ABD’ye sınırların açılması, AB’yi ikiye böldü

İspanyol bir polis memuru geçen pazar günü İspanya- Fransa sınırının yeniden açılışını organize ediyor (EPA)
İspanyol bir polis memuru geçen pazar günü İspanya- Fransa sınırının yeniden açılışını organize ediyor (EPA)
TT

ABD’ye sınırların açılması, AB’yi ikiye böldü

İspanyol bir polis memuru geçen pazar günü İspanya- Fransa sınırının yeniden açılışını organize ediyor (EPA)
İspanyol bir polis memuru geçen pazar günü İspanya- Fransa sınırının yeniden açılışını organize ediyor (EPA)

Avrupa Birliği’nin (AB) gelecek ayın başlarında dış sınırları açmak için belirlediği tarih yaklaşırken, ortak liste geliştirmek üzere üye ülkeler arasında devam eden müzakereler durdu. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), ülkelerin dış sınırlarını açmak için acele etmesi ve havaalanlarında sağlık kontrollerinin hafifletilmesi’ tehlikelerine karşı uyardı. Havaalanı ve sınırlar, WHO uzmanları tarafından dünya genelinde yaygın olan Kovid-19 salgınının ana geçiş noktası olarak görülüyor. Öyle ki sağlık kontrollerinin ne kadar katı olduğuna bakılmaksızın herhangi bir belirti göstermeyen vakaların tespitinin imkansız olduğu belirtildi.
Gelişme, Avrupa Komisyonu’nun gelecek çarşamba günü itibariyle AB’nin dış sınırları açmakta ısrar ettiği birleşik liste hususundaki müzakerelerde Avrupa ülkelerinin duruşlarını güçlendirmek üzere yaşandı. Şarku’l Avsat’ın diplomatik kaynaklardan edindiği bilgilere göre AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, geçen cumartesi akşamı siyasi bir savaşa dönüşen ve ‘AB’nin dış sınırlarının belirli ülkelere açılmasına izin veren sağlık ve teknik standartlarının birleştirilmesi üzerine odaklı’ müzakere hattına bizzat dahil oldu. Listenin cuma günü tamamlanmasının ardından, Hırvatistan Cumhurbaşkanlığı, müzakerelerin son yarısında ortaya çıkan anlaşmazlıkları gidermek ve engelleri aşmak için üye ülkelere cumartesi gününe kadar mühlet verdi. Ancak üçüncü ülkelerle ekonomik ve politik bağlardan kaynaklanan pozisyonların gerginleşmesi, Komisyon Başkanını, salgının ikinci bir dalgaya yol açabileceği korkusu dolayısıyla müzakereleri kurtarmak üzere müdahale etmeye itti.
Ursula von der Leyen, AB’nin Kovid-19 salgını öncesinde vizesiz 67 ve vizeli 105 ülkenin vatandaşlarına giriş izni verdiğini hatırlatırken, salgına ilişkin gelişmeler çerçevesinde vatandaşlara her 15 günde bir giriş izni verilen ülkelerin listelerinin yeniden gözden geçirilmesi şartıyla sınırların açılması sonrasında sayının bir düzineden fazla olmamasının beklendiğini belirtti. ABD üyesi ülkeler, 28 Haziran Pazar günü Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin (ECDC) talimatlarına dayalı olarak salgın kriterleri hususunda fikir birliğine ulaştı. ECDC, bu istatistiksel standardın ülkelerdeki sağlık sistemlerinin kapasitesiyle ilişkilendirilmesinin ve seyahatin tüm aşamalarında önleyici uygulamaların gerekliliğine dikkati çekti.
Diplomatik kaynaklar, Yunanistan, İtalya ve Portekiz gibi ülkelerin AB’nin sınırlarını ABD ve Rusya Federasyonu vatandaşlarına açması için ısrar etmeleri, ancak İsveç ve Danimarka gibi diğer ülkelerin de bu iki ülkede epidemiyolojik koşulların iyileşmesinin beklenmesi için ilk aşamada bu ülkelere sınırların kapalı tutulmasında ısrar etmeleri sonrasında müzakerelerin çıkmaza girdiğini vurguladı. Bazı ülkeler, sınırları tamamen siyasi ve ekonomik meselelerle açmanın, ‘sağlık ve epidemiyolojik standartlara göre listenin dışında kalan ülkelere diplomatik hakaret’ olacağını ve salgının ikinci bir dalgaya neden olabileceği dolayısıyla bazı riskler oluşturacağını belirtti. AB ülkelerinin, geçen yıl Rus vatandaşlarına 4 milyon vize verdiği bildirildi. ABD ve AB arasındaki uçuş sayısı ise 200 bine, yani günlük ortalama 550 uçuşa ulaşırken, Atlas Okyanusu üzerindeki sivil havacılık trafiğinin ise yüzde 20’sini oluşturdu.
Ancak komisyondan resmi bir kaynak Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, AB’nin ABD ile sınırlarının bir süre kapalı kalmasını önemsiz görürken, ABD’de salgına yakalanan insan sayısının artmaya devam ettiğini hatırlattı. Kaynak, salgının en sert şekilde etkilediği New York’un, sınırlar açıldığında Avrupa’ya uçuşların başlangıç ​​noktası olacağını söylerken, AB yönetiminin de hala Avrupalıların ABD’ye girişlerini engellediğini söyledi.
ECDC, son analizinde salgının, son birkaç gün içinde binden fazla yeni vakanın kaydedildiği Polonya ve İsveç hariç, 31 Avrupa ülkesinin 29’unda azaldığını duyurdu. Bununla birlikte geçen perşembe günü merkez uzmanları, birkaç ülkede yeni vakaların görülmeye başlamasına karşı uyarırken, sağlık makamlarının bazı bölgelerde yeni karantina önlemleri alması gerektiğine dikkati çekti.



