Iraklılar, artan koronavirüs vakaları konusunda endişeli

Nasıriye’deki bir doktor korOnavirüs bulaştığından şüphenilen bir hastadan kan öreği alırken (AFP)
Nasıriye’deki bir doktor korOnavirüs bulaştığından şüphenilen bir hastadan kan öreği alırken (AFP)
TT

Iraklılar, artan koronavirüs vakaları konusunda endişeli

Nasıriye’deki bir doktor korOnavirüs bulaştığından şüphenilen bir hastadan kan öreği alırken (AFP)
Nasıriye’deki bir doktor korOnavirüs bulaştığından şüphenilen bir hastadan kan öreği alırken (AFP)

Irak Sağlık Bakanlığı verilerine göre, koronavirüs vaka sayısındaki artış sebebiyle Iraklıların çoğunda endişe ve korku hakim. Koronavirüs sebebiyle bin 500 kişinin hayatını kaybettiği Irak’taki toplam vaka sayısı 40 bini aştı.
Haşdi Şabii içerisinde yer alan Ali İmam Tugayları dün, son 24 saatte koronavirüs sebebiyle hayatını kaybedenlerin cesetlerini hazırlama ve defin işlemlerine hazır olduğunu duyurdu.
Bu bağlamda, Temsilciler Meclisi dün Ürdün’ün başkenti Amman’a koronavirüs tedavisi görmek için 20 milletvekilinin özel bir uçakla gönderildiği konusunu yalanladı. Temsilciler Meclisi medya bölümü tarafından konuyla ilgili yapılan açıklamada, “Bazı sosyal medya sitelerinde koronavirüs tedavisi görmek için 20 milletvekilinin Parlamento tarafından özel bir uçakla Ürdün’e gönderildiği belirtildi” denilerek bu tarz söylentilerin gerçeği yansıtmadığı kaydedildi. Açıklamada, koronavirüs bulaşmış milletvekillerin kendi isteği ile yurt içinde ve yurt dışında tedavi edildiğini, Parlamento’nun bu sürece dahil olmadığı aktarıldı.
Açıklamada, virüs bulaşmış milletvekillerinin tam sayısı belirtilmezken, herhangi bir milletvekiline virüs bulaşmasının normal kabul edildiği, çünkü bu isimlerin de halkın bir parçası olduğu ve bölgelerindeki vatandaşlarını temsil ettiği bildirildi.
Dün yapılan bir açıklamada ise Temsilciler Meclisi Bakım ve Onarım Başkanı Mühendis Nebil Halil İsmail’in koronavirüse yakalanması sonucu hayatını kaybettiği belirtildi.
Gözlemciler, artan vaka ve ölüm sayılarının Irak vatandaşlarının tüm sağlık sektörünün virüsle yüzleşmesini sorgulamasına neden olduğunu, bazı doktorların ise Sağlık Bakanlığı tarafından vakaların tedavisinde kullanılan protokolleri uygulamakta şüphe oluşturduğunu söylüyor. Sağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından uygulanan ve dünyada birçok ülke tarafından hayata geçirilen tedavinin kullanıldığı konusunda doktorlardan savunma istedi. Bakanlık tarafından dün yapılan açıklamada, yetkililerin tedavi konusunda Rusya’daki yetkili makamlarla görüş alış verişinde bulunduğunu ve virüse iyi gelen herhangi bir ilacın prosedürlerinin onaylandıktan sonra tedavi aşamasına geçileceğini duyurdu.
Tedavi protokollerinin sorgulanmasına ek olarak, hastaların tedavi edilmesi için belirlenen çoğu hastanede birçok tıbbi malzemenin bulunmadığı endişesi var. Geçtiğimiz hafta Nasıriye’deki birçok hastanede oksijen tüpünün bulunmaması hastaların ölümüne neden oldu. Başbakan Mustafa el-Kazimi konuyla ilgili yaptığı açıklamada, oksijen tüplerinin hastanelere ulaşmasını engelleyenler olduğunu aktardı.
Vaka sayısındaki artış yerel yönetimleri Bağdat’taki Federal Kriz Hücresi kararlarından ayrı olarak farklı önlemler almaya zorluyor. Necef’te artan vaka ve ölüm sayılarının ardından bugünden başlayan bir hafta sürecek kısmı sokağa çıkma yasağı uygulamaya konulacak.
Diğer valilikler ise kısmi yasak getirilen başkent Bağdat'ta da Necef’tekine benzer kararlar aldı.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.