Sudan Başbakanı reform taleplerine cevaben kabinede değişiklik yaptı

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (Reuters)
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (Reuters)
TT

Sudan Başbakanı reform taleplerine cevaben kabinede değişiklik yaptı

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (Reuters)
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk (Reuters)

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk, geçtiğimiz Eylül ayında kuruluşundan bu yana geçiş hükümetinde ilk kez kabinede revizyona giderek, yedi bakanlıkta değişiklik yaptı.
Hamduk, halkın reform talepleri nedeniyle hükümette revizyonun gerekli olduğuna dikkati çekerek, bazı bakanların istifasını istedi.
Başbakan Hamduk, kabine üyeleriyle yaptığı toplantıda, 30 Haziran’da reform ve devrim gidişatının düzelmesi talebiyle düzenlenen gösterilere cevaben kabinede revizyonun gerekli olduğunu ifade etti.
Hamduk, “Bakanlar, özveri, samimiyet ve dürüstlükleriyle kamu çalışmalarında yeni bir gelenek oluşturdular” diyerek, hepsine teşekkür etti.
Sudan Bakanlar Kurulu’nun açıklamasına göre Dışişleri Bakanı Esma Muhammed Abdullah, Maliye ve İktisadi Planlama Bakanı İbrahim el-Bedevi, Enerji ve Madencilik Bakanı Adil Ali İbrahim, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı İsa Osman Şerif, Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Haşim Tahir Şeyh Taha ve Hayvancılık Bakanı Alemuddin Abdullah Ebşir istifasını sundu.
Ancak, istifa etmeyen Sağlık Bakanı Ekrem Ali et-Tum, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına rağmen Hamduk tarafından görevden azledildi.
Dışişleri Bakanlığı görevine Ömer İsmail Kameruddin, Maliye ve İktisadi Planlama Bakanlığı’na Hiba Ahmed Ali, Enerji ve Madencilik Bakanlığı’na Hayri Abdurrahman, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’na Abdulkadir Terkavi, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na Haşim İbn Avf, Hayvancılık Bakanlığı’na Adil Ferah İdris ve Sağlık Bakanlığı’na Sare Abdulazim Haseneyn getirildi.
Hamduk Facebook hesabından yaptığı açıklamada, “Kabinede sınırlı bir değişiklik yapma kararım, performansı geliştirmek, geçiş döneminin görevlerini yerine getirmek ve hızlı ekonomik ve sosyal değişimlere yanıt vermek için yürütme organının performansının kapsamlı ve doğru bir şekilde değerlendirilmesinden sonra aldığım bir karardır” ifadelerine yer verdi.
Görevden alınan bakanların, devrilen rejimin bıraktığı yolsuzluk ve kötü yönetim mirasını yeniden biçimlendirmek amacıyla önemli roller oynadığına vurgu yapan Hamduk, performansı geliştirmek, devrimin hedeflerine ulaşmak ve şehitlerin kanını ve fedakarlıklarını boşa çıkarmamak için dikkatli değerlendirmelerin devam edeceğine söz verdi.
30 Haziran’da başkent Hartum ve birçok şehirde, Aralık 2018 devriminin hedeflerinin gerçekleştirmesi ve reformların hızlandırması talebiyle düzenlenen geniş çaplı gösterilerde, geçiş hükümeti yapılarının tamamlanması, sivil valilerin atanması, Yasama Konseyi’nin kurulması ve eski rejimin destekçilerine suç ortaklığı yaptığı gerekçesiyle Emniyet Müdürü’nün görevden alınması da talep edilmişti.
Bunun üzerine Başbakan Hamduk, geçtiğimiz hafta Emniyet Müdürü ve Yardımcısını görevden almıştı.
Askeri yöneticilerin yerine sivil valiler atamak için gerekli istişareler ise tüm hızıyla devam ediyor.



Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
TT

Irak'ta seçimlerin boykotu iktidar koalisyonunu karıştırdı

Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)
Bağdat'ta düzenlenen Koordinasyon Çerçevesi toplantısından (X)

Eski Başbakan Haydar el-İbadi Irak'ta ‘seçim sisteminin reforme edilmesi’ çağrısında bulunurken, Koordinasyon Çerçevesi’nin Mukteda es-Sadr'ın Kasım 2025'te yapılması planlanan seçimleri boykot etme kararına karşı tavır alması bekleniyor.

El-İbadi liderliğindeki Zafer Koalisyonu, seçim sisteminin ‘yolsuzluk’ suçu işleyen kişilerin seçime katılmasını engellemesi gerektiğini bildirdi. Koalisyon tarafından bugün yapılan basın açıklamasında, “Ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklar, özellikle de bu tarihi anda, sistemin siyasi tabanını genişletmeyi, herkesi dahil etmeyi ve seçim sürecini yolsuzluğa bulaşmış kişilerden ve manipülatörlerden korumayı gerektiriyor” denildi.