Amerikan bankalarından Arjantin'e soğuk duş

Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
TT

Amerikan bankalarından Arjantin'e soğuk duş

Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)

Wall Street Journal'ın (WSJ) özel haberine göre JPMorgan Chase, Bank of America ve Citigroup, Arjantin'e 20 milyar dolarlık kredi vermekten vazgeçti.

Amerikan gazetesinin kaynakları, Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'yi desteklemek isteyen Donald Trump yönetiminin çağrısıyla harekete geçen bankaların bunun yerine daha küçük bir paket hazırladıklarını söyledi. 

WSJ, geçen ay ad ve görevlerini açıklamadığı kaynaklara dayandırdığı haberde bankaların kendilerini riske atmadan kredi vermeye çalıştığını bildirmişti. 

Normalde bu tarz işlemleri kendileri yürüten bankaların ABD Hazine Bakanlığı'na Buenos Aires yönetiminin kendilerine nasıl bir teminat verebileceğini sorduğu ve yeterli güvenceyi alamazlarsa ekonomik istikrarsızlığın sürdüğü Arjantin'e kredinin çıkmayabileceği aktarılmıştı. 

WSJ'nin yeni haberinde 20 milyar dolarlık krediden vazgeçen üç bankanın yaklaşık 5 milyar dolarlık bir repo anlaşması hazırladığı ve bu parayı birkaç ay içinde geri almayı planladığı belirtildi. 

Ancak müzakerelerin daha başlangıç aşamasında olduğu ve koşulların değişebileceği ya da anlaşmanın hiç yapılmayabileceği de vurgulandı. 

Buenos Aires yönetiminin ocakta ödemesi gereken 4 milyar dolarlık borcunu bu anlaşmayla kapaması bekleniyor. 

Arjantin, ABD Hazine Bakanlığı'yla yaptığı döviz takası anlaşmasıyla 20 milyar dolara erişmişti. Bu miktarın ne kadarının kullanıldığı net değil. 

