Rusya’nın İdlib’deki hastaneleri korumaya yönelik BM programından çekilmesi endişeye neden oldu

Türkiye sınırına yakın bir kampta Suriyeli mülteciler (AP)
Türkiye sınırına yakın bir kampta Suriyeli mülteciler (AP)
TT

Rusya’nın İdlib’deki hastaneleri korumaya yönelik BM programından çekilmesi endişeye neden oldu

Türkiye sınırına yakın bir kampta Suriyeli mülteciler (AP)
Türkiye sınırına yakın bir kampta Suriyeli mülteciler (AP)

Rusya, Birleşmiş Milletler (BM) öncülüğünde yürütülen ve Suriye'deki hastaneleri ve insani yardım gönderilerini savaşan tarafların hedefinden korumak için oluşturulan gönüllü koruma programından ayrıldığını duyurdu.
Rusya’nın kararı, geçen yıl nisan ayında ülkenin kuzeydoğusunda üç sağlık tesisi, bir okul ve çocuklar için bir sığınağın ‘büyük ihtimalle’ hükümet güçleri veya müttefikleri tarafından vurulduğunu ortaya çıkaran BM iç soruşturma raporunun ardından geldi. 
Rusya'nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, "vekilleri aracılığıyla çeşitli muhalif grupları ve teröristleri kullanan tarafları, söz konusu programı istismar etmekle" suçladı. Nebenzia, BM’nin, raporun sonuçlarına ilişkin bilgileri Suriye hükümeti ile paylaşması gerektiğini söyledi.
Reuters'a yaptığı açıklamada, "Verilen bilgiler doğru ve güvenilir ise, çekilme kararımız sahadaki insani yardım çalışanları için bir tehdit oluşturmaz" dedi.
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esed'in demokrasi isteyen protestoculara karşı yürüttüğü kampanyanın sonucu olan Suriye’deki iç savaşta Rusya Suriye'ye askeri destek sağlıyor.
Rusya ve Suriye, bölgedeki güçlerinin sivilleri veya sivil altyapıyı hedeflemediğini ve Birleşmiş Milletlerin saldırıları soruşturmak için kullandığı kaynakları uzun süredir sorguladığını söylüyor.
BM’nin bölgedeki tırmanışı azaltmaya yönelik programında savaşan taraflar, BM tarafından desteklenen tesisler ile hastaneler ve sağlık merkezleri gibi diğer insani yardım alanları hakkında bilgilendirildi.
Reuters tarafından ulaşılan ve BM’nin yardım kuruluşlarına ilettiği bildiriye göre Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi Rusya'nın geri çekildiğini doğruladı. Bildiride şu ifadeler yer aldı:
“Rusya, 23 Haziran Salı günü Birleşmiş Milletler'e ilettiği bildiride artık BM’nin gönüllü programına dahil olmadığını duyurdu. Birleşmiş Milletler Rusya’nın programdan çekilmesinden endişe duyuyor. Suriye'deki yardım çalışanları ve insani yardım operasyonları hakkındaki kararın sonuçlarını inceliyor.”
Bildiride BM’nin söz konusu durumu Rusya ile görüşeceği haberi de yer alıyor. Aynı zamanda, tırmanmayı azaltmak için gönüllü koruma programına katılan veya katılmayan tüm tarafların yine de uluslararası insancıl hukuka bağlı oldukları ifade edildi.
BM İnsan Hakları İzleme Örgütü Müdürü Louis Charbonneau yaptığı açıklamada, "Rusya bu çekilmenin savaş suçlarına yönelik hesap vermekten kaçmasına yardımcı olacağını düşünüyorsa tamamen yanlış düşünüyor. Biz ve diğer gruplar, Suriye’de hastanelerin kasten bombalanması ve diğer ciddi suçları araştırmaya ve belgelemeye devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.

3,9 milyon Suriyeli gıda güvenliğinden yoksun
Dünya Gıda Programı dün yaptığı açıklamada, Suriye nüfusunun yaklaşık yarısının ülkenin karşı karşıya olduğu açlık krizinden etkilendiğini belirterek bunu  "benzeri görülmemiş" bir durum olarak nitelendirdi.
Açıklamada, yaklaşık 17 milyonluk bir nüfustan 3,9 milyon Suriyeli'nin gıda güvenliğinden yoksun olduğu ve önceki altı aya göre 1,4 milyon artış yaşandığı belirtildi. Program açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Temel gıda ürünlerinin fiyatları, dokuz yıldır süren çatışmanın zirvesinde bile görülmemiş seviyelere ulaştığından Suriyeliler daha önce benzeri görülmemiş bir açlıkla karşı karşıya.
Suriye için hayati bir köprü olan Lübnan ekonomisinin ekonomik çıkmazı ve hızlı çöküşü ve koronavirüs salgınının ortaya çıkması karşısında kapatma ve kısıtlama önlemleri nedeniyle gıdaların fiyatları bir yıldan az bir sürede yüzde 200'den fazla arttı.”
Dünya Gıda Programı’nın söz konusu açıklamaları, Suriye için dün düzenlenen bir bağış konferansının sonunda yaptığı konuşmada geldi. Roma merkezli Program, 8,4 milyon Suriyeliye gıda yardımı sağlamayı amaçladığını belirterek, bu yılın geri kalanında faaliyetlerine devam etmek için 200 milyon dolarlık "acil" ihtiyaca dikkat çekti.