Koalisyon, ‘herhangi bir devletin çöküşünün üstesinden gelmenin, halkın çıkarlarını ve devletin varlığını koruyarak iç siyasi ve sosyal birlikle başarılabileceğini’ vurguladı. Açıklamada, “Ulusal bir reform vizyonu temelinde aday olmamak, çıkarlar nedeniyle başkalarının seçimlere katılmasına izin vermemekten temelde farklıdır” ifadesi yer aldı.

Koordinasyon Çerçevesi’nin ana bileşenlerinden biri olan el-İbadi'nin koalisyonu, Sadr'ın benzer bir açıklama yapmasından bir gün sonra seçimleri boykot ettiğini duyurdu.

 Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)Eski Irak Başbakanı Haydar el-İbadi (X)

Koordinasyon Çerçevesi'nin pozisyonu

Koordinasyon Çerçevesi, Sadr ve el-İbadi'nin kararları ve bunların bir sonraki parlamentoda Şii temsiliyeti üzerindeki etkileri konusunda hemen bir görüş bildirmedi. Bilgi sahibi kaynaklar, “Sadr ve el-İbadi'nin kararlarını ele alma konusunda Şii meclisi içinde anlaşmazlıklar var” dedi.

Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklar şu ifadeleri kullandı: “Bedir Örgütü lideri Hadi el-Amiri ve Hikmet Hareketi lideri Ammar el-Hekim'in başını çektiği bazı Şii liderlerin durumu kontrol altına alma çabaları var. Yaşananlara uyum sağlamak için uzlaşmacı bir çözüm arayışının yanı sıra Sadr'a seçimlere katılması ve boykotu tersine çevirmesi için davette bulunma ve Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu'nu birkaç günlüğüne adaylık kapısını yeniden açmaya davet etme olasılığı da var… Koordinasyon Çerçevesi içinde farklı görüşler var, ancak Kanun Devleti Koalisyonu lideri Nuri el-Maliki'nin tutumunun Sadr'ı boykotu kırmaya ve seçimlere katılacağını açıklamaya davet etme eğiliminde olduğu dikkat çekiyor.”

Sadr, Kasım ayında yapılması planlanan parlamento seçimlerini boykot etme kararından dönmek için zorlu koşullar öne sürdü.

Sadr X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Yolsuzluk var olduğu sürece hiçbir seçime katılmayacağım. Doğruluk ancak kontrolsüz silahların teslim edilmesi, milislerin dağıtılması ve ordunun güçlendirilmesiyle tesis edilecektir” ifadelerini kullandı.

Yerel platformlarda, Sadr Hareketi liderleri ile aralarında Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin de bulunduğu Şii liderler arasında seçimlere katılma amacıyla temaslar kurulduğuna dair sızıntılar dolaşıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan siyasi bir kaynak, ‘Sadr Hareketi ile geri dönme olasılıkları konusunda şu ana kadar görüşmelerin durmadığını’ söyledi.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (Sadr Hareketi medyası)

Seçimlerin meşruiyeti

Son dönemde izlenen çeşitli göstergelere göre seçimlerin meşruiyetine ilişkin endişeler bulunuyor. Boykotun kırılgan bir bölgesel ve uluslararası ortamda diğer kesimler tarafından da tekrarlanması, özellikle silah taşıyan ya da geçmişte silah taşımış olanlar başta olmak üzere pek çok Şii gücün, İran'ın hedef alınmasının ardından ABD ve İsrail tarafından hedef alınabilecekleri korkusunu taşımaya devam ettikleri bir dönemde, siyasi sistemin meşruiyetini etkileyebilir.

Aynı bağlamda araştırmacı Seyf es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte şu ifadeleri kullandı: “Irak'taki siyasi sınıf, boykot eden çoğunluğun seçimlere katılma güvenini yeniden tesis edecek olgun bir seçim sistemi sunamadı. Bunun nedeni, seçim yasasının her seçim döneminde, oy veren halkın gerekçeleri dikkate alınmaksızın, büyük geleneksel partilerin ölçülerine uyacak şekilde değiştirilmesidir… Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ve iki eski başbakan Haydar el-İbadi ve Mustafa el-Kazımi'nin boykotu, seçimlere giden sürecin ciddiyetinin bir göstergesidir.”

Ancak es-Saadi, ‘seçim bölgesi sistemi, Sainte Lague sistemi ve benimsenen yüzde ile her seçimde sorunlara neden olan sonuç hızlandırma cihazlarına ilişkin doğru istatistiklere dayanan olgun bir yasanın çıkarılması yoluyla Irak'taki seçim sisteminde reform yapılabileceğini’ düşünüyor.