ABD’de bir hafta içerisinde 300 bin yeni enfeksiyon

New York'taki göstericiler, koronavirüs dönemindeki kira ve ipoteklerin iptal edilmesi çağrısında bulundu (EPA)
New York'taki göstericiler, koronavirüs dönemindeki kira ve ipoteklerin iptal edilmesi çağrısında bulundu (EPA)
TT

ABD’de bir hafta içerisinde 300 bin yeni enfeksiyon

New York'taki göstericiler, koronavirüs dönemindeki kira ve ipoteklerin iptal edilmesi çağrısında bulundu (EPA)
New York'taki göstericiler, koronavirüs dönemindeki kira ve ipoteklerin iptal edilmesi çağrısında bulundu (EPA)

Beyaz Saray, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) vakalarının artmasına rağmen okul ve üniversitelerin sonbaharda açılması yönündeki kararında ısrarcı. Bu karara bazı eyalet valileri de destek veriyor.
ABD Başkanı Donald Trump; First Lady Melania Trump ve Başkan Yardımcısı Mike Pence ile birlikte, sağlık ve eğitim bakanları, aynı zamanda öğrencilerin ebeveynlerini ağırladığı bir toplantı düzenledi. Okul ve üniversitelerin açılması prosedürlerinin nasıl güvenli bir şekilde uygulanacağının ve vakalarda sıçrama yaşanmadan öğretmen ve öğrencilerin sağlığını koruma yolunda önlem almanın tartışıldığı bu toplantı, ‘ulusal diyalog’ olarak nitelendirildi.
Beyaz Saray Sözcüsü Judd Deere, “Trump yönetimi, kişisel öğrenmenin güvenli ve sağlıklı bir şekilde devam etmesini sağlamak için üniversite başkanları, müfettişler, yöneticiler, öğretmenler, sağlık profesyonelleri, veliler ve öğrenciler ile birlikte çalışmaya kararlı” açıklamalarında bulundu.
ABD Başkanı Donald Trump, Salı sabahı Twitter hesabından yaptığı açıklamada, ABD’deki koronavirüs ölüm oranlarının sene içerisindeki en düşük oranda olduğunu, ancak ‘düzmece medyanın’ bu gerçeklere odaklanmadığını söyledi. Pazartesi akşamı attığı tweette “Okullar sonbaharda açılmalıdır” ifadelerinde bulunan Trump, diğer tweetlerinde ise hidroksiklorokin ilacının etkinliğinden bahsetti ve Çin’i salgına neden olmakla suçladı.
Koronavirüs salgını ile verilen savaşın ortasında, Cumhuriyetçi yöneticiler, Beyaz Saray'ın ekonomiyi desteklemek ve salgının kontrol altına alındığı hakkında güvence vermek için ekonominin yeniden başlatılması, mağaza ve dükkanların yeniden açılması yönünde baskı yaptığını hissediyor. Ancak Temmuz ayının ilk 7 günü içerisinde ülkede toplamda en az 300 bin koronavirüs vakasının kaydedilmesi, birçok eyalette endişeye mahal verdi.
Johns Hopkins Üniversitesi verilerine göre, ABD’de şuana kadar 3 milyon 97 bin 84 koronavirüs vakası, 133 bin 972 can kaybı kaydedildi. Amerikan Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü Direktörü Dr. Anthony Fauci, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD’nin henüz ilk salgın dalgasında sıkışıp kaldığı konusunda uyarıda bulunarak, yeni artışların ele alınması için derhal harekete geçilmesi gerektiğini vurguladı.
Ekibi vakalardaki artışın teşhis testlerinin artmasından kaynaklandığını savunurken Trump ise virüsün erken bir tarihte ‘ortadan kalkabileceğini’, aşıya ulaşılacağını, vakaların yüzde 99'unun zararsız olduğunu tekrar ediyor. Ancak artan vakalar, salgının yakın bir zamanda ortadan kalkacağına işaret etmiyor.
ABD yönetimi yetkilileri, Pzartesi akşamı gazeteciler ile yaptıkları online görüşmede, okulların yeniden açılmasının önemli olduğunu, çocukların eğitim ve sosyal yaşamdan soyutlanmaması gerektiğini vurguladı. Ancak üst düzey bir yetkili, “Okulların açılması kararları, yerel kararlardır. Biz ise okul ve üniversitelerin güvenli bir şekilde yeniden açılmasını sağlamak için gerekli kaynakları ve en iyi uygulamaları sağlayacağız” ifadelerinde bulundu.
