Suriye rejimi saflarından 8 asker gizemli bir şekilde öldürüldü

Suriye rejimi saflarından 8 asker gizemli bir şekilde öldürüldü
TT

Suriye rejimi saflarından 8 asker gizemli bir şekilde öldürüldü

Suriye rejimi saflarından 8 asker gizemli bir şekilde öldürüldü

Suriye rejim güçleri 4. Bölüğü’ne bağlı milislerin komutanı Nizar Zeydan’ın öldürüldüğünün duyurulmasıyla birlikte rejim saflarından son iki hafta içinde ‘gizemli bir şekilde’ ölen asker sayısı 8’e yükseldi. Bunlardan 5'i tuğgeneral, 2’si de albaydı. Söz konusu askerler ya evlerinin ya da ofislerinin önünde suikasta uğrayarak tasfiye edildiler. Ayrıca bu suikastların 4'ü iki günden kısa bir süre içinde, Şam ve kırsalında gerçekleşti.
Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in kardeşi ve 4. Bölük Komutanı Mahir Esed’in sağ kolu olan Albay Ali Canbolat, 4 Temmuz Cumartesi günü Ya’fur bölgesindeki evinin önünde bir keskin nişancı tarafından vurularak öldürüldü.
Aynı gün Hava Kuvvetleri İstihbarat Şube Başkanı Cihad el-Zâl da Şam-Deyrizor karayolunda bir grup arkadaşıyla seyahat ettiği aracına düzenlenen saldırıyla suikasta uğradı. İran Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) yakınlığıyla bilinen ve Kuneytra kentinden olan Zâl, 2011 Suriye devriminin ilk yıllarında Dera'da İstihbarat Şube Başkanlığı yaptıktan sonra Suriye'nin doğu bölgesindeki Hava Kuvvetleri İstihbarat Şube Başkanlığı’na getirildi.
Ertesi gün, yani 5 Temmuz’da Hava Kuvvetleri İstihbarat Şubesi’nde görevli Tuğgeneral Sair Hayrbek, Şam'ın ez-Zahire mahallesindeki evinin önünde bir keskin nişancı tarafından suikasta uğradı. Aynı şekilde 4. Bölük’e bağlı milislerin komutanı Nizar Zeydan’ın içinde bulunduğu araç, dün Şam yakınlarındaki Vadi Barada bölgesinde bombalı saldırıya uğradı.
Yine Mahir Esed’e yakın bir isim ve 4. Bölük komutanlarından olan Tuğgeneral Main İdris, 1 Temmuz’da Şam'daki evinin önündeyken vurularak öldürülmüştü. İdris suikastından iki gün önce ise Sednaya Cezaevi müfettişi Albay Somer Diyb, Şam’ın et-Ticare mahallesindeki evinin önünde vurularak öldürüldü. 2 Temmuz'da ise eski Humus Askeri Hastanesi Müdürü Tuğgeneral Heysem Osman'ın Askeri Mühendislik Akademisi'nde ölü olarak bulunduğu bildirildi. Haber sitelerinde yer alan ve resmi olmayan bilgilere göre Osman’ın yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle öldüğü belirtildi.
Şam’daki aktivistler, pazartesi günü başkentin güneyindeki Def eş-Şuk mahallesinde, Ulusal Savunma Kuvvetleri ile emniyet güçleri arsında el bombalarının da kullanıldığı ve birkaç saat boyunca süren bir çatışma yaşandığını bildirdiler. Başkent Şam'daki medya kaynakları, çatışmanın mali anlaşmazlıklar sonucu yaşandığını öne sürdüler.
