Avrupa Birliği’nin Libya konusunda Türkiye ile işbirliği yapmaya ihtiyacı var

Avrupa Birliği (AB), Libya'daki tüm tarafları Birleşmiş Milletler (BM) kararları doğrultusunda ‘Berlin Konferansı’nda verdikleri sözlere uymaya çağırırken Türkiye, AB ile Libya konusunda işbirliği yapmak istediğini dile getirdi. Bununla birlikte Türkiye, cumartesiyi pazara bağlayan gece Vatiyye Hava Üssü’ne düzenlenen hava saldırısında tahrip olan hava savunma sisteminin yerine yenisini konuşlandırmak üzere hazırlıklara başladı.
Öte yandan AB Dış Politika ve Güvenlik İşleri Yüksek Temsilcisi ve Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Josep Borrell, Libya'da barışı yeniden sağlama ihtiyacını vurgulayarak “Daha fazla iş birliğine ihtiyacımız var. Türkiye ile ilişkimiz, dış politika açısından AB'nin en önemli meselesi haline geldi” dedi.
Dün Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Dışişleri Bakanlığı’ndaki görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuşan AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Borrell, “Şuan (Türkiye ile) ilişkimiz, ideal olmaktan çok uzak. Birtakım ciddi meseleler var. Bunları derhal ele almamız gerekiyor. Herkes BM kararları doğrultusunda Libya konulu Berlin Konferansı'ndaki taahhütlerine uymalıdır” şeklinde konuştu. Türkiye tarafı ile Doğu Akdeniz'in yanı sıra Libya ve Suriye'deki son durumla ilgili de görüştüğünü belirten Borrell, “Berlin Konferansı’ndaki tüm katılımcılar bir barış anlaşmasını desteklemeli ve Libya'da barışı yeniden tesis etmek için yakın bir şekilde çalışmalıyız” dedi.
Öte yandan Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Türkiye’nin Libya, Suriye ve Balkanlar konusunda AB ile işbirliği yapmayı umduğunu ve bu işbirliğini sabırsızlıkla beklediğini söyledi. Fransa’nın BM tarafından Libya’ya uygulanan silah ambargosunun uygulanıp uygulanmadığını denetleme görevi üstlendiği bir NATO misyonu sırasında Türk savaş gemilerinin biri tarafından taciz edildiği iddiası hakkında ise Çavuşoğlu, “(Fransa) en son Doğu Akdeniz’de bir taciz olayı iddiasında bulundu, ama bunun doğru olmadığını, doğruyu söylemediğini biz ispatladık. NATO veya Avrupa Birliği bunu söyleyemez ama biz çok açık söylüyoruz, Fransa burada dürüst davranmadı. Böyle bir durumda Fransa’nın açık ve net bir şekilde Türkiye’den özür dilemesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.
Fransa’nın Libya Ulusal Ordusu lideri Halife Hafter’i desteklediğini belirten Çavuşoğlu, bunun Libya Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile Türkiye arasında 27 Kasım 2019'da İstanbul'da imzalanan Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakatı Muhtırası’nı ve Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası’nı baltalama çabası olduğunu kaydetti.
Diğer yandan Milli Savunma Bakanlığı’ndan bir yetkili, Libya’nın kuzeybatısındaki Vatiyye Hava Üssü’nün hedef alınmasının, ‘Hafter ve dış güçlerin ülkede kaosu sürdürme arzusunun bir göstergesi’ olduğunu belirtti. Türk basınında kimliği gizli tutularak açıklamaları aktarılan yetkili, Hafter'in alenen desteklemesinin, kaos ve çatışmalara neden olacağı göz önüne alındığında ‘bu saldırılara’ devam etmenin Hafter ve dış güçlerin Libya'da istikrarsızlığı sürdürme arzusundan kaynaklandığının açık olduğunu vurguladı.
Anadolu Ajansı (AA), daha önce askeri bir kaynaktan Vatiyye Hava Üssü’nün 18 Mayıs'ta UMH’nin kontrolüne geçirmesinden bu yana ilk kez ‘kimliği belirsiz’ savaş uçakları tarafından bombalandığını aktarmıştı.
Buna karşın Libya Ulusal Ordusu’na (LUO) bağlı Ahlaki Rehberlik İdaresi Başkanı Tuğgeneral Halid el-Mahcub, Vatiyye Hava Üssü’nde 9 yerin vurulduğunu, vurulan hedeflerin yaklaşık yüzde 80'inin yok edildiğini ve bombardımanda üst düzey bir komutanın öldüğünü söyledi. Mahcub, bombardımanda, Türkiye’nin geçtiğimiz Perşembe günü üsse konuşlandırdığı Hawk hava savunma sisteminin, Koral bataryalarının ve radarlarının imha edildiğini açıkladı.
Öte yandan dün Türk basınında yer alan haberlere göre raporlar, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) Ankara'nın Ukrayna'dan satın alınan S-125 Hava Savunma Sistemi’ni Sirte ekseninde ve Libya'nın batısındaki bazı stratejik öneme sahip alanlarda aktifleştirdiğine işaret etti.