Söz konusu açıklama, Trump yönetiminin ülkenin okul sistemleri üzerinde yasal bir yetkisi olmadığının bir itirafı kabul ediliyor. Yetkililer ise, sağlık uzmanlarının çocukların okullarda virüse yakalanacağı ve bunu aile üyelerine bulaştıracağı riski hakkındaki uyarılarına rağmen, yerel eğitim yetkililerine kılavuzlar ve en iyi uygulamaları sunma vaatleri ile yetiniyor. Nitekim Beyaz Saray, koronavirüse yakalanma riski en yüksek olan yaşça büyüklerin salgından korunması yönünde herhangi bir fikir veya öneri sunmamıştı.
Ancak virüsün değişen doğası, birçok eyaletin okulların ne zaman açılacağını planlayamamasına, bu konuda kesin kararlar alamamasına neden oluyor. Bazıları teknoloji kullanımıyla doğrudan ve uzaktan eğitim seçeneklerine yoğunlaşırken bazıları ise okul ve üniversitelerin açıldığı ilk günlerin nasıl olacağının takip edilmesi yönünde çeşitli senaryolar oluşturuyor. Okul binalarına geri dönüşü destekleyenler; öğrenciler derslere beş aydır dersliklerinden uzakta olduğunu, uzaktan eğitimin çocukların gelişim yeteneklerini engellediğini, aynı zamanda ebeveynlerin kendi işleri ile çocukların bakımı arasında kalmalarına neden olduğunu vurguluyor.
Öğretmenler ise yüz yüze eğitimin faydalarını fark ettiklerini, ancak öğrencilerin koronavirüs riskine maruz kalmasından endişe duyduklarını söylüyor.
New York Valisi Andrew Cuomo, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, eyalet genelindeki öğrencilerin okul ve üniversite sınıflarında öğrenime geri dönüp dönemeyeceklerine dair henüz bir karar vermediğini doğruladı. “Açıkçası okulları açmayı ciddi şekilde istiyoruz, ancak vaziyetin ne olacağını görmemiz gerekiyor” ifadelerini kullanan Cuomo, New York City ve eyaletteki 700 eğitim departmanının okul ve üniversiteleri yeniden açma planları geliştirdiğini belirtti.
Vaka sayısında artış yaşanan Teksas eyaletinde, Houston’daki Öğretmenler Birliğinin yayınladığı bir anket, öğretmenlerin yüzde 7’sinin doğrudan eğitimi desteklediğini, yüzde 20’sinin daha fazla doğrudan ve uzaktan eğitimi desteklediğini, yüzde 72’sinin ise uzaktan eğitimi tercih ettiğini gösterdi. Houston’ın okulların açılması konusunda bu hafta sonu karar vermesi gerekiyor.
Kongre’nin okulların virüsle savaşmasına yardımcı olmak için 13 milyar dolarlık federal fona onay vermesi, Trump yönetiminin okulları bu sonbaharda açmak istediğini gösteriyor. Temsilciler Meclisi Cumhuriyetçi azınlık lideri Kevin McCarthy liderliğindeki Cumhuriyetçiler, şirketleri ve ticari tesisleri nasıl açık tutabileceklerini, okul sistemlerini nasıl koruyacaklarını, okullar açıldığı taktirde vakaları nasıl ele alacaklarını tartışıyor.



Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
TT

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal hak tanındı

Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)
Yerli halklar, Meliponini arılarının kendilerine gıda ve ilaç sağladığını söylüyor (Wikimedia Commons)

Dünyada ilk kez bir böcek türüne yasal haklar tanındı. Peru'da yaşayan bir arı grubunu kapsayan gelişme, koruma çalışmalarında önemli bir adıma işaret ediyor.

Amazon Ormanları'nda yaşayan Meliponini arı sınıfı, bal arısı (Apis mellifera) kuzenlerinden farklı olarak iğne taşımaz. 

