Suriye İnsan Hakları Gözlemevi: TSK Münbiç’in batısını vurdu

Suriye’de Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait zırhlı araç (AFP-Arşiv)
Suriye’de Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait zırhlı araç (AFP-Arşiv)
TT

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi: TSK Münbiç’in batısını vurdu

Suriye’de Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait zırhlı araç (AFP-Arşiv)
Suriye’de Türk Silahlı Kuvvetleri’ne (TSK) ait zırhlı araç (AFP-Arşiv)

Türk ve Rus askerleri, Haseke kentinin kuzeydoğusundaki Suriye-Türkiye sınırının Suriye tarafında bulunan Malikiye bölgesinde dün ortak devriye faaliyeti gerçekleştirdi. Bu, bir hafta içinde yapılan ikinci devriye. Önceki devriye ise 2 Temmuz’da Ayn el-Arab’da (Kobani) Rus uçaklarının eşliğinde gerçekleşti.
Türkiye Savunma Bakanlığı, Suriye’nin kuzeydoğusunda ‘Barış Pınarı’ adını verdiği bölgelerde tespit edilen top mühimmatının imha edildiğini bildirdi.
Bakanlıktan önceki gün yapılan açıklamada, “Barış Pınarı bölgesinde tespit edilen top mühimmatı, kahraman komandolarımız tarafından her türlü emniyet tedbiri alınarak kontrollü bir şekilde imha edildi” ifadesine yer verildi.
Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) 9 Ekim 2019’da Suriye Milli Ordusu’nun katılımıyla Suriye’nin kuzeydoğusundaki Fırat’ın doğusunda yer alan bölgelere ‘Barış Pınarı Harekatı’ ismiyle askeri operasyon başlattı. Washington-Ankara arasında varılan anlaşma sonrası harekat 17 Ekim’de durduruldu. Anlaşmada, ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon’un destek verdiği Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) ana omurgasını oluşturan YPG unsurlarının çekilmesi gerektiği ifade edildi. Akabinde Rusya ve Türkiye’nin 22 Ekim’de imzaladığı Soçi Anlaşmasında iki tarafın askerlerinin bölgede ortak devriye faaliyeti yürütmesi kararı alındı.
Öte yandan Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, TSK’nın ve desteklediği grupların, pazarı pazartesiye bağlayan gece SDG’nin kontrolündeki bölgeleri roketlerle hedef aldığını açıkladı. Gözlemevi’nin aktardığına göre, Münbiç’in batısındaki El-Yaşili ve Arab Hasan köyleri bombalandı.
TSK ağır silahlarla Haseke kırsalındaki Nevihat, Hadravi ve Ebu Reseyn köylerinde konuşlanan SDG unsurlarını hedef aldı. Aynı şekilde Ayn İsa kırsalındaki Huşan köyü ile İstirahe Sakr bölgesine yapılan bombardımanda köydeki bulunan bir yakıt istasyonu alev alırken çevrede maddi hasarlar meydana geldi. Ayn İsa kırsalından Tel Abyad’ın batısına kadar uzanan bölgedeki savaş mevzileri bombalandı. TSK ve desteklediği gruplar ayrıca Tel Abyad’ın batı kırsalında yer alan Ebu Hayya, Kur Hasan, Kazeli Harbat Bakar, Tel ed-Debs köylerini bombaladı.
Türkiye Savunma Bakanlığı’ndan dün yapılan açıklamada, “Kahraman Komandolarımız, Barış Pınarı bölgesindeki Suriyeli kardeşlerimizin huzur ve güvenliği için her türlü tedbiri almaya devam ediyor. Komandolarımız, terör örgütü PKK/YPG’nin bir saldırı girişimini daha önleyerek 2 PKK/YPG’li teröristi etkisiz hale getirdi” denildi.



Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
TT

Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)

İsrail ve Hamas’tan müzakereciler, 6 Temmuz'dan bu yana Doha'da devam eden ateşkes görüşmelerinin son turunda, esirlerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nin bazı bölgelerinden çekilmesini ve çatışmanın sona erdirilmesine ilişkin görüşmeleri içeren 60 günlük ateşkes için ABD destekli bir öneriyi tartışıyorlar.