ABD Hazine Bakanlığı'ndan WSJ'ye yapılan açıklamada "Birleşik Devletler, Başkan Milei ve Bakan Caputo'nun Arjantin'i Yeniden Harika Yapma konusundaki temel prensiplere bağlılığına güvenmeyi sürdürüyor" dendi. 

Diğer yandan Hazine Bakanlığı'nın bazı eski yetkilileri, ABD'nin Arjantin'e maddi desteğinin boyutlarının net bir şekilde kamuoyuna açıklanmadığını söylüyor. 

Barack Obama dönemi yetkililerinden Brad Setser da bunlardan biri:

Esasen bu paranın nasıl kullanıldığına dair hiçbir bilgi yok. Vergi mükelleflerinden alınan paranın verildiği düşünüldüğünde, bu sıradışı bir durum.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Çin'in Japonya'ya öfkelenmesinin asıl sebebi ne?

Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
TT

Çin'in Japonya'ya öfkelenmesinin asıl sebebi ne?

Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)

Çin'le Japonya arasında Tayvan meselesi nedeniyle çıkan gerginlik sürüyor. 

Pekin ve Tokyo'yu karşı karşıya getiren gerginlik, Japonya Başbakanı Sanae Takaiçi'nin Parlamento'da 7 Kasım'da düzenlenen oturumda yaptığı açıklamayla patlak vermişti. 

Takaiçi, Tayvan Boğazı'na yönelik muhtemel müdahaleyi "ülkesini tehdit eden bir hareket" olarak göreceğini, böyle bir durumda askeri güç kullanılabileceğini belirtmişti. Böylelikle ilk kez bir Japon başbakanı, Tayvan'ın işgali halinde ülkenin askeri müdahalede bulunacağını açıkça söylemişti. 

Pekin yönetimiyse Takaiçi'den sözlerini geri almasını istemiş, başbakan bunu reddedince Japonya'nın Pekin Büyükelçisi Kenji Kanasugi'yi çağırarak Tokyo'ya protesto notası vermişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı, güvenlik koşullarının uygun olmadığı gerekçesiyle Japonya'ya seyahat uyarısı da yayımlamıştı. Çin Eğitim Bakanlığı da öğrencilere, güvenlik riskleri nedeniyle Japonya'da "eğitim koşullarının uygun olmadığı" uyarısında bulunmuştu.

Pekin'in Osaka Başkonsolosu Şüe Cien'in "kendilerine saldıran kirli bir boynu tereddüt etmeden kesmeleri gerekeceğini" yazdığı sosyal medya gönderisi de krizi körüklemişti. Japonya, diplomatın "gönüllü olarak ülkesine dönmesini" talep etmişti. 

Ancak CNN'in analizinde, Pekin'in asıl "Asya'daki askeri dengelerin değişme olasılığından endişelendiği" yorumu yapılıyor. 

Tokyo yönetimi, II. Dünya Savaşı'nda 1937-1945'te Çin'i işgal etmişti. İmparatorluk Ordusu, 1895-1945'te de Tayvan'ı da kolonileştirmişti. 

Geçen ay göreve gelen Takaiçi, Japonya'nın savunma harcamalarını marta kadar Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYH) yüzde 2'sine çıkaracaklarını duyurmuştu. Merkez sağ Liberal Demokrat Parti (LDP) lideri, Parlamento'da yaptığı ilk konuşmada Asya-Pasifik bölgesinde Çin, Kuzey Kore ve Rusya'yla artan gerilimlere dikkati çekmişti. 

Analizde, Pekin yönetiminin "Japonya'nın Çin'in yükselişini tehdit edebilecek askeri emelleri olduğunu" düşündüğüne dikkat çekiliyor. 

Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) resmi gazetesi Halkın Günlüğü'nde 17 Kasım'da yayımlanan bir köşe yazısında şu ifadeler kullanılmıştı: 

İlk kez bir Japon lider Tayvan'a silahlı müdahale niyetini dile getirdi ve Çin'e karşı askeri tehditte bulundu. Bunun arkasında, Japonya'nın sağcı güçlerinin pasifist Anayasa'nın kısıtlamalarından kurtulup ‘askeri güç' statüsü elde etme yönündeki tehlikeli girişimi yatıyor.