Peru'nun yerli halkları tarafından Kolomb öncesi dönemden beri yetiştirilen bu arılar, yağmur ormanlarında polen taşıyıcı rolü üstlenerek biyoçeşitliliği ve ekosistemi korumada kilit rol oynuyor. 

Grubun bilinen 500 türünün yaklaşık yarısı Amazon'da yaşıyor ve kakao, kahve ve avokado gibi bitkileri de içeren floranın yüzde 80'inden fazlasının tozlaşmasında rol oynuyor.

Ancak Meliponini arıları iklim krizi, ormansızlaşma, pestisit kullanımı ve  diğer arı türleriyle rekabet yüzünden ciddi bir yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. 

Peru'nun iki belediyesinde kabul edilen yasalar artık bu böceklerin sağlıklı ekosistemlerde yaşama, üreme ve gelişme haklarını garanti altına alıyor.

Bu iğnesiz arıların yasal haklar elde etmesi, kimyasal biyolog Rosa Vásquez Espinoza'nın yerli halklarla birlikte yıllar süren çalışmaları sayesinde mümkün oldu.

Kovid-19 pandemisinde yerli halklar ilaç bulamadıklarında bu arıların balını kullanıyordu. Bir meslektaşının ricası üzerine 2020'de balı inceleyen Espinoza çarpıcı sonuçlarla karşılaştı.

Guardian'a konuşan bilim insanı "Yüzlerce tıbbi molekül gördüm, tedavi potansiyeli taşıdığı bilinen moleküller" diyerek ekliyor: 

 Üstelik çeşitlilik de gerçekten çok fazlaydı. Bu moleküllerin antiinflamatuvar, antiviral, antibakteriyel, antioksidan, hatta kanser önleyici etkileri olduğu biliniyor.

Bu nedenle saha çalışmalarını genişleten araştırmacı, yerli halktan uzmanlarla birlikte ormanın derinlerine keşif gezileri düzenledi. Nesillerdir devam eden geleneksel arıcılık yöntemlerini kaydettiler.

Ancak kısa süre sonra ciddi bir sorun olduğu fark edildi: Arıcılar, eskiden arı kolonilerini yarım saatte bulurken, artık saatler sürüyordu.

Espinoza, "Farklı topluluk üyeleriyle konuşuyorduk ve ilk söyledikleri 'Artık arılarımı göremiyorum' oldu" diye anlatıyor.

Biyoloğun yaptığı çalışmada, endüstriyel çiftliklerden uzak bölgelerdeki arıların bile balında pestisit izlerine rastlandı.

Meliponini arılarının korumaya ihtiyaç duyduğuna karar veren Espinoza ve meslektaşları, ilk olarak bu hayvanların tanınması için çaba gösterdi.

Araştırmaları sayesinde 2024'te, Meliponini arılarını Peru'ya özgü yerli türler olarak resmen tanıyan bir yasa kabul edildi. Peru yasaları yerli türlerin korunmasını gerektirdiği için bu kritik bir adımdı.

Daha sonra bu yıl ekimde Satipo, 22 Aralık Pazartesi de Nauta belediyeleri dünyada bir ilke imza atarak bu böcekleri yasal hak sahibi olarak tanımladı. 

Earth Law Center'ın Latin Amerika direktörü ve kampanyanın parçası olan Constanza Prieto gelişmeyi şöyle değerlendiriyor: 

Bu yönetmelik, doğayla ilişkimizde bir dönüm noktası: Meliponini arılarını görünür kılıyor, onları hak sahibi özneler olarak tanıyor ve ekosistemlerin korunmasında temel rol oynadıklarını onaylıyor.

Hukuk uzmanları yeni yasaların habitat restorasyonunu, daha sıkı pestisit kontrollerini ve genişletilmiş araştırmaları zorunlu kılabileceğini söylüyor.

Düzenlemeyi Peru genelinde uygulamaya koymak için bir imza kampanyası düzenlenirken, Bolivya, Hollanda ve ABD gibi ülkelerdeki koruma grupları da kendi bölgelerindeki arılar için benzer yasal yaklaşımları inceliyor.