Muhaliflere yakın ‘Voice Syria’ adlı haber sitesi dün, Nizar Zeydan’ın rejimle anlaşmaya varmadan önce rejim karşıtı Özgür Suriye Ordusu’nun (ÖSO) bir parçası olduğunu ancak daha sonra 4. Bölük’e bağlı bir milis oluşumuna liderlik etmeye başladığını aktardı. Sitenin haberine göre Zeydan, muhalif silahlı grupların 2017 yılı başlarında Vadi Barada bölgesinden Suriye’nin kuzeyine yerlerinden edilmesi sonrası 40 unsurdan oluşan bir milis grubun başına geçti.
Mahir Esed’e bağlı 4. Bölük, savaş yıllarında Genel Gümrük Müdürlüğü'nü ele geçirerek ticari yollara ve sınır kapılarına giden yollarda kontrol noktaları kurmuş, Suriye’deki gölge ekonomiyi (kayıt dışı) kontrol altına almıştı. Bu yüzden muhalifler Mahir Esed’i  ülkenin gölge ekonomisini ele geçirmek ve yardımcıları olan milis grupların liderleriyle kaçakçılık ağlarını yönetmekle suçluyorlar.
Suriyeli ekonomi uzmanı Abid Fazile dün el-Vatan gazetesine yaptığı değerlendirmede, savaştan önce gölge ekonominin Suriye ekonomisinin yaklaşık yüzde 55'ini oluşturduğunu, savaş yıllarında bu oranın artarak şu an yüzde 70’lere yükseldiğinin tahmin edildiğini belirtti.
Diğer yandan Suriyeli muhalif Kemal el-Lebvani, Albay Ali Canbolat suikastını birkaç gün önce İtalyan yetkililer tarafından yapılan ve Suriye'den gelen uyuşturucu maddelerin ele geçirildiği belirtilen açıklamaya bağladı. İtalyan makamlarının bir milyar euro değerinde olduğunun tahmin edildiğini belirttikleri 14 ton ağırlığındaki uyuşturucu sevkiyatı, ‘dünyanın en büyük kaçakçılığı’ olarak nitelendirilirken içinde 84 milyon adet hap bulunduğu kaydedildi.
Alman Der Spiegel dergisinde geçtiğimiz cumartesi yer alan haberde, İtalyan makamları tarafından ele geçirilen uyuşturucu sevkiyatının Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’in akrabası Samir Kemal Esed’e ait olduğu belirtildi. Der Spiegel’in haberine göre Samir Kemal Esed’in Lazkiye'nin güneyindeki el-Bassa köyünde, Esed ailesi tarafından işletilen uyuşturucu hap üretim laboratuarlarından birinin sahibi. Ancak İtalyan makamlarına göre uyuşturucu sevkiyatı DEAŞ terör örgütüne ait.
Rejim saflarındaki askeri isimleri hedef alan suikastlar zinciri, Humus’taki El-İşara Fakültesi Dekanı Tuğgeneral Süleyman Halluf'un 23 Haziran’da gizemli bir şekilde öldürüldüğünün duyurulmasıyla birlikte başladı. “Humus Hikaya La Tentehi” (Humus’un Ölümsüz Hikayesi) adlı Facebook sayfası, nerede ve ne zaman olduğuna değinmeden Tümgeneral Şeref Süleyman Halluf ve Teğmen Beşşar Vefik’in öldürüldüğünü duyurdu. Rejim yanlısı haber sayfaları, Halluf ve Vefik’in ‘topraklarını savunurken’ öldüklerini söyleseler de Şam’daki kaynaklar, Halluf’un ABD’nin ‘Caesar Yasası’nı yürürlüğe koymasının ardından El-İşara Fakültesi’ndeki yapılan bir toplantı sonrası ofisinde öldüğünü aktardılar.



Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

TT

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu Suveyda'dan çekilmeye başladı

Suriye ordusu, çarşamba akşamı, nüfusunun çoğunluğunu Dürzilerin oluşturduğu Suveyda ilinden çekilmeye başladı. Savunma Bakanlığı, şiddet olaylarının yaşandığı ilde yeni bir ateşkes anlaşmasının açıklanmasından birkaç saat sonra çekilme kararını duyurdu.

Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, ‘Suriye Arap Ordusu'nun, imzalanan anlaşmanın hükümleri uyarınca ve ildeki yasadışı grupların temizlenmesi tamamlandıktan sonra Suveyda'dan çekilmeye başladığı’ belirtildi. Açıklamada, Suveyda’da konuşlu diğer hükümet güçlerinin çekilmesinden bahsedilmedi.

Anlaşma, İsrail'in Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı ve Genelkurmay Başkanlığı çevresinin yanı sıra Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera illerinde konuşlu hükümete bağlı güçlere karşı hava saldırıları düzenlemesi üzerine sağlandı.

Ateşkes anlaşmasının maddeleri

Dürzi lideri Yusuf Carbu, hükümet ile Suveyda'nın önde gelenleri arasında bir anlaşmaya varıldığını açıkladı. Dürzilerin Ruhani Lideri Şeyh Hikmet Hicri ise anlaşmayı reddederek ‘Suveyda tamamen özgürleştirilinceye’ kadar savaşın devam edeceğini vurguladı.

Yaptığı açıklamada herhangi bir anlaşma ve müzakere yaptığı ve yetki vermeyi reddeden Hicri, ‘bu ortak tutumdan saparak tek taraflı temas veya anlaşma yapan kişi veya kurumları’ uyardı.

Öte yandan Carbu, anlaşmanın Suveyda'daki askeri operasyonların tamamen ve derhal durdurulmasını, ordunun kışlalarına geri dönmesini ve ateşkesin uygulanmasını denetlemek üzere devlet ve Suveyda'nın önde gelen isimlerinden oluşan bir gözetim komitesi kurulmasını içerdiğini söyledi.

Dürzi lider anlaşmanın ayrıca, ‘Suveyda'nın Suriye devletine tam olarak entegre edilmesini ve tüm eyalet toprakları üzerinde tam egemenliğinin teyit edilmesini’ öngördüğünü de belirtti.

Anlaşma aynı zamanda iç güvenlik güçlerinin ve devlet polisinin yanı sıra Suveyda ve çevresindeki bölgelerden polis memurlarının konuşlandırılmasını ve Suveyda’daki polis memurlarının ilin güvenlik dosyasını yönetmek için liderlik ve yürütme görevlerini üstlenmelerini de içeriyordu.

hyjukı
İsrail dün başkent Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı karargahını bombaladı (Reuters)

Carbu’ya göre taraflar, anlaşma uyarınca Suveyda'da ağır silahların düzenlenmesi için bir mekanizma üzerinde anlaşarak, devletin kontrolü dışındaki silahların toplatılması ve Suveyda'nın tüm bölgelerinde Suriye yasalarına ve düzenlemelerine uygun olarak tüm devlet kurumlarının yeniden faaliyete geçirilmesini garantilediler.

Onlarca ceset

Suriye Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail'in Şam'a düzenlediği hava saldırılarında 3 kişinin öldüğünü, 34 kişinin yaralandığını bildirdi. Bakanlık, Suveyda'daki El-Vatani Hastanesi’nde ise güvenlik güçleri mensupları ve sivillerin de aralarında bulunduğu onlarca cesedin bulunduğunu açıkladı.

Suriye Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail’in Genelkurmay Başkanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini ve ülkenin güneyini hedef alan son saldırılarının ‘ciddi bir tırmanış’ oluşturduğu vurgulandı.

Açıklamada, şu ifadeler yer aldı:

“Suriye, bu tehlikeli tırmanış ve sonuçlarından İsrail'i tamamen sorumlu tutuyor. Ayrıca, uluslararası hukukun sağladığı tüm araçlarla topraklarını ve halkını savunma konusunda tüm meşru haklarını saklı tutar. İsrail'in Suriye'de gerginliği tırmandırmak, kaos yaratmak ve güvenliği ve istikrarı bozmak için izlediği sistematik politika kapsamında gerçekleştirilen bu açık saldırı, BM Şartı ve uluslararası insani hukuku açıkça ihlal ediyor.”

