Dünya'nın manyetik alanının düşündüğümüzden 10 kat daha hızlı değişiyor

Manyetik alan bizi zararlı radyasyondan korumanın ve atmosferi yerinde tutmaya yardımcı olmanın yanı sıra navigasyon için de çok önemli

Dünyanın manyetik alanı son 700 yıldır aynı şekilde duruyor ancak her an değişmeye başlayabilir (Reuters)
Dünyanın manyetik alanı son 700 yıldır aynı şekilde duruyor ancak her an değişmeye başlayabilir (Reuters)
TT

Dünya'nın manyetik alanının düşündüğümüzden 10 kat daha hızlı değişiyor

Dünyanın manyetik alanı son 700 yıldır aynı şekilde duruyor ancak her an değişmeye başlayabilir (Reuters)
Dünyanın manyetik alanı son 700 yıldır aynı şekilde duruyor ancak her an değişmeye başlayabilir (Reuters)

Bilim insanları, Dünya'nın manyetik alanının daha önceden düşünülenden 10 kat daha hızlı değişmiş olabileceğini söyledi.
Manyetik alanın bize nasıl göründüğünü etkileyen yer altındaki demirin bilgisayar simülasyonunu kullanan araştırmacılar, manyetik alanın fark ettiğimizden çok daha hızlı hareket edebileceğini gösterdi.
Keşif, Dünya'daki yaşamı güçlendiren en temel süreçlerden bazılarını kavramamızı sağlayacak önemli çıkarımlara yol açabilir. Manyetik alan sadece pusulalarda ve navigasyon cihazlarında kullanılmıyor, aynı zamanda uzaydan gelen radyasyona karşı bizi korumaya da yardım ediyor ve atmosferimizi yerinde tutuyor.
Manyetik alanı, Dünya'nın dış çekirdeğini oluşturan erimiş metalin dönerek akması üretiyor ve düzenliyor. Sıvı demir hareket ettikçe yüzeydeki manyetik alana güç veren elektrik akımlarını oluşturuyor.
Günümüzde uyduları ve diğer teknolojileri kullanan bilim insanları, akışkan demirin hareket ederek alanı farklılaştırdığında meydana gelen değişimleri ölçebiliyor ve izleyebiliyor. Ancak geçmişteki hareketleri anlamak daha zor. Çünkü bu alan, görece çok yeni teknolojimizden çok daha uzun bir süredir değişim geçiriyor.
Tarih boyunca meydana gelen değişimi anlama girişimlerinde manyetik alanlara dair çıkarımlar yapmak için, uzun zaman boyunca hem doğal hem de insan yapımı kanıtları kullanmak gibi çok daha kusurlu veriler temel alındı. Ancak bu hala zor ve bu tekniklerin hassasiyeti tartışmalı.
Bunun yerine yeni çalışma, alanın nasıl meydana gelmiş olabileceğini anlamak için bilgisayar simülasyonları kullandı ve Dünya'nın manyetik alanının son 10 bin yılda nasıl değişmiş olabileceğine dair veriler sağladı.
Manyetik alanın rapor edilen en hızlı varyasyonlardan bile 10 kat daha hızlı şekilde yön değiştirdiğini buldular.
En hızlı olaylar manyetik alan zayıfladığında meydana geliyor. Ki bunlar da manyetik alan ters döndüğünde yani kutupları yer değiştirdiğinde ya da kuzey veya güney kutuplarından uzaklaştığı zamanlarda yaşanıyor.
Örneğin 39 bin yıl kadar önce bir ara alanın yönü, her yıl yaklaşık 2,5 derece hareket ediyordu. Bu, yaklaşık 41 bin yıl önce yaşanan ve Laschamp Sapması diye bilinen Dünya'nın manyetik alanının kısa süreliğine tersine dönmesinden nispeten kısa bir süre sonra meydana gelmişti.
Bilim insanları, bu tür dramatik değişikliklerin, manyetik alanın bizim şu anda yaşadığımız zamana benzer görece istikrarlı zamanlarında da meydana gelip gelmeyeceğini anlamak için bu tür simülasyonları daha fazla inceleyebilmeyi umuyor.
Araştırmanın yöneticilerinden ve Leeds Üniversitesi'nden Chris Davies, "400 yıl öncesinin manyetik alanı hakkındaki bilgilerimiz epey eksik. Bu hızlı değişimler, sıvı çekirdeğin daha aşırı davranışlarından bazılarını temsil ettiğine göre bunlar Dünya'nın içindeki derinliklerin davranışıyla ilgili önemli bilgiler verebilir" dedi.