Independent Türkçe, Guardian, Interesting Engineering


Trump'la Musk nasıl barıştırıldı?

Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
TT

Trump'la Musk nasıl barıştırıldı?

Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)
Elon Musk, Trump'ın seçim kampanyasına verdiği destekle gündem olmuştu (Reuters)

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in Donald Trump ve Elon Musk arasında arabuluculuk yaptığı ortaya çıktı.

Dünyanın en zengin kişisi, yeni Donald Trump yönetiminin ilk aylarında Hükümet Verimliliği Bakanlığı'nın (DOGE) başına getirilince manşetlerden düşmemişti. 

Ancak Musk'ın, Trump'ın Büyük Güzel Yasa Tasarısı'nı sert bir dille eleştirmesinin ardından ikili arasındaki ipler haziranda kopmuştu. 

Trump, elektrikli otomobil teşviklerini kestiği için Musk'ın "çıldırdığını" söylemişti. 

Amerika Partisi'ni kuracağını öne süren Musk "Büyük bombayı patlatmanın zamanı geldi" diyerek Trump'ın Jeffrey Epstein dosyasında adının geçtiğini iddia etmişti.

İkili suikastla öldürülen sağcı aktivist Charlie Kirk'ün eylüldeki cenaze töreninde bir araya gelerek buzları eritmişti. 

Washington Post, ABD Başkan Yardımcısı JD Vance'in perde arkasında ikiliyi nasıl yumuşattığını dünkü haberinde işledi. 

41 yaşındaki Cumhuriyetçi'nin ekibiyle birlikte büyük çaba göstererek Amerika Partisi'nin kurulmasını engellediği bildirildi. 

Vance'in bunun için hem Musk'a hem de çevresine baskı yaptığı ifade edildi.

Washington Post, Musk-Trump ilişkisinin yumuşamasıyla birlikte teknoloji milyarderinin 2026'daki ara seçimlerde yarışacak Cumhuriyetçi adaylara bağış yapmaya başladığını belirtti. 

Aylar boyunca uğraşan Vance'in de 2028'de başkan adayı olup Musk'tan destek görmeyi planladığı öne sürüldü. 

Musk'ın kasımda Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman şerefine Beyaz Saray'da verilen akşam yemeğine katıldığı hatırlatıldı. 

Musk-Trump ilişkisinin hâlâ hassas bir dengede durduğu aktarılan haberde Jared Isaacman'ın NASA Direktörlüğü'ne atanmasının önüne engeller çıkarılmasının teknoloji milyarderini kızdırdığı da ifade edildi. 

ABD Başkanı Donald Trump, "geçmişteki bağlantılarını yeniden değerlendirdikten sonra" adaylığını haziranda geri çektiği milyarder iş insanı Isaacman'ı, NASA Direktörlüğü görevine yeniden aday gösterdiğini kasımda açıklamıştı.

Musk'ın iyi ilişkilere sahip olduğu bilinen Isaacman, önceki haftalarda resmen bu göreve getirilmişti. 

Isaacman, 2021 ve 2024'te Musk'ın SpaceX roketleriyle uzaya çıkmıştı.

Independent Türkçe, Washington Post, Daily Beast, Gizmodo


ABD, Venezuela topraklarını vursa da Maduro dans ediyor

Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
TT

ABD, Venezuela topraklarını vursa da Maduro dans ediyor

Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)
Maduro, başkent Karakas'taki bir etkinlikte Bobby McFerrin'in meşhur Don't Worry Be Happy şarkısının sözlerine eşlik ederek "Endişelenme, mutlu ol" dedi (AP)

ABD tehdidi altındaki Nicolás Maduro denizdeki ablukanın ardından ülkesinin topraklarına saldırı düzenlenmesine rağmen görevden ayrılacağına dair herhangi bir sinyal vermiyor.

Donald Trump, Venezuela liderinin zamanının dolduğunu öne sürerken 63 yaşındaki siyasetçi son haftalarda katıldığı etkinliklerde dans ederken görülüyor. 

Wall Street Journal (WSJ), ABD'nin askeri yığınağı ve petrol gemilerine uygulanan ablukayla karşı karşıya olan Maduro'nun kendine güvenini hem ülkesine hem de dünyaya göstermeye çalıştığını bildiriyor. 

