Polonya'da ağzında sikke bulunan onlarca çocuk iskeleti ortaya çıkarıldı

Polonya'nın güneydoğusundaki bir köyün yakınlarında 16. yüzyıldan kalma bir mezarlık keşfedildi. Çoğunlukla çocukların gömülü olduğu mezarlıktaki bazı iskeletlerin ağızlarında sikkeler bulunuyordu

İskeletlerin bulunduğu köyün bir kısmı S19 otoyolunun açılabilmesi için temizleniyordu (Arkadia Firma Archeologiczna/Facebook)
İskeletlerin bulunduğu köyün bir kısmı S19 otoyolunun açılabilmesi için temizleniyordu (Arkadia Firma Archeologiczna/Facebook)
TT

Polonya'da ağzında sikke bulunan onlarca çocuk iskeleti ortaya çıkarıldı

İskeletlerin bulunduğu köyün bir kısmı S19 otoyolunun açılabilmesi için temizleniyordu (Arkadia Firma Archeologiczna/Facebook)
İskeletlerin bulunduğu köyün bir kısmı S19 otoyolunun açılabilmesi için temizleniyordu (Arkadia Firma Archeologiczna/Facebook)

Polonya'nın Podkarpackie eyaletindeki Jeżowe köyü yakınlarında bir otoyol inşası için yapılan kazıda, 16. yüzyılın sonlarından kalma bir mezarlık keşfedildi.
İşçilerin iskeletleri bulmasının ardından alana Arkadia Arkeoloji Şirketi'nden arkeologlar çağırıldı.
Alanda 115 kişinin iskeletinin bulunduğu bunların yüzde 70 ile yüzde 80'inin çocuk olduğu açıklandı.

(Gminne Centrum Kultury w Jeżowem/Facebook)
Kalıntıların düzgünce yerleştirildiği ayrıca bazılarının ağzında sikkeler bulunduğu görüldü.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Arkeolog Katarzyna Oleszek, First News'a yaptığı açıklamada "Bu kesinlikle inançlarının bir işareti. Sikkeler ölü obolu ya da Kharaon'un obolları diye adlandırılır. Hıristiyanlık öncesi, eski bir gelenek. Ancak bu inanç uzun süre, hatta 19. yüzyıla kadar sürdü" dedi.

Yan yana gömülmüş 4 çocuğun kalıntısı (Arkadia Firma Archeologiczna/Facebook)
Antik Roma ve Yunan uygarlıklarında yapılan bu ritüelde, sikkelerin mitolojik Styx nehri üzerinde kayıkçılık yaparak ölenlerin ruhlarını ölüler dünyasına götüren Kharon'a ödeme ya da rüşvet olarak verildiğine inanılıyordu. 
Madeni paraların 1587'den 1632'ye kadar Polonya kralı olan Sigismund III Vasa'nın hükümdarlığında basıldığı belirlenirken, bazı madeni paraların 1648'den 1668'e kadar koltukta oturan John II Casimir dönemine ait olduğu ifade edildi.

(Gminne Centrum Kultury w Jeżowem/Facebook)
Oleszek alanın bir toplu mezar değil, Katolik kilisesi mezarlığı olduğunu belirterek "Bölge sakinleri nerede mezarlık olduğunu tam olarak biliyordu ve ölülerle ilgilendiler. Sikkeler dışında mezarlarda başka eşya bulunmadı. Gömülen diğer yetişkinler henüz keşfedilmemiş bölümlerde olabilir" dedi.
First News daha önce bölgede bir "çocuk mezarlığı" bulunduğu söylentilerinin olduğunu da aktardı.



Vücut geliştirenlerin kullandığı takviye, orta yaşlı kadınların hayatını değiştirebilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

Vücut geliştirenlerin kullandığı takviye, orta yaşlı kadınların hayatını değiştirebilir

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Kreatin takviyeleri yakın zamana kadar neredeyse sadece performansı artırmak ve kas kütlesini kazanmak isteyen sporcular ve vücut geliştiriciler tarafından kullanılıyordu. Ancak artık şaşırtıcı hızda büyüyen bir pazar var: Orta yaşlı kadınlar.

Dwayne "The Rock" Johnson hâlâ protein karışımını "hacim kazanmak" için kullanırken, Ivanka Trump bu yıl sabah smoothie'siyle birlikte bir doz aldığını açıkladı.

