Soğuk cüce gezegen Plüton aslında yaşamına çok daha sıcak başlamış

2015'te NASA'nın uzay aracından elde edilen verilerle hazırlanan Plüton görseli (NASA)
2015'te NASA'nın uzay aracından elde edilen verilerle hazırlanan Plüton görseli (NASA)
TT

Soğuk cüce gezegen Plüton aslında yaşamına çok daha sıcak başlamış

2015'te NASA'nın uzay aracından elde edilen verilerle hazırlanan Plüton görseli (NASA)
2015'te NASA'nın uzay aracından elde edilen verilerle hazırlanan Plüton görseli (NASA)

Güneş Sistemi’nin dış kısmında bulunan cüce gezegen Plüton, bilim insanlarını şaşırtmaya devam ediyor. Yeni bir araştırmaya göre cüce gezegen, yaşamına çok daha sıcak bir yer olarak başlamış ve bugün hala varlığını koruyan bir yeraltı okyanusu oluşturmuş olabilir.
NASA’nın Yeni Ufuklar (New Horizons) uzay aracının 2015’te çektiği yüzeyinin görüntülerinin analizi ve cüce gezegenin iç kısmını canlandıran bilgisayar simülasyonları, Güneş sisteminin şekillendiği 4,5 milyar yıl önce Plüton’un “sıcak bir başlangıç” yaptığını ortaya koydu.
Nature Geoscience’ta yayımlanan araştırmanın başyazarı ve Kaliforniya Üniversitesi’nden gezegenbilimci Carver Bierson, “Plüton oluşurken, yeni malzemeler geldi ve yüzeye çarptı. Her çarpma, o çevreyi ısıtacak bir patlama gibidir. Plüton hızlı bir şekilde oluştuysa, çarpma üzerine çarpma gerçekleşmiş ve yüzeyin soğuması için zaman bırakmamış olmalı. Hesaplarımıza göre 30 bin yıldan daha kısa bir sürede oluştuysa bu çarpmaların yarattığı ısı, erken dönemde bir okyanus oluşması için yeterli" dedi.
Güneş’e Dünya’dan 40 kat daha uzak olan cüce gezegen, Kuiper Kuşağı denen bir bölgede yer alıyor. Bierson, cüce gezegenin iç kısmında katı ve kayalık bir çekirdeğin, dış kısımda ise muhtemelen tuz ve amonyakla karışık su okyanusunun üzerinde yüzlerce kilometrelik buzlu bir kabuk bulunduğunu düşünüyor.
Reuters’ın haberine göre bu senaryoda okyanusun bazı bölümlerinin zaman içinde yavaş yavaş donmuş olması gerekiyor. Plüton'un yüzeyindeki çatlakların da donarken genişleyen suyun kanıtı olabileceği düşünülüyor. Plüton'un mevcut yüzey sıcaklığı yaklaşık eksi 230 derece.
Su yaşam için hayati bir bileşen olarak kabul edildiğinden, bir yeraltı okyanusu cüce gezegeni canlı organizmalar bulunması açısından uzun soluklu bir aday yapabilir.
Bierson, “Su, okyanusun altındaki kayalık çekirdekle kimyasal etkileşime girmiş olabilir. Bu da çalışmanız için size daha fazla kimyasal bileşen sağlar” dedi ve ekledi;
"Peki bunlar, yaşam için uygun şeyler mi? Bilmiyoruz. Cevap bulmak için yaşamın nasıl oluştuğu veya nasıl oluşabileceğine dair daha fazla bilgi edinmeliyiz."



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.