Amerikan gazetesi, ekonominin büyük ölçüde devlet kontrolüne alındığı Venezuela'da Maduro'nun ihaleleri yandaşlarına vererek kendi konumunu güçlendirdiğini iddia ediyor. 

13 yılı aşkın süredir iktidarda olan lider, ülkeden kaçacağı iddialarına rağmen mitinglerde "Bizi devrim yolunda asla çıkaramayacaklar. Sonsuza kadar zafer!" diyor. 

Geçmişte ABD adına Venezuela'yla pek çok müzakere yapan eski diplomat Thomas A. Shannon Jr., 14 yıllık iktidarın ardından 2013'te ölen Hugo Chávez'in ülkeyi devrime ve anti emperyalizme inandırdığını söylüyor:

Chavezciler ne kadar yoz, zalim ve suçlu olursa olsun Latin Amerika'da onlardan başka anti emperyalist solcu kaldığına inanmıyor. Bu pozisyonlarından vazgeçmek istediklerini sanmıyorum.

Önceki haftalarda Nobel Barış Ödülü'nü almak için gizli bir operasyonla Venezuela'dan Norveç'e giden María Corina Machado ise Oslo'da yaptığı konuşmada "Müzakereyle ya da değil Maduro iktidardan düşecek" dedi. 

Geçmişte Chávez'e danışmanlık yapan Amerikalı avukat Eva Golinger, Maduro için şu yorumu yaptı:

Trump'ın Kim Jong-un'u övdüğünü, eski El Kaide liderini Beyaz Saray'a çağırdığını görünce 'Neden onunla müzakere edemeyim ki?' diye düşünüyor. Kanımca ülkeyi terk edeceğine orada ölmeyi tercih eder.

Diğer yandan Donald Trump, Venezuela'nın topraklarına ilk kez saldırı düzenlediklerini duyurdu. 

Cuma günü yaptığı açıklamada saldırının geçen hafta düzenlendiği dışında pek bir bilgi vermeyen ABD Başkanı teknelere uyuşturucu yüklenen bir limanı vurduklarını dün söyledi. 

CNN de kaynaklarına dayandırdığı haberde saldırıda drone kullanıldığını bildirdi. 

Karakas yönetimi hâlâ konuya dair sessizliğini koruyor. 

İnsan hakları ihlalleri ve siyasi mahkumlara işkenceyle suçlanan Maduro yönetimi, kendi doğal kaynaklarına göz diken ABD'nin bu iddiaları kullandığını savunuyor. 

ABD, Karakas yönetiminin kartellerle işbirliği yaptığını da iddia ediyor. Venezuela ise Washington'ın ülkede darbe planladığını öne sürüyor. 

ABD eylülden beri Karayipler ve Pasifik Okyanusu'ndaki teknelere uyuşturucu ticaretiyle mücadele iddiasıyla saldırılar düzenliyor.

En az 105 kişinin öldürüldüğü operasyonlar, yargısız infaz eleştirilerinin hedefi oluyor. 

"Uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele" gerekçesiyle Güney Mızrağı Operasyonu'nu geçen ay başlattığını duyuran ABD'nin Venezuela'ya askeri hareket düzenlemesi ihtimali haftalardır dünya gündeminde.

Amerikan ordusu, dünyanın en büyük uçak gemisi USS Gerald R. Ford'un da aralarında bulunduğu çok sayıda savaş gemisiyle birlikte 15 bin askerini bölgeye sevk etti.

Trump, iki hafta önce Venezuela limanlarında yaptırıma tabi tankerlere "tam abluka" uygulanması talimatını verdi.

Washington, geçen ay yabancı terör örgütü olarak ilan ettiği Güneşler Karteli'nin (Cartel de los Soles) liderinin Maduro olduğunu savunuyor. 

Beyaz Saray, Maduro'nun tutuklanması veya mahkum edilmesine ilişkin bilgi sağlanması karşılığında verilecek ödülü iki katına çıkararak 50 milyon dolara yükselttiğini 8 Ağustos'ta duyurmuştu.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNN, Reuters