Suriye'nin güneyindeki Dera kırsalında meydana gelen patlamada 33 kişi yaralandı

Dera ve Süveyda arasındaki otoyolda gıda malzemeleri yüklü kamyonlardan oluşan bir konvoy (AP)
Dera ve Süveyda arasındaki otoyolda gıda malzemeleri yüklü kamyonlardan oluşan bir konvoy (AP)
TT

Suriye'nin güneyindeki Dera kırsalında meydana gelen patlamada 33 kişi yaralandı

Dera ve Süveyda arasındaki otoyolda gıda malzemeleri yüklü kamyonlardan oluşan bir konvoy (AP)
Dera ve Süveyda arasındaki otoyolda gıda malzemeleri yüklü kamyonlardan oluşan bir konvoy (AP)

Güney Suriye'deki Dera vilayetinin sağlık müdürlüğü dün yaptığı açıklamada, Dera kırsalının batısındaki Abidin kasabasında bir düğün merasimi sırasında meydana gelen ve kaynağı bilinmeyen patlamada 33 kişinin yaralandığını duyurdu.

Dera Sağlık Müdürü Ziyad el-Mehamid, yaralılar arasında çocukların da bulunduğunu söyledi.

Dera Ulusal Hastanesi 19, Tafas Ulusal Hastanesi 6 ve el-Şecere kasabasındaki sağlık merkezi 8 yaralıyı tedavi altına aldı.

Abidin kasabası sakinleri Alman Basın Ajansı'na (DPA) şunları söyledi: “Ne olduğunu bilmiyoruz. Patlayıcı bir cihaz mıydı yoksa bir top mermisi miydi? Bazıları düğün kutlaması sırasında patlayan bir el bombası olduğunu söyledi ve çoğunluğu çocuk olmak üzere yüzlerce insan toplanmıştı.”

Suriye medyası, İsrail ordusuna ait bir devriyenin batı Dera kırsalındaki patlama bölgesine doğru ilerlediğini bildirdi, ancak daha fazla ayrıntı vermedi.

Bu arada, Suriye devlet televizyonu, güneydeki Süveyda vilayetinde silahlı grupların el-Mezra kasabasında İç Güvenlik Güçlerine ait bir aracı silahlı insansız hava aracıyla (SİHA) hedef aldığını bildirdi.

Bir güvenlik kaynağı televizyon kanalına, "isyancı grupların bombardımanı ateşkes anlaşmasının ihlali anlamına geliyor ve güvenlik güçleri bu ihlallere kararlı bir şekilde karşılık verecektir" ifadelerini kullandı.


İsrail, Güney Lübnan’ı hedef aldı

Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
TT

İsrail, Güney Lübnan’ı hedef aldı

Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)
Lübnan ve İsrail sınırındaki Ras el-Nakura bölgesinde bulunan bir Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Gücü merkezi (AFP)

Lübnan’ın resmî haber ajansı Ulusal Haber Ajansı (NNA), bugün (Cuma) Güney Lübnan’daki Vezzani ve Mecidiye çevresinin İsrail topçuları tarafından hedef alındığını bildirdi.

Ajansa göre, İsrail’e ait bir insansız hava aracı Ras el-Nakura bölgesinde bir balıkçı teknesinin yakınına ses bombası bıraktı; olayda yaralanan olmadı. Aynı bölgede İsrail’e ait bir savaş botu da ülkenin kara sularına doğru makineli tüfekle ateş açtı.


İslami Cihad, son İsrailli esirin cesedinin teslim edilmediği iddiasını yalanladı

Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
TT

İslami Cihad, son İsrailli esirin cesedinin teslim edilmediği iddiasını yalanladı

Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)
Bir İslami Cihad savaşçısı, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Nuseyrat'ta kaçırılanların cesetlerini arayan Mısırlı işçilerin ağır makinelerle kazı yapmasını izliyor (Arşiv - AP)

Filistinli kaynaklar, İsrail’in iki gündür öne sürdüğü, İslami Cihad Hareketi’nin Hamas ile iş birliği yapmayı reddettiği ve ateşkesin ikinci aşamasına geçilmeden önce elindeki son İsrailli esirin cesedini teslim etmediği yönündeki iddiaları yalanladı.

İsrail’in Maariv gazetesinin güvenlik kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, Hamas ile İslami Cihad arasında, Ran Gafeli isimli son esirin cesedinin teslim edilmemesi konusunda gerilim yaşandığı iddia edildi. İsrail, Gafeli’nin kaçırılmasında İslami Cihad mensuplarının doğrudan rol aldığını düşünüyor.

