Avrupa’daki Faslı gençlerin yarısından fazlası ayrımcılığa maruz kalıyor

Fas Başbakanı Saadeddin Osmani. (Arşiv - Reuters)
Fas Başbakanı Saadeddin Osmani. (Arşiv - Reuters)
TT

Avrupa’daki Faslı gençlerin yarısından fazlası ayrımcılığa maruz kalıyor

Fas Başbakanı Saadeddin Osmani. (Arşiv - Reuters)
Fas Başbakanı Saadeddin Osmani. (Arşiv - Reuters)

Son zamanlarda yapılan bir araştırma, Avrupa'da yaşayan Faslı gençlerin iş ve ev ararken, kredi alırken veya inançlarından dolayı ayrımcılığa maruz kaldığını gösterdi.
Fas toplumunun sorunlarıyla ilgilenen ve resmi bir kurum olan Yurtdışındaki Faslılar Konseyi tarafından yapılan araştırma, Avrupa'daki Faslı gençlerin genel olarak iş veya konut edinmede diğer gençlere kıyasla daha fazla zorlukla karşılaştığını ortaya koydu. Araştırmaya göre gençlerin yüzde 64'ü iş bulmakta güçlük çektiklerini belirtirken, yüzde 57'si konut edinmede, yüzde 42'si ise dinlerini yaşarken zorluk çektiklerini ifade etti.
Çalışma, Fransa, İspanya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Almanya olmak üzere 6 Avrupa ülkesinde ikamet eden 18-35 yaşları arasındaki bin 433 Faslı genç üzerinde yapılan araştırmaya dayanıyor. Araştırmada gençlere yaşadıkları zorluklarla ilgili gençlere aynı sorular yöneltildi. Ayrımcılığa maruz kalma noktasında ülkelere göre farklılıklar olduğu kaydedildi.
Almanya'daki Faslı gençlerin yüzde 69'u iş bulmakta, yüzde 60'ı konut edinmede, yüzde 58'i ise dini ritüellerini uygulamada zorluklarla karşılaştıklarını belirtti. İş bulmakta zorluk çeken gençler arasında yüzde 54'ü müşterilerle başa çıkmada, yüzde 45'i işte yeni sorumluluklar almakta zorlandıklarını, yüzde 30'u ise maaş  konusunda ayrımcılıkla karşılaştıklarını ifade etti.
Belçika'da Faslı gençlerin yüzde 65'i iş bulmada ayrımcılığa maruz kaldığını, yüzde 50'si konut edinmede ve yüzde 37'si dini ritüellerini uygulamada zorluk yaşadığını söyledi.
İş bulmadaki zorluklardan şikayetçi olan gençlerin yüzde 40'ı müşterilerle ilişkilerde sorun yaşadıklarını, yüzde 30'u çalışma koşullarından ve yüzde 30'u ise kariyer alanında gelişimlerinin engellenmesinden şikâyet etti.
İspanya'da gençlerin yüzde 59'u iş bulmakta, yüzde 50'si konut almakta, yüzde 37'si ise banka kredisi almakta zorlandığını söyledi. Çalışma koşulları konusunda ise, yüzde 50'si çalışma koşullarından, yüzde 35'i maaşlardaki ayrımcılıktan şikâyet etti.
Fransa'daki Faslı gençlerin yüzde 67'si iş bulmada, yüzde 63’ü konut edinmede, yüzde 41'i dini ritüellerini uygulamada zorlandıklarını ve yüzde 31'i banka kredisi almanın zor olduğunu ifade etti.
İtalya'da, banka kredisi almayla ilgili zorluklar ilk sırada geliyor. Katılımcıların yüzde 65'i kredi almakta zorluklar yaşadığını, yüzde 63'ü konut bulmada, yüzde 57'si iş bulmada ve yüzde 39'u ise inançlarından dolayı zorluklarla karşı karşıya kaldığını belirtti.
Araştırma sonucu, Hollanda'daki Faslı gençlerin ayrımcılıkla ilgili şikayetlerinin yüksek olduğunu gösterdi. Gençlerin yüzde 83'ü iş aramada, yüzde 57'si dini uygulamalarda, yüzde 42'si eğitim alanında, yüzde 35'i ise ev bulmada zorluk yaşadığını söyledi.
Yurtdışındaki Faslılar Konseyi Başkanı Abdullah Busuf  araştırmayı Faslı gençler tarafından ifade edilen "çeşitli ayrımcılık biçimlerini ortaya koymak" şeklinde değerlendirdi. Açıklamasında, Avrupa ülkelerinde ve dünyanın geri kalanında “ayrımcılık sorunu” hakkındaki tartışmalar çerçevesinde Konsey'in  “Fas kökenli gençlere yönelik ayrımcılık” konulu çalışmanın bu bölümünü yayınlamasının zorunlu olduğunu ve çalışma hakkında resmi bir açıklama beklediklerini ifade etti. Busuf, diğer ülkelere göç etmiş Faslı bir grup gencin günlük yaşamlarında karşılaştıkları ayrımcılık hakkında fikirlerinin ele alındığı araştırmanın bu alanlardaki küresel tartışmalara katkıda bulunacağını belirtti.
Busuf, Fas hükümetini araştırmanın sonuçlarını dikkate almaya ve "Faslı gençlere yönelik çeşitli ayrımcılık biçimleri konusunda Avrupa ülkelerinin dikkatini çekmek" için çaba göstermeye çağırdı. Ayrıca, azınlıkların ve göçmenlerin haklarını savunan Avrupa topluluklarından ve sivil toplum kuruluşlarından Faslıların toplumda güçlendirilmesini sağlayan "homojen kolektif bir yapı" oluşturulmasını istedi.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.