Dışişleri Bakanlığı, ‘uluslararası toplumu sorumluluğunu üstlenmeye ve Birleşmiş Milletler üyesi olan egemen bir devletin topraklarına yönelik İsrail'in tekrarlanan saldırılarına son vermek için acil önlemler almaya’ çağırdı.

Yedioth Ahronoth gazetesi dün İsrailli bir güvenlik yetkilisinin, İsrail'in Suriye'deki gerginliğin çözümü konusunda bir anlaşmaya yakın olduğunu söylediğini aktardı. Gazetenin bildirdiğine göre yetkili, “Şu an Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın ateşkes ilan edeceğini ve güneydeki Suveyda’dan askerlerini çekeceğini tahmin ediyoruz” dedi.

İsrail’in hava saldırıları

Öte yandan İsrail ordusu dün, Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının girişini hedef aldığını doğrulamasının ardından Şam'daki Cumhurbaşkanlığı sarayı çevresinde bir ‘askeri hedefi’ vurduğunu açıkladı.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee dün, X hesabından yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun Şam bölgesinde Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasını vurduğunu söyledi. Adraee, “Suriyeli liderleri, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı’ndan savaşı yönetiyor ve güçlerini Suveyda’ya gönderiyor” ifadelerini kullandı.

Adraee, İsrail ordusunun ‘Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir hava hedefini vurduğunu’ da sözlerine ekledi.

Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan üç görgü tanığı, Şam'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresinde bir patlama sesi duyduklarını ve ardından dumanların yükseldiğini bildirdi.

Komşu mahallede yaşayan ve ismini vermek istemeyen 51 yaşındaki bir kadın, “Bombardımanın ardından evimin balkonunda Emevi Meydanı'nda neler olup bittiğini izlemeye çalışıyordum ve bir patlama sesi duydum. Ardından, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın genellikle önemli misafirlerini ağırladığı Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın yakınlarında yükselen bir duman bulutu gördüm” ifadelerini kullandı.

Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nın bulunduğu tepenin yakınlarındaki iki bölgede yaşayan iki kişi de patlamanın ardından yoğun duman gördüklerini doğruladı.

Saldırılar, Suriye hükümetinin, rejim güçlerinin kontrolünü ele geçirdikten bir gün sonra Suveyda'da çatışmaların yeniden başladığını belirtmesinin ardından gerçekleşti. Suriye Arap Haber Ajansı SANA, Savunma Bakanlığı'nın dün yaptığı açıklamada, ‘yasa dışı’ grupların Suveyda'daki el-Vatani Hastanesi’ni ordu ve iç güvenlik güçlerine karşı saldırılar için bir üs olarak kullandığını söylediğini bildirdi.

Savunma Bakanlığı Medya ve İletişim Müdürlüğü, söz konusu silahlı gruplara bağlı çok sayıda keskin nişancının hastanenin çatısında konuşlandığını ve hükümet güçlerini yoğun bir şekilde hedef aldığını belirtti. Açıklamada, “Hastaneyi ve çevresini tarafsızlaştırmak ve Sağlık Bakanlığı ve Acil Durum Bakanlığı personelinin hastaneye girmesine izin vermek için defalarca çağrıda bulunduk, ancak şu ana kadar herhangi bir yanıt almadık” ifadeleri yer aldı.

vfgthy
Suriye ordusu ve güvenlik güçleri, şehirde yaşanan çatışmaların ardından Suveyda'da konuşlandırıldı (EPA)

Diğer taraftan salı günü düzenlediği saldırılar Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera ile sınırlı kalan İsrail, dün saldırılarını Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı çevresini de kapsayacak şekilde genişletti.