ABD'nin Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack bugün yaptığı açıklamada, son günlerde tüm silahlarını bırakmayacağını belirten Hizbullah'ın nasıl silahsızlandırılacağına ilişkin ABD'nin önerisine Lübnan hükümetinin verdiği yanıttan ‘çok memnun’ olduğunu söyledi.

Barrack Beyrut'ta Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn ile görüştükten sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, “Hükümetin çok kısa bir süre içinde bize verdiği yanıt inanılmazdı, bu yanıttan çok memnunum” dedi.

Barrack 19 Haziran'da Lübnan'ı ziyaret ederek Lübnanlı yetkililerle bir araya geldi ve bir önceki hükümetin kasım ayında kabul ettiği çatışmaların durdurulmasıyla ilgili güvenlik düzenlemelerinin uygulanmasına yönelik bir dizi öneri sundu.

Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Başbakan Nevvaf Selam ve Meclis Başkanı Nebih Berri, ABD'nin önerilerini görüştü.

İsrail dün akşam Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım'ın silahları teslim etmeyi reddettiğini açıklamasından saatler sonra Lübnan'da birçok noktaya saldırı düzenleyerek Hizbullah'ın askeri mevzilerini hedef aldığını açıkladı.

İsrail son günlerde Hizbullah tarafından rehabilite edildiğini söylediği askeri bölgeleri bombalayarak ya da Hizbullah üyelerini hedef alarak Güney Lübnan'a yönelik saldırılarını arttırdı. Söz konusu saldırılar sonucu cumartesi günü bir kişi öldü, altı kişi de yaralandı.

Gözlemciler, Barrack'ın Beyrut'a gelişiyle aynı zamana denk gelen bu operasyonların Lübnan devletine ve beş üyeli ateşkes izleme komitesine, Lübnan devletinin Hizbullah'ı silahsızlandırmaması halinde askeri operasyonlara devam edileceği ve bu görevi tek başına üstleneceği mesajını taşıdığını düşünüyor.

Lübnan'la ateşkesin yürürlüğe girdiği 27 Kasım'dan bu yana İsrail'in Lübnan'daki operasyonları durmamış olsa da, ABD elçisinin Beyrut'a gelişinin arifesinde bu operasyonların yoğunlaşması İsrail'in ve arkasındaki ABD yönetiminin Hizbullah'ın silahsızlandırılmasını hızlandırmak için Lübnan'a azami baskı uyguladığını gösteriyor.

Barrack cumartesi günü yaptığı açıklamada, “Lübnan'ın umudu uyanıyor! Şimdi elimizde fırsat var. Geçmişin gergin mezhepçiliğini aşmak ve Lübnan'ın gerçek vaadi olan ‘tek ülke, tek halk, tek orduyu’ gerçekleştirmek için tarihi bir an yaşıyoruz. ABD Başkanı'nın da dünya ile paylaştığı gibi Lübnan harika insanları olan harika bir yer. Gelin Lübnan'ı yeniden büyük yapalım” ifadelerini kullandı.

Avrupa Birliği’nin Libya konusunda Türkiye ile işbirliği yapmaya ihtiyacı var