CNN'in analizinde, Takaiçi'nin savunma bütçesini artırdığı gibi ABD Başkanı Donald Trump'la daha yakın ilişkiler kurmayı hedeflediğine de dikkat çekiliyor. 

Singapur Ulusal Üniversitesi'nden Chong Ja Ian, Çin'in "ilk baştan Takaiçi'yi köşeye sıkıştırmayı" hedeflediğini ve Japonya'ya savunma harcamalarını artırmaması için gözdağı vermeyi istediğini söylüyor. 

Independent Türkçe, CNN, Reuters


ABD’nin Ukrayna barış planında “tam af” detayı

Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
TT

ABD’nin Ukrayna barış planında “tam af” detayı

Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)

ABD'nin Rusya-Ukrayna savaşını sonlandırmak için hazırladığı 28 maddelik plan, Kiev yönetiminin birçok taviz vermesini öngörüyor. 

Wall Street Journal'ın (WSJ) incelediği taslak metne göre Ukrayna'dan işgal altındaki Donbas bölgesini Rusya'ya vermesi isteniyor. Ayrıca Ukrayna ordusunun 600 bin personelle sınırlandırılması ve ülkenin NATO'ya katılımının rafa kaldırılması talep ediliyor. 

Planın kabul edilmesi halinde Rusya'nın birçok talebi de gerçekleştirilmiş olacak. 

Bu hafta ABD heyetiyle toplantı yapan Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, adil bir barış talep ettiklerini belirterek, "Bağımsızlığımıza, egemenliğimize ve Ukrayna halkının onuruna saygılı koşullar sağlayan değerli bir barış istiyoruz" demişti.

Ukrayna lideri 18 Kasım'da Ankara'yı da ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la görüşmüştü. Zelenski "Acil bir barış ve bunun için güvenlik garantisi sağlanmasını istiyoruz" demiş, Erdoğan da "Adil ve kalıcı barışın önünü açacak önerileri Rusya'yla da ele almakta kararlıyız" ifadelerini kullanmıştı.

Diğer yandan WSJ'nin aktardığına göre anlaşmada son dönemde Ukrayna'yı çalkalayan yolsuzluk soruşturmasıyla ilgili bir maddede yer alıyor. Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla gazeteye konuşan üst düzey bir ABD'li yetkili, basına sızan taslak metinde Kiev yönetiminin sonradan önemli bir değişikliğe gittiğini belirtiyor. 

Buna göre taslakta yolsuzluk iddialarının detaylandırılması amacıyla, "Ukrayna, aldığı tüm yardımları kapsamlı denetime tabi tutacak ve hataları düzeltmek ya da savaştan yasadışı kazanç sağlayanları cezalandırmak için yasal bir mekanizma oluşturacak" maddesi yer alıyordu. 

Kiev'in bu maddenin "savaştaki tüm taraflar savaş sırasındaki eylemleri için tam af alacak ve gelecekte herhangi bir talepte veya bulunmayacaklarını kabul edecekler" şeklinde değiştirilmesini istediği aktarılıyor. 

Ayrıca Rusya'nın büyük kısmı Avrupa bankalarında yer alan 300 milyar dolarlık dondurulmuş varlıklarının akıbetinin de anlaşma çerçevesinde belirlenmesi bekleniyor. 

ABD'nin öncülüğünde hazırlanan plana Avrupa'dan tepkiler de geldi. Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot dünkü açıklamasında "Barış, teslimiyet anlamına gelemez. Ukrayna'nın teslimiyetini istemiyoruz" dedi. 

Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski de Ukrayna ordusuna sınırlandırma getirilmemesi gerektiğini belirterek, bunun yerine Rusya'nın "saldırgan potansiyelinin" törpülenmesi çağrısında bulundu. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNN, New York Post, Washington Post