ABD'li, Katarlı ve Mısırlı arabulucular bir anlaşmaya varmak için çalışıyor, ancak bir anlaşmaya varılabileceğine dair iyimserlik azaldı.

İşte Reuters'a isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir yetkilinin özetlediği ateşkes önerilerinin ayrıntıları ve ilgili bazı siyasi hesaplara bir bakış:

İsrailli esirler ve Filistinli mahkûmlar

Gazze Şeridi'nde tutulan 10 esir, 18 cesetle birlikte 60 günlük bir süre içinde iade edilecek. Takaslar tören olmadan gerçekleşecek. Buna karşılık İsrail de sayısı henüz belli olmayan Filistinli mahkûmları serbest bırakacak. İsrail, Hamas ve müttefikleri tarafından tutulan 50 esirden yaklaşık 20'sinin hayatta olduğuna inanıldığını söylüyor.

Filistinlilere yardım

19 Ocak'ta varılan bir anlaşmaya göre, Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin (ICRC) katılımıyla Gazze Şeridi'ne yeterli miktarda yardım derhal ulaştırılacak.

İsrail’in geri çekilmesi

İlk gün, ilk 8 esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu, üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bazı bölgelerden çekilecek. Yedinci gün, 5 ceset alındıktan sonra, İsrail haritalara göre Gazze Şeridi'nin güneyindeki bazı bölgelerinden çekilecek.

ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (AFP)ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (Arşiv-AFP)

Teknik bir ekip, teklifin çerçevesi üzerinde mutabakata varıldıktan sonra yapılacak hızlı müzakereler sırasında çekilme kılavuzunun oluşturulması için çalışacak.

Kalıcı ateşkes müzakereleri

Anlaşmanın ilk gününde kalıcı ateşkes müzakereleri başlayacak. Bir anlaşmaya varılması halinde, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde tutulan tüm esirler ve Filistinli mahkûmlar serbest bırakılacak.

Garantiler

Teklif, ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmaya bağlılığını garanti ediyor. Arabulucular, ara verilen süre boyunca ciddi müzakerelerin yapılmasını sağlayacak ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulması halinde bu süreyi uzatabilecekler.

İsrail'de siyasi hesaplar

İsrail hükümetinin iki aşırı sağcı üyesi, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, ateşkes çabalarını eleştirerek bunun yerine Hamas'ın tamamen yok edilmesi çağrısında bulundu.

İki ismin bir anlaşma imzalanması halinde istifa edip etmeyeceği belli değil. Netanyahu onları kendi tarafında tutmak için İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde ocak ayında yürürlüğe giren son ateşkesten çok daha geniş bir alanı kontrol etmesi için bastırıyor ve ordunun güneyde Han Yunus ile Refah arasındaki bölgeyi kontrol etmesine izin veriyor. Hükümet bu bölgede yaklaşık 600 bin kişi için bir ‘insani yardım şehri’ inşa etmeyi planladığını ve bunun Gazzeliler için güvenli bir alan olacağını belirtti. Muhalifler bu kenti bir toplama kampına benzetti.

Eleştirmenler, Netanyahu'nun müzakereleri Knesset'in yaz tatiline gireceği 27 Temmuz'a kadar uzatmaya çalıştığını söylüyor. Zira Knesset açık değilken bir hükümeti devirmek çok zordur.

Hamas'ın siyasi hesapları

Hamas, bu kadar çok toprağın doğrudan İsrail'in kontrolüne bırakılmasına ya da kıyı şeridi üzerindeki zaten kırılgan olan kontrolünü azaltacak kapalı bir ‘insani yardım şehri’ kurulmasına temelden karşı. Bu nedenle Hamas, İsrail güçlerinin ocak ayındaki ateşkesten önce belirlenen hatlara çekilmesini talep ediyor.

Hamas ayrıca, İsraillilerin ateşkesi uzatma niyetinde olmadıklarından endişe duyduğundan, çatışmaların durdurulmasının savaşın sona ermesine yol açacağına dair daha güçlü garantiler verilmesi için bastırıyor.