İsrail ordusu tarafından dün yapılan açıklamada, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binası girişinin hedef alındığı ve Suriye sınırındaki birliklerin güçlendirileceği belirtildi. İsrail Ordu Sözcüsü Adraee, İsrail ordusunun Suriye Genelkurmay Başkanlığı binasının giriş kapısını vurduğunu söyledi. İsrail ordusunun Suriye'deki Dürzilere yönelik gelişmeleri ve eylemleri izlemeye devam ettiğini belirten Adraee, İsrail ordusunun siyasi talimatlara göre bölgede saldırılar düzenlediğini ve çeşitli senaryolara karşı hazırlıklı olduğunu da sözlerine ekledi. İsrail Hava Kuvvetleri, Genelkurmay Başkanlığı binası girişine düzenlenen saldırıdan birkaç saat sonra Şam'ın merkezindeki bu binaya yeni saldırılar düzenledi. Yeni saldırılar daha büyük bir tırmanışın habercisi gibi görünüyordu, zira İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Suriye'ye yönelik ‘acı verici’ saldırıların başladığını söyledi. Katz, “Şam'a yönelik uyarılar sona erdi, şimdi acı verici saldırılar başlayacak” diye ekledi.

SANA dün sabah Şam'da bir patlama sesi duyulduğunu bildirirken, Suriye devlet televizyonu İsrail’e ait insansız hava araçlarının (İHA) Şam semalarında uçtuğunu ve patlamalar olduğunu aktardı. Suriye Haber Ajansı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayanarak İsrail'in başkentin savunma bakanlığını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Alikhbaria Syria kanalı ise İsrail'in Şam'ın merkezine düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayandırdığı haberde İsrail'in Şam’da Savunma Bakanlığı binasını hedef alan bir hava saldırısı düzenlediğini aktardı. Suriye basını daha sonra Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı binasında büyük hasar meydana geldiğini bildirdi.

Kanlı çatışmalar

Bu gelişmeler, Suveyda'da ilanından sadece birkaç saat sonra çöken ateşkesten sonra yaşandı. Ateşkes, günlerce süren ve çok sayıda kişinin ölümüne yol açan kanlı mezhep çatışmalarına son vermeyi amaçlıyordu.

Suriyeli güvenlik güçleri pazartesi günü, Dürzi silahlı gruplar ile Bedevi aşiretler arasındaki çatışmaları kontrol altına almak amacıyla Suveyda’da konuşlandırıldı. Ancak bu kez de Suriyeli güvenlik güçleri ile Dürzi silahlı gruplar arasında çatışma başladı. İsrail, pazartesi ve salı günü Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçlerine hava saldırıları düzenleyerek müdahale etti ve amacının Dürzileri korumak olduğunu açıkladı.

Suriye Savunma Bakanlığı'nın salı akşamı ilan ettiği ateşkes uzun sürmedi. Yerel haber sitesi Suwayda24, Suveyda ve çevresindeki köylerin dün sabah yoğun topçu ve havan topu saldırısına maruz kaldığını bildirdi. Suriye Savunma Bakanlığı SANA'nın aktardığı açıklamasında, Suveyda'daki yasadışı grupları ateşkesin ihlalinden sorumlu tuttu. Bakanlık, Suveydalılara evlerinde kalmaları çağrısında bulundu.

Pazar günü çatışmaların başlamasından bu yana onlarca sivil, Suriyeli güvenlik gücü mensubu ve Dürzi silahlı unsur hayatını kaybetti. Suveyda’da siviller ve Reuters muhabirleri, hükümet güçlerinin dün evleri yağmaladığını, yaktığını ve arabaları ve ev eşyalarını çaldığını söyledi. Bir Suvayda sakini, Reuters muhabirine evinde başından vurularak öldürülen kardeşinin cesedini görmesine izin verdi.

sdfgrth
Suveyda'nın bir mahallesindeki Suriyeli güvenlik güçleri mensupları ve silahlı çocuklar, 15 Temmuz 2025 (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Katz dün, Suriye hükümetine ‘Dürzileri rahat bırakması’ uyarısında bulundu. Katz, İsrail ordusunun Suriye hükümetine bağlı güvenlik güçleri geri çekilene kadar bombalamaya devam edeceğini vurguladı.

Bu arada ABD'nin Ankara Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack dün yaptığı açıklamada, ABD'nin ‘itidal ve birliği sağlayabilmek için’ tüm taraflarla temas halinde olduğunu söyledi.