SpaceX ilk kez bir askeri görevde geri dönebilen roket kullanacak

23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)
23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)
TT

SpaceX ilk kez bir askeri görevde geri dönebilen roket kullanacak

23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)
23 Aralık 2018'de ABD Hava Kuvvetleri'nin GPS 3 SV01 görevini gerçekleştiren Falcon 9 roketi (SpaceX)

SpaceX, ilk kez bir ulusal güvenlik görevinde yeniden kullanılabilir roket kullanacak. Şirket, yarın ABD ordusuna ait GPS uydusunu Cape Carnaval üssünden uzaya gönderecek.
Bu fırlatma, SpaceX’in ikinci GPS görevi olacak. Aralık 2018’de gerçekleşen ilk görevde geri dönüş donanımı olmayan, tek seferlik roket kullanılmıştı.
Falcon 9 roketleri 47 özel grevde geri dönmeyi başarsa da ABD Hava Kuvvetleri, şirketin yeniden kullanılabilir roketlerinin yük ağırlığı nedeniyle performansını yeterli bulmamıştı.
Bu nedenle SpaceX görevi gerçekleştirmek için iniş takımları çıkarılmış Falcon 9 roketi kullanmış ve görev başarıyla tamamladıktan sonra roket imha edilmişti.
Ancak ABD Ordusu, SpaceX’in yarınki görevde istediğini yapmasına ve yeniden kullanılabilir bir roket kullanmasına izin verdi.
Aslında ikinci GPS görevi için de tek seferlik roket kullanılması kararlaştırılmıştı. Ancak geçen yıl, ABD Uzay Gücü’ne bağlı Uzay ve Füze Sistemleri Merkezi (SMC), roketin ilk aşamasını (booster) kurtarabilmesi için şirketle müzakere yürütmüştü.
Merkez, SpaceX'in ilk aşamayı geri getirebilmesi için bazı gereklilikleri gözden geçirmeyi kabul etti ve karşılığında sözleşmede önerilen ücretten “birkaç milyon dolar” çıkardı. SpaceX'in 2017'de imzaladığı ilk sözleşmede 96,5 milyon dolar vaat ediliyordu.
26 Haziran’da gazetecilere açıklamalarda bulunan, SMC’nin Falcon operasyonları sorumlusu Walter Lauderdale, bu kararı almadan önce Falcon 9 görevlerini aylarca incelediklerini söyledi.
Spacenews’in haberine göre Leuderdale, şirketin sunduğu kapsamlı değerlendirmelerin ve araçlardaki bazı değişikliklerin “birçok konudaki belirsizliği azalttığını ifade etti.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Leuderdale ayrıca, 2018’deki fırlatmadan beri Falcon 9'un GPS görevinin gerekliliklerini karşıyalabiliceğine ve çok aşamalı roketin ilk aşamasını geri getirebileceğine dair güvenlerinin arttığını belirtti.
Öte yandan SpaceX’in bu görev için hiç kullanılmamış bir donanım sağladığını söyleyen Leuderdale’e göre, askeri görevlerde daha önce uçuş yapıp geri gelen parçaların kullanılması mümkün değil.
SpaceX’in önümüzdeki iki yıl içinde üç GPS görevi daha gerçekleştirmesi bekleniyor.



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.