Bilim insanları düzenli tüketimle ömrü uzatan besinleri açıkladı

TT

Bilim insanları düzenli tüketimle ömrü uzatan besinleri açıkladı

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Her gün çay, kırmızı orman meyveleri, elma, portakal veya üzümlere yer veren bir beslenme biçimi, erken ölüm riskini azaltabilir ve uzun yaşamı destekleyebilir.

Hakemli dergi Nature Food'da yayımlanan yeni bir araştırmada, flavonoid moleküller açısından zengin olan çeşitli gıdalar tüketen kişilerde kronik sağlık sorunları görülme riskinin daha düşük, uzun yaşama potansiyelininse daha yüksek olabileceği sonucuna varıldı.

Queen's Belfast Üniversitesi'nden isimlerin de aralarında olduğu bilim insanları çay, kırmızı orman meyveleri, bitter çikolata ve elma gibi flavonoid içeren gıdaları tüketmenin tip 2 diyabet, kanser, kalp ve nörolojik hastalıklar gibi rahatsızlıkların ortaya çıkmasını önleyebileceğini söylüyor.

Çalışmanın ortak yazarı Aedín Cassidy, "Birçok yiyecek ve içecekte doğal şekilde yer alan güçlü biyoaktif maddeler olan flavonoidlerin beslenme yoluyla alınmasının kalp hastalığı, tip 2 diyabet ve Parkinson gibi nörolojik hastalıkların görülme riskini azaltabileceğini uzun zamandır biliyoruz" diye açıklıyor.

Ayrıca laboratuvar verileri ve klinik çalışmalardan farklı flavonoidlerin farklı şekillerde etki ettiğini, bazılarının tansiyonu iyileştirdiğini, diğerlerinin kolesterol seviyelerini düşürdüğünü ve iltihaplanmayı azalttığını da biliyoruz.

Flavonoid molekülleri yaban mersini, çilek, portakal, elma, üzümün yanı sıra çay, kırmızı şarap ve bitter çikolatada dahi bol miktarda bulunuyor.

Çalışmanın bir diğer yazarı Benjamin Parmenter, "Günde yaklaşık 500 mg flavonoid alımı, herhangi bir nedenden ölüm riskinde yüzde 16, kardiyovasküler hastalık, tip 2 diyabet ve solunum yolu hastalıkları riskinde yüzde 10 azalmayla ilişkilendirildi" diyor.

Bu, aşağı yukarı iki fincan çay içerek tüketilen flavonoid miktarına eşit.

40 ila 70 yaşındaki en az 120 bin kişiyi 10 yıldan uzun süre boyunca izleyen bu çalışma, sadece yüksek miktarda flavonoid tüketmenin ötesinde, flavonoidlerin çeşitli kaynaklardan alınmasının faydalarını vurgulayan ilk çalışma.

Bulgular, daha fazla flavonoid içeren gıdaları bunları daha da çeşitlendirerek tüketmenin, tek bir kaynaktan tüketmeye kıyasla sağlık sorunlarını azaltmakta daha iyi olabileceğini gösteriyor.

Araştırma, renk çeşitliliğine sahip gıdalar tüketmenin sağlığı korumada paha biçilmez olduğu yönündeki yaygın inanışla da örtüşüyor.

Çalışmanın yazarı Tilman Kuhn, "Flavonoid açısından zengin olanlar da dahil çeşitli renklerde meyve ve sebze tüketmek, sağlıklı bir yaşam tarzını sürdürmek için ihtiyaç duyulan vitamin ve besinleri alma ihtimalini artırıyor" diyor.

Dr. Cassidy, "Sonuçlar, net bir halk sağlığı mesajı veriyor" ifadelerini kullanıyor. 

Örneğin daha fazla çay içmek ve daha fazla çilek ve elma yemek gibi basit ve uygulanabilir beslenme değişikliklerinin, flavonoid açısından zengin gıdaların çeşitliliğini ve tüketimini artırmaya katkı sağlayarak uzun vadede sağlığı iyileştirme potansiyeli taşıdığını gösteriyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news