslu çocuğun kaderi ile bağlantılı olan işte bu soru var.
Terör örgütlerine katılan Tunusluların çocuklar hem Libya'da hem de Suriye'de, ebeveynlerinin savaşta tutuklanmasının veya öldürülmesinin ardından trajik koşullarda yaşıyor.

Suriye'deki düzinelerce çocuğun kaderi
Bu çocuklara ses olmaya çalışan Tunus İnsan Hakları ve Özgürlükleri Gözlemevi (ODL), Tunus makamlarını çocukların tahliye işlemlerini hızlandırmaya ve haklarını garanti etmeye çağırdı.
Şarkul’ Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı haberde açıklamalarda bulunan ODL Genel Müdürü Mervan Cidde, ODL’nin elde ettiği verilere göre bu durumda 146 çocuk olduğunun tahmin edildiğini söyledi.
Tunuslu resmi makamlara göre 110 çocuğun Suriye’deki, en az 36 çocuğun da Libya’daki kamplarda yaşadığını belirten Cidde, ardı ardına gelen Tunus hükümetlerinin söz konusu çocukları tahliye etmek için hiçbir çaba göstermediğini vurguladı.

Koronavirüsün getirdiği stratejik durumlar
Çocukların yaz aylarında kavuran, kış aylarında ise üşüten çadırlarda yetersiz gıda ve sağlık hizmetleriyle trajik şartlar altında yaşadığını belirten Cidde “Her an ölüm ile burun burunalar” uyarısını yaptı. Son zamanlarda 2 yaşın altında 4 Tunuslu çocuğun yetersiz gıda ve ilaç bulunmayışı dolayısıyla yaşamını yitirdiğini belirten Cidde, çocukların kaldığı kamplardan sorumlu kişilerin özellikle de koronavirüs salgını sonrasında insani yardımlara ulaşamadıkları için kamp sakinlerinin ihtiyaçlarını karşılayamadığını, bu nedenle çocukların açıkta kaldığını kaydetti.
ODL’nin bilgiye erişim hakkı çerçevesinde, Dışişleri Bakanlığı’ndan sıcak noktalardaki Tunuslu çocukların sayısını öğrenme talebinde bulunduğunu söyleyen Mervan Cidde, bakanlığın bu talebi reddettiğini bildirdi. “ODL konuya dair dava açtı. Adli yanıtı bekliyoruz” dedi.

Kimsesiz çocuklar
Independent Arabia, anne babaları Suriye’de öldürülen ve şu an el-Hol Kampı’nda yaşayan iki torununu (6 yaşında bir kız ve 5 yaşında bir erkek) kurtarmak isteyen 53 yaşındaki Fethiye et-Tahir ile röportaj gerçekleştirdi.
Tunus’un kuzeyindeki Bizerte şehrinde yaşayan Tahir, durumun korkunçluğu dolayısıyla titreyen sesiyle torunlarının anne babalarının günahlarını üstlenmeye güçlerinin yetmeyeceğini dile getirerek bu çocukların tahliye edilmesi çağrısında bulundu.

Çocukların zihnindeki savaş görüntüleri nasıl silinir?
Peki, toplum bu çocukları kabul ediyor mu? Ya da bu çocuklar nasıl entegre olacak? Independent Arabia’ya konuşan toplum psikologu Fethiye es-Saidi, çocukların ebeveynlerinin eylemlerinden sorumlu olmadığının, Uluslararası Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde de öngörüldüğü üzere onların koruma ve bakım gibi kendi haklarına sahip olduklarının altını çizdi.
Söz konusu çocukların zihinlerinde saklı kalan savaş, çatışma ve vahşet görüntülerinin onları hassas bir psikolojiye soktuğunu, bunun de gelecekteki kişilik ve davranışlarını etkileyebileceğini hatırlatan Saidi, bu durumu değiştirmek için onları yeniden topluma katma, psikolojik ve toplumsal katkıda bulunma yolunda çalışmanın gerekliliğini vurguladı.
Saidi, bu çocuklara yönelik toplumsal damgalamanın kabul edilemez olduğunu, zira bunun onlar ile toplum arasındaki uçurumu derinleştireceğini ve kişilik bozukluğuna yol açacağını kaydetti.

Dışişleri Bakanlığı’nın sorumluluğu
Çocukların Korunması Genel Temsilcisi Mehyar Hammadi, bu alanda aktif resmi tarafların konuyla ilgilenmesi hakkında Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada çocukların ebeveynleri tarafından sağlanan verilerin izlendiği, ardından da bunların Dışişleri Bakanlığı’na iletildiği bilgisini verdi. Nitekim bakanlığın Tunus büyükelçilikler, konsolosluklar veya uluslararası kuruluşlarla dış temaslarda bulunma yetkisine sahip tek resmi kurum olduğunu hatırlattı.
Son zamanlarda Libya'dan tahliye edilen çocukların izlendiğini söyleyen Hammadi, bu çocukların geniş ailelerde yaşadıklarını ve okullara başladıklarını belirtti. Aynı zamanda, eğitim, sosyal işler ve sağlık bakanlıkları ile iş birliği içerisinde, topluma katılmaları yönündeki çalışmalara ve psikolojik terapiye tabi tutulduğunu kaydetti.
Kadın, Aile, Çocuk ve Yaşlı Bakanı Esma es-Sahiri, konuyla ilgili yaptığı basın açıklamasında, Suriye ve Libya’daki kamplarında bulunan Tunuslu çocuklar dosyasının bu konuyla ilgili çeşitli bakanlıkların takibinde olduğunu, sorunu çözme sürecinin Tunus devletinin öncelikleri arasında olduğunu bildirdi.