İslami Cihad’ın askeri kanadı Saraya el-Kudüs, günler önce yaptığı açıklamada tüm esirleri teslim ettiklerini ve ateşkes anlaşmasına tamamen uyduklarını belirtti. Hareketten Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, Gafeli’nin cesedinin kendi ellerinde bulunmadığını, cesedin Hamas’ın kontrolünde olduğunu ifade etti. Kaynaklar, Hamas ile koordinasyonun “mükemmel seviyede” olduğunu ve İsrail basınında yer alan gerilim iddialarının gerçeği yansıtmadığını vurguladı.

dsvf
İslami Cihad savaşçıları ve Mısırlı işçiler, Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat'ın kuzeyinde İsrailli rehinelerin cesetlerini arıyor (Arşiv - AP)

Hamas kaynakları da Şarku’l Avsat’a, cesedin Gazze kentinin doğusundaki Şucaiyye ve Zeytun mahallelerinde 3 veya 4 farklı noktada bulunmuş olabileceği yönünde şüpheler olduğunu aktardı. Ancak bu noktalarda yürütülen aramalarda cesede ulaşılamadığı, esir alma ve gömülme süreçlerine dahil olan saha sorumluları ve militanların tamamının çeşitli saldırılarda öldüğü için kesin yer tespiti yapmanın zorlaştığı bildirildi. Kaynaklar ayrıca yoğun bombardıman ve bölgenin tamamen yıkılması nedeniyle tespit çalışmalarının daha da güçleştiğini belirtti.

Yediot Aharonot gazetesine göre İsrail, arabulucular aracılığıyla Hamas’a, cesedin yerinin belirlenmesine yardımcı olabilecek kişilere ilişkin bilgiler ve bölgenin olası konumunu gösteren uydu görüntüleri iletti. Hamas kaynakları, bu dosya ve diğer konularla ilgili arabulucularla temasın sürdüğünü söyledi.

Yeni videonun ortaya çıkardığı soru işaretleri

Bu gelişmeler, İsrailli esir ailelerinin yayımladığı görüntülerle eş zamanlı yaşandı. Videolarda, Ağustos 2024’te Refah’taki bir tünelde cesetleri bulunan altı esirin, tünelde birlikte yaşarken Hanuka’yı kutladıkları, 2024 yeni yılına girdikleri, konuşup saç tıraşı oldukları ve tünel içinde farklı noktalara hareket ettikleri görülüyor.

dfgh
Hamas militanları, 20 Şubat 2025'te Han Yunus'ta İsrailli rehinelerin cesetlerinin Kızılhaç'a teslimi sırasında tabutlardan birini taşıyor (DPA)

Görüntüler, İsrail ordusunun söz konusu altı kişinin tünele ulaşımdan iki gün önce Hamas tarafından öldürüldüğü yönündeki açıklamalarına dair soru işaretleri doğurdu. Hamas bu iddiayı reddederek, esirlerin bölgeyi hedef alan İsrail bombardımanında öldüğünü söyledi.

Maariv'den gazeteci Miki Levine, esirlerin “Nisan ayında anlaşma sağlanmış olsaydı hayatta olabileceklerini” belirten bir değerlendirme yayımladı. Levine, Başbakan Netanyahu ile bakanlar Smotrich ve Ben-Gvir’in “tam zafer” stratejisinde ısrar etmelerinin, Refah’a girilmesinin esirleri tehlikeye atacağı yönündeki uyarıları göz ardı ettiklerini yazdı.

İsrail devlet televizyonu da, esirlerin öldürülmesinden birkaç gün önce müzakerelerin tıkanma noktasına gelmesinin, Tel Aviv’in Filadelfi Koridoru’nun kontrolünü şart koşmasından kaynaklandığını; o aşamada anlaşma imzalansaydı altı esirden beşinin serbest bırakılacağını aktardı.

Hamas kaynakları ise Şarku’l Avsat’a, esirlerin topçu ve hava bombardımanında öldüğünü, saldırı sırasında bazı esir gardiyanlarının da yaşamını yitirdiğini teyit etti. Kaynaklar, savaş boyunca İsrail güçleri esirlere yaklaşırsa “tehlike durumunda esirin öldürülmesi” yönünde talimat bulunduğunu da belirtti.7Tünelin Refah’ın batısındaki Tel Sultan’da bulunduğu, İsrail ordusunun sonraki incelemelerinde esirlerin “bölgedeki yoğun askeri baskı nedeniyle hayatını kaybettiğini” kabul ettiği bildirildi.

Ekim 2024’te İsrail, Hamas’ın eski siyasi büro şefi Yahya es-Sinvar’ı, Tel Sultan’daki bir evde, yanında silahlı bir grupla bulunduğu sırada öldürmüştü. Kasım ayında Hamas kaynakları, Muhammed es-Sinvar’ın oğlu İbrahim’in de Refah’taki bir tünelde hava saldırısında öldüğünü açıklamıştı. DNA bulgularının, aynı tünelde Hamas mensuplarının bulunduğuna işaret ettiği belirtildi. Esirlerin, İbrahim es-Sinvar’ın öldüğü saldırıda hayatını kaybetmiş olabileceği değerlendiriliyor.

Hamas kaynakları, İsrailli esirlere ilişkin talimatların çok sıkı olduğunu ve hayatta kalmaları için tüm imkânların seferber edildiğini vurguladı.