TikTok'taki fitness fenomenlerinden sağlık uzmanlarına kadar, bu tebeşirimsi toz artık kadınlar için bir dizi faydasıyla lanse ediliyor. Peki, kreatin tam olarak ne ve bilim bu trendi destekliyor mu?

Midland Health'te doktor ve direktör olan Dr. Rupa Parmar, The Independent'a "Kreatin üç amino asitten (arjinin, glisin ve metiyonin) elde edilen doğal bir bileşik" diye konuştu.

Enerji üretimi için esasen kaslarımızda depolanır.

Kırmızı et ve balık gibi gıdalardan az miktarda alınsa da vücudumuz da her gün yaklaşık 1 gram üretir.

Rupar, çoğu kadının gıdalardan günde önerilen 3 ila 5 gramı almadığını ve takviyenin yardımcı olabileceğini söyledi.

"Kadınlar doğal olarak erkeklerden çok daha düşük kreatin depolarına sahip ve kreaatin genellikle beslenmelerinde daha az yer alıyor. Dolayısıyla seviyelerini artırmak için kreatin almaktan daha fazla fayda görebilirler" diye ekledi.

Kreatinin bir takviye olarak yükselişi 1992'de Britanyalı kısa mesafe koşucusu Linford Christie ve engelli koşucu Sally Gunnell'in Barselona Olimpiyatları'nda altın madalya kazanmasıyla başlamıştı.

Parlak fitness dergileri onu bir "buluş" diye nitelendirmeye başlamıştı: Fortune dergisindeki 1998 tarihli bir makale bileşiği "doğanın steroidi" diye adlandırmış, Los Angeles Times da "Güç tozu" diye manşet atmıştı.

Başlangıçta büyük oranda kas geliştirme ve antrenman sonrası toparlanmaya faydalarıyla ünlense de araştırmalar kreatinin faydalarının spor salonunun ötesine uzanabileceğini gösteriyor.

Kreatin hafıza, beyin sağlığı, depresyon tedavisi ve enerji artışıyla ilişkilendiriliyor.

Rupar, "Bu madde beyin sağlığını bile destekleyebilir. Bilişsel işlevi iyileştirmeye ve yaşlandıkça bir miktar koruma sağlamaya yardımcı olduğunu öne süren çalışmalar var" dedi.

Kansas Üniversitesi Tıp Merkezi tarafından Alzheimer hastaları üzerinde yapılan bir ön çalışmada, kreatin takviyelerinin hafızayı ve yürütme işlevini geliştirebileceği bulundu. Kreatin hormonal dalgalanmalara da iyi gelebilir.

Rupar sözlerine şöyle devam etti:

Kreatin, özellikle kendinizi daha yorgun hissettiğinizde, istikrarlı enerji seviyelerini destekleyerek regl döneminizdeki yorgunluğu hafifletmeye yardımcı olabilir.

Adet döngüsünü düzenleyen hormonlar olan östrojen ve progesteron, vücudun kreatini nasıl ürettiğini ve kullandığını etkiliyor.

Rupar, "Adet döngüsü sırasında kreatin seviyeleri değişebilir ve takviyeler, özellikle östrojen düşük olduğunda, enerji ve kas fonksiyonunu daha istikrarlı tutabilir" dedi.

Menopoza yaklaşan veya menopoza giren kadınlar için kreatin, özellikle direnç antrenmanıyla birleştirildiğinde kas kütlesi, gücü ve kemik yoğunluğundaki düşüşleri önlemeye yardımcı olabileceğinden özellikle umut verici görünüyor.

12 aylık bir çalışmada, kreatinin menopoza girmiş 47 kadında kemik mineral yoğunluğu kaybını azalttığı bulundu.

Tüm potansiyel avantajlarına rağmen, kreatinin dezavantajları da var.

En yaygın şikayetlerden biri şişkinlik: Kasları doyurduğu için su tutulmasına neden olabilir, bu da bazen şişkinlik hissine ve su ağırlığından dolayı tartıda birkaç kilo fazlalığa yol açar.

Yine de çalışmalar, önerilen dozlarda alındığında kreatinin çoğu sağlıklı yetişkin için güvenli olduğunu defalarca gösterdi.

Uzmanlar, özellikle böbrek rahatsızlığı olanlar veya ilaç kullananların başlamadan önce bir sağlık uzmanına danışmasını tavsiye ediyor.

Independent Türkçe